Кремний және оның қосылыстары. Силикат өнеркәсібі

Тақырыбы: Кремний және оның қосылыстары. Силикат өнеркәсібі.
Мақсаты: Білімділік: Кремний және оның қосылыстарының жалпы сипаттамасы, алынуы, аллотропиялық модификациясы, қасиеттері , кремний қышқылының тұздары мен силикат өнеркәсібінің салалары туралы түсінік беру;
Дамытушылық:Ой-өрістерін, танымдық, шығармашылық, реакция жазу, есеп шығару іс-әрекетін дамыту;
Тәрбиелік: Өз ойын еркін айтуға, ізденімпаздыққа, топтасып жұмыс жасауға, белсенділікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың типі: аралас
Әдісі: Ақпаратты - коплексті, түсіндірмелі,ЖИГСО, <<кубизм>> әдістері , жеке , топтық жұмыстар.
Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, натрий силикаты, тұз қышқылы, сынауықтар, периодтық жүйе кестесі, кремний қосылыстарының үлгілері.
Негізгі ұғымдар: силицид, силикат, силикат өнеркәсібі, шыны және цемент өнеркәсібі.
Уақыты
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
5 мин
Ұйымдастыру кезең
oo Оқушылармен амандасып, сынып оқушыларын түгендеу.
oo Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.
oo Сынып оқушыларын көміртек тақырыбындағы көміртек қосылыстары арқылы топқа бөлу, топтарға бағалау бетшесін тарату.

-Оқушылар амандасады.

-топқа бөлінеді:
1.С
2.СО
3.СО2
10 мин
Кіріспе бөлім
1. <<Миға шабуыл>> сұрақтары
1.Төртінші топтың негізгі топшасының химиялық элементін атаңыз.
2. Көміртектің аллотропиялық түр өзгерістері қанша, қандай?
3. Көмірқышқылының тұздарын ата.
4. Алмаздың кристалдық торы қандай пішінді?
5. Иіс газы және көмірқышқыл газының формуласы
6. Карбонат-ионды сапалық анықтау үшін не қолданады?
7. "Құрғақ мұз" дегеніміз не?
8. Графит не үшін қолданылады?
9.Әктастың формуласы
10. Өте қатты, мөлдір кристалды зат
2. Мағынаны тану (жаңа тақырыппен байланыс).
-Сонымен оқушылар IV топтың негізгі топшасындағы көміртекпен таныстық енді осы топтың келесі мүшесі , бейметалл кім екен? Суретке қарай қояйық.
Мұғалім: Ия , бұл кремний. Бүгін кремнийдің периодтық жүйеде орналасуы, табиғатта таралуы, физикалық және химиялық қасиеттер мен біздің өміріміздің қай саласында қолданылатыны туралы өтеміз.

-оқушылар өткен тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді.

-Жаңа тақырыппен байланыс орнатады.
20 мин
Негізгі бөлім
1. Жаңа тақырып.
А) тақтаға жаңа сабақтың тақырыбы жазылады.
Ә) <<Білемін, үйрендім, білгім келеді>> кестесі толтырылады.
Б)слайдтар арқылы жаңа тақырып түсіндіріліп, , қосылыстарының үлгілері таныстырылып, силикатқа сапалық реакция тәжірибесі жасалып көрсетіледі.
2. Оқулықпен жеке жұмыс.
-Кремннийдің атом құрылысы.
-Кремнийдің табиғатта ең кең таралған қосылыстары.
-Кремнийдің аллотропиялық түр өзгерісі
-Кремнезем-... . Балқу температурасы ... .
-Трепель-.... даярлайды.
-....-кварц дейді, ..... деп аталады.
-Дүниежүзінде жылына 9000т өте жоғары сапалы кремний монокристалдары өндіріледі. Олар .......қолданылады.
-Кремний қышқылының тұздары -...
-Кварц құмы - ..... шикізат.
-Силикаттардан- ..., ..., ... алынады.
-Сұйық кристалдар дегеніміз-..... .

3. <<Кубизм>> әдісі
1. Сипаттаңыз.
1. Кремнийдің периодтық жүйеде орналасуына сипаттама бер.
2.Кремнийдің аллотропиялық түр өзгерістерінің физикалық қасиеті
3.Кремнеземге сипаттама бер.
4.Силикат өнеркәсібінің негізгі шикізаты мен өнімдері туралы мәлемет .
2. Салыстырыңыз.

Көміртек
Ұқсастығы
Кремний
Периоды тобы

Тотығу дәрежелері, валенттілігі

Оттекті қосылыстары

Сутекті қосылыстары

Қышқылдары

Тұздары

3.Зерттеңіз. Үш сынауықта : калий силикаты, калий карбонаты , калий сульфаты бар. Бір реагенттің көмегімен сынауықтарды анықтау. Реакция теңдеуін толық және қысқартылған иондық түрде жазу.
4. Талдаңыз. Реакция теңдеуін аяқтаңыз.
Si+Mg =
Si+O2=
Si+F2
5.Қолданыңыз. Төмендегі айналымдарды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін тиісті реакция теңдеуін жазыңыз.
SiO2 Si SiO2 Na2SiO3 H2SiO3 SiO2
6.Дәлелдеңіз. Есеп.
Құрамында 10% қоспасы бар 100г кремнеземді кальций карбонатымен қосып балқытқанда , қанша көлем (қ.ж) көміртек (IV) оксиді бөлінеді?

4.Химиялық лото
1.SiO2 + ......... => Si + 2CO
2.SiO2 + ......... => Si + 2MgO
3.Si + .......... => SiO2
4.SiO2 + .......... => CaSiO3
5.SiO2 + .......... => Na2Co3 + H2O
6.SiO2 + .......... => CaSiO3 + CO2
7.Na2SiO3 + .......... => Na2CO3 +H3SiO3
8.Na2SiO3 + .......... => CaSiO3 + 2NaCl

Оқушылар тақырып жазып алады.
<<БҮБ>> кестесін толтырады.

Оқушылар берілген тапсырманы дәптерге орындап, жеке жұмыс жасайды.

Әр топқа 2 тапсырмадан бөліп беріледі, топпен осы тапсырмаларды орындайды.

Әр оқушы сан таңдап сол номердегі реакция теңдеуін аяқтайды.

10 мин
Қорытынды бөлім
<<БҮБ>> кестесін толықтырып, оқып шығу.
Оқушылар <<БҮБ>> кестесін толықтырып, осы тақырып бойынша білгендеріне ,білгілері келетін жазады.
Бағалау бетшелері арқылы әр топ басшылары топ мүшелерін бағалайды.
Сабақ рефлекциясын жазады.