Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі

Биология. 8-сынып. ҚМЖ.

Сабақтың тақырыбы: Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі. Қалқанша маңы бездері, тимус (айырша без) және бүйрек үсті бездері.
Сабақтың мақсаты: Қалқанша бездің құрылысы және маңызымен таныстыру. Оқушыларды организмнің гуморальдық реттелуінің биологиялық процестерімен таныстыруды жалғастыру .
Күтілетін нәтиже: А) қалқанша бездің адам денесінің қай жерінде орналасқанын және қандай гормон бөлетінін, бұл гормон жетіспеген кезде қандай аурулар туындайтынын біледі.
В) Қалқанша маңы бездерінен бөлінетін гормондардың қызметі, олардың бөліну мөлшері өзгерген кезде ағзада қандай өзгерістер болатынын түсінеді.
С) Қалқанша без, қалқанша маңы бездерінің құрылысы мен атқаратын қызметін сызбанұсқаларды пайдаланып талдай алады, қалқанша және қалқанша маңы бездерінің қызметі бұзылғанда пайда болатын ауруларды сипаттай алады.
Сілтеме: <<Биология>> оқулығы Е. Очкур, Л.Аманжолова , Р. Жұмабаева
Алматы қаласы <<Мектеп >> баспаханасы, 2012 ж.
Сабақ жоспары:
Сабақ кезеңдері
Жоспар мазмұны
Мұғалім іс-әрекеті
Оқушылар іс-әрекеті
Бағалау
Кіріспе
<<Жүректен- жүрекке>> Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық орнату
Оқушылармен амандасып, көңіл-күйлерін сұрайды.
Оқушылар бір-біріне жылы лебіздерін білдіреді.
Бәрекелді!
Тұсаукесер
Өткенді еске түсіру <<Ыстық орындық>>
Мақсаты: оқушыларды сұрақты дұрыс қоя білуге, жауапты толық айтуға үйрету.
Оқушыларды ортадағы <<ыстық орындыққа>> отырғызып, қойылған сұрақтарға жауап беруін қадағалайды.
Оқушылар бір-бірінің жауаптарын тыңдап, толықтырып отырады.
Өте жақсы

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты таныстырылады.
Оқушылар жаңа сабақтағы өз мақсаттарын қояды.

Негізгі бөлім
Топқа бөлу. <<Атом молекулалары>> ойыны. Топ ережесін еске түсіру, топ басшысын сайлау
<<Атом молекулалары>> ойыны арқылы оқушыларды екі топқа бөледі.
Оқушылар топқа бөлініп, топ ережесін нақтылайды, топ басшыларын сайлайды.

Жаңа сабақ
<<Джигсо>> стратегиясы арқылы жаңа сабақты меңгерту. Мақсаты: сұрақтар топтамасымен жұмыс істеудің құрылымдалған тәсілі және топта жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Оқушыларға жаңа тақырыпқа сәйкес мәтін ұсынады.
Мойында көмекейдің алдыңғы жағында пішіні таға тәрізді, өзара байланысқан екі бөліктен тұратьн қалқанша без орналасқан. Оның массасы -- 15 -- 30 г. Ол бірқатар гормондар бөліп шығарады. Олардың ішінде негізгісі тироксин зат алмасуды реттейді, органикалык заттардың тотығу процестеріне, даму, өсу процестерін реттеуге катысады. Ұлпалардың бөлінуіне, жүйке және жүрек іс-әрекетінің қозуын күшейтуге қатысады.
Қалқаншамаңы бездері қалқанша бездің артқы бөлігінде орналаскан. жалпы массасы 0,1 -- 0,13 г, мөлшері өте кішкентай, екі жұп. Осы бездердің гормондары қандағы Р ж\е Са тұзды реттейді, ішекте Са сіңуін және кальцийдің бүйректерде кері сіңуін қамтамасыз етеді.
Оқушылар мәтін бойынша жұмыс жасайды. Әр топтың жұмысы тыңдалады.
Смайликтер арқылы бағалау

Сергіту сәті
Интерактивті тақтадан дене жаттығулары берілген видео көрсетіледі.
Экранда берілген жаттығуды қайталап отырады.

Постер қорғау.
Мақсаты: Екі топ берілген тақырып бойынша постер жасап, қорғайды.
І топ. <<Қалқанша безі>>
ІІ топ. <<Қалқанша маңы бездері>>
Екі топ жасаған постерлерін қорғайды, оқушылар бір-бірлерін тыңдап, бағалайды.
Жарайсыңдар, өте тамаша!
Қоры-тынды
<<Биологиялық диктант>> Мақсаты: Жаңа тақырыпты оқушылардың қалай меңгергендігін байқау.
.......барлық омыртқалы жануарларда болатын ішкі секреция бездерінің ішіндегі ең ірісі. Қалқанша безден бөлінетін гормондар жетіспесе адам ....ауруына шалдығады. Қалқаншамаңы бездері ....бөледі....- бүйректің жоғарғы ұшына орналасқан жұп бездер.
Оқушылар биологиялық диктантты жазып, көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қояды.
Балдық жүйе арқылы бағалау. Биологиялық диктант мәтініндегі әр дұрыс сөйлемге - 1 ұпай.

Үй тапсырмасы
Қалқанша бездің құрылысы мен қызметі. Қалқанша маңы бездері, тимус (айырша без) және бүйрек үсті бездері. - оқып келу.

Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.

Бағалау <<Басбармақ>> әдісі
Мақсаты: бір-бірлерін бағалау
Оқушылар жұмысына баға береді.
Әр оқушы бас бармақтарының көмегімен бір-бірлеріне баға береді.
Бәрекелді!

Рефлексия. <<Ойлаудың алты қалпағы>>
Оқушыларға 6 түрлі қалпақ кигізіп, ойларын тыңдау
Оқушылар 6 түрлі қалпақ киіп өз ойларын ортаға салады.

Бекетаев Тыныштық,
ЖОББ Мереке мектеп-балабақшасы,
Тасқала ауданы