МАТЕМАТИКА ПӘНІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЗЕРТТЕУШІЛІК МӘДЕНИЕТІН ДАМЫТУДАҒЫ ЖОБА ӘДІСІНІҢ ТИІМДІЛІГІ

МАТЕМАТИКА ПӘНІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЗЕРТТЕУШІЛІК МӘДЕНИЕТІН ДАМЫТУДАҒЫ ЖОБА
ӘДІСІНІҢ ТИІМДІЛІГІ

Қазіргі уақытта ҰБТ-да математика пәнінің міндетті болуы оқушылардың
ойлау қабілеттерінің жоғары болуын талап етеді. Пәннің берілуінде
мұғалімнің әр түрлі әдісті қолдануы пәнге деген қызығушылықты арттыруға көп
әсерін тигізеді. Сондықтан оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту мақсатында
бірнеше әдістерді іздестіруге тура келеді.
Осындай әдістердің бірі- жобалау әдісі. Бұл әдісті қолдануда әрбір
оқушы сабақ үстінде өз ойын еркін білдіріп, дербестігін сақтап, өз
мүмкіндігін бағалай білуіне ықпал етеді. Бұл әсіресе 5-7 сынып оқушыларының
икемділігін арттырып, тұлға қалыптасуына мүмкіндік туғызады.
Сол себепті, оқушыларға математикадан жүйелі білім беруде
алдыма қойған проблемалық мақсатым: «Математика сабақтарында өз бетімен
әрекет ете алатын ізденгіш жеке тұлға қалыптастыру».
Педагогикалық жұмысымның мақсаты:
1.Оқушылардың білім негіздерін терең меңгеріп,өзіндік ойын
қорытындылай білуге дағдыландыру;
2.Оқушыларды меңгерген білімдерін жүйелей білуге үйрету,ізденушілік
қасиеттерін жетілдіру;
3.Оқушылардың қабылдаған білімдерінің деңгейін анықтап,обьективті
бағалау.
Әрбір оқушы жоба әдісін қолданғанда төмендегі мәліметтерді
біліп,өз таңдауын жасайды және жұмыс жүргізеді.
жеке,топтық,ұжымдық;
жеке пән
бойынша,пәнаралық;
Жоба түрлері қысқа мерзімді,орта мерзімді,көп
мерзімді;

ақпараттық,зерттеушілік,шығармашылық;

Жоба әдісінің формасын:
Веб сайт, бейнефильм, көрме, газет, журнал, кабинет безендіру, ертегі
түрінде, оқу құралы түрінде жасап, ойын, диалог, жарнама, сайыс, көрініс,
экскурсия түрінде ұсына алады.
Жоба жұмысының күн тізбесі

|№ |Жұмыс мазмұны |Уақыты |орындаушы |тексеру|Ескерту |
|1 |Мақсаты, жобаның міндеті,| | | | |
| |негізгі ой | | | | |
|2 |Жоба жұмысына қабырға | | | | |
| |газеті арқылы ақпарат | | | | |
| |жасау | | | | |
|3 |Жобаға керекті материал | | | | |
| |жинақтау | | | | |
|4 |Қорғайтын жобаның | | | | |
| |ұсынылуы, жұмыстың | | | | |
| |жүргізілу реті жөнінде | | | | |
| |алдын ала дайындық | | | | |
|5 |Көпшілік алдында жұмыс | | | | |
| |қорғауға үйрену | | | | |
|6 |Қорғау | | | | |
|7 |Қорытынды шығару, | | | | |
| |жасалған жұмысқа | | | | |
| |қорытынды жасау | | | | |

Жоба түрін, формасын мұғалімнің көмегімен таңдап алған оқушы жұмыс
жүргізуге кіріседі және «менің есебім» тақырыбында өз жұмысын
жарнамалайды.
5-7 сыныптар есебі
Натурал сандарға амалдар қолданғанда әр түрлі қызықты қасиеттер
кездеседі.
1. Теңдіктің екі жағындағы өрнек бірдей цифрлардан құрылған.
12 х 42 = 21 х 24 12 х 84 = 21 х 48 24 х 63 = 42 х 36 26
х 93 = 62 х 39
12 х 63 = 21 х 36 13 х 62 = 31 х 26 24 х 84 = 42 х 48 36
х 84 = 63 х 48
2. Екі таңбалы сандардың көбейтіндісі әр көбейткіштегі цифрлардың орнын
ауыстырғаннан өзгермейді.
9 + 9 = 18 9 х 9 = 81 263 + 2 = 265 263 х 2 =
526
24 + 3 = 27 24 х 3 = 72 497 + 2 = 499 497 х 2 =
994
47 + 2 = 49 47 х 2 = 94
3. Натурал сандар үшбұрышы
50……………
37 51...................
26 38 52...................
17 27 39 53......107.......
10 18 28 40 54......108.......
5 11 19 29 41 55......109.......
2 6 12 20 30 42 56......110.......
(*) 1 3 7 13 21 31 43
57......111.......
4 8 14 22 32 44
58.......112......
9 15 23 33 45 59.......113......
16 24 34 46 60.......114......
25 35 47 61.......115......
36 48 62...................
49 63...................
64...................
Осы үшбұрыщтағы жол және баған бойындағы орналасқан натурал сандар
арасында бірнеше қызықты байланыстар бар.
1) Әр бағанның төменгі жағындағы сан сол бағанның нөмерінің квадраты
2) (*) –мен белгіленген жолдағы үш санынан кейінгі әрбір үшінші сан үшке
бөлінеді, әрбір жетінші санынан кейінгі әрбір жеті сан жетіге бөлінеді.
4. Тізбекті жалғастыр.
1. 21, 20, 18, 15, 11, 6, ___,___
2. 1, 1, 3, 2, 4, 5, 6, 9, 11, 15, 20, ___,___
3. 2, 5, 10, 20, ___, ___, 500, 1000
4. 1, 11, 21, 1211, 111221, 312211, 13112221, ___,__
5. 2, -2, 4, -12, 48, -240, 1440, ___,___
5. Санды сканворд
| | | |165:3|831-2|
| | | | |41 |
| | | |69+42| |
|123+198 |500+501 | |
| |а |в |с |
| | | | |
|А. | | |C = |
| | | | |
|В. | | |C = |
|С. |Катеттердің айырымы | |
|10 | | |
| | Х | |
| |х+2 | |

Талдау.
1. Тік бұрышты үшбұрыштың бір ....
2. Тік бұрыш жасап тұрған қабырғалары....
3. Тік бұрышқа қарсы жатқан қабырғасы....
4. Алдымен тік төртбұрыш салып, одан екі тікбұрышты үшбұрыш алуға
болады.
5. Шаршыдан диагональдарын жүргізу арқылы сегіз тік бұрышты үшбұрыш
алуға болады. Оның төртеуі қалған төртеуінен екі есе үлкен. Сегіз
тік бұрышқа ортақ, өзгеше қасиетті таптым. Ол қандай қасиет? Оған
байланысты тік бұрышты үшбұрыштың аталуы өзгере ме?
6. Белгілі өлшемдер арқылы есептеу жұмысы деңгейлік тәсілмен
орындалады.
2. Сызбамен берілген есеп.
|* | | | |()2 |()2 |
|а | | |5 | |5 |

3. Теңдеумен берілген есеп.
Екі мотоциклші бір-біріне қарама-қарсы шықты. Біріншісінің жылдамдығы
(км/сағ) қабырғасы 31 және 2 болатын тік төртбұрыштың ауданына тең.
Екіншісінің жылдамдығы 540-тың 10%-тең. Екеуі неше сағаттан соң кездеседі,
егерде олардың ара қашықтығы (км) өлшемі 29, 4 және 3 болатын тік бұрышты
параллелипед құрайтын қыры 1 болатын текше санына тең болса.
Қорытынды
Осы әдісті қолдану:
• өз бетімен зерттеу жұмыстарын істей білуге тәрбиелейді;
• өзіне және жолдастарына деген жауапкершілігі артады;
• пәнге деген көзқарасы жақсарады, математиканың адам өміріне
қажеттілігін терең зерттей алады, түсінеді;
• болашақ еңбек жолын, мамандық таңдауына зор ықпалын тигізеді.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға
арналған Мемлекеттік бағдарламасы.
2. «Математика Қазақстан мектебінде» №1, 2 2006 жыл
3. «Математика және логика» №1, 2010 жыл
4. «Математика және физика» ғылыми әдістемелік журнал №1, 6 2008 жыл;
5. «Репетитор» мектеп оқушыларына арналған математика және жаратылыстану
журналы.
-----------------------
4

3

2
2

2

2

10