Тақырып Қазақтың ұлттық киімдері

6сынып.бейнелеу өнері

Сабақтың тақырыбы: Қазақтың ұлттық киімдері.

Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: оқушылырдың сәндік қолданбалы өнері жайында білімін
толықтыру,коне киімдер туралы түсінік беру.

Дамытушылығы: оқушылардың ой-қиялын дамыту,ұлттық киімдер түрлерін дұрыс
бейнелеуге баулу.

Тәрбиелігі: эстетикалық талғамдардың арттыруда,ұлттық дәсүрге тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс:еңбек,тарих.

Түрі:аралас сабақ.
Әдісі:шығармашылық топпен жұмыс.
Көрнекілігі:ұлттық киім түрлері салынған плакат,сөзжұмбақ,үлестірмелі
парақтар (карточкалар),жұмбақтар.
Құрал-жабдықтары:қарындаш,қағаз,сулы бояу,су құятын ыдыс,түрлі-түсті
қағаз,желім,қайшы,қатты қағаз.
Сабақ барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі:оқушылармен амандасу,сабаққа дайындықтарын тексеру.
II. Үй тапсырмасын тексеру:өткен тақырып бойынша үлестірмелі парақтар
арқылы топ жұмысын ұйымдастыру. Әр топ берілген сұрақтарға жауап береді.
I-топ. Сәндік қолданбалы өнер дегеніміз не?
II-топ. Киіз үй жабдықтарын айтып бер.
III-топ. Гобелден-суретті кілем тураплы не білесіңдер?
IV-топ. Ұлттық киімдер жайлы мақал-мәтелдер айтыңдар.
III .Жаңа сабақ.
Қазақ киім-көненің көзі. Қоршаған орта мен климат жағдайлары кәсіби
шаруашылық негіздері мен жалпы тұрмыстық ахуал,халықтың әдет-ғұрпы мен
табиғи талғамы қазақтың ұлттық киім үлгілеріне ықпал еткен. Кемеңгер
Абайдың «Ескілік киім» өлең сөздерімен бүгінгі сабақты бастайын.
Ойланып,ойға кеттім жүз жылға өткен,
Тон қабаттап кигенім шиден шекпек.
Жиде,дамбал ақ саннан,жарғақ шалбар,
Жырым балақ,матамен әдіптелген.

Мықшимиа аяғымда былғары етік,
Киіз байпақ тоңдырмас ызғар өтіп.
Үлкен кісі белімде жез салдырған,
Шақпағым,дәндекуім жарқ-жұрқ етіп.

Күлпара басымда пұшпақ тымақ.
Ішкі бауын өткізген тесік құлақ.
Тобылғыдан кесіп ап,жіппен қадап,
Артын белге қыстырған бар құрысқақ.

Қазақ киімдерінің түрлі,үлгісі көп. Кейбірінің сырт көріністері мен
атаулары өзбек,қырғыз ағайындардың киімдеріне ұқсас болғанымен,біздің
халықтың киім пішімдері мен нақыштары өзгеше.
Қазақ киімдерін күнделікті тұрмыстық және салтанаттық-сәндік деп екіге
бөлуге болады. бірінші арзанқол,бірақ шаруақол жұмысқа берік,қарапайым
үлгіде тігілсе,ал екіншісі бағалы,көргенде көз тартатын әдемі,сапалы
маталардан сәнді пішіліп,үлгісіне лайық безендіріліп әсем тігіледі.
Жалпы алғанда,қазақты киімдер еткен етек-жеңі мол,қарапайым,жұмысқа және
жүріс-тұруға үйлесімді,дене сымбатын ашатын сәнді.
IV.Практикалық жұмыс:оқушыларды төрт топқа бөлу,бөлінген топқа тапсырма
беру.
I топқа –1 тапсырма.
Ер адамның сырт киімдерін бейнеле
II топқа 2-тапсырма.
Әйелдердің сырт киімін бейнелеу.
III топқа 3-тапсырма.
Батырлар киімдерін бейнелеу.
IV топқа 4-тапсырма.
Қазақтың ұлттық баскиімдерін бейнелеу.
Тапсырманы орындай отырып төмендегідей жұмбақтарға жауап берейік.
1. Адамның сәні,онсыз жоқ мәні (Киім)
2. Дорбаға тығып бас бағын,байлай салдым бас жағын. (Тымақ)
3. Іші егіс,сырты тегіс. (Тон)
4. Ауызы бир құбыр. (Шалбар)
5. Дөңгелек өзі,төртеу көзі,ұстайды мықтап,тұрғанды сырттай. (Түйме)
6. Әшекейлі күбіні,үюлі тұрған шөмеле,кигіздік биік төбеге. (Сәукеле)
Киімге және бас киімге арналған ырымдар мен тыйымдар.
Сергіту сәті: «Қолөнер» сөзжұмбағын шешу.
1. Дөңгелек шеңбер етіп иілген,киіз үйдің ең жоғарғы сүйегі.
2. Жеңсіз жеңіл киім.
3. Сәндік үшін білекке тағатын әшекейлі,бағалы бұйым.
4. Жеті түрлі дәнді-дақылдардан сүт қосып пісірілген сүйық ас.
5. Сурет салып тоқылған кілем.
6. Нәрестеге арналып жасалған ағаш төсек.
7. Теріден жасалған,қымыз құятын ыдыс.

V. Сабақтың қортындылауы:балалар жұмысын тексеріп шығу. Ең үздік салынған
суреттерге талдау жасау,топ бойынша бағалау.

VI. Үйге тапсырма:басқа да ұлттық киімдер туралы мәлімет іздестіру.