Резисторларды әртүрлі жалғау тәсілдері бойынша электр тізбегін есептеу

Сабақтың тақырыбы: Резисторларды тізбектей, параллель және аралас жалғанған кездегі электр тізбегінің мәндерін есептеу

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың тізбектерді жалғау тәсілдері туралы алған білімдерін кеңейтіп, тәжірибе жүзінде қолдана білуге және алған білімдерін есеп шығарғанда пайдалана білуге үйрету
Дамытушылық: Оқушыларды икемділікке, шабытты болуға қалыптастыру, ойлау қабіліті мен қызығушылығын арттыру

3. Тәрбиелік: Оқушыларды ізденімпаздыққа және шапшаңдыққа, ауызбіршілдікке,

топпен және өз бетімен жұмыстана білуге тәрбиелеу

Сабықтың түрі: практикалық

Оқытудың әдістері мен әдістемелік амалдары: Түсіндіру, көрнекілік әдіс

Көрнекті оқу құралдары мен техникалық құралдар: Мультимедиалық проектор, сұлба

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру бөлімі:Аудитория тазалығын тексеріп, оқушыларды тізім бойынша түгелдеу. Журнал бойынша сабақта жоқ оқушыларды белгілеу.

Өткен тақырыпты тексеру:

Оқушылар біз сіздермен өткен сабақта Электр тізбегінің элементтерін жалғау тәсілімен танысқан болатынбыз. Бүгінгі сабағымызда осы электр тізбегінің жалғау тәсілдерін практикада қолдана білуге үйренеміз. Яғни, бүгін біздер резисторларды параллель, тізбектей және аралас жалғаған кездегі электр тізбегінің мәндерін табуға есептер шығарамыз. Ал, ол есептерді шығару үшін әрине алдымен өткен сабағымызды еске түсіріп қайталаймыз. Өткен тақырыпты сұрамас бұрын сіздерді үш топқа бөлгім келіп тұр. Отырған қатарларын бойынша үш топқа бөліп, өткен тақырыпты жарыса еске түсірейік. Әр топ өздерінің командасының капитанын сайласаңыздар болады. Команда капитандарынан алдымен өткен сабақты сұраймын.

Өткен тақырыпты тексеру мақсатында сұрақтар қою

Тізбектей жалғау дегеніміз не ?

2. Параллель жалғау дегеніміз не?

Аралас жалғау дегеніміз не?

Жоғарыдағы сұрақтар бойынша үш оқушыдан сабақ сұралады.

Тапсырма бойынша қорытындыласақ:

Резисторларды тізбектей жалғағанда ток күштері тең, ал тізбектегі жалпы кернеу оның бөліктеріндегі кернеулердің қосындысына тең болады, ал жалпы кедергі әрбір өткізгіштің кедергілерінің қосындысынан тұрады:

I = I ₁ = I ₂ = … = I _n ;

U = U ₁ + U ₂ + … + U _n ;

R = R ₁ + R ₂ + … + R _n .

Тапсырма бойынша қорытындыласақ:

Резисторларды паралель жалғағанда, тізбектің барлық бөліктерінде кернеу бірдей, ал жалпы ток күші әрбір өткізгіштегі ток күштерінің қосындысына тең, жалпы кедергі әрбір өткізгіштің кедергісінен кем болады.

U = U ₁ = U ₂ = … = U _n

I = I ₁ + I ₂ + … + I _n ₌ ₊ _{+ … +}

Тапсырма бойынша қорытындыласақ:

Аралас жалғау деп резисторлардың немесе әрқайсысы тізбектеп немесе параллель жалған резисторлардан тұратын тізбек телімдерінің қосылуын айтады.

R= R ₃ R ₄ R ₅ / R ₃ R ₄ + R ₄ R ₅ + R ₅ R ₃

R= R ₁ + R ₂ + R ₃₄₅

I = U/ R= U/ R ₁ + R ₂ + R ₃₄₅

U ₁ = I R ₁ ; U ₂ = I R ₂ ; U ₃₄₅ = I R ₃₄₅ ;

I ₃ = U ₃₄₅ / R ₃ ; I ₄ = U ₃₄₅ / R ₄ ; I ₅ = U ₃₄₅ / R ₅ ;

Команда капитандары өз тапсырмаларын мүлтіксіз орындады, келесі кезек топ мүшелерінде. Ал олай болса, экранға назар салыңыздар.

Сұрақ-жауап
Кім жүйірік? (деңгейлік тапсырма)
Кім жылдам?
Эксперименттік тәжірибе
Ойлан-тап
Тест
Қорытынды

Сұрақ-жауап

1 топ “Ток күші”

Электр тоғы деген не?

Зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы

Тоқ күші деген не?

Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы қандай да бір уақыт аралығында тасымалданатын электр мөлшерінің сол уақыт аралығына қатынасын ток күші деп атайды: I=q/t.