Азоттың табиғаттағы айналымы.Оқушылардың азот топшасындағы азот атомдарының қасиеттерi мен қосылыстары туралы

Батыс Қазақстан облысы Бөрлі ауданы Ақсай қаласының
№4 жалпы орта білім беретін мектебінің химия және биология пәндері мұғалімі Дишенова Армангуль Наурызбайевнаның сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Азоттың табиғаттағы айналымы. 9-сынып
Сабақтың мақсаты:
Оқушылардың азот топшасындағы азот атомдарының қасиеттерi мен қосылыстары туралы алған бiлiмдерiн тексеру және тиянақтау.
Оқушылардың ой-өрiсiн кеңейту барысында табиғатта өтiп жататын табиғи құбылыстар туралы кеңiрек мағлұмат беру.
Оқушыларға ғылыми көзқарас қалыптастыру, экологиялық , iзгiлiк, адамгершiлiк тәрбие беру.
Сабақтың өтiлу әдiсi: Бiлiмдi жүйеге келтiру, тиянақтау.
Сабақтың көрнекiлiгi: <<Аммиак өндiрiсi>>, <<Азот қышқылын алу>> сызбанұсқасы, <<Азоттың табиғаттағы айналымы>> сызбанұсқасы.
Сабақтағы пәнаралық байланыс.
өсiмдiктану 7кл. << Бұршақ тұқымдастар >>.
Сабақтың өтiлу барысы:
1.Ұйымдастыру бөлiмi.
2.Өтiлген тарау бойынша оқушылардың бiлiмдерiн тексеру.
3.Есептер шығару.
4.Сергiту сәтi.
5.Үйге тапсырма.
Сабақтың жоспары:
Үй тапсырмасы жазылған жоспар бойынша тексерiледi.
1.Азот топшасы элементтерiнiң жалпы сипаттамасы.
2.Азоттың қасиеттерi.
3.Азоттың химиялық қасиеттерi.
4.Аммиак өндiрiсi, азот қышқылын алу.
5.Аммоний тұздары.
6.Азот қышқылының химиялық қасиеттерi.
7.Азот қышқылының тұздары.
8.Азоттың табиғаттағы айналымы.

Атмосферада О2,N2,СО2 - газдары бар. N2-ң маңызы тiрi ағза құрамындағы ақуыздың құрамында болады. Азотсыз - ақуыз жоқ, ақуызсыз - өмiр жоқ.
Топырақ бактерия, түйнек бактериялар азотты сiңiредi, нәтижесiнде нитраттар түзiледi. Найзағайлы жаңбыр кезiнде де нитраттар пайда болады.

1. N2+O2 2 NO - Q
2 NO + O2 2 NO2
4 NO2 + 2Н2О+О2 4НNО3
СаСО3 + 2НNО3 Са (NО3)2+Н2О+СО2

Нитратты өсiмдiктер сiңiредi жануарлар қоректенедi өлексе шiридi бос азот атмосфераға шығады.
Топырақта азот мүлшерi кемуi мүмкiн. Мысалы: ауыл шаруашылық дақылдарын жинаған кезде.

4. Тақырыпқа байланысты есептер шығару.
№7. №14-45 №14-50 №14-53
№ 14-49 № 14-58 №14-57.

Түр өзгерiстi жүзеге асыр.
а) NО2 НNО3 Сu(NО3)2 СuО
б) NН3 NО NО2 НNО3

Сергiту сәтi.
1. Нитрат пен нитриттiң айырмасын айт.
КNО3; КNО2.
2. Жоқ формуланы орнына қойып, реакция теңдеуін жаз.

Сu (ОН)2+ Сu(NО3)2 +
AgNO3 + AgCl +
BaCl2 + BaSO4+
Ca(ОН)2 + СаCl2+

<< Отсыз түтiн >> тәжiрибе.
1.Екi элемент бiр-бiрiмен дос едi. Бiр күнi найзағай ойнап күн күркiреп жаңбыр жауды. Сол күннен бастап екi элементтiң достығын тот басады. Ол нелiктен ойлаңдаршы?
2. <<Отсыз түтiн жоқ, бұлтсыз жауын жоқ>> бұл мақалды химия жоққа шығарады.

NH4OH + HCl NH4Cl + H2O

3.Бiрiншi бөлiгiм көп емес, екiншi бөлiгiм << тiлсiз жау >> деген мағынаны бiлдiредi. Өзiм химиялық элементпiн.
( Азот )
4. Үйге тапсырма.

№14-94. №14-33. №14-30. №14-57.