ДОМИНАНТТЫЛЫҚ ЗАҢЫ. ЕКІНШІ ҰРПАҚТА БЕЛГІЛЕРДІҢ АЖЫРАУ. АЖЫРАУ ЗАҢЫ

$C:\Users\Баха\Documents\Panasonic\MFS\Scan\20161206_134452.jpg$

БАҚЫТҚЫЗЫ ӘСЕЛ

Ақтөбе облысы, Әйтеке би ауданы, Құмқұдық селосы

Қарашатау орта мектебінің биология пәні мұғалімі

ДОМИНАНТТЫЛЫҚ ЗАҢЫ. ЕКІНШІ ҰРПАҚТА БЕЛГІЛЕРДІҢ АЖЫРАУ. АЖЫРАУ ЗАҢЫ

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Менделдің доминанттылық заңы туралы терең түсінік қалыптастыру

2. Дамытушылық: Бірінші ұрпақта белгілердің ажыру заңы туралы білімді дамыту.

3. Тәрбиелік: Оқушыларға салт-дәстүрді сақтай білуге, өзін-өзі бағалай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Аралас сипатта жаңа білімді меңгерту.

Сабақтың түрі: Топтық. Проблемалық ізденіс сабағы.

Сабақтың әдісі: Ынтаны дамыту, әңгімелеу, тірек сызба, түсіндірмелі, салыстыру.

Пәнаралық байланыс: генетика

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, арнайы құрастырылған слайдтар, тірек - сызба

Сабақтың барысы:

Сабақтың жоспары

Ұйымдастыру бөлімі (2 минут)
Үй тапсырмасын сұрау (20 миут)

а) Топтық жұмыс /сызбанұсқа/

ә) Ойлан тап /кестемен жұмыс/

б) Сұрақ-жауап /жеке жұмыс/

Жаңа сабақ (15 минут)
Бекіту /сиқырлы сандықша/ (3 минут)
Қорытындылау (2 минут)
Үй тапсырмасын беру (1 минут)
Бағалау (2 минут) І. Ұйымдастыру бөлімі

Ұйымдастыру бөлімі (2 минут)

Оқушылармен амандасу. Сынып тазалығын тексеріп, оқушылардың назарын сабаққа аудару

Үй тапсырмасын сұрау (20 миут)

а) Топтық жұмыс /сызбанұсқа/

$D:\Users\Асел\Pictures\20151126_230035 - копия (2).jpg$ $D:\Users\Асел\Pictures\20151126_230035 - копия.jpg$ $D:\Users\Асел\Pictures\20151126_230035.jpg$

1 топ 2 топ 3 топ

ә) Ойлан тап /кестемен жұмыс/ Сәйкестігін табу. 1 топ

Генетика

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы

Генетика: Тұқымқуалаушылық

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы: Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік қасиеттң зертейтін ғылым

Генетика: Зигота

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы: Хромасома жиынтығы бар өсімдіктер мен жануарлардың жыныс жасушасы

Генетика: Гамета

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы: Гетерозигота(Аа) күйінде көріне алмайтын тұқым қуалайтын белгі.

Генетика: Рецессивті белгі

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы: Организмдердің өз белгілері мен қасиеттерінің ұрпағында қайталанып көріну

2 топ.

Тұқымқуалаушылық

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі

Тұқымқуалаушылық: Өзгергіштік

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Гомологтік хромосомадағы аллельді гендер біркелкі

Тұқымқуалаушылық: Гомозигота

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Организмнің ұқсастықтарымен өзгешеліктерінің ұрпақтан-ұрпаққа беріліп сақталуын қамтамасыз етеді

Тұқымқуалаушылық: Гетерозигота

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Организмнің жаңа белгілерге ие болу қасиеті

Тұқымқуалаушылық: Алдедьді гендер

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Гомологтік хромомсомалардың бірдей үлескілерінде орналасып нақты бір белгіні анықтайтын жұп гендер

Тұқымқуалаушылық: Генотип

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Организмнің ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы

Тұқымқуалаушылық: Фенотип

Гомологтік хромосомалардағы аллельді гендер әр түрлі: Организмнің барлық гендерінің жиынтығы

3 топ.

Генетиканың дамуының алғашқы кезеңі

1884 ж

Генетиканың дамуының алғашқы кезеңі: Генетиканың дамуының екінші кезеңі

1884 ж: 1900-1910 ж. ж

Генетиканың дамуының алғашқы кезеңі: Мендель қайтыс болды

1884 ж: 1822 ж

Генетиканың дамуының алғашқы кезеңі: Мендельдің дүниеге келген жылы

1884 ж: 1911-1953 ж. ж

б) Сұрақ-жауап /жеке жұмыс/

Осы ұяшықтарды таңдау арқылы оқушыларға сұрақтар қойылады.

Үшбұрыштың сұрақтары:

1) Генетика дегеніміз не?

images 2) Суретте көрсетілген ғалым кім?

3) Генетиканың дамуы неше кезеңнн тұрады?

4) Ген . . .

Төртбұрыштың сұрақтары:

Г. Мендель қай жылы дүниеге келген?
Мендельдің неше заңы бар? Қай заңдарымен таныссың?
Будандастырудың қандай түрлерін білесіңдер?
Доминантты және рецессивті дегенді түсіндір. Олардың белгілері қандай?

Дөңгелектің сұрақтары:

Гентикада қолданылатын негізгі белгілерді жазып көрсет?
Мендельдің 1865 жылы жариялаған мақаласы қалай атаоады?
1900 жыл қандай жыл деп саналады?
Генетика деген атауды кім енгізді?

Жаңа сабақ (15 минут)

Дигибридті будандастыру моногибридті будандастыруға қарағанда күрделірек болады.

Дигибридті будандастыруда бір-бірінен екі белгі бойынша ажыратылатын даралар шағылыстырылады.

Егер шағылыстыру үш немесе оданда көп белгілер арқылы жүргізілсе оны полигибридті будандастыру деп атайды.

Белгілердің ажырау заңы

Моногибридті будандастыруда Мендель тек бір жұп қарама-қарсы белгілердің тұқым қуалауын зерттеді. Осы зерттеу нәтижесінде ол бірінші ұрпақ будандарының біркелкілік ережесін және екінші ұрпақта байқалатын белгілердің ажырау заңдылығын ашты.

Мендель келесі тәжірибесінде екі жұп белгілердің тұқым қуалауын зерттеді.

Сары - А, тегіс - В

будандастырды

жасыл - а, бұдыр - в

Қарама-қарсы екі жұп белгі - тұқымның

сары және жасыл түсінің,

тегіс және бұдыр пішінінің тұқым қуалауы зерттелді.

ДИГИБРИДТІ

Ғ1 даралары - біркелкі сары түсті, тегіс пішінді болып, екі доминантты белгі жарыққы шыққан. Ғ2 төрт түрлі фенотип көрінген. 9:3:3:1 ажырау.

Ұқсас жұмыстар

Доминанттылық заңы. екінші ұрпақта белгілердің ажырау заңы. гомазиготалы, гетерозиготалы даралар

Сары тегіс