Денелердің жүзу шарттары.Есептерді шығару кезінде Архимед заңын пайдалану

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 7.1А
Мектеп:
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні :
Сынып:
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы
Денелердің жүзу шарттары.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
Есептерді шығару кезінде Архимед заңын пайдалану

Сабақ мақсаттары
Архимед заңын есептер шығарда қолдана білу;
Денелердің жүзу шартын білу
Жетістік критерийлері
Оқушылар біледі:
Денелердің жүзу шартын біледі
есептерді шығару кезінде Архимед заңын пайдалана алады

Тілдік мақсаттар

Оқушылар өздерінің түсініктерін көрсететін жаңа сөздерді пайдаланулары керек. Олар терминдерді түсіну және қолдану керек.
Арнайы пәндік лексика мен терминология
Ағылшынша
Қазақша
Орысша
қысым
давление
pressure
Атмосфералық қысым
Атмосферное давление
Atmosphere pressure
дененің салмағы
Вес тела
Body weight
Табан ауданы
Площадь основания
area of the basis
Артады
увеличивается
increases
кемиді
уменшается
decreases
мм. сын. бағ
мм. ртут. столба
millimeter of mercury column

Құндылықтарды дарыту

Оқушылар оқу үдерісінде бақылау жүргізуге, топтастыруға, құбылыстарды бір-бірімен байланыстыру мен оларға түсінік беруге үйрету.Ойды, пәндік білім мен дағдыларды құру мен дамытуға ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік және жеке бастың маңызды тапсырмалары контексінде ғылыми мәселелерді ойлауға қабылетті ақпараттандырылған және сындарлы ойлай білетін азаматтар тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыстар
География, математика, орыс тілі, ағылшын тілімен байланыста
АКТ қолдану дағдылары
Оқушылар АКТқолдану дағдыларын дамытау.
Бастапқы білім
Қысым.

Сабақ барысы
Саб.
Кез-і
Сабақтағы жопарланған іс-әрекет

Ресурстар
Сабақтың басы
5мин

10 мин

5 мин
10 мин

5 мин

2-ші сабақ

20 мин

15 мин

Ұйымдастыру кезеңі:
І. Өткен сабақта қарастырылған мәселелерді еске алу

1. Күш бағыттарын оқушылар қолындағы А4 қағазына сызып көрсетеді.
2. Әсер ететін күштердің формуласын жазып көрсетеді.
3. Архимед күші қандай шамаларға тәуелді екенін айтады.
ІІ. Жаңа сабақ
Слайдта көрсетілген сурет бойынша оқушылардан қысқаша өз ойларын сұрап шығу және әсер ететін күштерді бір-бірімен салыстыру.

Тапсырмалар.
1.

2.

3.

4.

5.

Қосымша есептер:
1. Дененің салмағы 6Н, ал көлемі 400см3 осы дене суға бата ма?
2. Тұтас біртекті дененің тығыздығы ρ1 сұйыққа салғанда салмағы Р1 болады. Ал тығыздығы ρ2 сұйыққа салғанда салмағы Р2 болса, дененің тығыздығы қандай?
3. Теңізде мұз қалқып жүр. Мұздың 195м3 көлемі судың бетінде болса, оның жалпы көлемі және суға батып тұрған бөлігінің көлемі қандай? ρмұз=0,9*103кг/м3, ρсу=1,03*103кг/м3
Мультик https://www.youtube.com/watch?v=kmWLebc71XM
анимация

https://www.twig-bilim.kz/film/buoyancy-5778/ твиг

https://www.youtube.com/watch?v=JjIHwVRuSA4 -- Обучающий мультфильм - Как плавают тяжёлые корабли?
Презентация
презентация
Сабақтың соңы
5минут

рефлексия: Қарастырылған мәселелерді қаншалықты ұққандығыңды өзің бағалап,төмендегі бос орынды толтыр:

Үйге : Көрсеткен тәжірибені түсіндіріп келу.

Тәжірибеге қажетті құралдар.
Саралау - оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.
Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады
Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз
Оқушылардың эксперименттік жұмыс жүргізу дағдылары бағаланды.Жұмыс жоспарын жасады.

Денсаулық сақтау технологиялары.
Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.
Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары
Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1:Оқушылар белсенді.Оқыту тәсілін түрлендіру

2.Презентацияны пайдалану .өзін сабақ сапасын арттырды.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1: Жетектеуші сұрақтар беру қажет

2:Топтық,жұптық,жұмыстар жүргізу

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Әр түрлі материалдардан жасалған денелерді сұйық ішінде батырайық. Денелерге екі күш : жоғарыдан төмен қарай ауырлық күші Fа=mg төменнен тік жоғары FА=ρcgVы.с күштер әсер етеді.
Дененің жүзу шарттары
1. Fа= FА Егер дене сұйыққа толық батып оның ішінде жүзіп жүрсе, онда денеге әрекет ауырлық күші Архимед күшіне тең болады. Жүзу кезеңінде денені вертикаль бойымен орын ауыстыру жылдамдығы өзгермейді.
mg=ρcgVы.с ; m=ρдVд екенін ескерсек, онда ρд=ρc болады. Ендеше дене сұйық еішінде бірқалыпты жүзіп жүрсе онда дене тығыздығы мен сұйық тығыздығы тең болғаны.
2. Fа> FА болса егер денеге әрекет ететін ауырлық күші Архимед күшінен артық болса онда дене сұйыққа батады. ρд>ρc болған
3. Fа< FА Егер ауырлық күші Архимед күшінен кем болса, дене сұйықтықтың бетінен көтеріледі.
Дене сұйық бетінде жүзу үшін ығыстырылған сұйықтықтың көлемі дененің сұйыққа батқан бөлігінің көлеміне тең болады. Дененің батқан бөлігінің көлемі. Vб.б =(ρд/ρc )Vд

Сонымен егер дене сұйық бетінде жүзіп жүрсе, дененің сұйыққа батқан бөлігінің көлемі сұйықпен дене материалы тығыздықтарының арақатынасына байланысты болады.
Дененің тығыздығы сұйықтық тығыздығына байланысты қарағанда неғұрлым аз болса, онда сұйыққа соғұрлым аз бөлігі батады.
Дене материалының тығыздығы сұйық тығыздығына жақын болса дененің көберік бөлігі су ішінде батады. Мысалы: мұздың тығыздығы
900 кг/м ал судың тығыздығы Рс =1000 кг/м
бұдан Vбб =9000 V д = 09 мұз 9 бөлігі су ішінде болады.
1000 10
Сонымен дененің сұйық ішінде жүзіп жүруі, доп сияқты оның бетіне қалқып шығуы,батып кетуі сұйық пен дене материалы тығыздықтарының арақатнасына байланысты болады.
Енде ісуда жүзуге тоқталайық. Адам денесінің орташа ρ=1036 кг/м3
тұщы судың тығыздығына сәл суда көп. Адам малти білсе, оның жүзуіне себептесіп ауырлық күші Архимед күшіне теңгереді. Мысалы: адам массасы 50 кг болса, онда адамға, әрекет ауырлық күші Fa = mg =50 кг * 9,8 н = 490 Н.
кг
Адам денесінің көлемі V = m = 50 = 0,048 м
ρ 1036
Тұщы судағы адам денесіне әрекет етітін Архимед күші:
Fa = ρ gV=1000 кг * 9,8 н * 0,048 м = 470 Н
м кг
Жауабы: ауырлық күшінен 20Н аз.
Сондықтан теңіз суының тығыздығы адам денесінің орташа тығыздығына жақындау, сондықтан тұщы суына қарағанда, теңізде жүзу оңайырақ. Мысалы: балықтың торсылдағы өзінің көлемін оңай өзгерте алады. Балық бұлшық ерттерінің көмегімен аса тереңге түскенде, судың түсіретін қысымы артады да торсылдығы сығылады, денесінің көлемі кішірейеді. Сондықтан жоғары итерілмей судың тереңінде жүзіп жүзе береді.
Ал жоғары көтерілген балық торсылдығы және денесінің көлемі ұлғаяды да, ол судың бетін ала жүзетін болады. Балықтар өздерінің суда жүзу тереңдігін реттей алады.
Киттер өзінің жүзу тереңдігін, өкпесін кішірейтіп және үлкейтіп реттей алады.