Кім боламын

Тәрбие сағаты
Тақырыбы: <<Кім боламын?>>
Мақсаты: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыта отырып, болашақ мамандыққа байланысты ұғымдарын тереңдетіп, қызығушылықтарын арттыру. Жұмыстың мазмұнымен, мағынасымен айрықшаланатын мамандық әлемінің түрлілігі туралы түсінік қалыптастыру. Оқушылардың бойына жақсы қасиеттерді сіңіру, мамандық таңдай білуге, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Көрнекілік: мамандық туралы суреттер, мамандық аттары жазылған карточка, слайд көрсету.
Жоспары:
1. Кіріспе. Сұрақ - жауап.
2. Оқушылардың әдеби монтажы.
3. <<Менің ата-анамның мамандығы>> (оқушылар шығармашылығы)
4. Ойын: <<Кім жылдам?>>
5. Ойын: <<Қай мамандық иесі?>>
Барысы. <<Әдептілік белгісі, иіліп сәлем бергенің>> қонақтармен амандасу.
Мұғалім: Балалар, бүгін біз мамандық туралы әңгімелесеміз. Айтыңдаршы, маман дегеніміз не? Белгілі бір мамандық иесі болу үшін не істеу керек?
Мұғалім:- Ендеше әрқайсымыз өз қалаған мамандығымызды айтайық.
1 - оқушы: Мамандық дегеніміз - адамның еңбек қызметінің түрі.
Мамандық таңдау да мектеп қабырғасынан басталады. Сондықтан бүгін өзіміз қалаған мамандық туралы өз ойымызды айтамыз.
Әсмепаз болма әрнеге
Өнерпаз болсаң арқалан
Сен де бір кірпіш дүниеге
Кетігін тапта бар қалан,
деп өмірден өз орнын тауып, елімізге қажетті кәсіп иесі болу бәріміздің арманымыз.
Біздің таңдауымыз да әртүрлі. Біреуің ертең ақын, екіншің инженер, үшіншің құрылысшы боласың. Жаман мамандық жоқ. Мамандықтың бәрі жақсы.

Мұғалім: Ал, балалар, кім мамандық пен еңбек туралы мақал - мәтелдер біледі?
Еңбек түбі - береке.
Еңбек түбі - зейнет.
Ерінбей еңбек етсең - ерінің асқа тиеді, Ерініп ілбіп кетсең - иегің тасқа тиеді.
Біліп істеген мақсатына тез жетеді.
Еңбегі аздың өнбегі аз.
Ұстаның бізі сүйкімді, Жақсының сөзі сүйкімді.
Ұстаның өрісі көрігінен төсіне дейін.

Алтын менен күмісті
Зергер үшін жаратқан.
Арқар менен құлжаны
Мерген үшін жаратқан.

Шебердің инесі де алтын,
Соққан күймесі де алтын.

Шеберді саусағы асырайды.

Еріншектің ертеңі бітпес.

Жатқанға жан жуымас,
Жалқауға мал құралмас.

Құс қонбаған көл жетім,
Ел қонбаған жер жетім.

Еңбексіз өмір жоқ,
Ауырсыз жеңіл жоқ.

Қойшыны таяғы асырайды,
Қасқырды аяғы асырайды.

Атан түйе жүк астында қартаяр.

Түйір нан - тамшы тер.

Сен істі сүйсең, іс саған бас иеді.

Еңбек қылмай ер оңбас,
Бірлік қылмай ел оңбас.

Күн шыққан соң суарған суды
Күн жұтады,
Күн батқан соң суарған суды
Жер жұтады.

Бір тал кессең, он тал ек.

Мал семіз болса, төл егіз.
Жер семіз болса, дән егіз.

Еңбексіз өмір - сөнген көмір.

Жер құтты болса,
Мал сүтті болады.
Қыста малыңды бақ,
Жазда шөбіңді шап.

Қолы қимылдаған адамға
Кедейлік жоқ.
Аяғы қимылдаған адамға
Алыстық жоқ.

Диқан жерді анасындай сүйеді,
Жер диқанын баласындай сүйеді.

Жылай-жылай арық қазсаң,
Күле-күле су ішерсің.

Ерте шықсаң алдыңнан күн шығады,
Кеш шықсаң алдыңнан түн шығады.

Еге білсең, егін тасқа да шығады.

Егіншіні кетпеннің жүзі асырайды.

Тұлпар шаба жетіледі,
Сұңқар ұша жетіледі.

Еңбектің көзін тапқан,
Байлықтың өзін табады.

Жерге еткен жақсылық жерде қалмайды.

Ердің атын еңбек шығарады.

Еңбек ерлікке жеткізер,
Ерлік елдікке жеткізер.

Бақыт кілті еңбекте.

Жер көңді жақсы көреді,
Ат жемді жақсы көреді.

Бір кісі қазған құдықтан мың кісі су ішеді.

Сүйіп істеген іс шаршатпайды.

Жұмысы жемістінің - өмірі келісті.

Жігіттің жұмсаған күшін сұрама,
Бітірген ісін сұра.

Жақсы жұмыс - жанға тыныс.

Еңбек - ширатады,
Өмір сүйретеді.

Еңкейгеннің еңсесін еңбек көтереді.

Еңсесі қайтадан еңбек - игі.

Еңбек патшалықты асырайды.
Ал енді еңбек пен мамандықтың айырмашылығы неде деп ойлайсыңдар?
2 - оқушы: Еңбек - адамның қызметі материалдық және рухани жағдайын құруға бағытталған. Еңбек әрқашан мақсатты, яғни әрдайым нәтижелі болу керек.
3 - оқушы: Ал мамандық - еңбек қызметінің түрі, ол арнайы біліктілік пен білімділікті талап етеді.
4 - оқушы: Мамандық латын тілінен аударғанда ресми көрестілген іс. Мамандық иесі олу үшін әдейі оқу керек.
Мұғалім: Сонымен балалар, белгілі бір мамандық иесі болу үшін арнайы оқу керек екен.
- Балалар, енді тақтаға назар аударамыз!

Мамандық
Еңбек қызметі

Ой еңбегі Дене еңбегі

Ақын ұстаз дәрігер құрылысшы шахтер ұста

- Балалар, сендер қандай көлік түрлерін білесіңдер?
- Машина, ұшақ, кеме, мотоцикл, велосипед, т.б.
- Ал қандай сусын түрлерін білесіңдер?
- Шай, какао, сүт, айран, қымыз, кофе, шырын, т.б.
- Қандай мамандық түрлерін білесіңдер?
- Мұғалім, кітапхнашы, аспаз, есепші, сәулетші, зергер, дәрігер, шахтер, загер, тігінші, т.б.
- Балалар, сендер қандай мамандықтықтарды көбірек естисіңдер?
- Мұғалім, кітапхнашы, аспаз, есепші, сәулетші, зергер, дәрігер, шахтер, загер, тігінші, т.б.
Ал енді, балалар, қазір <<Мамандықтың бәрі жақсы>> деген ойын ойнаймыз. Қазір мен сіздерге мамандықтар жазылған карточкаларды үлестіріп беремін. Ал сендер сол мамандық туралы білетін өлең, тақпақты айтып беріңдер.
Дәрігер:

Ақ халатты киемін,
Аппақ болып жүремін.
Аппақ болып жүргенді,
Өзім жақсы сүйемін.
<<Дәрігермін>> мен деймін,
Кәрі әжемді емдеймін.
<<Көп - көп ішіп дәріні,
Кәрілікті жең>> деймін.

Дәрігер: Мен дәрігер боламын
Үлкеннің де баланың
Қиналғанда қасына
Бірінші боп барамын

Ұшқыш: Ар- намысын сақтаған
Жүректе сыр жаттаған
Жан тәнімен сақтаған
Ұшқыш болғым келеді

Инженер: Мен инженер боламын
Жерден алтын табамын
Жолын қуған әйгілі
Академик ағаның

Ақын: Ал мен ақын боламын
Сусылдаған қаламым
Адамдардың жүрегін
Жырмен жаулап аламын

Аграном: Нан беремін баршаға
Жер маманы болам мен
Барып жүрмін бақшаға
Аграном ағаммен

Мұғалім: Мен үлкейіп өсіп толамын
Сонда өзіміздің осы ауылдың
Бөбектерін оқытып үйретіп
Мұғалима боламын

4. Ойын: <<Кім жылдам?>>
Үстел үстіне түрлі мамандық иелеріне қажет құралдарды қойып, екі баланы шығарамын, ойын шартын түсіндіремін. Екі бала екі түрлі мамандық иесіне қажет құралдарды екі үстелге бөліп жинайды (шаштараз-аспаз, мұғалім-дәрігер).
5. Ойын: <<Қай мамандық иесі?>>
- Тарағы бар қолында,
Кімді айттым ойымда? (шаштараз)
- Қалағы бар қолында,
Кімді айттым ойымда? (Құрылысшы)
- Ожауы бар қолында,
Кімді айттым ойымда? (Аспаз)
- Күрегі бар қолында,
Кімді айттым ойымда? (Диқан)

Абай атамыз айтқандай <<болмасаң да ұқсап бақ, бір ғалымды сүйсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, айтпа ғылым сүйсеңіз>> дегендей алға ұмтылып арманымызға жетіп, мамандық иесі болайық.