Монографияның мәтінде кездесетін терминдердің анықтамалық сөздігі

Монографияның мәтінде кездесетін терминдердің анықтамалық сөздігі.

Агрегат—бірнеше түрлі типтегі машиналардың, апараттардың тұтас бір жұмысты
атқару үшін біріктірілуі.
Акцентуация- сөзде немесе фразада жекелеген элементтерді екпін белгілері
арқыы ерекшелендіру.
Аллергия- түрлі тітіркеніштердің қайта әсеріне организмнің реактивінің
өзгеруі.
Альбумин- жай ақуыздар, немесе суда еритін протиндер; жұмыртқа ақуызында,
қанда сүтте кездеседі; басқада еритін ақуыздармен бірге кондитер
жұмыстарында, дәрілер, желімдік заттар жасауда пайдаланылады.
Альтернативный- екі немесе бірнеше мүмкін шешімдерден бірін таңдау
қажеттігі.
Амбиция- өзін-өзі сүюшіліктің күшеюі.
Амортизация- негізгі қорлардың құнын сол қорлар арқылы өндірілетін
өнімдер мен қызметтерге бірте-бірте көшу.
Антидепрессант- - психикалық қынжылушылықтарды емдеуде қолданылатын дәрілік
заттар.
Антипод –қарама- қарсы.
Антициклон- тұрақты доғары атмосфералық қысым аймағы. Антициклонның
орталығында қысым жоғары, шетінеқарай төмен болады.
Арбитаж- кәсіпорындар, ұйымдар мен мекемелер арасындағы шаруашылық дауларын
шешетін орган.
Ассамблея- халықаралық ұйымдарда кейбір басшылық органдардың аталуы.

Ассортимент- тауарларды, заттарды немесе олардың сорттарын таңдау.
Ассоциация- бірігу.
Атрибут- бір нәрсенің тұрақты сипаты, заттың ажырамас құрамы.
Аукцион- тауарларды бұқаралық саудада сату.
Банкрот- берерменнің дәрменсіздігі.
Бартер- ақшалай есептеулерсіз, бір ғана келісім шарт негізінде тауар
алмасу.
Бройлер- өсімтал, етті балапан.
Буфер- екі жақтың арасындағы дау –дамайды, қарамақарсылықты бәсеңдететін
аралық звено.
Вариант- нұсқа.
Вегетация-өсімдіктердің толық өсіп дамуына қажетті кезең.
Вектор- - даму кестесі.
Верификация- теориялық жағдайлардың ақиқаттығын тексеру, нақтылықты
тәжірибе жолымен тианақтау.
Встречный- кездеспе.
Гармония- үйлесімдік.
Гастроль- келуші артистің ән орындауы.
Ген- ататегі; шығу тегі.

Геном- өсімдіктер мен жануарлар клеткаларының біркелкі хросомдар терімінде
ұсталған гендер жиынтығы.
Гетерозис- өзгеру. Өсімдіктермен жануарлардың ата-аналық формалармен
салыстырғанда, будандардың бірінші нәсілінің өсуін жеделдету және мөлшерін
ұлғайту, өмірге төзімділігі мен төлдегіштігін жоғарлату.
Горизонт- - қабат, көкжиек.
Гормон- басқаша айтқанда инкрет- тікелей қанда өңделетін ішкі секреция
бездерінің өнімі.
Грунтовая вода- ыза су.
Гуманитарный- адам табиғаты; білімділік: рухани мәдениет. Адамға және оның
мәдениетіне қатысты.
Дебит- уақыт бірілігі ішінде су көзі беретін су мөлшері. Деградация-
біртіндеп төмендеу.
Дезинтеграция- бүтін бір заттың құрамдас бөлікткерге бөлініп кетуі.
Декларация- мемлекет, үкімет, партия, ұйым атынан хабарландыру.
Демрграфия- ел халқы және ондағы өзгерітер туралы ғылым.
Демпиговые цени—экспортқа шығарылған тауарлардың бағасын немесе волютаны
жасанды жолмен арзандату; мұндай баға ұждансыздық тәсілді бәсеке деп
саналады. Бұл кейбір елдердің заңына қайшы, өйткені түсім өндіруге кеткен
шығындардан төмен болады.
Депрессия- дағдарыс.
Десертный- жеміс жидектер немесе тәтті тағамдар.
Диагностика- ауру-сырқаулардың белгісін, диагнозды анықтау қағидалары мен
зерттеу әдістерін үйренетін медицина бөлімі.
Диверсификация- кәсіпорынның өндіріс тиімділігін арттыру және экономикалық
өз өнімдерініңтабыс табу мақсатында өз өнімдерінің түрін көбейтуі немесе
өзгертуі
Диета- тамақтану режимі, белгілі рацион.
Диктат- өз шарттарын мойындату.
Дискриманиция- айыра тану.
Дистрибьютер- дистрибутор- тарату, үлестіру.
Дифференциация- бөлшектену.
Дотация- мемлекет бөлетін жәрдем ақша сомасы.
Идентификация- анықтау.
Иерархия – төменгі деңгейлердегілердіңжоғары деңгейлердегілерге бағыну.
Имплементация- мемлекеттің халықаралық-құқықтық нормаларды орындауы, іске
асуы.
Инвестиция- ел ішінде және онан сыртта экономика салаларына капиталдың ұзақ
мерзімге қойылуы.
Индекс—көрсеткіш.
Индикатор- процес барысын немесе бақылау обьектісінің жағдайын, оның
сапалық, әлде сандық әлде сандық сипаттарын бейнелейтін құрал жабдық,
элемент.
Инициирование- қолға алу, бастау,түрткі болу
Инновация-жаңалық енгізу
Интенсивный- күшейту
Интерпретация-түсіндіру
Инфляция- ақшаның құнсыздануы
Инфраструктура- өндіріске қызмет жасайтын және қоғамның өмір
тіршілігішарттарын қамтамасыз ететін өмір салалары кешені
Кадастр- жер меншігі, оны иелену және оған ақы төлеу туралы толық
мәләметтер тіркелетін мемлекеттік тізілімі
Капилляр-жер бетінің тарту күші әсерінен тау жыныстарының қуыстарында
сақталатын жер асты суының бір түрі
Каптировать- жер астынан бұрғы арқылы қазап алынған су көзін пайдалану
Квота-үлес
Кластер- мемлекет алдында бірмақсатты мәселелерді орындайтын тәуелсіз
кәсіп орын
Коллапс- толықсу
Коммуникация- қатынау долдары
Компенсаци - орнын толтыру, өтем
Компонент- сыңанр, бір нәрсенің құрамындағы бөлік
Кондиция- кемел
Концерванты- микроорганизмді бактериясыздандыруға әсер ететін
антисептикалық заттар
Контекст-мағынасы бойынша мәтін бөлігінің аяқталуы
Континентальный климат- тәуліктік және жылдық температурасында үлкен
ауытқушылық бар, жауын –шашын аз түсетін , ауа райы құрғақ, жазы ыстық,
қысы суық климат
Конфронтация-майдандасу
Коцентрация- топтау
Концепция- тұжырымдама
Корпорация—професионалдық мүдделер негізінде құрылған одақ бірлестік
Криминальный- қылмыстылық

Лактационный период- сауын маусымы
Либерализация- экономикалық параметрлер мен экономикалық қызметтердің
әрқилы түрлеріне мемлекеттік бақлауды болдырмау немесе жұмсарту
Лидер—басшы
Лизинг- жабдықты, машиналарды, өндірістік мақсаттағымерзімді жалға алу
Локальный- жергілікті
Лицензия- мемлекеттік органдардан тауарларды сыртқа шығаруға не әкелуге
рұқсат алу

Магистраль-екінші дәрежелі тармақтары бар негізгі жол
Макроэкономика- - жалпы елдің экономикасына қатысты процестер мен ірі
масштабтағы экономикалық құбылыстарды зерттеуге арналған экономикалық
ғылымның тарауы, бөлімі
Маневр- орағыту
Мелиорация- жерлерді жақсарту
Мигранты- көшіп-қонушылар
Миф- қиял
Мобилизация- қандай да болса мәселені табысты шешуді қамтамасыз ететін
жағдайға келтіру
Мобильность- жинақылық
Модернизация- қазіргі талаптарға сай жетілдіру
Модификация- түрі өзгертілген, арнаулы бір заттар қосып дененің
қасиеттерін өзгерту
Мониторинг- үнемі бақылау
Мотивация- адамның өз қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған әрекеті

Негатив – жағымсыз
Неолит- тас ғасырының соңғы кезеңі
Норматив- экономикалық, техникалық және т,б. Сәйкес жұмыстар мен
бағдарламалар атқарылатын нормалар көрсеткіштері
Нотариус- түрлі деңгейдегі құқықтық актлерді растаушы
Нутрионтология- тамақ туралы ғылым

Ордонанс- үкіметтің немесе мемлекет басшысының үкімі

Палата- заң шығаратын мекеме
Параметр- қандайда болмасын құбылысты сипаттайтын өлшем, белгісі
Паритет- теңдік
Партия- топ
Плантация- көлемді егіс алқабы
Плато- айқын байқалатын тік беткейлі, мұхит деңгейінен200 м жоғары
орналасқан тегіс жазық
Плюрилатеральный- басқа мемлекеттің қосылуы үшін ашық келісім шарт
Позитив-жағымды
Позиция- ұстаным
Популяция- жеке түр
Пропорция- шамаластық

Раунд- келесісөздер туры
Рейтинг- дәргей
Реформа- өзгеріс
Рацион- белгілі мерзімге тамақ өлшемі

Саванна- арасында жеке өскен ағаштары мен бұталары бар тропиктік өсімдіктер
типі
Синоптический- бәрін шола алатын
Социальный статус- әлеуметтік мәртебе
Синтез- жинақтау
Социум- айқын типтегі адамдар қауымы; жамағат
Стратегия- басшылықтың дұрыс және ұзақ мерзім жобаға негізделген жоспарлау
өнері
Субвенция- жергілікті билік органдарына үкімет тарапынан берілетін жәрдем
ақша түрі
Субстанция-- өзгерметін негіз
Субстрат- организм қоректенетін тіршілік ететін орта
Сценарий- әрекетінің( мәліметтің) толық баяндалуы

Тактика- қандай болсада мақсатқа жету әдісі
Тариф - көрсетілетін түрліше қызмет үшін төлемі
Тектоника- жер қыртысындағы қозғалыс процесі
Терминал – контейнерлік және пакеттелген жүктер өңделетін порттың бөлігі
Технология – сәйкес өндіріс құралдары арқылы материалдарға жартылай әдіс
туралы ғыл.
Транзит – жүктерді бір елден, басқа бір елге шығару
Трансферт – бір елден басқа бір елге өткізу
Трансформация - өзгеру
Уклад - өндірістің қоғамдық формалары
Урбанизация – халықтың және экономикалық өмірдің ірі қалаларда жинақталу
процесі
Устрица – жеуге болатын моллюскілердің бір түрі
Утилитарный – пайда күнемдік
Фабрикат - өңдеуші өнеркәсіптің дайын өнімі
Фармацевтика – дәрі-дәрмектерді дайындау,сақтау және тарату
Фермерские хозяства – шаруа шаруашылықтары
Фертильность – организмнің ұрпақ өндіру қаблеті
Физократизм – жерді және егін шаруашылығын байлықтың жалғыз көзі
Физология – организмдердің өмір тіршілігі туралы ғылым
Филантропия – игі қайырымдылық
Филогенез - жануарлар мен өсімдіктер даму кезеңі
Флора – белгілі бір территорияда өсетін өсімдіктер түрлерінің жиынтығы
Форум – кең өкілетті жиын
Фрагмент – үзінді
Функция – міндет қызмет тобы
Химера – құбыжық тажал
Циклон – орталыққа қарай қысым төменденй беретін аймақ
Циркуляция - жер бетіндегі ауаның әр түрлі қызуы және ондағы қысым
Шельф – материктік қайраң, материктердің су астындағы жиегінің тегістелген
беті
Шималь – шаңды жел

Эмбарго – тиым салу

Эпизоотия – жануарлар індеті
Эпители – жұқа қабық

Жинақтаған география пәні мұғалімі: М.
Зейнепов