Әшекейлі бет орамалдар

Сабақтың тақырыбы: Әшекейлі бет орамалдар
Сабақтың мақсаты:
Білімділгі: Оқушыларға өнер және қол өнер туралы білім беру.Қолөнердің бір саласы әшекейлі бет орамадар тігу туралы білімдерін қалыптастыру.Кестелі бет орамал тігіп үйрету.
Дамытушылығы:Оқушылардың жұмыс орындаудағы ептілігін, алған білімдерін өз бетінше қолдана білуін қадағалау.
Тәрбиелігі: Оқушылардың ұлттық өнерге деген қызығушылығын, эстетикалық сезімін арттырып, өнерді салт-дәстүрді бағалай білуге, еңбексүйгіштікке, ұқыптылыққа, үнемділкке, іскерлікке тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Жіптер, мата, ине, қайшы, тігіс түрлері, орамалдың түрлері.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап алысу.
Сабақтың түрі: Аралас - сабақ. Пәнаралық байланыс: Ана тілі, бейнелеу
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру.
Он саусағы майысқан Шебер болар ұрпақпыз. Кемелін толысқан Біз өнерлі боламыз.
Оқушыларды түгендеп, сабаққа қажетті құралдарын дайындау. Құралдарды пайдалану ережелері .
Қайшы мен инені доғал жағымен ұсыну керек. Ине мен түйреуішті ауызға салуға, киімге түйреуге болмайды. Іс тігіп болған соң ине мен түйреуішті түгендеп шығу керек.
Ине мен түйреуішті арнайы жастықшаға түйреп қою керек.

2.Үй тапсырмасын сұрау. Оқушылардың үй-жұмысын аралап тексеріп, мадақтап,мақтау тиісті бағаларын қою. 3. Үй тапсырмасын бекіту .
1.Қандай мата түрлерінен желбір дайындауға болады?
2.Жолақты не үшін түйреуіш инелермен қыстырады? 3.Жолақтардың ені қандай болуы керек?
4. Желбір қандай тігіс түрлерімен тігіледі?

4. Жаңа сабақ. Әшекейлі бет орамалдар
Бет орамал-тазалықтың кепілі.Ол әрқашан өзіңмен бірге жүруі тиіс.
Тамақ ішкеннен соң, бет орамалмен аузыңды, қолыңды сүртіп тазалайсың.
Бет орамалдың көлемі әр түрлі, ол балаларға, ересектерге арналып жасалады.
Өздеріңе ұнамды матадан бет орамал тігіп, өрнектеп алуыңа болады. Ол үшін бір түсті үш бөлек шаршы мата алып жиектеріне бір жіптен суырып, орамал шетін түзеңдер. Суырылған жіп ізімен қиыңдар. Үш орамалды үш түрлі тор көзді, кестелі, мережакалы өрнектермен көркемдеуге дайындаймыз. Бұл орамалдарды тамбур тігісімен тігіп үйренеміз.
Бұл тігістің шыққан Отаны - Үндістан, Иран, Грекия, Сирия. Тігіс атауы дөңгелек кергішпен байланысты. 19 ғасырдағы тамбрулы тігістің 17 түрі пайдаланған.

Тамбрулы тігістің орындалу реттілігі:

Бізде бүгінгі әшекейлі бет орамалымызды осы тігіс түрімен тігіп үйренеміз.

Тор көзді бет орамал
Тор көзді бет орамалдың жиектерінен3-4 жіптен суырып, шашақтап аламыз. Содан кейін орамалдың бетін тең бөліктерге бөле белгілеп,бір жіптен суырып аласың, сонда орамал бетінде шаршы төртбұрыш өрнектермен көмкерілген қарапайым өрнектер шығады.

Кестелі бет орамал
Мұндай орамалға кез келген, бір түсті мата алуымызға болады. Шеті шілтермен немесе ілмекті бізбен тоқып сәнделеді. Ал орамалдың бірі бұрышына кесте инемен гүл салып, әшекейлейміз.

Мержакалы бет орамал
Мұндай орамалға матаны сәл көлемді етіп қиып алу қажет. Шетінен 3-4
немесе оданда көбірек жіп суырып алып, <<діңгекше>> жасалады. Сосын мережканың ортасында инеге сабақталған жіппен 3 <<діңгекшені>> қосып, белін буады. Ол былай жасалады. Инедегі жіп 3 <<діңгектің>> астынан өтіп, қайтар жолынды оларды орап алады. Келесі 3 <<діңгек>> те солай орындалады.

5.Сергіту сәті: Ал енді балалар бет орамалды тікпес бұрын саусақтарымызды шынықтырып алайық.
Жалғыз саусақ тіпті де
Ұстай алмас жіпті де,
Екі саусақ бірікті.
Ине қолға ілікті,
Үш саусағым өнерлі.
Жүгіртеді қаламды
Өнерлі екен он саусақ Қала салсақ,жол салсақ.

Ал енді балалар кестелі бет орамалымызды тігіп үйренейік.
Ал балалар мақал-мәтелдің басын айтайын,ал сендер жалғасын табыңыздыр.

<<Қыз еркем кестесімен.......>> (көркем)
<<Бүгінгі істі ертеңге........>>(қалдырма)
<<Жеті рет өлше,бір ........>>(рет кес)
<<Өнерлі адам өрге шығар өнерсіз адам......>>( жолда қалар)
<<Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның........>>(тіленбей)
<<Көңілсіз жұмыс........>>(өнімсіз)
<<Бейнет, бейнет түбі.......>>(зейнет)
<<Еңбек өнер өрісі,өнер өмір .......>> (жемісі)

6 .Жаңа сабақты бекіту.
1Бет орамалдың көлемдері қандай болу керек?
2.Тор көзді бет орамал қалай шашақтаймыз?
3.Кестелі бет орамал қай тігіспен тігіледі?
4.Мережкалы кестені қандай бұйымнан кездестірдіңдер?

7.Қорытындылау
8.Үй тапсырма беру .Кестелі орамал тігу
9.Бағалау. <<4>> -қайшымен, <<5>>-ине қадағышпен бағалаймын.