Нөмірленген және маркерлеген тізімдер

Сабақтың тақырыбы: Нөмірленген және маркерлеген тізімдер.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: MS Word мәтіндік процессорында «тізім» түсінігін, тізім
түрлерін, тізім жасаудың негізгі тәсілдерін көрсету. Әр түрлі тәсілдермен
нөмірленген және таңбаланған тізім жасауды, мәтінді пішімдеуді үйрету.
Дамытушылық: Оқушылардың нөмірленген және таңбаланған тізімдермен
жұмыс жасау білігімен дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың сауаттылыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: Іздену, сұрақ-жауап, топтық жұмыс, қайталау.
Көрнекіліктер: Оқулық, компьютер, MS Word мәтіндік процессоры.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі
Ұйымдастыру кезеңі
а) оқушылармен сәлемдесу, түгендеу;
ә) оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару;
б) сабақтың мақсатымен таныстыру
Жаңа сабақты түсіндіру
Таңбаланған тізім
Маркерленген тізім батырмасының төмен жазылатын мәзірінде тізім үшін
қажетті, өздеріңе қатты ұнайтын маркер түрін таңдауға болады. өз
тізімдеріңді құру үшін Жаңа маркерді анықтау бұйрығын таңдауларың керек.
Егер сендерге ұсынылған үлгілердің ешқайсысы ұнамаса, онда
маркерлердің кеңейтілген тізімдемесін шақыру үшін Символ немесе Сурет
батырмасын басуға болдаы. Мысалы, маркер ретінде белгісін қоюға болады.
Қаріп батырмасы әріптің маркер үшін қажетті мөлшерін, түсін және басқа
сипаттамаларын баптайды.

[pic]
Маркерді баптау

Нөмірленген тізім
Құжаттарда маркерленген тізімдер жиі кездесе бермейді. Тізімдердің ең
кең тараған үлгісі –нөмірленген тізімдер. Бұл тізімде жолдар реттік 1, 2, 3
және т.с.с сандардан басталады. Мұндай тізімді құру үшін әрбір жолдың
басында нөмір терудің қажеті жоқ . Мәзірдің Басты пунктінде орналасқан
батырмасының көмегімен жолдардың автоматты түрде нөмірленуін тағайындау
жеткілікті. Бұл батырма әрбір абзацтың басында тізбектелген сандарды қойып
шығады. Яғни, Enter пернесін басу тізімнің келесі нөмірін шақырады. Тізімді
аяқтау үшін Backspace пернесімен артық нөмірді жойса, жеткілікті.
Кейде нөмір ретінде a, b, c әріптерін немесе І, ІІ, ІІІ рим сандарын
қойып шығу қажет болады. Басқаша айтқанда, тізімді белгілі бір парамаетрлер
бойынша баптау керек.
Процессорда тізімдер түрін баптау мүмкіндігі қарастырылған. Егер ондай
қажеттілік туындаса, онда батырмасымен төмен жайылатын мәзірді ашып, одан
тізімнің қажетті түрін таңдайды.

[pic]
Тізімді кітапханадан таңдау

Маркерді таңдаған сияқты нөмірленген тізімнің жақшалары немесе нүктесі
бар сандар мен әріптерден тұратын түрлерінің бірін таңдау мүмкіндікте бар.
Нөмірдің жаңа пішімін анықтау бұйрығы нөмірленген тізімді қолмен баптау
сұхбаттық терезесін шақырады.
Қолмен баптау реті
1. нөмірлеу өрісінен нөмірлеудің түрін таңдаймыз: рим немесе араб
сандары, әріптер және т.б.
2. формат нөмірдің пішімі өрісінде өте ұқыпты түрде саннан немесе әріптен
кейін шығарылатын символды тереміз. әдетте бұл нүкте немесе жабық
жақша. Егер ешқандай символ шығарылмайтын болса, онда бұл терезеде тек
нөмірлеуді қалдырамыз.
3. түзеу өрісінде тізімнің бетте орналасуын баптаймыз.
4. қаріп батырмасын құрылатын тізім нөмірінің мөлшерін және сырт пішімін
реттейді.
5. баптаулар кезінде тізімнің жалпы түрін Үлгі терезесінде бақылауға
болады. Барлық баптаулардан кейін ОК басамыз.
Жаңа тақырыпты бекіту.
А деңгейі
1. тізімдердің мүмкіндіктерін пайдаланып, мәтінді үлгі бойынша
теріңдер.
2. мәтінді 1 санымен белгіленген бірінші тізімнене құжаттың аяғына
ауыстырыңдар.
3. құжатты сақтаңдар.
В деңгейі
1. тізімдердің 3 түрін дайындаңдар: маркерленген, нөмірленген және
көпдеңгейлі.
2. тізімнің көрсетілген элементтерін жеке абзацтар түрінде енгізіңдер.
3. келесі параметрлерді орнатыңдар:
• маркердің символы: нүкте
• маркердің орналасуы: 0,6 см
• маркердің орналасуы: 1,1 см.

Бақылау сұрақтары
1. Тізім деп нені түсінесіңдер?
2. Тізімнің түрлерін атаңдар?
3. Маркерленген тізімдегі маркердің түрін қалай өзгертеміз?
4. Нөмірленген тізімді баптауға бола ма?
5. Егер тізімнің маркері ретінде суретті пайдалану керек болса, не
істеу керек?
6. Мәтіндік процессорда тағы қандай тізім түрі бар?
Қорытындылау
Тәжірибелік жұмыстар үшін бағалау.
Үйге тапсырма. §19 оқу, тест сұрақтарына жауап беру.