Алтын күз келді бақшама

Хайрушева Мақпал Насиевна
Батыс Қазақстан облысы
Бөкей ордасы ауданы
Саралжын ауылы
Қ.Сағырбаев атындағы ЖОББМ-балабақшасының тәрбиешісі

Тақырыбы: <<Алтын күз келді бақшама>> (мерекелік сабақ)
Білімділік мақсаты: Балалардың күз туралы түсініктерін қалыптастыру. Мерекелік көңіл - күй сыйлау.
Дамытушылық мақсаты: Қоршаған ортадағы табиғат өзгерістері, күздің белгілерін атау, ауа райындағы өзгерістерді байқауға талпындыру. Қойылған сұрақтарды тыңдап, дұрыс жауап беруге тәрбиелеу.
Сабақ барысы: Арайлап бүгін атты күн
Шашып бізге шапағын
Тілейміз сізге ақ таңның
Қунышын шаттығын
Қайырлы таң, қайырлы күн
Қуанатын күн бүгін
Тәрбиеші: - Балалар біздер қайда келдік?
Қазір жылдың қай мезгілі?
Күз айларын атаңдаршы?
Балалар сендер бәріңде әдемі болып киініп келіпсіңдер.
Сендер <<Алтын күз>> дегенді қалай түсінесіңдер.
Сендер саяхатқа шыққанды ұнатасыңдар ма?
Ендеше <<Поезд>> болып ойнайық .
Алтын күзді тамашалауға барамыз.
<<Күз>> әні
Жұмбақ: Бұлттар төніп
Ызғар сеуіп
Дымқыл тұман басады
Шөп сарғайып
Өңі тойып
Дала сұрғұлт тартады
Бой жаза алмай
Ойнай алмай
Денең мұздап тоңады
Бөбектерім айтыңдаршы
Бұл қай кезде болады.
(күз)
- Балалар сендер жұмбақты шештіңдер. Ендеше бізге Алтын күз қонаққа келеді, қолымызды шапалақтап Алтын күзді қарсы алайық.

Алтын күз: Сәлеметсіздер ме? Балалар!
Сәлеметсіздер ме? Қонақтар
Мен -Алтын күзбін.
Жайдары, жарқын күзбін
Қонаққа келдім сендерге
Сәбіз, картоп, тәтті алма
Оған достым таң қалма.
Жапырақта сиқырлы
Ойын ойнап әр түрлі

Жүргізуші: Рахмет, саған Алтын күз!
Қабылдадық сыйды біз
Отырыңыз жайғасып
Ал, ендеше балалар
Бекер қарап тұрмаңдар
Жапырақ пен сиқырлы
Ойынды тез ойнаңдар
(<<Кім тез>> жапырақтар жинау)
Алтын күз: Жарайсындар балалар. Тағы қандай өнерлерін бар.
Балалардың тақпақтары. <<Күз туралы>>
Зарина: алтын күз жанға жайлы қоңыр салқын
Қайыппен жомарт күз деп тауып атпен
Ақ бидай,арпа, сұлы дала аруы
Сан түрлі жемістерді жейтін халқы
Ақзира: Тоңазып атырап
Көп жеміс піседі
Сарғайып жапырақ
Саудырап түседі.
Айдана: Көк майсалы көрікті
Алқаптағы көпегін
Бұл күндері киіпті
Сары жібек көйлегін
Нұрдана: Ағаштардан жамырап
Ұшты кенет жапырақ
Ой, алақай, тамаша!
Шашу шашты жапырақ
Сабина: Күзде жауын . Бұлт. Тұман
Сары жапырақ жауады
Сары құйын ұйытқан
Сапырады ауаны
Дият: Тапталады табанға
Судыр - судыр жапырақ
Өрттей сары бояуға
Малынғандай атырап.
Саян: Күздің қыркүйек айында
Алма, алмұрт піседі.
Жапырақтар сарғайып
Сыбдыр - сыбдыр түседі.
Ақнұр: Келді қазан айында
Құбылды ауа райы да
Жинап алған егінді
Уайым жоқ диқан ойында
Айназар: Алтын сары, қызыл көк
Алуан - алуан, жапырақ
Күзгі бақта күлімдеп
Көз тартады атырап
О, алақай, тамаша!
Шашу шашты жапырақ
Айкөркем: Жемісі мол теретін
Күз дос екен бізбенен
Бәрін тауып беретін
Жомарт екен күз деген
Мансур: Аспанда сырғұлт бұлт ,
Жан - жақтан шабады.
Күн бірте суытып
Жауын көп жауады
Мирас: Суық желмін желпініп,
Ысқырынып күз келді
Жалаңаштап ағашты
Жапырақтарынан бөлінді
Әділхан: Мерекелі күз келді
Берекелі күз келді
Жаттығу жасап көңілді
Жапырақтарынан бөлінді
<<Туған жер>>
Би: <<Айгөлек>>
Көкөністер:

Сакен (пияз) Асханадан шықпаймын
Атым - пияз, бұқпаймын
Көзден жасты шығарам
Тұмаудан бірақ сақтаймын
Санжар (қызанақ) Тал шыбығым бұралып
Бақшаларда қызарып
Тұрған ол мен - қызанақ
Күнге қарап ұялып.
Ақзира (қос картоп) Картоп біздің атымыз
Жер астында жатырмыз
Бір тамырдан тараған
Ағайынбыз бәріміз!
Балғынбек (сәбіз) Өсіретін бойынды
Дамытатын ойынды
Қоянға да азықпыз
Сәбіздерміз жазықсыз
Елнұр: үстіне тігіп көк шатыр
Астында қызыл дәу жатыр

Жемістер:

Айназар: Нарттай қызыл алмамын
Мәз болады алғандар
Жазда әдемі киінем
Тілді балдай үйірем
Мансур: қара өрік деген атым бар
Менен де дәм татындар
Дәрі орнына жүретін
Кейде менің хақым бар
Ертөре: шиемін мен шиемін
Піскенше той жиенім
Бала келсе қасыма
Басымды мен иемін
Райгул: мен алмұртпын, алмұртпын
Аузындамын бар жұрттың
Елнұр: Мен жүзіммін, жүзіммін
Моншақ болып тізілдім
Сары күзде үзіліп
Себепке кеп тізілдім
Нұрдана: Мен алмамын, алмамын
Таңдай жұлар бар дәмім
Мансур: мен өрікпін, өрікпін
Табиғатқа көрікпін
<<Солдат болам мен ертен>>, <<Әже>>

Дәнді дақылдар

Сабина: Нан атасы бидаймын
Елге астық сыйлаймын
Дәмім толық піскенде
Қауызыма сыймаймын
Зарина: Күміс мұртты арпамын
Ырыс құтты арпамын
Еңбек етіп баптаған
Еліме сый тартамын
Диат: Ақ, қарамын, сарымын
Мен өнімді тарымын
Халқым еңбек сіңірсе
Қайтарамын қарымын.
Мирас: Күнді сүйген күрішпін
Күллі жұртқа ырыспын
Арсын деп ел мол өнім
Ала жаздай су іштім
Би: <<Қуыршақ>>
<<Шалқан>> ертегісін кейіптендіру.
Шал - Диат
Кемпірі - Сабина
Қызы - Айназар
Иті - Ақнұр
Мысығы - Айдана
Тышқан - Ертөре
<<Шалқан>> - Мирас
Мерекелік сабақ аяқталды. Марапаттау