Кіріспе. Cан, санның түрлері, сандармен орындалатын амалдар

Сабақтың тақырыбы: Кіріспе. Cан, санның түрлері, сандармен
орындалатын амалдар
Сабақтың түрі: Сұрақ-жауап сабағы.

Уақыты: 90 мин

Сабақтың педагогикалық мақсаты:
• Студенттердің өз беттерінше іздену жұмыстары арқылы кәсіптік
шеберліктерін жетілдіруге, ғылыми көзқарасын қалыптастыруға ықпал ету;
• Студенттерге тақырыптың басқа пәндермен байланысын көрсету ;
• Пәнаралық және пәнішілік байланысты тереңдету;
• Мамандығына деген қызығушылығын ояту.

Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Білімді қалыптастыру, студенттерді білімнен хабардар етіп қана
қоймай, тың мәліметтер беріп, алған білімдерін есеп шығару барысында дұрыс
қолдануға үйрету.
Дамытушылық: Жеке тұлғаны, жалпы қабілеттерін, талдау, салыстыра білу,
негізсізін ажырата білу, керек формулаларды дұрыс қолдана білуге
машықтандыру.
Тәрбиелік: Адамгершілік, патриоттық тәрбие беру, еңбекке баулу, мамандыққа
бағдарлау.
Студент білуі керек: Сан мен цифрдың айырмашылығын, сандармен орындалатын
амалдарды, амалдарды орындау ережелерін.
Студент істей алуы керек: Сан мен цифрдың айырмашылығын, сандармен
орындалатын амалдарды, амалдарды орындау ережелерін, есеп шығару барысында
оларды тиімді пайдалануды, ережелерді пайдаланып есеп шығаруды.
Сабақ барысында қолданылатын педагогикалық технологиялар: Дамыта оқыту,
деңгейлеп оқыту. Ақпараттық оқыту технологиясы.
Пәнішілік байланыс:
Құзіреттілік аймағы А Сан,сандармен амалдар.
Оқыту модулі А1
- Пәндер аралық байланыс (қамтитын, қамтылатын пәндер)
Қамтитын пәндер:
- Физика, химия.
Қамтылатын пәндер:
- Информатика , Физика, химия, педиатрия, акушерство, мейірбике
ісі.
Сабақтың жабдықталуы:
Көрнекті құралдар:
- Плакаттар;
- Формулалар;
Үлестірме материалдар:
- Карточкалар
- Тест
Техникалық оқу құралдары:
- CD, DVD дискілер.

Қолданылған негізгі әдебиеттер

1. Алгебра және анализ бастамалары 10-11 сынып, Колмогоров А.Н, Алматы
1994 ж.
2. Жоғарғы математика, Әубәкір С.Б, Алматы 2004 ж.
3. Алгебра 10 сынып, А. Е Әбілқасымова, В. Е. Корчевский, К. Д.
Шойынбекова З. А. Жұмағұлова, Алматы 2009 ж.
4. Алгебра 11 сынып, Н. Я. Виленкин, О. С. Ивашев-Мусатов, Москва 2002
г.

Қосымша әдебиеттер

1. Алгебра 8 сынып, А. Әбілқасымова, И. Бекбоев, А.Абдиев, З.Жұмағұлова,
Алматы 2008 ж.
2. Алгебра 9 сынып, А. Әбілқасымова, И. Бекбоев, А. Абдиев. З, Жұмағұлова,

Алматы 2009 ж.
3. Алгебра и начало анализа, А. Н. Колмогоров, Москва 1993 г.
4. Шың баспасының анықтамалықтары.
5. Түрлі баспалардың анықтамалықтары.

WEB сайттар тізімі

1. www.maths.kz
2. www.ustaz.kz
3. kk.wikipedia.org

Сабақ жоспары мен хронокартасы

|№ |Мазмұны |Уақыты |
|1 |Ұйымдастыру кезеңі |2-3 мин |
|2 |Сабақтың мақсаты мен жоспарын хабарлау |2-3 мин |
|3 |Мектеп тақырыптарын қайталау, еске түсіру, білмеген |35-40 мин |
| |тақырыптарды түсіндіру | |
|4 |Тақырып бойынша оқушылардың білімін пысықтау |35-40 мин |
|5 |Сабақты қортындылау |3-5 мин |
|6 |Үйге тапсырма беру |5-7 мин |

Сабақтың барысы:

1 Ұйымдастыру кезеңі (2-3 минут) - Студенттерді түгелдеу, аудитория
тазалығына, студенттердің сырт келбетіне көңіл бөлу. Сабаққа қажетті құрал-
саймандары мен бор және тақта сүрткіштің бар болуын қадағалау. Журналды
толтыру.

2 Сабақтың мақсаты мен жоспарын хабарлау (2-3 мин) – Тақырыпқа
мотивациялық, сипаттама беру, маңыздылығын түсіндіру. Студенттерді сабақтың
жоспарымен және бағалау критерийлерімен таныстыру.

3 Оқушылардың білімдерін бақылау, мектеп бағдарламасын қайталау (35-40
мин) – Мектеп бағдарламасын қайталайтын сұрақтар:
Сұрақтар:
1. Сан деген не?(есептеу үшін қолданылады)
2. Цифр деген не?(Сандарды жазуда қолданылатын таңбаларды цифрлар
деп атаймыз)
3. Сан мен цифрдің айырмашылығы неде?( санның көмегімен есептейміз,
ал

цифрлардың көмегімен сандарды жазамыз)
4. Санның қандай түрлерін білеміз? (Оң, теріс, нақты, бүтін, бөлшек,
рационал, иррационал, жұп, тақ, жай, күрделі т.с.с.сандар )
5. Оң сан дегеніміз не? (Нөлден үлкен сандар)
6. Теріс сан дегеніміз не? (Нөлден кіші сандар немесе минус таңбасы бар
сандар)
7. Тақ сан дегеніміз не? (екіге қалдықсыз бөлінетін сандар немесе жұп
цифрмен
аяқталатын сандар)
8. Жұп сан дегеніміз не? (екіге қалдықпен бөлінетін сандар немесе
тақ цифрмен аяқталатын сандар)
9. Жай сан дегеніміз не?(екі бөлгіші (өзіне және бірге) бар
сандар)
10. Күрделі сан дегеніміз не?(екіден көп бөлгіші бар сандар)
11. Натурал сан дегеніміз не?(Заттарды санауда қолданылатын сандар.N
әріпімен белгіленеді)
12. Бүтін сан дегеніміз не?(натурал сандар, оларға қарама-қарсы
сандар, ноль саны бүтін сандар жиынын құрайды)
13. Бөлшек сан дегеніміз не?(алымы және бөлімі арқылы жазылатын
сандар)
14. Рационал сан дегеніміз не?( a/b түрінде берілген сандар, мұндағы а
­бүтін, b­натурал сан )
15. Иррационал сан дегеніміз не?( a/b түрінде жазыла алмайтын сандар)
16. Бөлшектің қандай түрлерін білеміз?(дұрыс, бұрыс, аралас сан, ондық
бөлшек)
17. Бөлшектермен қандай амалдар орындай аламыз?(қосу, азайту,көбейту,
бөлу, ортақ бөлімге келтіру, қысқарту)
18. Бөлімдері бірдей бөлшектерді қалай қосып, азайтамыз?(бөлімдері
өзгермейді, ал алымдарын қосып, азайтамыз)
19. Бөлімдері әртүрлі бөлшектерді қалай қосып, азайтамыз?(ортақ
бөлімге келтіреміз, қосымша көбейткіштер беріп, көбейтіп алымдарын
қосып, азайтамыз)
20. Бөлшектерді қалай көбейтеміз?(бөлшектерді көбейту үшін алымын
алымына, бөлімін бөліміне көбейтеміз, қысқаратындары болса
қысқартамыз)
21. Бөлшектерді қалай бөлеміз?(бірінші бөлшекті өзгерусіз жазып екінші
бөлшекке кері бөлшекке көбейтеміз )
22. Бұрыс бөлшектерді аралас санға қалай айналдырамыз?(алымын бөліміне
бөліп, бүтін санды бүтінге, бөлімін өзгеріссіз, ал қалдықты алымына
жазамыз )
23. Таңбасы әртүрлі сандарды қалай қосып, азайтамыз ?( модулі үлкен
саннан модулі кіші санды азайтып, модулі үлкен санның таңбасын қоямыз)
24. Таңбасы бірдей сандарды қалай қосып, азайтамыз ?(сандардың
модулдерін қосып, азайтып, сол сандардың таңбасын қоямыз)
25. Таңбасы әртүрлі сандарды қалай қөбейтіп, бөлеміз ?(оң санды теріс
санға көбейткенде теріс сан шығады)
26. Таңбасы бірдей сандарды қалай қөбейтіп, бөлеміз ?(оң сандарды
көбейткенде де, теріс сандарды көбейткенде де оң сан шығады)
27. Бөлшектердің ортақ бөлгішін қалай табамыз? (жай сандарға жіктеп,
ортақ еселігін табамыз)
28. Қысқаша көбейту формулалары ( қосындының квадраты
(a + b)2 = a2 + 2ab + b2
Айырманың квадраты
(a - b)2 = a2 - 2ab + b2
Квадраттардың айырмасы
a2 – b2 = (a + b)(a – b)
қосындының кубы
(a + b)3 = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3
Айырманың кубы
(a - b)3 = a3 - 3a2b + 3ab2 - b3
Кубтардың қосындысы
a3 + b3 = (a + b)( a2 - ab + b2)
кубтардың айырмасы
a3 – b3 = (a – b)( a2 + ab + b2)

29. Жақшаның алдында "+" таңбасы тұрса, жақшаны қалай ашамыз?(жақшаның
ішіндегі таңбалар өзгермейді)
30. Жақшаның алдында "-" таңбасы тұрса, жақшаны қалай ашамыз?(
жақшаның ішіндегі таңбалар қарама-қарсыға өзгереді)

Студенттің білімін бақылайтын сұрақтар, есептердің барлығын және 2 нұсқа
тест сұрақтары арқылы тексеру .

Тест №

4. Тақырып бойынша студенттер білімін пысықтау, есеп шығару.(35-40мин.)
1. [pic]
1) [pic]
2) [pic]
3) 1,5-0,8=0,7
2. [pic]
1) [pic]
2) [pic]
3) [pic]
4) [pic]

5. Баға қою және түсінік беру (5 мин) – Қайталау сұрақтары, есептер және
тақырыпқа сай берілген тест жинағы бойынша бағалау.

Студенттерді бағалау критериі:

| | |Студенттер-|Студенттер-|Тест |Аудиторияда|Карточкаларғ|Жалпы |
|№ | |дің |ді үйге |тапсырмасы |орындаған |а жауап |бағасы|
| |Аты |теория-лық |бе-рілген |арқылы |есептер |беруін | |
| |жөні |білімін |есеп-тер |бағалау |бойынша |бағалау | |
| | |бағалау |бойын-ша | | |(жаңа | |
| | |(ауызшa |бағалау | | |тақырып | |
| | |сұрақтар | | | |бойынша) | |
| | |бойынша) | | | | | |
|1 | | | | | | | |
|2 | | | | | | | |
|3 | | | | | | | |
|4 | | | | | | | |
|5 | | | | | | | |

7 Сабақты қортындылау (5 мин)- Студенттердің алған білімін қысқаша
түсіндіру арқылы қорытындылау.

8. Үйге тапсырма беру (5 мин)- Студенттерге жаңа тақырыптан өзіндік
дайындалуға сұрақтар және тапсырмалар беру.
Тақырыбы: Cан, санның түрлері, сандармен орындалатын амалдар
1. Сан деген не?(есептеу үшін қолданылады)
2. Цифр деген не? (Сандарды жазуда қолданылатын таңбаларды цифрлар
деп атаймыз)
3. Сан мен цифрдің айырмашылығы неде?( санның көмегімен есептейміз,
ал

цифрлардың көмегімен сандарды жазамыз)
8. Санның қандай түрлерін білеміз? (Оң, теріс, нақты, бүтін, бөлшек,
рационал, иррационал, жұп, тақ, жай, күрделі т.с.с.сандар )
9. Оң сан дегеніміз не? (Нөлден үлкен сандар)
10. Теріс сан дегеніміз не? (Нөлден кіші сандар немесе минус таңбасы бар
сандар)
11. Тақ сан дегеніміз не? (екіге қалдықсыз бөлінетін сандар немесе жұп
цифрмен
аяқталатын сандар)
8. Жұп сан дегеніміз не? (екіге қалдықпен бөлінетін сандар немесе
тақ цифрмен аяқталатын сандар)
9. Жай сан дегеніміз не?(екі бөлгіші (өзіне және бірге) бар
сандар)
10. Күрделі сан дегеніміз не?(екіден көп бөлгіші бар сандар)
11. Натурал сан дегеніміз не?(Заттарды санауда қолданылатын сандар.N
әріпімен белгіленеді)
12. Бүтін сан дегеніміз не?(натурал сандар, оларға қарама-қарсы
сандар, ноль саны бүтін сандар жиынын құрайды)
13. Бөлшек сан дегеніміз не?(алымы және бөлімі арқылы жазылатын
сандар)
14. Рационал сан дегеніміз не?( a/b түрінде берілген сандар, мұндағы а
­бүтін, b­натурал сан )
15. Иррационал сан дегеніміз не?( a/b түрінде жазыла алмайтын сандар)
16. Бөлшектің қандай түрлерін білеміз?(дұрыс, бұрыс, аралас сан, ондық
бөлшек)
17. Бөлшектермен қандай амалдар орындай аламыз?(қосу, азайту,көбейту,
бөлу, ортақ бөлімге келтіру, қысқарту)
18. Бөлімдері бірдей бөлшектерді қалай қосып, азайтамыз?(бөлімдері
өзгермейді, ал алымдарын қосып, азайтамыз)
19. Бөлімдері әртүрлі бөлшектерді қалай қосып, азайтамыз?(ортақ
бөлімге келтіреміз, қосымша көбейткіштер беріп, көбейтіп алымдарын
қосып, азайтамыз)
20. Бөлшектерді қалай көбейтеміз?(бөлшектерді көбейту үшін алымын
алымына, бөлімін бөліміне көбейтеміз, қысқаратындары болса
қысқартамыз)
21. Бөлшектерді қалай бөлеміз?(бірінші бөлшекті өзгерусіз жазып екінші
бөлшекке кері бөлшекке көбейтеміз )
22. Бұрыс бөлшектерді аралас санға қалай айналдырамыз?(алымын бөліміне
бөліп, бүтін санды бүтінге, бөлімін өзгеріссіз, ал қалдықты алымына
жазамыз )
23. Таңбасы әртүрлі сандарды қалай қосып, азайтамыз ?( модулі үлкен
саннан модулі кіші санды азайтып, модулі үлкен санның таңбасын қоямыз)
24. Таңбасы бірдей сандарды қалай қосып, азайтамыз ?(сандардың
модулдерін қосып, азайтып, сол сандардың таңбасын қоямыз)
25. Таңбасы әртүрлі сандарды қалай қөбейтіп, бөлеміз ?(оң санды теріс
санға көбейткенде теріс сан шығады)
26. Таңбасы бірдей сандарды қалай қөбейтіп, бөлеміз ?(оң сандарды
көбейткенде де, теріс сандарды көбейткенде де оң сан шығады)
27. Бөлшектердің ортақ бөлгішін қалай табамыз? (жай сандарға жіктеп,
ортақ еселігін табамыз)
28. Жақшаны ашу ережелері қандай?(+,- таңбалары қойылғанда)
29. Жақшаның алдында + таңбасы тұрса, жақшаны қалай ашамыз?(жақшаның
ішіндегі таңбалар өзгермейді)
30. Жақшаның алдында - таңбасы тұрса, жақшаны қалай ашамыз?( жақшаның
ішіндегі таңбалар қарама-қарсыға өзгереді)

Студенттерге қосымша өзіндік жұмыс ретінде:
Тақырыбы: Теңдеулер мен теңсіздіктерді шешудің тәсілдері.
(интернет материалдарынан, баспа, оқулықтардан іздеу керек)