Тіл тазалығы

Күні:
Сабақ:
Сабақтың тақырыбы:
Тіл тазалығы
Жалпы мақсаты

Шешендердің сөйлеу өнерінен үлгі ала отырып, бос сөзден аулақтатып, тауып сөйлеуге төселдіру, тіл тазалығын сақтауға дағдыландыру;
Оқу нәтижесі:

Шешенге қойылатын талаптарды меңгеріп, көпшілік алдында сөйлей алу дағдысы қалыптасады, іскерлік қабілеті дамиды.

Түйінді идея

<<Біле бер қанша білсең, тағы тіле,
Жетерсің мақсатыңа біле-біле>>.
Ж.Баласағұн
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары:
Мұғалім немен айналысады.
Оқушылар немен айналысады

Мұғалімнің көшбасшылығы.
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
-Құрметті 11-сынып оқушылары. Қазақ тілі сабағымызға қош келіпсіздер! Бүгінгі сабақта әр оқушы өзін танытып, жан-жақты білімін көрсете алады деп сенемін. Барлықтарыңа сәттілік тілеймін!
Психологиялық дайындық. (оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру, ынтымақтастық ортаны құру).

<<Мен туралы басқалар не деп ойлайды?>>
Барлық оқушылар шеңберге тұрып, бір-бірінің бір қасиетін атайды.
(1 минут)
Мұғалім сабақты эпиграфтан бастайды:
Мұғалім сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлайды.
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: <<Тіл тазалығы>>. Бұл сабақтан сендер шешендердің шешендік сөздерін оқи отырып тіл тазалығын сақтап, көпшілік алдында әдеби тілде сөйлеуге үйренесіздер. (2 минут).
Әр топтың ойы тыңдалады.
Оқу сауаттылығы (ҰБТ-ге дайындық)
І топ. 54-жаттығу.
1. Айтайын деген ойды оқушыға жеткізетін қандай сөздер?
--------------------------------------------------------------
2. Жазба сөз?
А) әскер легі
Ә) Мәдениеттілік
Б) Жайнап тұрған бақша
В) Ой-сезімді беретін тіл
ІІ топ. 55-жаттығу.
1. Шешендерді тыңдағанда
А. Рахаттанасың
Ә. Шаттанасың
Б . Құлағыңның құрышы қанады
В. Ойға батасың
2. Сөз ауруына шалдығудың себептері:
А. Байқап сөйлеу
Ә. Көп сөйлеу
Б. Бұралқы сөздерді қолдану
В. Көмескі сөйлеу
ІІІ топ. 57-жаттығу
1. Дін, тіл, намыс кімдердің арқасында сақталады?
А. Халықтың арқасында
Ә. Болашақ жастардың арқасында
Б. Халық үшін туған ерлердің арқасында
В. Елбасының арқасында
2. Жастардың тілінің бұзылу себебі? ( 2дұрыс жауап)
А. Тілді қадірлемеуінен
Ә. Орыс, хақол көп болуы
Б. Өз тілінді сөйлеуге намыстану
В. Тілге көңілдің аз бөлінуі
ІҮ топ. 58-жаттығу.
1. Тілін жоғалтқан халықты кімге теңеуге болады?
А. Өгей анаға қараған балаға
Ә. Боранда адасқан адамға
Б. Тамыры қиылған ағашқа
В. Науқас адамға
2. Үстемдік етушілер мен бағынушылардың арасындағы жанжалдардың болуы себептері?
А. Әйел үшін
Ә. Намыс үшін
Б. Тіл үшін
В. Тақ үшін
І топ.
56 жаттығу. <<Жазушы Майлин, жаңағы, әйел теңдігін жырлады>>
Арамызда осынлайша мәдениетсіздік танытып жүрген адамдар бар ма? Мысал келтіріп көрші.
ІІ топ.
<<Осы наметит еткен жұмыстардан реальный еш нәрсені жарыққа шығара алмадық>>. Дұрыс жазыңдар. Синтаксистік талдау жүргіз.
ІІІ топ.
Постер құру.
Тіл тазалығы
ІҮ топ.
Тіл туралы қанатты сөздерді айт.
Жаргон сөздерді, дөрекі, тұрпайы сөздерді айтудан аулақ болу керек. Адамның тәрбиесі, мәдениеті, сауаттылығы оның сөйлеу тілінен аңғарылады. Мәдениеті жоғары, білімді, тәрбиелі оқушы ауызекі сөйлегенде де әдеби тілдің нормаларын сақтап, дөрекі, жаман сөздерді араластырмай ойын мәдениетті түрде жеткізеді. Сөйлеу мәдениетің жоғары болса, жақсы өмір сүресің және шешендікке қол жеткізесің. Сол себепті шешендік - тіл мәдениетінің жоғарғы формасы болып табылады.
Слайд.

Дебат.
Бекіту.

Оқушылар шеңбер құрып, бір-біріне бір сөзбен сипаттама береді.

Топқа бөлініп, оқу-құралдарын дайындайды.

Жаңа сабақтың тақырыбын болжайды.

Оқушылар сандықшада жасырынып тұрған сұрақтарға жауап береді.
Оқушылар формативті бағаланады. (дұрыс жауапқа смайлик беріледі)

Оқушылар жеке ойланады, топта сұрақты талдайды. Осыдан кейін өз ойларын айтады. (Әр топтан бір оқушы).

Жаңа материалмен танысады, жеке, жұптық, топтық жұмыс.

Әр топ шығармашылық тапсырманы орындайды.

Сабақты бағалау

Үйге тапсырма: Эссе: <<Мен тілім үшін не істей аламын?..>>

· Оқушыларды мадақтау, марапаттау. (смайлик беру).
Өзін-өзі бағалау.
Кері байланыс. (формативті бағалау)
· Қорытынды баға. (жиынтық бағалау)