Сабақ жоспары
Бекітемін:

|Пәні: |Мамандығы: |Тобы: |Күні: |Пән мұғалімі: |
|Компьютерлік желі және жүйе|1304000 – «Есептеуіш техникасы |ЭЕТ – А – 12к |16.03.2015 |З.Абсадикова |
|әкімшілігі |және бағдарламалық қамтамасыз ету»| | | |
|Сабақтың тақырыбы: |HTML негіздері, мәтіндерді өңдеу |
|Сабақтың типі: |Жаңа білімді меңгерту |
|Сабақтың түрі: |Лекциялық |
|Сабақт|Білімділік: |оқушыларға HTML негіздерін, мәтіндермен жұмыс жасауды үйрету, мәтіндердің стильдерін, |
|ың | |шрифттарын, өлшемдерін өзгерту жолдарын меңгерту |
|мақсат| | |
|ы: | | |
| | | |
| |Тәрбиелік: |Алған білімінен нәтиже алуға және уақытты үнемдеуге дағдыландыру |
| |Дамытушылық: |Оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамытып, қызығушылығын ояту, білім-білік |
| | |дағдыларын қалыптастыру |
| |Кәсібилік |Оқушыларды ақпараттық мәдениетке, кәсіби сауаттылыққа тәрбиелей отырып, болашақ мамандығына |
| | |байланысты кәсіби бағыт беру. |
|Күтіле|Базалық: |- мәтіндерді өңдеу; |
|тін | |- мәтіндерді өңдейтін тегтер; |
|нәтиже| | |
|лер | | |
| |Кәсіптік: |- Оқушыларды ақпараттық мәдениетке, кәсіби сауаттылыққа тәрбиелей отырып, болашақ |
| | |мамандығына байланысты кәсіби бағыт беру. |
|Пәнаралық байланыс: |информатика, математика |
|ІІ БЛОК «Сабақтың жабдықталуы» |
|Көрнекі құралдар |Слайд, электронды оқулық |
|Таратпа материалдар |Кітап, практикалық жұмыстар |
|Оқытудың техникалық |проектор, компьютер |
|құралдары | |
|Ақпараттық қор |Камардинов, Информатика, 2004 |
|Негізгі: (әдебиеттер) |Информатика, М.Байжұманов, 2004 |
| |Балапанов, Интернетке кіріспе, 2004 |
|Қосымша: (әдебиеттер) |Ақпараттық технологиялар, Н.Ермеков, 2007 |
| |Информатика, Камардинов, 2004 |
| |Н.Королева, И.Кайдаш, Информатика, 2012 |
|Негізгі терминдер мен |Тег, left, right, center, B, I, U, FontSize, Font Color, BodyBgColor |
|ұғымдар | |
|Сабақтың технологиясы мен |КОТ, дамыта оқыту технологиясы, тірек-сызбалар, сұрақ-жауап әдісі, баяндау әдісі |
|әдістері: | |
|Оқу - әдістемелік кешен |«Информатика» электронды оқу-әдістемелік кешені |

|Сабақтың |Сабақта |Оқытушы іс-әрекеті |Оқушылар іс-әрекеті |Күтілетін нәтиже |
|кезеңдері |қолданылған| | | |
| |әдіс-тәсілд| | | |
| |ер | | | |
|I.Оқу |филворд |Мұғалімнің амандасуы |Амандасу |Сынып сабаққа дайын,|
|іс-әрекетінің | |Жоқ оқушыларды түгендеу |оқу-құралдарын дайындау |кезекшілік |
|мотивациясы | |оқу-құралдарының дайындығын |кезекшілік міндеттерін атқару; |атқарылды, мұғалім |
|Мақсаты: | |кезекшінің жұмысын тексеру | |мен оқушының |
|Бүгінгі сабаққа | |Оқушылардың қызығушылығын |И |арасында |
|оқушылардың | |ояту |Н |ынтымақтастық |
|қызығушылығын | |И |Т |қарым-қатынасы |
|ояту | |Н |Е |орнайды. |
| | |Т |Р | |
| | |Е |Н | |
| | |Р |Е | |
| | |Н |Т | |
| | |Е | | |
| | |Т | | |
| | | | | |
| | |У | | |
| | |В | | |
| | |Ы | | |
| | |Й | | |
| | |Ц |С | |
| | |Ф |Л | |
| | |С | | |
| | |Л |Б | |
| | | |А | |
| | |Б | | |
| | |А |К | |
| | |Ч |Е | |
| | |К | | |
| | |Е |Й | |
| | |М |А | |
| | |Й | | |
| | |А |Т | |
| | | |Й | |
| | |Т | | |
| | |Й |Т | |
| | |М |С | |
| | |Т | | |
| | |С |Д | |
| | |В | | |
| | |Д | | |
| | |С | | |
| | | | | |
| | |Т | | |
| | |И |Е | |
| | |А | | |
| | |Е |М | |
| | |П |О | |
| | |М |Д | |
| | |О | | |
| | |Д |Б | |
| | | |Р | |
| | |Б | | |
| | |Р | | |
| | |У | | |
| | |Л | | |
| | |М |М | |
| | |В |Е | |
| | |М | | |
| | |Е |У | |
| | | |А | |
| | |У | | |
| | |А |Ф | |
| | |Ы |О | |
| | |Ф |Р | |
| | |О | | |
| | |Р | | |
| | |Т | | |
| | |С |З | |
| | | |Е | |
| | |З |Р | |
| | |Е | | |
| | |Р | | |
| | |И |М | |
| | |Т |А | |
| | |М |Т | |
| | |А | | |
| | |Т | | |
| | | | | |
|II.Үй тапсырмасын|Марафон |Өткен тақырыпты сұрау: |Қойылған сұрақтарға жауап береді; |Өтілген материалды |
|сұрау |сұрақтар |1. HTML |1. HTML |есіне түсіреді. |
|Мақсаттар: өткен | |2. TITLE |2. TITLE |Өткен тақырыпты |
|материалды | |3. BODY |3. BODY |қайталайды. |
|қайталау және | |4. HEAD |4. HEAD |Сабақтың мақсаты мен|
|практикалық | |5. BACKGROUND |5. BACKGROUND |міндетімен танысады |
|сабақтың мақсат –| |6. BGCOLOR |6. BGCOLOR | |
|міндетімен | | | | |
|таныстыру | | | | |
|III. Жаңа сабақ |түсіндіру |-Түсіндіру әдісі |- Мұғалімнің берген тақырыбы бойынша |Оқушылар мәтіндерді |
|Мақсаттар: |ой қозғау |-Негізгі ұғымдар |оқулықтан, ОӘК –дерден дәптеріне жинақтайды.|өңдеу жұмыстарын |
|Тақырыпқа | |- Мәтін; |-оқытушының түсіндірмесін тыңдайды, |түсінеді. |
|байланысты | |- Мәтінмен жұмыс жасайтын |конспектісін толықтырады | |
|түсіндірме | |тегтер; | | |
|жүргізу; | |left, right, center, B, I, | | |
|- Негізгі | |U, | | |
|ұғымдардың | |FontSize, | | |
|мағынасын ашу, | |Font Color, | | |
|анықтама беру | |BodyBgColor | | |
|IV. Бекіту |Практикалық|Оқушыларға бекіту кезеңінің |-Оқушылар бекіту кезеңінің тапсырмаларымен |Оқушылар мәтіндерді |
|Мақсаттар: |жұмыстар |тапсырмаларымен таныстыру: |танысады: практикалық жұмыстарды орындайды |өңдей алуды |
|Жаңа тақырыпқа | |практикалық жұмыстың мақсаты| |меңгереді. |
|байланысты | |мен мазмұнын, орындалу ретін| | |
|игерілген алғашқы| |түсіндіру | | |
|түсініктерін | | | | |
|тиянақтау, | | | | |
|бекіту, игерілген| | | | |
|білімдерді | | | | |
|практикада | | | | |
|қолдана алу | | | | |
|қабілеттерін | | | | |
|дамыту | | | | |
|V. Білімді |Ассоциация |«Сыңарсыз» және «сыңарлы» |Тегтерді орындарына орналастырады |Оқушылар тегтердің |
|бақылау, бағалау.|әдісі |тегтер | |түрлерін ажырата |
|Қорытынды | | |Тегтер |алады, олардың |
|Мақсаттары: | |Тегтер | |қызметтерін біледі.|
|- білім, | | |Сыңарсыз | |
|біліктерін | |Сыңарсыз |Сыңарлы | |
|тексеру, | |Сыңарлы | | |
|олқылықтарды | | |Hr | |
|анықтау, | | |Html | |
|игерілген білім, | | | | |
|іскерлік, | | |Br | |
|дағдыларын | | |Head | |
|бағалау. | | | | |
| | | |Bodybgcolor | |
| | | |body | |
| | | | | |
| | | |Image src | |
| | | |Title | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | |P | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | |BR | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | |I | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | |U | |
| | | | | |
| | | | | |
|ҮІ. Үйге | |Үйге тапсырма: |Үйге берілген тапсырманы жазып алады |Мәтіндермен жұмыс |
|тапсырма: | |1. Мәтіндерді өңдейтін |Сұрақтар қояды |жасау жолдарын |
|- теориялық бағыт| |тегтер жайлы мәліметтерін | |меңгереді. |
|бойынша: | |толықтыру; | | |
|- практикалық | |2. Балапанов, Интернетке | | |
|бағыт бойынша: | |кіріспе, 2004, №5 – 6 | | |
| | |жаттығу, 25 – бет | | |

III. Жаңа сабақ

Web парақтары экранда ықшам түрде безендіріліп көрсетілгенмен HTML
тілі мәтін ісі пішімдеп көрсететін тілге жатпайды.Өйткені әрбір тұтынушы
әртүрлі компьютерлер пайдаланады. Сол себептен ғана зауыттан шыккан бір
компьютердің Windows жүйесін жұмыс істей алатын броузері бар болса екінші
бір тұтынушы компьютері тек MS DOC жүйесінде жұмыс істейтін ескі броузерді
пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіндіктері әртүрлі болғандыктан,
бір файл екеуіне екі түрлі болып көрсетіледі. Ал, үшін компьютердегі Web-
парақтарынын мәтіндері зағиптарға арналған Брайль қаріптері аркылы берілсе,
оның нәтижесі тіпті басқаша болады.
Құжаттарды әрбір тұтынушының әртүрлі құрылғыларында және әртүрлі броузер
программалармен көретіндіктерін ескерсек, HTML тілін мәтіндерді пішімдеу
(форматтау) тәсілдерін жазуға арналған тіл деп айтуға болмайды. Ол
Интернеттегі мәтін бөліктерінің аткаратын кызметін анықтап, соларды әрбір
түтынушыға бейімдеп жеткізе алатын құжат функционалды түрде белгілейтін тіл
болып табылады.
Мысалы, егер мәтін тақырыбын бейнелеу керек болса онда HTML коды оны
такырып ретінде көрсетуге тырысады. Такырыптың белгілеу коды алынған соң,
оны броузер-программа өз мүмкіндіпн пайдаланып, оны үлкейтіп ірі әріптермен
жазуы ыктимал немесе экран жолдарының ортасына жылжытып қана көрсетуіне де
болады. Ал егер бұл құжат мәтіні дыбыс синтезаторы аркылы берілетін болса,
онда такырып қаттырақ шьғатын дауыс аркылы айтылып, одан сон аздап үзіліс
жасалуы да мүмкін.
HT ML тілінде мәтінді пішімдеу тәсілдерінің де бар екенін айтып кету керек,
бірақ алғашқы тұрғыдан алғанда құжаттың мазмұны мен оны безендіріп көрсету
жолдарының айырмашылығы сакталып отырады. Мысалы, тілдің соңғы HTML 4.0
нұсқасында мәтін пішімдеу командаларын пайдалану ұсынылмаған.
E-mail бұл электрондық поштаның ағылшынша аталуы, ол-желі
қызметтерінің ішіндегі электрондық мәлімет алмасудың ең негізгісі.
Электрондық пошта көмегімен барлық құрылықтарда тұратын адамдар бір-біріне
электрондық хаттар мен файлдар жібере алады.
Usenet жүйесінің бірнеше анықтамалары бар, олар - тармакталған
дискуссия клубты телеконференция, жаңалықтар тобы. Мұның электрондық
поштадан айырмашылығын мәліметті бір адамға ғана емес, бірнеше абоненттер
тобына (телеконференциялар) жақтайсыз. Әр түрлі мәселелерді талқылау
кезінде конференцияға қатынасушылар тең құқықты болып саналады. Әрбір
телеконференция бір тақырыпқа(ғылымда өнерде, спорта, т.с.с. арналады және
оның өзіндік адресі болады, мұндағы қарастырылатын мәселелер ауқымы әр
түрлі бола береді - өте аукымды тақырыптан (бір сұрақтың барлық жағы) тек
бір ғана сұраққа дейін (мысалы, филателия) қамтылады.
ISQ (I seek you - мен сені іздеймін) – желі тұтынушыларына накты уақыт
кезеңнен (масштабында) хат-хабарлармен алмасып, бірден чат (chat- әңгіме)
құрып, файл жіберуге әңгімелесуге мүмкіндік беретін қызмет түрі.
IRC (Internet Relay Chat) - нақты уақыт кезеңінде телеконференция
өткізудің бір түрі тұтынушылардың бір-бірінен әңгіме-дүкен құруға болатын
қызметі. IRC-сервсрлері мен IRC-клиенттері көмегімен тұтынушылар бір-
бірімен «виртуальды» әңгіме өткізуді перне тақтада сөздерді теру арқылы
жүргізеді.
Гипермәтін – қосымша элементтерді басқару мақсатында ішінде арнаулы
код, яғни екпінді элемент (an chor) орналасқан.
Бұл форматтың бір құжатқа мәтіндік, графиктік, дыбыстық және бейне
ақпараттарды кірістіру мүмкіндігі бар. Сонымен қатар құжаттың өзінде басқа
бір құжатқа gif, jpg форматындағы графикалық иллюстрацияға, бейне
фрагменттерге, музыкалық композицияларға да сілтемелер қоюға болады.
Мәтінді ерекшелеп белгілеу дегеніміз – келесі көрсетілген құжат бөлігі
қалай бейнелейтінін анықтайтын айрықша кодты осы мәтін ішіне енгізу.
Гипермәтінді бейнелеу үшін – броузер деп аталатын арнаулы көрсету
программалары қолданылады. Гипермәтін экранда белгіленген қарапайым сөз
ретінде тұрады. Мәтіннің ерекшеленген сөзіне тышқанды шерткенде сервер
басқа елдердегі континенттердегі белгіленген құжат сол сәтте компьютердің
экранына шығарады.
Web парақтары экранда ықшам түрде безендіріп көрсетілгенімен HTML тілі
мәтіндерді пішіндеп көрсететін тілге жатпайды. Өйткені әрбір тұтынушы әр
түрлі компьютерді пайдаланады. Сол себепті жаңа ғана заводтан шыққан бір
компьютердің Windows жүүйсінде жұмыс істей алатын броузер болатын болса,
екінші бір тұтынушы компьютердері тек MS DOS жүйесінде жұмыс істейтін ескі
броузерді пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің көрсету мүмкіндіктері әр түрлі
болғандықтан бір файл екеуіне екі түрлі болып көрсетіледі. Құжаттарды әрбір
тұтынушының әр түрлі құралдары да және әр түрлі броузер программаларымен
көретінін ескерсек, HTML тілін мәтіндерді пішіндеу тәсілдеріне арналған тіл
деп айтуға болмайды. Ол интернеттегі мәтін бөліктерінің атқаратын қызметін
анықтап, соларды әрбір тұтынушыға бейімдеп жеткізе алатын құжатты
функционалды түрде бейнелейтін тіл болып табылады.
HTML тілінде мәтінді пішімдеу тәсілдерінің де бар екенін айтып кету
керек, бірақ жалпы тұрғыдан алғанда құжаттың мазмұны мен оны безендіріп
көрсету жолдарының айырмашылығы сақталып отырады.
HTML тілінде программалау үшін арнайы орта құрылмаған. Себебі Web-
беттер құру мен оны безендіруге тек бір ортаны ғана пайдалану оның
мүмкіндіктерін шектейді. Сондықтан көп жағдайда HTML тілінде программалау
кәдімгі мәтіндік редакторлардың көмегімен жүзеге асырылады да, Web-беттің
графикалық безендірілуі және анимациялық мүмкіндіктері басқа орталарда іске
асырылады. Windows ортасында Блокнот редакторы HTML-дің ең кеңінен тараған
құралы. Ол Windows жүйесінің нұсқаларында кездеседі. Электрондық поштаны
өңдейтін программаның бірі Mail команда. Ол коорпаративті желілерге ыңғайлы
фильтрациялау мүмкіндіктерімен өңдеу кориспонденцияларымен сұраныстарды
есепке алу кіріс және шығыс хабарламалық архивтерін құру және т.б.
мүмкіндіктерге ие. Бір адресатқа немесе бірден бірнеше адресатқа
информацияны осы программа арқылы жөнелтуге болады. Бағдарламаға қойылатын
негізгі талап қарапайым, ыңғайлы интерфейстің болуы. Mail команда арқылы
тексттік хабарламаларды және графикалық HTML беттерден тұратын информацияны
жөнелтуге болады. Әрине хабарламалардың алатын көлемі шектеулі болады.
Тексттік информацияда оны тасымалдауда шрифтерге байланысты проблема
туындауы мүмкін. Ол жағдай MS DOS және Windows операциялық жүйесінде
әртүрлі кодтау жүйесін қолданудан шығады. Бұл мәселені шешу үшін кодты
шешетін программалар (перекодировщиктер) құрастырылған және олар кейбір
тексттік редакторларға кірістірілген. Интернетпен жұмыста кейде CIOS
кестесі, кейде ASCII коды қолданылатындықтан Web беттерді сақтау, Mail
хабарламаларын сақтау мынадай екі тәсілмен қолданылады:
1. HTML тілінің форматын қолдану.
2. Құжатты дәстүрлік тексттік файл түрінде сақтау.
HTML – интернетте программалау тілі. WWW құжаттарын сипаттау әдісі,
гиперсілтемелік тіл болып табылады. HTML құжатты Web шолушы көмегімен қарап
шығуға болады.
IV. Бекіту

Практикалық жұмыс.
Гипермәтін – бұл қосымша элементтерді басқару мақсатында ішіне екпінді
элемент орналасқан мәтін түрі.
HTML тілінің құрылымы



құжат тұлғасы


Кей жағдайларда HTML документтердің тақырыптары болады. Олар
тегтер арқылы жасалады, n–нің орнына 1-ден 6-ға дейін сан жазамыз. Осы
тегтер ортасына текстімізді орналастырсақ, сізге белгілі көлемді тақырып
шығады.

Тақырып

Тақырып

Тақырып

Тақырып

Тақырып

Та?ырып

Ал енді жаңа абзацқа шығару үшін

, ал жаңа жолға шығу үшін
тэгі
жазылады. Бұл тэгтерді жабу керек емес. Әрине, егер Сіз

тэгінде ALIGN
абзацты түзеу элементін қолданбасањыздар:

Сол жақ шетке түзеу

Ортаға келтіру

Оң жақ шетке түзеу

Ал текстке қалың, курсивті, сызықты және т.с.с. түр беру үшін, оны сай
келетін тэгтер ортасына жазу керек:
| Қалың |
| Курсивті |
| Асты сызылған |
|Сызылып |
|тастаған |
| ^{Жоғарғы индекс} |
| _{Төменгі индекс} |

Кейбір тегтер белгілі бір параметрлермен қолданыла алады немесе қолдану
тиіс, олар ашылған тэг элементтерінде жазылады (бір тэгте бірнеше параметр
беруге болады). Мысалы, ашылып жатқан тэгініњ ( жабылатын тег
жазылу тиіс) бірнеше арибуттары болуы мүмкін:
SIZE - шрифттің өлшемін береді (стандартты шрифт өлшемі -"3"). Текстті
тэгтерінің ортасына қойсақ (бұл жердегі n - цифр) Сіз
оған керекті өлшем бересіз:
Мысал 1
Мысал 2
Мысал 3
Мысал 4
Мысал 5
Мысал 6
Красный
Красный
Сонымен түс туралы басынан айтып кетейік. тэгініњ ішіне BGCOLOR
параметрін жазып және оған түс атын немесе оның 6 орынды кодын беру керек.
Берілген екі мысал бетті қызыл түспен бояйды.
(түстің аты қолданылған)
(түс 6 орынды кодпен берілген)
Сурет.
HTML документіне сурет салу үшін келесі құрылымды жасау керек. (толық
көрсетілген):
HEIGHT="Биіктігі" HSPACE=" 1-орын қалу" VSPACE="2-орын қалу" ALT="сұқпат">

V. Білімді бақылау, бағалау. Қорытынды

Ассоциация әдісі
|Тегтер |
|Сыңарсыз |Сыңарлы |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |
| | |

ҮІ. Үйге тапсырма:
1. Мәтіндерді өңдейтін тегтер жайлы мәліметтерін толықтыру;
2. Балапанов, Интернетке кіріспе, 2004, №5 – 6 жаттығу, 25 – бет