Ядро, оның құрылысы және қызметі. Ядроның жетекші рөлі

Сабақ жоспары
Пән: Биология
Сынып: 9 Күні: 26.09.

Тақырыбы: Ядро, оның құрылысы және қызметі. Ядроның жетекші рөлі.
Сабақтың мақсат пен міндеттері:
Оқутышылық- жасуша органоидтерінің ішінде ең негізгісі - ядроның құрылысы мен қызметі және онда орналасқан хромосомалар туралы оқушылардың білімдер тереңдете түсіндіру.
Тәрбиелік - өздігінен талдауға, мәтінің мазмұнын ашуға жетелеу.
Дамытушылық - ұқыптылыққа, уақыт үнемдеуге тәрбиелеу. .
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Оқыту әдісі: өз бетінше оқу, сұрақ- жауап, баяндау(әңгіме, диалог)
Көрнекілік: Қосымша мәлімет.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру сәтті- бүгінгі сабақта қатысатын оқушылардың санын тексеру, оқушылардың сабаққа назарын аударту.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. Өткен сабақты қайта сұрау.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Сабақтың жоспары:
Жасушаның ядродан басқа ораноидттерінің құрылысы, қызметі,жасушадағы бейорганикалық және органикалық заттардың мөлшері туралы айтылады. Ядроның құрылыс мен қызметі кестеге қарап айтуға болады.
Тірі организмдер

Прокариоттар ядросыз эукариоттар ядролы

Бактериялар көк жасыл балдырлар өсімдіктер адамдар саңырауқұлақтар
жануарлар

Осы сызбанұсқаны талқылау кезінде тірі оргнизімдер жасушасында ядроның болу- болмауына байланысты жүйелеудің үлкен маңызы бар екенін түсіндіру керек. Ядроның ішкі және сыртқы мембранадан тұрады. Ядро қабақшасында көптеген саңылаулар болады. Цитоплазма мен ядроның арасындағы зат алмасу осы саңылаулар арқылы жүреді. Сонымен қатар ядро қабақшасы ядро құрамын цитоплазмадан бөліп тұрады. Ядрошықта РНҚ синтезделеді.
Ядроның қызметі
тасымалдау
Зат алмасу процессін реттеу
Тұқым қуалайтын ақпаратты сақтау
РНК

Ядроның ең незізгі бөлігі - хромосомалар. Хромосома ДНҚ дан және нәруыздан тұрады. Хромосомалардың сыртқы пішіні жасуша бөлігінде метафаза және анафаза кезендеріндеанық байқалды. Әр хромосома екі хроматидадан тұрады. Центриомера хромосоманы екі иыққа бөледі. Хромосоманың жақсы боялататын бөлімін гетерохроматинді, ашық түсті эухроматинді деп атайды.хромосоманың қызметі. Тұқым қуалайтын ақпаратты тасиды. Жасушада ядро маңызды қызмет атқарады. Ядродағы хромосома жиынтығын кариотип деп атайды. Мысалы, гаплопапус өсімдігіне - 2 , күнбағыста -34, бидайда - 42, адамда 46, маймылда - 48, қойда 54, жеміс шырынында 12, арпада 14 хромосома болады№
IV . Жаңа тақырыпты бекіту
1. Жасуш ядросының құрылымы мен қызметі қандай?

V. Қорытындылау.
VІ. Үйге тапсырма. Тақырыпты оқып келу.