Сын есім. Сын есім жайында түсініктерін пысықтау, сын есімнің сұрақтарымен таныстыру

Қарағанды облысы,Балқаш қаласы
Жалпы білім беретін №9 орта мектебінің I санатты,
бастауыш сынып мұғалімі
Рахимбаева Гульсара Силановна

Тақырыбы: Сын есім
Сабақтың мақсаты:
сын есім жайында түсініктерін пысықтау, сын есімнің сұрақтарымен таныстыру,
сын есім туралы алған білімдерін саралап, жинақтау, одан әрі тереңдету;
оқушылардың сөз байлығын арттыру, сауатты жазу дағдыларын жетілдіру сөйлеу
дағдыларын дамыту; адамгершілік, экологиялық тәрбиелеріне баулу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік, іздену
Сабақтың көрнекіліктері: мазмұнды суреттер
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру кезеңі: сабаққа даярлық.
ІІ Үй тапсырмасын тексеру: 69-жаттығу.
ІІІ Мақсат қою кезеңі:
1. тақырып мазмұны бойынша ертегі айту.
Сын есім
Баяғы өткен заманда Етістік деген әлемде әртүрлі заттар тіршілік етіпті.
Заттардың не түсі, не пішіні болмай қызықсыз өмір сүріпті. Күндердің
күнінде бұл елге өте алыс жерден Сын есім қария келіп елмен танысады екен.
Сонда қария аң-таң болып, әр тұрғынмен танысып, сөйлеседі:
- Сенің атын кім? - деді қария заттың атымен танысайын деп
- Алма – деп жауап берді ештеңеге ұқсамайтын зат.
- Мұнда не істеп жүрсің? – деді қария іс-қимылын білейін деп.
- Күз келгендіктен біз пісеміз – деп жауап береді.
- Сын есімнің жаны қатты ашып, барлық заттарға қуаныш сыйлайын деп сөзін
бастайды.
- Алма сен бұдан былай, қызыл, домалақ, дәмді алмасын – дегені сол еді
алмамыз қып-қызыл, домалақ болды да қалды.Солай бір апта бойы қонаққа
келген Сын есім қария қол үзбей жұмыс істейді екен. Бұл елде бақыт орнау
үшін бізде өзіміздің қол ұшымызды беріп көрейік.
- Шөп қандай болады? (жазыл, сары) - Аспан қандай болады? (көгілдір, үлкен)
- Қария қай жерден келді? (алыстан)- Жарайсыңдар балалар, енді ой түйіп
көрейік.

2. Сабақтың тақырыбын, мақсатын хабарлау.
ІҮ Жан-жақты білімдерін тексеру Сын есім дегеніміз не? Мысал келтір.
Ү Жаңа материалмен жұмыс: а) оқулықпен жұмыс 52-жаттығу. «Алтын сақа»
ертегісін есіңе түсір. Көлде қалқып жүзіп жүрген өкпеені, баланың сақасын
оның таңдаған тайы қандай? Сұрағына жауап беретін сөздермен тіркестіріп
жаз. 53-жаттығу Етістіктерге ғыш,гіш жұрнақтарын жалғап, туынды сын есім
жаса.Жүзгіш, өнгіш, білгіш, тергіш,жазғыш. 54-жаттығуды Негізгі сын
есімдерге дау,деу,лау, леу,тау, теу,шыл,шіл, ғылт,гілт,ғыш,гіш
жұрнақтарының тиістісін жалғап жаз.Мысалы: Жасылдау, бозғылт, үлкендеу,
биіктеу, ескілеу, ұсақтау, өкшіл,ақшыл, сұрлау 55-жаттығудағы мақалды
түсініп оқы. Сын есімдерді тауып, оларды сөз құрамына талда.

ҮІІ Қорытындылау Балалар, бүгін біз не үйрендік?
ҮІІІ Үйге тапсырма:
56-жаттығу Сын есімдерді пайдаланып, төмендегі жоспар бойынша «Марқакөл
қорығы» тақырыбына әңгіме құрап жаз. Жоспар.
1.Марқакөл қорығының орналасқан жері. 2.Марқакөл қорығының табиғаты.
3.Балқарағайдың пайдасы.

-----------------------
Сын есім
(заттың сынын, пішінің,
түрін білдіреді)

Қандай?

Қай?