С.Мұратбековтың Қылау әңгімесі

ОҚО,Сайрам ауданы, № 41 М.Оразалиев атындағы жалпы орта мектебінің
қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі Ортаева Нағима
7 сынып,қазақ әдебиеті Қысқа мерзімді жоспар
|Сабақтың |С.Мұратбековтың « Қылау» әңгімесі. |
|тақырыбы | |
|Сабақтың | «Қылау» әңгімесінің мазмұнын түсіндіру, сөздік қорын |
|мақсаты |молайту,ойлау қабілеттерін арттыру. |
|Енгізілген |Сыни тұрғысынан ойлауға үйрету.Оқыту мен оқуда ақпараттық |
|модуль |-коммуникациялық технологияларды пайдалану.Оқыту үшін бағалау және |
| |оқуды бағалау.Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. |
|Сабақтың |Психологиялық дайындық.Топқа бөлу.әдісі.ДЖИГСО әдісі .Синквеин |
|әдісі |стратегиясы .Сергіту кезеңі.Кері байланыс:Екі жұлдыз бір тілек. |
|Күтілетін |«Қылау» әңгімесінің мазмұнын түсініп игереді. |
|нәтиже | |
|Сабақтың |Уақыт,әд|Мұғалімнің іс әрекеті |Оқушының іс әрекеті |Ресурста|
|барысы |ісі | | |р |
| | | | |Көрнекі |
| | | | |құралдар|
|Сабақтың |2 мин |Бүгінгі күні естіген алғашқы|Оқушылар бір- біріне | |
|тұсаукесер |Психолог|жылы сөздерін айту. |естіген жылы сөздерін | |
|кезеңі. |ия-лық | |айтады. | |
|1Кіріспе |дайындық| | | |
|Топқа бөлу |2 мин |Түрлі - түсті қызыл, |Қызыл түс - 1 топ |Түрлі- |
| |Түрлі |сары,жасыл түсті қағаздарды|Сары түс - 2 топ |түсті |
| |түсті |таңдатып топқа бөлу |Жасыл түс- 3 топ |қағаз |
| |қағаздар| |өздері қалаған түсті | |
| |ды | |таңдау арқылы топқа | |
| |таңдау | |бөлінеді. | |
| |арқылы | | | |
| |топқа | | | |
| |бөлу | | | |
|Үй |5 мин |Үйге берілген тақырып |Сұрақтарды бір- біріне|А-4парағ|
|тапсырмасы |Автор |С.Мұратбековтың өмірі туралы|доп лақтыра отырып |ы |
| |орындығы|оқып ,үйде дайындап келген |қояды.С.Мұратбековтың |Дәптер |
| |әдісі. |сұрақтарын бір біріне |өмір жолы,шығармасы | |
| | |қояды. С.Мұратбековтың |туралы өз ойларын | |
| | |шығармаларын атап шық. |айтады. «Менің | |
| | |Шығармаларының мазмұны қай|қарындасым», «Ауыл | |
| | |кезеңдегі тыныс тіршілікті |оты», «Дос іздеп | |
| | |білдіреді.Қай жерде |жүрмін», «Қылау» | |
| | |туылған? Шығармаларындағы |сияқты әңгіме | |
| | |кейіпкерлердің ішкі жан |повестерін | |
| | |дүниелерін ,сезімдерін |білетіндіктерін айтып| |
| | |жазушы қалай бейнелеген? |пікірлеседі. | |
| | | |Формативті жиынтық | |
| | | |бағалау,топтық | |
| | | |бағалау. | |
|Негізгі |13мин | «Қылау » әңгімесін екі үш|Топтағы бір- бір |Оқулық, |
|кезең. |ДЖИГСО |топ бөлім- бөлімге |оқушы басқа топтағы |флипчарт|
|Жаңа сабақ |әдісі |бөліп оқйды.1.Таңғы тәтті |оқушыларға өздері |, |
| | |ұйқы. |оқыған бөлімнің |маркер. |
| | |2.Сатайдың қорқынышы. |мазмұнын түсіндіреді. | |
| | |3.Тастөбенің көшесінде |Әңгіменің мазмұнынан | |
| | |Рабиғамен кездесуі. |түсінгендерін | |
| | |4.Сатайдың әңгімесі. |суретке салу арқылы| |
| | |5.Сатайдың Рабиғаға |көрсетеді,постер | |
| | |алаңдауы. |қорғайды. | |
| | |6.Сатай Рабиғаға деген | | |
| | |алғашқы балауса сезімін | | |
| | |қалай білдірді? Әңгіменің| | |
| | |мазмұнынан түсінгендерін | | |
| | |әр топтан бір бір оқушы | | |
| | |барып сол топқа | | |
| | |түсіндіреді. | | |
| |15 мин |«Қылау» әңгімесі бойынша | |Дәптер |
| |Дәптерме|кестелерді толықтыру. |Толтырған кестелерін |Ноутбук |
| |н жұмыс|Кейіпкерлер Сатай,Рабиғаның |оқып шығады. | |
| | |портреті,мінезі,іс-әрекеті |Формативті жиынтық |Стикер,м|
| | |туралы жазады. |бағалау. |ар-кер. |
| | |Сатайдың іс-әрекеттерін |Топтық,жұптық жұмыс. | |
| | |бағалау. | | |
| | |Мына іс-әрекеттерді | | |
| | |қолдаймын. | | |
| | |Бұл іс-әрекеттерді | | |
| | |қолдамаймын,деп кестені | | |
| | |толтыру. | | |
|3 Қорытынды |5 мин |Бес жолды өлең шығарады. |Зат есім: Не ? Қылау.|Дәптер |
| |Синквеин| |Сын есім: Қандай? | |
| |стратеги| |Суық. | |
| |ясы | |Етістік: Не | |
| | | |істейді?Жауратады. | |
| | | |4. Синоним: Қар. | |
| | | |5. Сөйлем:Қылаулаған | |
| | | |жұп- жұмсақ қар | |
| | | |ерекше үлпілдейді. | |
| | | |Формативті жиынтық | |
| | | |бағалау.Топтық | |
| | | |бағалау. | |
|4 Сабақ |2 мин |Мұғалім бүгінгі сабақта |Бүгінгі сабаққа |Стикер,м|
|рефлекциясы |Кері |сабақтың қандай бөлімдері |тілектерін,ұсыныстарын|ар-кер. |
| |байланыс|ұнағанын,несімен |білдіріп жазады. | |
| |: |ұнаңанын,қызықты сәттерін | | |
| |Екі |стикерге жазуды тапсырады.| | |
| |жұлдыз | | | |
| |бір | | | |
| |тілек. | | | |
|Үйге |1 мин |С.Мұратбековтың «Қылау» | | |
|тапсырма | |әнгімесін оқу. | | |

7 сынып. Пәні:қазақ әдебиеті. Пән мұғалімі: Ортаева Н
Сабақтың жағымды жағы: оқушылар өз ойларын жеткізе алды.
Сабақта жіберілген кемшіліктер: уақыт жетіспеушіліктен.
Сабақтың қорытындысы:сөйлеу мәнерлері қалыптасты.

№41 М.Оразалиев атындағы жалпы орта мектепте С.Мұратбековтың «Қылау»
әңгімесі бойынша 7сынып оқушыларына өтілген үлгілі ашық сабақ туралы
талдау.

Бүгінгі таңда қазақстандық білім беру жүйесі жаңа заман
талабына сай жаңару үстінде.Күн өткен сайын білім берудің деңгейі
мен сапасы жақсарып,оның тиімділігі білім мазмұны арнайы
критерийлермен бағалануда.Жаңа ғасыр талабы-оқушылардың мектепте
табысты оқу ғана емес,өмірде де табысты болуын талап етуде.Бұл
талаптың орындалуы мұғалімнің қабілеті мен оның құзіреттілігіне
тікелей байланысты.Қоғамның және мәдениеттің даму өзгерістеріне сай
әдебиетші мұғалім ең алдымен көркем сөз сипатын ашатын
заңдылықтарды білуі керек. «Әдеби шығармаларды талдауда мұғалім мен
оқушы арасында бірлескен еңбек, бірлескен шығармашылық,өнерпаздық орын
алуға тиіс»,-дейді белгілі әдіскер мұғалім Қ.Бітібаева.
Оқытушы және оқушының оқу әрекетіндегі бірлестіктер мен
дербестік сипаттарын ұйымдастыру барысында, сындарлы оқыту
технологиясының түрлі әдіс- тәсілдерін тиімді пайдалану арқылы
әңгіменің мазмұнын және қорытындылау кезеңінде түрлі тәсілдерді
қолданып, оқушылардың өздеріне сабақты қорытындылау өте тиімді.7сынып
оқулығындағы С.Мұратбековтың «Қылау» әңгімесінің мазмұнын оқушыларға
түсіндіру барысында тиімді әдіс- тәсілдерді пайдаландым. «Қылау»
әңгімесінде балалардың мінез - құлқы мен іс- әрекеттеріндегі
адалдық,сезімталдық,бауырмалдық,қайырымдылық қасиеттер
суреттеледі.Әңгіменің негізгі мазмұны - адамгершілік, жан дүниеcінің
сұлулығы.
Кеспе қағаздарымен жұмыс жасауда , оқушылар әрбір кейіпкерлерге
жеке- жеке мінез- құлықтарына талдау жасап бір- біріне пікірлерін
білдіреді.Алдын ала дайындалған кестелерді толтыру арқылы кеіпкерлердің
портреті,мінезі,іс- әрекеті туралы топтық жұмыстар орындалады.Топтық
жұмыс кезеңінде ойларын білдіріп,өзтұжырымдарын айтады.Сатайдың іс
әректін бағалау кестесін келесі топ толтырады.Сатайдың сезімталдығы мен
жайдарылығы,қайырымдылығы қандай әрекеттерінен байқалатынын,орынсыз
мақтанды сүймейтіндігіне Сатайдың қай әрекеті дәлел екендігі,өлім мен
өмір туралы Сатайдың ойлауына не болғаны,оны ненің белгісі деуге
болатындығы туралы өз ішкі ойларын айтып кестені толтырады.
Сабақтың тұсаукесер кезеңінде,Оқушыларды ұйымдастыру,сабаққа деген
ынтасын аудару үшін « ынтымақтастық атмосферасы» орнатылды.Оқушылар
бүгінгі алғашқы естіген жылы сөздері туралы бір- біріне айтады. Түрлі
түсті қағаздарды таңдап алу арқылы толпқа бөлінеді. Үй тапсырмасын
«автор орындығы «әдісі арқылы үйден дайындап келген сұрақтарын бір -
біріне қояды.
Сабақтың Негізгі бөлімі кезеңінде, «ДЖИГСО» әдісі бойынша оқулықтағы
С.Мұратбековтың «Қылау»әңгімесін үш топтағы оқушыларға оқуға бөліп
беріледі.Оқылған әңгіменің мазмұнын әр топтан бір- бір оқушы шығып
басқа топтағы оқушыларға барып түсіндіреді.Келесі кезекте, топтағы
басқа оқушылар топтарына барып әңгіменің мазмұнын түсіндірген оқушыға
өз оқыған бөлімдерінің мазмұнымен таныстырады.Бұл әдіс арқылы оқушылар
әңгіменің мазмұнын бір-бірінің көмегі арқылы жылдам әрі уақытты
үнемдеуге болады.Сонымен бірге әңгімеден түсінгендерін айту
барысында бейнелі ойлау мен шығармашылық қиялдауды,көркем шығарманың
мазмұнын анықтай алуын,ауызша түрде өз түсініктерін жеткізе
біліп,қазақ әдеби тілін,сөздік қор мен сөз байлығын сауатты
пайдалануға,сөздің құдіретін сезіндіруге болады.
Оқушыларға әңгіменің тақырыптың идеялық мәнін және көркемдік
бейнелілік құрылымын талдай білуге ,және рухани мәдени құндылықтар
жөнінде пікір алмасуға үйрету барысында,тақырып бойынша алған
деректерін естеріне алып,сурет салады. Әр топтан бір -бір оқушы топтың
бірлесіп салған суретін қорғап шығады.
Сабақта әр топтан бір оқушыға бағалау парағы беріледі.Үй
тапсырмасында оқушының дайындап келген авторлық сұрақтарын.Жаңа сабақ
барысында топтағы іс - әрекеті,өз ойын білдіруі,постер жасалғанда сурет
салу әрекеті,қорғау кезінде өз ойын ашып айтуын,қорытындылау кезеңінде
бес жолды өлең шығару,яғни топтық,жұптық,ұжымдық,жеке жұмыстары
бағаланады.
Бүгінгі сабақты «Бес жолды өлең» арқылы оқушылар өздері
қорытындылады.Кері байланыста «Екі жұлдыз бір тілек» әдісі арқылы
бүгінгі сабаққа бір ұсыныс,екі тілектерін білдіріп стикерге өз
пікірлерін жазады.

Пайдаланған әдебиеттер:
1.Республикалық ғылыми –әдістемелік журнал
2.Әдебиет оқулығы 6 сынып