Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулерге есептер шығару

6 сынып
Сабақтың тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулерге есептер шығару
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шығару, осы тақырып бойынша, оқушылардың білім дәрежесін анықтау, алған білімдерін тиянақтау;
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, практикалық дағдысын қалыптастыру;
Тәрбиелік: Топпен жұмыс істеуді қалыптастыру, өзара көмектесуді дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Корнекіліктер: Слайдтар
I.Қызығушылықты ояту.
Үй тапсырмасын тексеру
oo 1. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешімі деп нені айтады?
oo 2. . Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулердің графиктері болатын түзулер қиылысса, осы теңдеулер жүйесінің неше шешімі болады?
oo 3. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешкенде, қандай жағдайда шешімі болмайды?
oo 4.Қандай жағдайда шешімі көп болады?
oo 5. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі алмастыру тәсілімен қалай шешілетінін айтып беріңдер?
oo 6. Қандай жағдайда алмастыру тәсілін қолданған тиімді?
2. Үй тапсырмасын сұрау№1497. (ауызша)
II. Мағынаны тану. Есептер шығару
№1500.Екі санның қосындысы 58.Бірінші сан екінші саннан 8 - ге артық.Осы сандарды табыңдар.
Х- бірінші сан
У- екінші сан
Х+У=58, х=58-у, х=58-25, х=33.
Х-У=8, 58-у-у=8
-2у=8-58
-2у= -50
у= 25. Жауабы : (33, 25)
І деңгейлік тапсырмалар №1498
1) 4х+3у=5 2) х - у=7 3) 6х+5у=6
х - у=3 5х - 3у=1 2х+у= -2
х=3+у х=7+у у= -2- 2х
4(3+у)+3у=5 5(7+у) -3у=1 6х+5(-2-2х)=6
12+4у+3у=5 35+5у -3у=1 6х - 10 - 10х=6
7у=5 - 12 2у=1 - 35 - 4х=6+10
7у= - 7 2у= -34 -4х=16
У= -1 у= -17 х= -4
Х=2 х= -10 у= 6
Ж: (2; -1) Ж: ( -10; -17) Ж: ( -4; 6)
ІI деңгейлік тапсырмалар №1499
1.2(х+у) - х= -6 , 2х+2у-х= -6, х+2у=- 6, х= -6-2у , х=-6-2*(-4)
3х-(х-у)=0; 3х- х+ у=0, 2х+у=0, 2(-6-2у) +у=0 х= -6 +8
-12 - 4у+ у=0 х= 2
- 3у=12
у= - 4 Жауабы (2;-4)
2. 3(х+2у)-у=27, 3х+6у-у=27, 3х+5у=27, х=23-4у,
4(х+у)-3х=23; 4х+4у-3х=23; х+4у=23; 3(23 - 4у)+5у=27;
69 - 12у+5у=27
х=23-4у -7у=27-69
х =23-4*6 -7у= - 42
х=23-24 у=6.
Х= -1 Жауабы (-1;6)
3. 5х-2(у+4)=0, 5х-2у -8=0, 5х -2у=8, 5х -2у=8
6(2х+3) - у=41; 12х+18 - у=41; 12х-у=41-18; 12х-у=23
-у=23-12х 5х -2у=8
У=12х-23 5х - 2(12х-23)=8
У=12*2-23 5х - 24х + 46=8
У=24 - 23 -19х=8-46
У=1 -19х= -38
Х=2 Жауабы (2;1)
Топпен жұмыс. Тапсырмалар
Теңдеулер жүйесін құрып, оны алмастыру тәсілімен шешіңдер.
I-топ . №1501
Екі шебердің бір күндік еңбек ақысы 1300 тг. Бірінші шебердің 5 күнгі еңбек
ақысы екінші шебердің 4 күнгі еңбек ақысынан 15500 тг. артық. Шеберлердің әрқайсысы бір күнде неше күнде неше теңге табыс табады?
Шешуі: х - бірінші шебер
у - екінші шебер
х+у=13000 х=13000 - у х=13000 - 5500
5х - 4у=15500 5(13000 - у) - 4у=15500 х=7500
65000 - 5у - 4у=15500
- 9у=15500 - 65000
- 9у= - 49500
у= 5500 Жауабы: (7500;5500)
II-топ. №1502
Бір килограмм алма мен бір килограмм алмұрт 275 тг. 3 кг алма 4кг алмұрттан 50 тг арзан. Бір килограмм алманың бағасы неше теңге? Бір килограмм алмұрттың бағасы неше теңге?
Шешуі: х - алма
у - алмұрт
х+у=275 х=275 - у х= 275 - 125
4у - 3х=50 4у - 3(275 - у)=50 х= 150 кг(алма)
4у - 825 + 3у=50
7у=50 + 825
7у= 875
у=875 : 7
у= 125кг (алмұрт)
Жауабы: (150;125)
III-топ. №1504
Оқушы екі сан ойлады. Ол ойлаған бірінші саннан екінші санды азайтса, айырма 8 - ге тең болады. 3 еселенген бірінші сан 5 еселенген екінші саннан 4 - ке кем. Оқушы қандай сан ойлады?
Шешуі: х - бірінші сан
у - екінші сан
х - у=8 х= 8 + у х= 8+14
5у - 3х=4 5у - 3(8+у)=4 х= 22
5у - 24 - 3у=4
2у= 4+24
2у= 28
у= 14
Жауабы: (22;14)
Ой толғаныс.
Сергіту сағаты:
<<Сен маған, мен саған>>
oo Бөлменің төрт бұрышында төрт мысық, әрқайсысының алдында үш мысықтан болса, барлығы неше мысық? (4)
oo Үстелдің төрт бұрышы бар, егер бір бұрышын кесіп тастаса неше бұрыш қалады?(5)
oo Марат, Дастан, Асылбек үшеуі дойбы ойнады. Егер әрқайсысы екі партиядан ойнаса барлығы неше партия ойнады?
oo Алманың жартысы неге ұқсас? (екінші жартысына)
oo 2,5 таяқтың неше ұшы бар? (6 ұшы бар)
oo Қандай тізбектей тұрған үш санның қосындысы мен көбейтіндісіне тең?
oo 32 нешеге тең (9)
oo Ең үлкен екі таңбалы сан? (99)
oo 1 Сағатта неше секунд бар? (3600)

Оқушыларды бағалау
№

Оқушының аты - жөні

Үйге тапсырма: А деңгейі № 1506, 1507. В деңгейі № 1513, 1514

Сабақты қортындылау. Тест

Тобы
Рет саны
Берілгені
Табу керек
Жауаптары

А
В
С
А(1ұпай)
1

х-у=1
3х +у=-1

Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешіңіз

(о;-1)

(-1;0)

( -1;1)

2

х-2у=0
у - х=6
Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешіңіз:

(12;6)

(-12;-6)

(6;12)

3
Х-у=2
2х -3у= -1
Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешіңіз:

(3;5)

(-3;-5)

(5;3)
В(2ұпай)
4
Тік төртбұрыштың ұзындығы енінен 3см артық,ал периметрі 26см болса, ұзындығы мен енін
табыңдар.
Теңдеулер жүйесін құрып алмастыру, тәсілімен шешіңіз:
Ұзынды
ғы- 8см, ені- 5см
Ұзындығы-10см, ені-3см
Ұзындығы-20см,ені-3 см

5

2(х+у) - х= -6
3х-(х-у) -0
Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шешіңіз:

(2; -4)

(-4;2)

(-2;4)
С(3ұпай)
6

Теңдеулер жүйесін
алмастыру
тәсілімен шешіңіз:

(-6;1)

(3;-5)

(5;-3)

ІҮ.Бағалау:
oo <<5>> алу үшін 8 - 9 ұпай
oo <<4>>алу үшін 6 - 7 ұпай
oo <<3>> -тік баға 4 - 5ұпай
oo 4 ұпайдан төмен алсаң, осы тақырыпқа қайтадан дайындалыңыз