XVIII ғ. ақын-жыраулар шығармалары тарихи дерек көзі ретінде қаншалықты құнды

Мұғалімнің аты-жөні:

Тарих пәні мұғалімі

Сүлейменова Гүлжамила Марқабайқызы

Қазақ тілі пәні мұғалімі

Құлжаева Ботакөз Жүнісқызы

Қатысқандар саны: 20

Қатыспағандар саны:

Диалогтік оқыту арқылы оқушылардың сыни ойлау дағдысын дамыту

Интербелсенді тәсілдерді ойын түрінде қолданып, оқушыны шығармашылыққа баулу

8. 2. 2. 1 халық ауыз әдебиеті мен музыка өнері туындыларын тарихи дереккөзі ретінде құндылығын бағалау

8. 1. 2. 1 дәстүрлі қазақ қоғамындағы өзгерістерді өткен тарихи кезеңдермен салыстыру арқылы анықтау

БС3 Шығарманы ұлттық құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу

АИЗ Шығармадағы көркемдегіш құралдардың қолданысын талдау

Білу және түсіну: Жыраулардың жырына сүйеніп, осы кезеңдегі Қазақ мемлекетінің кемінде екі саяси ерекшелігіне сипаттама жасайды;

Анализ: Дереккөздеріне қатысты кемінде 2 ашық түрдегі тарихи сұрақ құрастырады;

Сыни ойлау және зерттеу : Деректің маңыздылығын ашатын кемінде екі дәлел келтіреді.

Пәнге қатысты лексика мен терминология :

ауыз әдебиеті\ фольклор

жырау\ жырау

жыршы\ писатель

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

Ақындар мен жыраулардың шығармашылығындағы негізгі ой . . .

Құндылықтар:

- Жауапты азаматтық позиция

- Құрмет

Сәлемдесу. Сыныпқа жағымды ахуал орнату

Қызығушылығын ояту

https://www. youtube. com/watch?v=lzL3eHEzzVg

1. Жыр қандай тарихи оқиғаны бейнелейді?

2. Батырға жыршы қандай талаптар қойған?

3. Жыршы қай ғасырда өмір сүрген?

Б Сыныптың қабырғаларына, тақтаға ақын-жыраулардың өлеңдері, суреттері, жыраулар туралы естеліктер, қысқаша өмірбаяндары қағазға жазылып жапсырылып тұрады.

Сынып бөлмесіндегі мәліметтерге сүйене отырып, оқушылардан сабақ тақырыбы қандай болуы мүмкіндігін сұрау.

М Тақырып анықталғаннан кейін сыныпты 5 санына санату арқылы алты топқа бөлу. ( Тәтіқара, Үмбетей, Бұқар, Жанақ, Ақтамберді)

Осыған сәйкес оқушылар жыраулардың қоғамдағы орнын анықтайды.

Зерттеу сұрақтары

• ХVІІІ ғасырдағы әдебиеттің негізгі идеясы қандай болды?
• Жыраулар поэзиясы қандай тарихи оқиғалар туралы мәлімет береді?

Зерттеу және талдау

Әр топ өздерінің жырауларына сәйкес сынып бөлмесінде ілулі материалдардан ақпараттарды жинап алады. Жыраулардың шығармаларымен танысқаннан кейін олар шығармашылығында қандай оқиғаларды, тұлғаларды, бейнелейтінін анықтайды және шығармаларын дереккөз ретінде төмендегі критерийлер бойынша бағалайды:

1. Жазылу уақыты

2. Құндылығы

3. Шынайылығы

Қазақ тілінен тапсырма

1-тапсырма

Жыраулардың өлеңдерін өлең құрылысына қарай талдаңыздар. (ұйқас, шумақ, тармақ, буын, бунақ, көркемдегіш құралдар: эпитет, теңеу)

Б Оқулықпен жұмыс:

1. Тарихи әңгімелердің ерекшелігі неде?
2. Шежіренің қазақ қоғамында атқаратын қызметі қандай?
3. Қазақтарда музыка өнерінің қалай дамығаны туралы жазыңдар?
4. ХҮІІІғ. соң. Қазақстанда ашылған мектептерді атап, маңыздылығын түсіндіріңдер?

Қазақ тілінен тапсырма

2 тақырыптың біреуін таңдап, эссе жазыңыз.

«Елім деген ерлер қайда?»

«Жыраулар поэзиясы - жырдың мөлдір бастауы» Жетістік критерийі:

• Шығарманы ұлттық құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазады.
• Кемінде 5 көркемдегіш құралдарды қолданады.
• Сөз саны: 100

Интерпретация

Т Сабақта алған білімдерімен алмасу үшін «Ағаш» тапсырмасын қолданыңыз. Топтар өз ағашының діңгегіне жыраудың атын жазады, бұтақтарына сұрақ жазады. Сағат тілімен алты топ тапсырмаларымен (ағаштарымен) алмасады. Оқушылар сұрақтың жауабын жапырағына жазып қайтарады. Тапсырманы жіберген топ жауаптарды бағалайды.

Кері байланыс

«Плюс, минус, қызықты»

• «Плюс» - оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады.
• «Минус» - “қолымнан келмей жатыр” немесе “ түсініксіз болып тұр ” деген ойларын жазады.
• «Қызықты»- деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында көбірек білді, соны жазады.

Үйге тапсырма:

Өз облысымызда ХҮІІІ ғ. өмір сүрген, ақындар, күйшілер туралы деректер жинап келу.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз) ?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз) ?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?