Тақырып Теңіздер мен көлдер

Астана қаласы
№54 мектеп-лицей

Ашық сабақ

Тақырыбы: Теңіздер мен көлдер

Пән мұғалімі: Аяған Медет Ерланулы

2016 жыл

Сыныбы: 5Г
Өткізілген күні:
Жаратылыстану

Ашық сабақ тақырыбы Теңіздер мен көлдер
Сабақтың мақсаты:
1.Оқушыларға теңіздер мен көлдер туралы мағлұмат беру. Олардың айырмашылықтарын, бөліну ерекшеліктерін салыстыра түсіндіру.
Жалпы су қорларының маңызы орасан зор болғандықтан оларды тиімді пайдалана білуге, отаншылдық сезімге және сүйіспеншілікке тәрбиелеу.
3. Оқушылардың теңіз, көл, жалпы су қорлары туралы түсініктерін және адамның әсері табиғаттағы ой өрістерін дамыту, білім дәрежесін арттыру. Картамен өздігінен жұмыс жасай білуге дағдыландыру.

Көрнекілік: Атлас карта, жарты шарлар немесе Еуразия картасы, сызбалар, слайд шоу.
Сабақ барысы:
I.Ұйымдастыру: Сабаққа әзірлік.
II.Үй тапсырмасын сұрау
1.Адасқан нысандарды сәйкестендіру
Тынық мұхиты Атлант мұхиты Үнді Солтүстік мұзды мұхит
Ең үлкен Ең ұзын Ең тұзды Ең солтүстікте
Ең жылы Ең балықты Ең оңтүстікте Ең суық
Ең терең Ең мұздысы
Жануарлар дүниесі бай
Ең аралы көп

2. Эверест шыңын бағындырайык

1. Жер бетінің 1/3 бөлігінқай мұхит алып жатыр? (Тынық)
2. Тынық мұхитына қанша материктерді немесе қанша мұхиттарды сиғызуға болады? (барлық материк аралдарымен немесе Атлант Үнді мұхиттарын)
3. Тынық мұхитының экватор маңындағы суының беткі температурасы? (+26 +29)
4. Поляр маңындағы температурасы...... (-0,5)
5. Тынық мұхиты Атлант және Үнді мұхитына қарағанда қанша градусқа жоғары (2)?
6. Ұзындығы 30 метр кит, 15 метр акулалар қай мұхитта кездеседі? (Тынық мұхиты)
7. Ауданы бойынша Тынық мұхитынан кейінгі мұхит. (Атлант)
8. Атлант мұхитының ең терең жері және ол қанша метр? (Пуэрто-рико, -8742м)

1. Мұхиттардың ішіндегі ең терең жері, тереңдігі қанша метр? (Мариан шұңғымасы, 11022м)
2. Дүние жүзіндегі балық аулаудың 40% тиесілі мұхит? (Атлант)
3. Үнді мұхитының ең терең жері, және ол қанша метр? (Зонд, -7209м)
4. Үнді мұхиты тұздылығы қанша промилле? (36,5 промилле)
5. Қызыл теңіз тұздылығы қанша промилле? (41 пр)
6. Солтүстік мұзды мұхитының ең терең жері қанша метр? (-5527)
7. Солтүстік мұзды мұхитқа қандай ірі өзендер келіп құяды? (Обь, Енисей, Лена, Хатанга, Печора, Маккензи)
8. Үнді мұхиты суының температурасы....(20 градустан жоғары кей жерінде)
III. Қорытындылау.
IV. Кіріспе
V. Жаңа сабақ

Теңіз дегеніміз- материктер мен аралдар арқылы бөлініп жатқан мұхиттардың бір бөлігі
Ішкі теңіздер- мұхитқа бір шеті ғана, немесе жартылай шектесіп жататын теңіз. Мысалы, Жерорта, Қызыл, Балтық, теңіздері. Ішкі теңіздердің өзі материк аралық (Жерорта теңізі) және материктік ішкі (Балтық теңізі) теңіздер болып бөлінеді.
Шеткі теңіздер-бір шеті материкке тиіп, ал басқа жағы мұхитпен оңай шектесіп жататын, кейде одан аралдар тобымен бөлінетін сондықтан өзінің физикалық жағдайлары жағынан жеке дара бола алмайтын теңіздер.
Мысалы: Беринг, Охот, Жапон, Баренц теңіздері осыған жатады.
Көл (түркі тілді басқа халықтарда кель, гель, куль)-тікелей теңізбен қосылмаған құрлықтар өңірдегі суға толы дербес ойыстар. Ауқымды кеңістікті қамтитын, суы ащы көл түрлері теңіз деп аталып жүр (Каспий, Арал теңіздері). Жер шарындағы көлдердің жалпы ауданы 2,1 млн. км ² (құрлық ауданының шамамен 1,4%-ы). Ондағы жинақталған судың көлемі 176 мың км³, оның 52%-ы тұщы су, 48%-ы ащы су. Көлде эндемик түрлер, кейде реликт түрлер тіршілік етеді. Жер шарындағы ең ірі көлі- Каспий теңізі, ең терең көл-Байкал. Қазақстанда Каспий мен Аралды қоспағанда, 48262 көл бар, олардың жалпы ауданы 45032 км².
VI. Қорытынды Айырмашылықтарын талдау
VII. Бекіту Тест тапсырмасы
VIII. Үй тапсырмасы §22 Теңіздер мен көлдерді мазмұндау, Қазақстандағы көлдер мен теңіздер жөнінде мәлімет жинап келу.
IX. Бағалау