Электр өрісі. Электр өрісінің энергетикалық сипаттамасы

Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: Электр өрісіндегі шамаларды біле отырып , формула түрінде
өрнектеп, есептерде қолдана білу.
2. Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін дамыта отырып, кернеулік пен кернеу
жөніндегі түсінігін, танымын, қызығушылығын арттыру.
3. Тәрбиелілік: Оқушының сабақ барысында пәнге деген қызығушылығын арттыру
және өз бетінше ізденуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Сайыс сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, тесттер, корточкалар, шеңбер сызылған
плакаттар.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
← 2. Үй тапсырмасын сұрау(Кім жылдам? ойыны)
← 3. «Шеңберден өтіп шығу».
← 4. «Бөгеттерден өту».(Деңгейлік есептер шығару)
← 5. «Сиқырлы текше» Эксперимент жүргізу.
← 6. Сабақты қорытындылау.(Тестпен жұмыс)
← 7. Үйге тапсырма
← 8. Оқушыларды бағалау
Ел президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан » атты
халыққа жолдауынан. «Қазақстан әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елу
елдің қатарына енуі үшін: білімді де зерделі, жан-жақты дамыған дарынды,
қабілетті ұрпақ тәрбиелеу» .

І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушыларды түгелдеп, сабаққа дайындығын тексеремін.
II. Үй тапсырмасын сұрау:(Кім жылдам? ойыны арқылы үй тапсырмасын сұрау.)
І топ:
1. 1. Кез-келген зарядталған бөлшектің айналасында ----------болады?

Электр өрісі
2. Электрлік қасиеттері бойынша заттарды қандай екі топқа бөлеміз ? (Электр
өткізгіштер Электр өткізбейтіндер )
3. Атом құрылысын ашқан ғалым ? ( Резерфорд )
4. Электр өрісінің энергетикалық сипаттамасы неге тең?
5. Қандай беттер эквиотенциал беттер деп аталады?
ІІ топ:
1. Кулон заңын тұжырымда ?
( Қозғалмайтын екі нүктелік заряд вакуумде зарядтардың көбейтіндісіне тура
, олардың арақашықтығының квадратына кері пропорционал күшпен әрекеттеседі
)
2. Диэлектриктерде заряд тасымалдаушылар қандай бөлшектер?
3. Электр өткізгіштертеріне нелер жатады?
4. Өткізгіштің электр сыйымдылығы нені айтады?
5. Конденсаторлардың қандай түрлерін білесіңдер?
ІІІ топ:
1. Қандай заттар диэлектриктерге жатады?
2. Конденсаторларды қалай жалғауға болады?
3. Электр өрісінің энергетикалық сипаттамасы қай шама?
4. Өткізгіштерде заряд тасымалдаушылар не болып табылады?
5. Электр өрісінің күш сызықтары қалай орналасады?

III. «Шеңберден өтіп шығу» ойын. 6мин
Ұлттық ойын. Бірінің ішіне бірі орналасқан шеңберлер сызылады. Әр шеңбердің
ішіндегі тапсырмаларды ретімен орындап шеңберден шығуы керек. Шеңбердің
ішінде физикалық шамалардың латын әріптерімен белгіленуі жазылған. Қандай
физикалық шама екені және өлшем бірліктерін айтады?

1 топ:
2 топ:

3-топ:

IY. «Бөгеттерден өту» ойыны.
Мәзірге жету үшін алдындағы бөгеттерді жеңіп өтуі керек. Ол бөгеттерде
есептер бар. Есептерді шығарсақ белгіленген мәзірге жетеміз.Есептер
деңгейлеп беріледі.

І топ:
1-деңгей:Мектеп конденсаторының ең үлкен сыйымдылығы 58пФ.Оны 50В-қа
тең тұрақты кернеу көзінің полюстеріне қосқанда онда қандай заряд
жинақталады?
2 - деңгей:1мкКл және 10нКл екі заряд 9мН күшпен бір-біріне қандай
күшпен әсер етеді?
3- деңгей:Біртекті электр өрісінің бір күш сызығында орналасқан 2
нүктенің арасындағы кернеуді 6есе кемітсе, ал ара қашықтығын 2 есе
арттырса, өрістің кернеулігі қалай өзгереді?
ІІ топ:
• 1-деңгей: Конденсаторды 1,4кВ кернеуге дейін зарядтағанда ол 28нКл
заряд алатын болса, конденсатордың сыйымдылығы неге тең?
• 2-деңгей: Сыйымдылығы 10мкФ конденсаторға 4мкКл заряд берген.
Зарядталған конденсатордың энергиясы неге тең?
• 3-деңгей: Екі нүктелік электр зарядының ара қашықтығын 4есе
артқанда, олардың Кулондық күші қалай өзгереді?
•
ІІІ топ:
1-деңгей: Заряд бір нүктеден екінші нүктеге орнын ауыстырған кезде
потенциалдар айырымы 1кВ өрісте 40мкДж жұмыс атқарады. Заряд неге
тең?
2-деңгей: Кернеулігі 10кВ/м өрістегі электрон қандай үдеумен
қозғалады?
3-деңгей: Егер конденсатордың кернеуін 4есе арттырсақ, онда
конденсатордың энергиясы неше есе өзгереді?
Y. «Сиқырлы текше» эксперимент жүргізу.

І топ: Кәдімгі ақ қағаз, өлшемдері барлық жағынан бірдей. Егер
екеуін жерге бір мезетте тастайтын болсақ, онда екеуінің жерге бірдей
түсетінін байқаймыз.
Сіздерге сұрақ қағаздың бірі екіншісіне қарағанда жерге жылдам, әрі
тез түсе алады ма? Жауабы: Ия, бір қағазды мыжамыз.

ІІ топ: Массасы белгісіз дене жатыр оған қандай ауырлық күші әсер
ететінін тап? Берілген құралдар: Динамометр, жүк.

ІІІ топ: Велосипедші А-дан В-ға дейінгі жолды жүріп өтті. Бұл жағдайда
велосипедтің алдыңғы және артқы дөңгелектерінің жүріп өткен жолдары бірдей
ме? (бірдей)

YІ.Сабақты қорытындылау.
(Әр топқа дейгейлік тест тапсырмалары беріледі)

YII.Үйге тапсырма.§ 8.1-.§ 8.12тақырыптарды оқу.
Тест есептерін шығару

YIII. Оқушыларды бағалау.
«2»- 0-5 балл
«3»-6-10 балл
«4»-11-15 балл
«5»-16-20 балл
Бағалау парағы:

№Оқушының аты-жөніКім жылдам?«Шеңберден өтіп шығу»«Бөгеттерден өтіп шығу»Сиқырлы текшетест жұмысыжалпы баллбаға12345678

ІХ. Рефлексия
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы стикерге «Екі жұлдыз,бір тілек» әдісі бойынша оқушылар өз пікірін білдіріп, ұсыныстарын жазып кетеді.

Бағалау парағы:

№Оқушының аты-жөніКім жылдам?«Шеңберден өтіп шығу»«Бөгеттерден өтіп шығу»Сиқырлы текшетест жұмысыжалпы баллбаға12345678910
-----------------------
|Ай |
| |
|Есе|
|п |
| |
|??№|
|№№Ж|
|ер |
|Жер|
|???|
|? |
| |
|Сиқ|
|ырл|
|ы |
|тек|
|ше |
| |
|Апа|
|рат|
| |
|С |
| |
|m |
| |
|Q |
| |
|d |
| |
|p |
| |
|S |
| |
|μ |
| |
|ε |
| |
|r |
| |
| |
| |
| |
|υ |

t

S

V

F

А

q

ki

ωэ

Е

U

ρ

N

T

W

(φ1 – φ2)

h

ᵑ

∆l