Сарыарқа туралы

Сарыарқа
Ақсу ауданы,Алажиде негізгі орта мектебінің тарих- география
пәнінің мұғалімі: Қ.Т.Абдрахманов
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға Сарыарқа тауының географиялық және геологиялық жер бедері,пайдалы қазбалары, өзендері мен көлдері, табиғат зоналары, өсімдіктері мен жануарлары туралы мәлімет беру.
Дамытушылық: оқушылардың баяндай білу,есте сақтау, ойлау, картамен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік:өз Отанын, жерін, табиғатын қорғауға тәрбиелеу.
Оқыту әдісі: түсіндірмелі, сұрақ-жауап, картамен жұмыс.
Сабақтың типі: дәстүрлі, жаңа сабақ
Көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы,Сарыарқа табиғатының суреттері.
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру бөлімі.
II.Үй тапсырмасын тексеру.
1.Солтүстік Қазақ жазығының географиялық орнын сипаттап,картамен көрсету.
2.Геологиялық құрылымы, жер бедерінің ерекшеліктері қандай?
3.Өзендері қай алапқа жатады?
4.Табиғат зоналары, өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің ерекшелігі неде?
III.Жаңа сабақ.
Географиялық орны.Бұл өлке Орталық Қазақстанның көпшілік бөлігін алып жатыр.ол батыста Торғай, үстіртімен, шығыста Сауыр-Тарбағатай тау жүйесімен, солтүстігінде Солтүстік Қазақ жазығымен, батысы мен оңтүстік-батысында Тұран ойпатымен шектеседі.Батыстан шығысқа дейінгі ұзындығы 1200км, ені шығысында 400км, батыс бөлігінде 900км.
Жер бедері мен геологиялық құрылысы.Ол палеозойдың магмалық және шөгінді жыныстарынан құралған аласа таулы аймақ болып келеді.Ең биік тауы-Қызыларай, оның биік нүктесіАқсораң (1565м). Тау беткейлері кристалды тақтатастан, құмтастан, аралас жыныстардан тұрады.
Пайдалы қазбалары.сарыарқа- пайдалы қазбаларға бай өлке.Қарағанды мен Екібастұз көмір өндірудің ірі аймақтары болып табылады.Жезқазған, Қарсақбай, Саяқ, Атасу, Қоңырат кен орындары мыс, темір, марганец кендеріне бай.
Климаты.Мұхиттан алыс жатқандықтан Сарыарқаның климаты құрғақ, континентті болып келеді.Қысы суық,қаңтарда 14-18 С, жазы ыстық, шілде айында +20 +24С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 200-300 мм. Ұсақ шоқылы тауларда ылғал мол түседі.(370мм)
Өзендері мен көлдері. Басты өзендері:Есіл, Нұра, Сарысу, Сілеті, Шідерті, Тоқырауын.
Олар көктемгі қар суымен қоректенеді, көктемде тасиды.Орталық Қазақстанды тұщы сумен қамтамасыз ету мақсатында Ертіс-Қарағанды каналы салынған.
Қазақстанның ішкі сулары
Табиғат зоналары.
Сарыарқа жері дала,шөл,шөлейт зоналарда орналасқан.Көкшетау,Атбасар өңірінде,Есіл өзенінің бойында қара топыраққа тән өсімдік түрлері қалыптасқан.
IV.Оқулықпен жұмыс.
Р.с
Табиғат зоналары
климаты
өсімдіктері
жануарлары
1.

2.

3.

Венн диаграммасы.
V.Бекіту сұрақтары.
1)Орталық Қазақстанда салынған канал.
2)Сарыарқаның батысы мен оңтүстік-батысындағы шектесіп жатқан ойпат.
3)Ең басты өзендері.
4)Қызыларай тауының ең биік нүктесі.
VI.Қорытынды.
VII.Үй тапсырмасы. Мәтінді түсініп оқу.Кенкін картаға табиғат зоналарын,ішкі суларын түсіру.
VIII.Білімді бағалау