М. Әуезов Көксерек әңгімесі (қорытынды сабақ)

Надежда Аманшақызы Аманшина

Егіндікөл орта жалпы білім беретін

мектебінің мұғалімі

Батыс Қазақстан облысы

Қаратөбе ауданы

Тақырыбы: М. Әуезов «Көксерек» әңгімесі (қорытынды сабақ)
( 7-сынып)
Мақсаты:
Әңгіменің идеясын жан-жақты талдай отырып ашу;
Адамдар мен көк бөрінің іс-әрекеттерін саралай отырып,
адамзат табиғатпен психологиялық тепе-теңдікті сақтау
керектігіне көздерін жеткізу; іскерлік дағдыларын
қалыптастыру, ойларын еркін жеткізе білуге баулу,
көк тәңірісі көк бөрі екенін дәлелдеп, түрлі
деңгейлік тапсырмалар беру арқылы таным көкжиектерін
арттыру.
Түрі: сын тұрғысынан ойлау, игерілген білімді қорытындылау

Әдісі: талдау, жинақтау, дәлелдеу
Көрнекілігі:мультимедиа

Сабақ барысы:
1. Психологиялық даярлықты қамтамасыз ету
Үй тапсырмасын пысықтау, жинақтау.

I. Композициялық жоспар:
( экрандағы композициялық жоспарға назар аударту)
|Р/с |Әңгіменің |Композициялық жоспар |Әңгіменің|
| |композиция| |көркемдік|
| |лық | |әдіс-тәсі|
| |элементтер| |лі |
| |і | | |
|1 |Оқиғаның |Қараадыр табиғаты.Қасқырлар |Суреттеу |
| |басталуы |мекені. | |
|2 |Оқиғаның |Адамдар шабуылы. Көксеректі |Баяндау |
| |байланысы |асырауы |диалог |
|3 |Оқиғаның |Көксеректің ауыл тірлігін |Баяндау |
| |дамуы |жатсынуы. |Суреттеу |
|4 |Оқиғаның |Көксеректің өз қандастарына |Суреттеу |
| |шиеленісуі|қосылуы | |
|5 |Оқиғаның |Көксеректің жойқын күшке |Баяндау |
| |шарықтау |айналуы |Суреттеу |
| |шегі | | |
|6 |Оқиғаның |Құрмаштың қазасы. Көксеректің |Баяндау |
| |шешімі |жазасын тартуы |Диалог |

II. Композициялық жоспарға сүйене отырып, нақты дәлелдер-
мен Көксерекке мінездеме беру

III. Семантикалық карта

Әрі қарай сабағымызды семантикалық картамен жалғастырамыз.
(Экраннан көрсетіледі)
Кейіпкерлер сөзі кімдікі?
|Кейіпкер сөзі |Ауыл |Жұмаш |Құрмаштың |Бейсембай |
| |адамдары | |әжесі | |
|Қуарған-ай, | | |+ | |
|неңді алып ем?| | | | |
|Не жазып ем ? | | | | |
|Кәпір қырыс, |+ | | | |
|неме , | | | | |
|кеудесін | | | | |
|бермейді, | | | | |
|жасымайды. | | | | |
|Мына кәпірдің | | |+ | |
|екі көзі | | | | |
|жап-жасыл | | | | |
|болып кетіпті,| | | | |
|тұқымын сезген| | | | |
|екен, мұны | | | | |
|өлтіріп, | | | | |
|терісін алайық| | | | |
|. | | | | |
|Қасқырың болса| |+ | | |
|қайтейін, | | | | |
|менің қара ала| | | | |
|төбетім бір-ақ| | | | |
| | | | | |
|соғады.Араша | | | | |
|лай алмасаң, | | | | |
|әлдеқашан | | | | |
|өлтіріп тастар| | | | |
|еді. | | | | |
|Іздегендерің- | | | |+ |
|нің өзі-сол, | | | | |
|бәрін істеп | | | | |
|жүрген сол. | | | | |
| | | | | |
|Енді соны бір | | | | |
|қолға | | | | |
|берсе-ау! | | | | |

IV. Кубизм
1. Суретте- Көксеректің сыртқы кескін-келбетін суреттеңіз
2. Салыстыр- Аққасқа мен Көксеректі салыстырыңыз
3. Зертте- Көк бөрінің қадір-қасиеті туралы әңгімелеңіз
4. Талда- Кейіпкерлер тағдырын талқыға салыңыз.
V Проблемалық сұрақтар:
1. Жазушының бұл әңгімені жазуына не себеп болды?
2. Адамдардың бөлтірікке жасаған іс-әрекеттеріне қалай қарайсыздар?
3. Әңгіменің идеясы не?
4. Көксерек Құрмашпен неге тез тіл табысты?
5. Көксеректі жауыздыққа баулыған не?
6. Құрмаштың өліміне кінәлі кім?
Қорытынды:
Ата-бабамыз қасқырды «Көк бөрі» деп атап қадір-қасиет тұтқан,оның атын
атамай, «ұлыма», «итқұс», «жаманауыз» деп атаған.Оны орман санитары деп
те атайды, ол-түз тағысы , ол еш уақытта цирк ареналарына шықпайды, қолға
үйренбейді.
Әңгімедегі бейкүнә бала Құрмаштың өлімі – табиғаттың адамға берген
жауабы секілді, екі аяқты пенделер, біздер, табиғат заңдылығын бұзуға
хақымыз жоқ . Себебі, адам мен табиғат арасында тығыз байланыс бар.
Ендеше, балалар, табиғатты зорлықпен, күшпен бағындыру мүмкін емес!

Үйге тапсырма:
«Адам және табиғат» (эссе ) жазу
Бағалау