Генетикалық ақпарат

Астана қаласы білім басқармасы
<<№84 мектеп - лицей>> коммуналдық мемлекеттік мекемесі

<<Келісемін>> <<Бекітемін>>
Оқу ісінің меңгерушісі Мектеп - лицей директоры
_________Нургалиева З.Р. ___________Жусупова З.Г.
<<___>>___________2016 ж. <<_____>> __________2016

АШЫҚ САБАҚ
Тақырыбы: <<Генетикалық ақпарат>>

Сыныбы 9 <<А>>
Пәні: Биология
Пән мұғалімі: Сулейменова З.Б.

Астана, 2016 жыл.
Ашық сабақ
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Күні: 11.10.2016 ж.
Уақыты: сағ. 0940
Өтілетін орны: 101 кабинет
Пәні: биология
Пән мұғалімі: Сулейменова З.Б.
Сыныбы 9 <<А>>
Сабақтың тақырыбы:<<Генетикалық ақпарат>>
Сабақтың мақсаты:
+ Генетикалық ақпараттың құрылымын сипаттау;
+ Генетикалық код, триплет, кодан, антикодан ұғымдарын түсініп, талқылау;
+ Тұқымқуалаушылық ақпаратты таратудағы хромосомалардың, ДНҚ мен РНҚ-ның атқаратын рөлдерін анықтау.

Күтілетін нәтиже: Оқушылар:
> Генетикалық ақпараттың құрылымын сипаттайды;
> Генетикалық код, триплет, кодан, антикодан ұғымдарын түсініп, талқылайды;
> Тұқымқуалаушылық ақпаратты таратудағы хромосомалардың, ДНҚ мен РНҚ-ның атқаратын рөлдерін анықтайды.
> топта жұмыс жасап,өзара қарым-қатынас
құзіреті дамиды;
> бірлесе отырып оқу арқылы жаңа білім меңгеріледі.
Әдіс - тәсілдер:Сұрақ- жауап, ой қозғау, <<Ақылды доп>> ойыны, <<Кім
жылдам>> әдісі, <<Биологиялық диктант>> әдісі,
топтастыру, жеке және топтық жұмыстар, тірек- сызба,
қалыптастырушы бағалау, кері байланыс және
Блум бойынша (білу, түсіну, талдау, жинақтау, қортындылау, бағалау)
Ресурстар: стикерлер,маркерлер, плакаттар,оқу әдістемелік құралдар.
Бағалау:Қалыптастырушы бағалау; бармақпен көрсету,стикерлер
беру,табыс критерийлері,бағалау шарты, парағы
Сабақтың барысы:

уақыт
Бөлім
Мұғалім әрекеті
Оқушылар әрекеті
8 мин
Кіріспе
1.Ұйымдастыру
2.Үй жұмысын пысықтау
3.Үй жұмысын қорытындылау
Мұғалім амандасады,оқушыларды түгелдеп, ортаға шеңбер жасатады.
<<Ақылды доп>> ойынын ойнатады. Содан соң түрлі - түсті парақшалар таратып, сол бойыншатоптастырады.
Биологиялық диктантты тақтадан көрсету арқылы үй жұмысын қорытындылайды.
Оқушылар амандасады,ортаға шеңбер құрып, ойынды ойнайды. Оқушылардопты лақтыру арқылы бір - біріне сұрақтар қойып, жауап беріпүй жұмысын пысықтайды.
Биологиялық диктантқа жауап береді.

10 мин
Таныстырылым
1.Ой қозғау
2.Мәтінмен, жеке дәптермен жұмыс
Блум б/ша
білу, түсіну кезеңі.
Мұғалім тақтадан бірнеше сөздер мен суреттер көрсетіп <<Ой қозғау>> жүргізеді. Сұрақ беру арқылы оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды,
Күтілетін нәтиже тақтадан көрсетіледі. Топқа мәтінді бөліп береді.Мәтінді оқып шығып, дәптерге тірек - сызба ретінде түсірулерін тапсырады.

1. Мәтінді оқып шығып, дәптерге тірек - сызба ретінде түсіреді.

2.Оқушылар берілген тапсырмалармен жұмыс жасап,топта талқылайды
17мин

8 мин

8 мин

1 мин

Негізгі
Бөлім
Блум б/ша
талдау кезеңі
Жинақтау кезі

1.Мұғалім жаңа тақырып бойынша мәтіннен түсінгендерін <<Кім жылдам>> әдісі бойынша талқылатады.
(Бұл әдіс барлығыда мәтінмен толық танысып шығу үшін жасалады)
2.Топтық жұмыс ұсынады.
І - топқа <<Домино>> әдісімен маңызды сөйлемдерді құрастыру.
ІІ- топқа <<ДНҚ- ның аРНҚ- ға көшірілуін жазу>>
ІІІ - топқа <<Орнына қою>> берілген триплет, кодан, антикодандарды ретімен орналастыру
Постерді инсерт бойынша жасап, негізгі мәселенің сипатын ашу тапсырылады.
Постер жасау
3.Сергіту сәті<<Аустралиялық жауын>> ойыны. Бұл ойын топ оқушыларын ынтымақтастыққа, сыйластыққа, бірін-бірі тыңдай,түсіне білуіне көмектеседі. Ойынның шарты:
oo Қолды бір-біріне үйкелеу,
oo Қолды шерту,
oo Жұдырықты алақанға ұру,
oo Алақанды аяққа ұру,
Аяқпен бір орында тұрып жерге ұру
1. Жауап беретін топтағылар кітапты жауып қойып, дәптердегі жазған анықтамалары бойынша жауап береді. Сұрақты басқа топтағылар кітаптан қарап қояды.

2.Тапсырылған тапсырма бойынша топтық жұмыс жасайды.

3.сергіту сәті
Оқушылар ойынды ойнап, орындарына отырады.

.
10
мин

Қорытынды
Қорытындылау кезі

Бағалау
Бағалау кезі
1.Мұғалім сабақты <<Жоба қорғату>> арқылы қорытындылайды
2. Әр топтың жұмысын басбармақпен бағалау
3. Үйге тапсырма: §12 тақырыпты мазмұндап, тірек - сызба ретінде дәптерге түсінік жазу.
Ерекше тапсырма. <<Генетикалық ақпаратқа>> байланысты хабарлама немесе презентация жасап келу
4. Жинақты баға қою.
5. Кері байланыс

1.Жоба қорғау
оқушылар өзара талқылау барысында тақырыпқа толықтырулар жасайды
2.Бірін- бірі бағалайды.
3.Үй жұмысын жазып алады
4.Мұғалімге жинақты бағаларын қойғызады
5.Кері байланыс жасайды
<<Жеміс себетін>> толтыру

Сабақтың өткізілу барысы бойынша өзіндік талдау
Сабақтың тақырыбы: <<Генетикалық ақпарат>>
Сабақта қойған мақсатым: Генетикалық ақпараттың құрылымын сипаттау;
Генетикалық код, триплет, кодан, антикодан ұғымдарын түсініп, талқылау;
Тұқымқуалаушылық ақпаратты таратудағы хромосомалардың, ДНҚ мен РНҚ-ның атқаратын рөлдерін анықтау - болды.
Ашық сабаққа 9 <<А>> сыныбын алған себебім: бұл сыныпқа осы оқу жылының басынан сабақ беріп келемін. Балалардың сабаққа қызығушылығы басым. Биология пәнінен оқу сапасы да жоғары десем болады.
Сабақта қолданған әдіс - тәсілдерім: сұрақ- жауап, ой қозғау, <<Ақылды доп>> ойыны, <<Кім жылдам>> әдісі, <<Биологиялық диктант>> әдісі,топтастыру, жеке және топтық жұмыстар, тірек - сызба, қалыптастырушы бағалау, кері байланыс және
Блум бойынша (білу, түсіну, талдау, жинақтау, қортындылау, бағалау) болды. Сабақтың өткізілуіне тоқталсам:
Ұйымдастыру кезеңінде оқушыларды түгелдеп, оларды ортаға шеңбер құруға шақырдым. Шеңбер құрып <<Ақылды доп>> ойынын ойнайтынымызды айттым. Ойынның шарты допты мен сұрақ қойып бір оқушыға лақтырамын, ол оқушы сұраққа жауап беріп, қайтадан өзі сұрақ қойып келесі басқа оқушыға допты лақтырады. Осылай үй жұмысына талдау жасалды.Үй жұмысын қорытындылау мақсатында <<Биологиялық диктант>> алдым. Тақтадан диктантты көрсетіп, балалардан жауаптарын алып, соңында дұрыс жауабын көрсеттім. Содан соң ой қозғау жүргіздім. Тақтадан бірнеше сөздер мен суреттер көрсеттім. Осы сөздердің қайсысы сендерге таныс, қай суретті білеміз? - деген сұрақтарға оқушылар өз ойларымен жауап берді.

1

1

1 - суретте <<Ақылды доп>> ойыны кезі. 2 - суретте <<Биологиялық диктант>> алу кезі.3 - 4 суретте <<Ой қозғау>> кезі. 5 - 6 суретте жеке мәтінмен жұмыс және қалыптастырушы бағалау кезі.

Содан соң жаңа тақырыпты айтып, осы тақырып бойынша шағын мағлұмат бердім. Мәтінді топтарға бөліп беріп, әри қарай жеке мәтінмен жұмыс жасап, дәптерге анықтамаларды түсірулерін тапсырдым. Балалар дәптермен жұмыс жасады. Мен бағалау критерийлерін тақтаға іліп қойып, онымен балаларды басында таныстырып өткен болатынмын. Олардың әр жұмысына алма стикерлермен қалыптастырушы бағаларын уақытында беріп отырдым. Жеке жұмыстан кейін <<Кім жылдам>> әдісі бойынша топтар бір - біріне сұрақтар қойды. Мысалы бірінші топтың тапсырмасынан басқа топтар оларға сұрақтар қояды. Ал, ол топтағылар кітапты жауып қойып, дәптердегі ақпараттары бойынша жауап берулері тиіс. Осылай үш топта мәтінмен толық танысады. Бұл әдісті сабақты бекіту мақсатында, балалар тақырыппен толық танысу үшін қолдандым.Осыдан соң топтық жұмыс ұсындым. Ортаға А2 плакаттары мен маркерлер тараттым.
І - топқа <<Домино>> әдісімен маңызды сөйлемдерді құрастыру.
ІІ- топқа <<ДНҚ- ның аРНҚ- ға көшірілуін жазу>>
ІІІ - топқа <<Орнына қою>> берілген триплет, кодан, антикодандарды ретімен орналастыру жұмыстары тапсырылды.

1-3 суреттерде сергіту сәті және топтық жұмысты қорғау кездерінен көріністер.

Сабақты қорытындылау ретінде топтық жұмыс жасатып, оны тақтаға қорғаттым. Топтық жұмыс жасап болған соң, сергіту сәтін жасадым. Бұл тақырып өте күрделі тақырып. Бірақ балалар оны игеріп, түсініп, қойған мақсатымызға жетті. Соңында бағалау парақтарын жинап алып, бағалау критерийлері бойынша жинақты баға қойдым.
Күтілетін нәтижеміз бойынша:
Оқушылар: Генетикалық ақпараттың құрылымын сипаттады;Генетикалық код, триплет, кодан, антикодан ұғымдарын түсініп, талқылады;Тұқымқуалаушылық ақпаратты таратудағы хромосомалардың, ДНҚ мен РНҚ-ның атқаратын рөлдерін анықтады, топта жұмыс жасап, өзара қарым- қатынас құзіреті дамыды; бірлесе отырып оқу арқылы жаңа білім меңгерілді - деп айта аламын.

Пән мұғалімі: Сулейменова Зуара Байгараевна