Процедуралар мен функциялар (1 сағ)

№25 |Сабақтың |9- СЫНЫП. | |
|І |тақырыбы: |Процедуралар мен функциялар (1 сағ) |
| |мақсаттары|1. Паскальда қосалқы алгоритмдердің қалай жұмыс істейтінін |
| |: |түсіндіру, процедуралар және функциялар туралы ұғым |
| | |қалыптастыру. |
| | |2. Программаны математикалық модел құру арқылы сапалы жазу |
| | |дағдысын қалыптастыру. Жиым элементі, элементті берілген |
| | |қасиеті бойынша іздеу, сұрыптау туралы түсініктер |
| | |қалыптастыру. Есептерге программалар жазып компьютерде |
| | |орындау. |
| | |3. Программа мәтінін экранға және дәптерге жазудың эстетикасын|
| | |сақтау. |
| |көрнекіліг|Кестелердің мысалдары сызылған плакат. Паскаль редакторы – |
| |і: |Паскал АВС, блок-схемалар (көкпен жазылғандар тақтаға н/е |
| | |фч/прз жазылады, кей жерін оқушылар дәптерге жазады). |
| |түрі: |Лекция, компьютерде машықтану сабағы. |
|ІІ |барысы: |Ұйымдастыру. |
| |(3 мин) |Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, |
| | |оқулықтарын қарап шығу. |
| | |Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса |
| | |ескертулер жасау. |
| | |Оқушылардың назарын сабаққа аудару. |
|ІІІ |Жаңа сабақ|1. Процедура – деп бір әрекетті орындау мақсатында алдын ала |
| |түсіндіру |анықталған аты бойынша шақырылып атқарылатын программаның |
| |(17 мин) |тәуелсіз бөлігін айтамыз. Мысалы: read(x); - клавиатурадан |
| | |енгізілген мәнді х айнымалысына меншіктеу әрекетін іске |
| | |асыратын Паскальдың стандартты процедурасы. |
| | |2. Функциялар – деп жұмысының нәтижесібір ғана мән болатын |
| | |процедураны айтады. Мыс: sin(x); бір есепті /синусты/ ғана |
| | |шығаратын шағын программа стандартты функция/. |
| | |Процедура мен функцияны программашының өзі де жаза алады. |
| | |Еске сақтау: Процедурадағы кірістік айнамылға (мәндік |
| | |параметр) мән, негізгі программада шақыру командасынан бұрын |
| | |меншіктеледі. |
| | |3. Паскальдың кітапханалық модульдері – деп типтеріне қарай |
| | |топтастырылған стандартты процедуралар мен функциялардың |
| | |жиынтығын айтады. Паскаль 6.0-ден бастап кітапханасында 9 |
| | |модуль бар. Әр модульді қажеті болса USES түйінді сөзі арқылы |
| | |қосуға болады. Мыс: uses crt; боялған мәтін шығаруға мүмкіндік|
| | |береді. uses graph; экранға сурет салуға мүмкіндік береді. |
| | |Есеп (Методикалық жетекші 89бет): Әрқайсысының координатасы х,|
| | |у, массасы m болатын 10 нүкте берілген. Жүйенің ауырлық |
| | |центрін және әр нүктенің осы центрден қашықтығын табатын |
| | |программа жазыңыз. |
| | |Есептеу алгоритмі: 10 нүктенің координаталарын және массаларын|
| | |(хx,уy,m бүтін болсын) сақтайтын массив ашамыз. Координата мен|
| | |массалар мәндерін әр жолы үш саннан осы массивке енгіземіз. |
| | |Массалар центрінен нүктеге дейінгі қашықтықты табатын |
| | |формуланы процедураға жазамыз. Поцедураны шақырып нәтиже алған|
| | |соң i-шы нүктенің массалар центірінен қашықтығы экранға басып |
| | |шығарамыз. |
| | |Сонда программа мынандай болады: |
| | |program nykteler_metod_89bet; |
| | |uses crt; |
| | |var xx,yy,m:array[1..10] of integer; |
| | |x,y,i:integer; |
| | |l,xm,ym,sx,sy,sm:real; |
| | |procedure syzyk; |
| | |begin |
| | |l:=sqrt(sqr(x-xm)+sqr(y-ym)); |
| | |writeln(i,'-шы нуктенiн кашыктыгы -',l:3:2); |
| | |end; |
| | |begin |
| | |write('vvedite koord. x,y i massa 10 tochek '); |
| | |for i:=1 to 10 do |
| | |read(xx[i],yy[i],m[i]); |
| | |sx:=0; sy:=0; |
| | |for i:=1 to 10 do |
| | |begin |
| | |sx:=sx+xx[i]*m[i]; |
| | |sy:=sy+yy[i]*m[i]; |
| | |sm:=sm+m[i]; |
| | |end; |
| | |xm:=sx/sm; ym:=sy/sm; |
| | |writeln('массалар центрі ',xm:3:2,', ',ym:3:2); |
| | |for i:=1 to 10 do |
| | |begin |
| | |x:=xx[i]; y:=yy[i]; |
| | |syzyk; |
| | |end; |
| | |end. |
|IV |Сабақты |Интерактив тақтаға қарап ауызша жауап беріңіздер: |
| |бекіту |Программаның қоңыр түспен жазылған бөлігін орындағанда |
| |(10 мин) |компьютер қанадай әрекет жасайды? |
| | |көк, жасыл, қызыл, күлгін-қызығылт, күлгін-жасыл |
| | | |
| | |1. Осы программа компьютерге сақталған. Оны мәндер беріп |
| | |орындаңыз. |
|V |Сынып |1. Бүтін санның факториалын есептейтін программа жазып, |
| |жұмысы |компьютерде орындаңыз. Үлкен сандар бергенде не болады? |
| |(10 мин) |Тығырықтан қалай шығуға болады? |
| | |2. 165 бет. 6ә есепті шығаратын программа жазыңыз. |
|VI |Үйге |Оқу: лекция бойынша, оқулықтан 140, 151 бет. Есеп №7 есеп 166 |
| |тапсырма |бет. |
| |5 мин. | |
| |