Delphi тілінің негізгі компоненттері

Лабораторлық жұмыс №1

Delphi тілінің негізгі компоненттері

Мақсаты: Delphi7 программалау ортасынмен және программалаудың негізгі
түсініктерімен танысу, компоненттердің қасиеттері мен оқиғаларын басқаруды
үйрену.

Қарапайым программаларды құру

І. Терезе тақырыбы және фондық түсі бар қарапайым Windows-қосымшасын жасау

1. Delphi7 программалау ортасын іске қосыңыз: Пуск/Программы/Borland
Delphi7/ Delphi7
2. Форма терезесінің тақырыбын өзгерту керек: Form1-ден Привет сөзіне.
Объектілер инспекторы (Object Inspector) терезесінің Properties (қасиет)
бөлімінде Caption қасиеті үшін Привет сөзін енгізіңіз.
3. Форма түсін өзгерту үшін объектілер инспекторы терезесінде Color
қасиетінің мәнін clAqua деп өзгертіңіз.
4. Қосымшаны орындаңыз: Run мәзірінен Run командасын орындаңыз немесе F9
батырмасын басыңыз.
5. Ашылған қосымша терезесінің өлшемін өзгертіп көріңіз.
6. Орап қою, бастапқы қалпына келтіру батырмаларымен жұмыс істеңіз.
7. Қосымша терезесін жабыңыз.
8. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз: File/Save All командасын
орындаңыз да өзіңіздің бумаңызда Prog1.pas және Prog1.dpr.

ІІ. "Моя первая программа!" мәтіні және мәтін шрифтінің өлшемі мен
мәтіннің орналасуын өзгертетін батырмалары бар Windows қосымшасын жасау.
9. Формаға «Standard» беттінен Label объектісін орналастырыңыз.
10. Label1 объектісін форманың қажетті жеріне жылжытыңыз.
11. Label1:объектісінің қасиетін өзгертіңіз. Object Inspector терезесінде
объект қасиеттері үшін келесі мәндерді орнатыңыз:
|Объект |Свойство |Значение |
|Label1 |Caption |Моя первая |
| | |программа! |
| |Font |12 p., қызыл |
| |Alignment |taCenter |
| |Color |сары (Yellow) |
| |AutoSize |False |

Программаны орындаңыз:Run/Run немесе F9.

12. Форма мен проектіні сақтаңыз.
13. Form1 терезесіне Button (командалық батырма) объектісін орнатып, оның
өлшемін өзгертіңіз.
14. Button1 объектісінің Caption қасиеті үшін"Увеличение" мәнін енгізіңіз.
15. Button1 объектісінің Click оқиғасы үшін программалық код тжазыңыз:
Формадағы Button1 объектісін екі рет шертіп, программалық код терезесінде
Begin және End сөздерінің арасына келесі кодты жазыңыз:
Label1.Font.Size := Label1.Font.Size+2;
16. Программаны орындаңыз. "Увеличение" батырмасын басқанда мәтін қандай
өзгеріске ұшырайтынына назар аударыңыз.
17. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз: File/Save.
18. Мәтіннің шрифтін кішірейтетін "командалық батырма" объектісін жасаңыз.
19. Мәтінді жылжыту үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз:
Label1.Left:=Label1.Left+10;
Label1.Top :=Label1.Top +10;
20. Мәтінді жасыру үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз:
Label1.visible:=false;
21. Программаны жабу үшін "командалық батырма" объектісін жасаңыз: Close;
22. Форма мен проектіні дискіде сақтаңыз.

Бақылау тапсырмалары

Мәтін түсін қызыл, көк, жасыл түстерге циклді түрде өзгертетін батырманы
формаға қосыңыз.
Формаға Edit өрісін қосыңыз. Өріске сан енгізілгенде мәтін осы санға сәйкес
жылжуы керек:
Label1.Left:=Label1.Left+StrToInt(Edit1.Text);
Label1.Top:=Label1.Top+StrToInt(Edit1.Text);
Мәтінді вертикаль және горизонталь бойынша жылжытуға мүмкіндік беретін екі
батырма жасаңыз.

ІІІ. Түс атауы бар радио-батырманы басқанда бағдаршамда сәйкес түс
жанатын Windows-қосымшасын жасау.
23. Жаңа қосымша құрыңыз: File/New/Application.
24. Формаға Label, Panel, GroupBox, RadioButton (Standard бетінен)
орналастырыңыз.
25. Объектілер инстпекторын пайдаланып олардың келесі қасиеттерін
орнатыңыз:
|Объект |Қасиеті|Мәні |
|Label1 |Caption|Светофор |
|Panel1 |Caption|Стойте |
|Panel2 |Caption|Готовьтесь |
|Panel3 |Caption|Идите |
|GroupBox1 |Caption|Цвет |
|RadioButton1|Caption|Красный |
|RadioButton2|Caption|Желтый |
|RadioButton3|Caption|Зеленый |

26. RadioButton1 объектісінің Click (щелчок мыши) оқиғасын өңдеу
процедурасы үшін келесі кодты жазыңыз:

procedure TForm1.RadioButton1Click(Sender:TObject);
begin
Panel1.Color:=clRed;
Panel2.Color:=clWhite;
Panel3.Color:=clWhite;
end;
27. TForm1.RadioButton2Click және TForm1.RadioButton3Click процедуралары
үшін өздерін код жазыңыз.
28. Өлшемі 12п, сызылуы қалың (fsBold), түсі ақ (clwhite) болатын "Стойте",
"Внимание", "Идите" сөздерінің жазылуын қосыңыз.

Бақылау тапсырмалары

Панельдердің қасиеттерін форма ашылғанда көрінбейтін етіп өзгертіңіз. Ал
жазулар жанған кезде олар көрінуі керек.
ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС №2

"Формада объект басқаруды құру және бұл объектілердің қасиет мәндерін
орнату.

1. Жаңа проект құрыңыз.
2. Формаға суретте көрсетілген компоненттерді орналастырыңыз.
3. Программа кодын және проектіні Unit2.pas и Pr2.dpr деген тапен сақтаңыз.

4. Келесі әрекеттерді орында:
|Объект |Object Inspector|Қасиет/ |Мәні/Әрекет |
| |терезесінің |Оқиға | |
| |бөлімі | | |
|Form1 |Properties |Caption |Диалог |
|BitBtn1 |Properties |Caption |&Выход |
| | |Kind |bkClose |
|Label1 |Properties |Caption |Введи свое имя и нажми Enter |
|Edit1 |Events |OnKeyPress |If key=#13 then |
| | | |begin |
| | | |Label2.Caption:=Edit1.Text+’,ты |
| | | |любишь читать?’; |
| | | |End; |
|Button1 |Properties |Caption |Да |
| |Events |OnClick |Label3.Caption:=’Молодец!’; |
|Button2 |Properties |Caption |Нет |
| |Events |OnClick |Label3.Caption:=’Почему же? Надо |
| | | |читать.’; |
|Label2 |Properties |Caption |Объект атауын өшіріңіз |
|Label3 |Properties |Caption |Объект атауын өшіріңіз |

5. Проектіні сақтап, орындаңыз (F9).

Өздік жұмыс
|№ |Тапсырма |Көмек |
|1 |Да және Нет батырмаларын |Да және Нет батырмаларының Enabled қасиеті |
| |адам атын енгізгеннен |үшін False мәнің орнатыңыз. |
| |кейін белсенді болатындай |Edit1KeyPress процедурасын келесі жолдармен |
| |етіп өзгертіңіз. |толықтырыңыз: |
| | |Button1.Enabled:=true; |
| | |Button2.Enabled:=true; |
|2 |Сұхбатты қайалау үшін |Формаға BitBtn компонентін орналастырып, |
| |Edit1, Label2, Label3 |оның қасиеттерін өзгертіңіз: Kind-bkRetry, |
| |атауларын өшірілетін |Caption-&Повторить. |
| |болсын. |Басу оқиғасына келесі кодты жазыңыз: |
| | |Label2.Caption:=’ ’; |
| | |Label3.Caption:=’ ’; |
| | |Edit1.Text:=’ ’; |
|3 |Сұхбатты қайталау кезінде |BitBtn2Click оқиғасына келесі кодты |
| |енгізу жолы белсенді |епгізіңіз: |
| |болсын. |Form1.ActiveControl:=Edit1; |

№2 программа листингі
var
Form1: TForm1;
implementation
{$R *.DFM}

procedure TForm1.Edit1KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);
begin
If key=#13 then begin
Label2.Caption:=Edit1.Text+', ты любишь читать?';
Button1.Enabled:=true;
Button2.Enabled:=true;
end;
end;

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
begin
Label3.Caption:='Молодец !';
end;

procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
Label3.Caption:='Почему же? Надо читать.';
end;

procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
Edit1.Text:='';
Label2.Caption:='';
Label3.Caption:='';
Button1.Enabled:=false;
Button2.Enabled:=false;
Form1.ActiveControl:=Edit1;
end;
end.

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС №3
Сіздің салмағыңыз жобасы

Мақсаты:
Айнымалылар типін қолдану – бүтін және нақты (integer және real);
Жолдық деректерді сандарға және сандарды жолдық қатарларға ауыстыру үшін
StrToInt; StrToFloat, IntToStr FloatToStr ; Format() функцияларын қолдану;
Хабарламаны жеке терезеде шығару үшін ShowMessage процедурасын пайдалану.

Тапсырма
Адамның оптимальді салмағы есептеу үшін адам бойынан 100 алып тастау керек.
Егер адамның нақты салмағы оптимальді салмақтан үлкен болса онда адам
толық, егер кем болса арық болып саналады.
1. Жаңа проект құрыңыз
2. Формаға суретте көрсетілген компоненттерді орналастырыңыз.

Edit1 – салмақ, Edit2-ге – бойының ұзындығы (см) енгізіледі .
3. Программа кодын және проектіні Unit2.pas и Pr3.dpr деген тапен сақтаңыз.
4. Программа коды терезесінің VAR бөліміне нақты салмақты (faktW),
оптимальді салмақты (optW), бойының мәнін (Rost) және оптимальді салмақ пен
нақты салмақ айырмасын (Delta) сақтайтын айнымалыларды енгізіңіз. VAR
factW, optW, Rost, Delta : integer;
5. Button1 батырмасын шерту процедурасына келесі кодты жазыңыз:
|Объект |Object |Қасиет/Оқиға |Мәні/Әрекет |
| |Inspector | | |
| |терезесінің | | |
| |бөлімі | | |
|Button |Events |OnClick |factW := StrToInt(Edit1.text); |
| | | |Rost := StrToInt(Edit2.Text); |
| | | |OptW :=Rost - 100; |
| | | |Delta := abs(factW - OptW); |
| | | |if OptW = factW then |
| | | |Label3.caption := 'Ваш вес |
| | | |идеален!' |
| | | |else |
| | | |if OptW > factW then |
| | | |Label3.caption := 'Вам надо |
| | | |поправиться на |
| | | |'+IntToStr(Delta)+' кг.' |
| | | |else |
| | | |Label3.caption := 'Вам надо |
| | | |похудеть на '+IntToStr(Delta)+' |
| | | |кг.' |

Түсініктеме:
StrToInt функциясы жолды бүтін санға аударады, IntToStr функциясы керісінше
– бүтін санды жолға ауыстырады.
6. Программаға кез келген ондық сандар енгізу үшін айнымалылардың типін
нақты типке - Real өзгертеміз: VAR factW, optW, Rost, Delta : real;
Жолды нақты типке және нақты сандарды жолға ауыстыру үшін FloatToStr және
StrToFloat функциялары қолданылады. Button1 компонентінің OnClick оқиғасына
сәйкес өзгертулер енгізіңіз.
7. Проектіні сақтап, орындаңыз.
Өздік жұмыс
|№ |Тапсырма |Көмек |
|1 |Нақты сандарды форматтау және ауыстыру үшін | |
| |FloatToStr() функциясының орнына Format(‘ %f | |
| |’,[айнымалы]) функциясын қолданыңыз. Мысалы, | |
| |Format(‘%f ‘, [Delta]) | |
|2 |Форматтау және ауыстыру үшін Format функциясын | |
| |келесі түрде қолданыңыз: Format(‘Строка | |
| |%f’,[айнымалы]). | |
| |Мысалы, Format(‘Вам надо похудеть %f',[Delta]) . | |
|3 |Жобаны жақсарыңыз: | |
| |Программа тақырыбын жазыңыз; | |
| |Шығарылатын хабар мәтінінің қарпін (шрифт) | |
| |өзгертіңіз (түсін, өлшемін); | |
| |Программадан шығу батырмасын қойыңыз; | |
| |Программаны қайта орындау жағдайын жасаңыз (Сұхбат| |
| |жобасын қараңыз). | |
|4 |Салмақ және бойының ұзындығы мәні ретінде теріс |ShowMessage('Ошибочн|
| |сан қабылданбайтын етіп өзгертіңіз. |ая запись числа: ' +|
| | |Edit1.Text); |

6. Массаны есептеу үшін дене массасының индексі қолданыңыз.
Салмақ – X,
Бойының ұзындығы – Y (метр).
Дене массасының индексі – A, мұндағы A = X / Y2 (кг/м2)
Нәтиже келесі кесте бойынша анықталады:
|№ |Индекс мәні |Нәтиже (экранға шығарылатын хабар) |
|1 |A<18 |Большой недовес |
|2 |18<=A<20 |Маловато и небезопасно, можно получить |
| | |истощение |
|3 |20<=A<=25 |Идеально |
|4 |26|5 |30
№3 программа листингі

unit Unit 5 ;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs, StdCtrls, Buttons;
type
TForm1 = class(TForm)
Edit1: TEdit;
Edit2: TEdit;
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label3: TLabel;
Button1: TButton;
BitBtn1: TBitBtn;
BitBtn2: TBitBtn;
procedure Button1Click(Sender: TObject);
procedure BitBtn2Click(Sender: TObject);
procedure Edit2Click(Sender: TObject);
procedure Edit1KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);
procedure Edit2KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);

private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;

var
Form1: TForm1;

implementation

{$R *.dfm}

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
VAR
x,y,k : real;
begin
x:=StrToFloat(Edit1.Text);
y:=StrToFloat(Edit2.Text);
y:= S qr(y/100);
k:=x/y;
if k<18 then Label3.caption := 'Большой недовес'
else
if (k>=18)and (k<20)then Label3.caption := 'Маловато и
небезопасно, можно получить истощение'
else
if (k>=20)and(k<=25)then Label3.caption :=
'Идеально'
else
if (k>25)and(k<=30)
then Label3.caption := 'Легкий перебор'

else

if k>30 then Label3.caption := 'Срочно нужно худеть';
end;

procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);
begin
Label3.Caption := '';
Edit1.Text := '';
Edit2.Text := '';
Form1.ActiveControl := Edit1;
Button1.Enabled := false;
Label2.Visible := false;
Edit2.Visible := false;

end;

procedure TForm1.Edit2Click(Sender: TObject);
begin
if Edit1.Text = '' then else
Button1.Enabled := true;
end;

procedure TForm1.Edit1KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);
VAR x:real;
begin
if key=#13 then
begin
try
x:=StrToFloat(Edit1.Text);
except
ShowMessage('Ошибочная запись числа: ' + Edit1.Text);
Edit1.SetFocus;
Exit;
end;
Label2.Visible:=true;
Edit2.Visible:=true;
Form1.ActiveControl := Edit2;
end;
end;

procedure TForm1.Edit2KeyPress(Sender: TObject; var Key: Char);
VAR y:real;
begin
if key=#13 then
begin
try
y:=StrToFloat(Edit2.Text);
except
ShowMessage('Ошибочная запись числа: ' + Edit2.Text);
Edit2.SetFocus;
Exit;
end;
Button1.Enabled:=true;
end;
end;

end.

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС №4

RGB ФОРМАТЫНДАҒЫ ТҮСТЕР жобасы

Мақсаты:
ScrollBar, Panel компоненттерімен таныстыру. Түс құраушыларының мәндердің
ауыстыру үшін TColorRef функциясын қолдану.
Программаны құру жоспары:
1. Жаңа проект құрыңыз.
2. Суретте көрсетілген компоненттерді формаға орналастырыңыз.
3. ScrollBar айналдыру жолағы горизонтальді (үнсіз келісім бойынша) және
вертикальді бола алады. Оның түрі Kind қасиетімен анықталады. Осы
программада вертикальді айналдыру жолағы қолданылады.
4. Программа коды және проектіні сақтаңыз: Unit3.pas и Pr3.dpr.
5. Келесі әрекеттерді орындаңыз:
|Объект |Object |Қасиеті/|Мәні/Әрекеті |
| |Inspector |Оқиғасы | |
| |терезесінің | | |
| |бөлімі | | |
|ScrollBar|Properties |Name |Айналдыру жолағының атын RedBar деп |
|1 | | |өзгертіңіз. |
| | |Max |255 – RGB градацияларының саны |
| | |Position|122 - бастапқы мәні |

Жоғарыдағы әдіспен ScrollBar2 және ScrollBar3 мәндерін орнатып,
компоненттердің атын GreenBar және BlueBar деп өзгертіңіз.
6. Формадағы барлық Label компоненттері үшін Caption қасиетінің мәнін ' '
деп өзгертіңіз.
7. Келесі әрекеттерді орындаңыз:
|Объект |Object |Қасиеті/ |Мәні/Әрекеті |
| |Inspector |Оқиғасы | |
| |терезесіні| | |
| |ң бөлімі | | |
|RedBar |Events |OnChange |Panel1.Color:=TColorRef(RGB(RedBar.Position,|
| | | |0,0)); |
| | | |Label1.Caption:=IntToStr(RedBar.Position); |
| | | |Panel4.Color:=TColorRef(RGB(RedBar.Position,|
| | | |Greenbar.Position, BlueBar.Position)); |

Жоғарыдағы әдіспен ScrollBar2 және ScrollBar3 үшін OnChange оқиғасын мәнін
жазыңыз, бірақ RGB и IntToStr.
Түсініктеме:
ScrollBar1 жолағы жылжығанда, Panel1 түсі өзгеріп, түстің сандық мәнін
Label компоненті көрсетеді. Сонымен қатар Panel4 компонентінің түсі де
өзгереді.
8. Проектіні сақтап, орындаңыз.

Өздік жұмыс
|№ |Тапсырма |Көмек |
|1 |Программа орындалғанда |Форманы құру оқиғасына (Form1 үшін |
| |панельдер бастапқы түстерге |OnCreate оқиғасы) ScrollBar1, ScrollBar2,|
| |боялып тұруы керек. |ScrollBar3 компоненттерінің позициясын |
| | |өндеу кодын жазыңыз. |

№4 программа коды

unit Unit6;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls, Forms, Dialogs,
StdCtrls, ExtCtrls, Buttons;

type
TForm1 = class(TForm)
Panel1: TPanel;
Panel2: TPanel;
Panel3: TPanel;
Label1: TLabel;
Label2: TLabel;
Label3: TLabel;
Panel4: TPanel;
RedBar: TScrollBar;
GreenBar: TScrollBar;
BlueBar: TScrollBar;
BitBtn1: TBitBtn;
Label4: TLabel;
Label5: TLabel;
Label6: TLabel;
procedure RedBarChange(Sender: TObject);
procedure GreenBarChange(Sender: TObject);
procedure BlueBarChange(Sender: TObject);
procedure FormCreate(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;

var
Form1: TForm1;

implementation

{$R *.DFM}

procedure TForm1.RedBarChange(Sender: TObject);
begin
Panel1.Color:=RGB(RedBar.Position,0,0);
Label1.Caption:=IntToStr(RedBar.Position);
Label4.Caption:=Format('0x%x',[RedBar.Position]);
Panel4.Color:=RGB(RedBar.Position,GreenBar.Position,BlueBar.Position);
end;

procedure TForm1.GreenBarChange(Sender: TObject);
begin
Panel2.Color:=RGB(0,GreenBar.Position,0);
Label2.Caption:=IntToStr(GreenBar.Position);
Label5.Caption:=Format('0x%x',[GreenBar.Position]);
Panel4.Color:=RGB(RedBar.Position,GreenBar.Position,BlueBar.Position);
end;

procedure TForm1.BlueBarChange(Sender: TObject);
begin
Panel3.Color:=RGB(0,0,BlueBar.Position);
Label3.Caption:=IntToStr(BlueBar.Position);
Label6.Caption:=Format('0x%x',[BlueBar.Position]);
Panel4.Color:=RGB(RedBar.Position,GreenBar.Position,BlueBar.Position);
end;

procedure TForm1.FormCreate(Sender: TObject);
begin
Label4.Caption:=Format('0x%x',[RedBar.Position]);
Label5.Caption:=Format('0x%x',[GreenBar.Position]);
Label6.Caption:=Format('0x%x',[BlueBar.Position]);
Panel1.Color:=RGB(RedBar.Position,0,0);
Label1.Caption:=IntToStr(RedBar.Position);
Panel2.Color:=RGB(0,GreenBar.Position,0);
Label2.Caption:=IntToStr(GreenBar.Position);
Panel3.Color:=RGB(0,0,BlueBar.Position);
Label3.Caption:=IntToStr(BlueBar.Position);
Panel4.Color:=RGB(RedBar.Position,GreenBar.Position,BlueBar.Position);
end;

end.

Лабораторлық жұмыс № 5

Компоненттерің негізгі қасиеттері

Мақсаты – компоненттердің қасиеттері мен оқиғаларын басқаруды үйрену.

Қарапайым программаларды құру

І. Әртүрлі жылдамдықпен жұмыс істейтін сағат жасау
1. Delphi программалау ортасын ашыңыз.
2. Form1 формасына Label (Standard парағы) және Timer (System парағы)
компоненттерін орналастырыңыз.
3. Объектілердің келесі қасиеттерін орнатыңыз:
|Объект |Свойство |Значение |
| Form1 |Name |Clock |
|Label1 |Caption |00:00:00 |
|Label1 |Color |clYellow |
|Label1 |Font.Size |24 |
|Label1 |Font.Color |Красный |

4. TClock.Timer1Timer процедурасы үшін уақыттың жаңару кодын жазыңыз:
Label1.Caption:=TimeToStr(Time);
5. Формаға GroupBox және RadioButton компоненттерін орналастырып, келесі
қасиеттерді көрсетіңіз:
GroupBox1 Caption Скорость
RadioButton1 Caption Медленно
RadioButton2 Caption Умеренно
RadioButton3 Caption Быстро
6. TForm1.RadioButton3Click процедурасына келесі кодты жазыңыз:
Timer1.Interval := 1000;
7. Келесі процедуралар үшін де кодтарды жазыңыз:
TForm1.RadioButton1Click (3000) және TForm1.RadioButton2Click (2000)

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ

1. Мәтінді форма бойынша сол жақтан оң жаққа үздіксіз жылжытыңыз.
2. Мәтінді формада төмендегі траектория бойынша үздіксіз жылжытыңыз.
Программа
8. Формаға Label және Button компоненттерін суреттегідей
орналастырыңыз.
9. Button2 объектісінің қасиетін өзгертіңіз:
DragMode: dmAutomatic
10. Button2 объектісіне MouseMove оқиғасын өңдейтін код жазыңыз:
procedure TForm1.Button2MouseMove(Sender: TObject; Shift:
TShiftState; X,Y: Integer);
begin
Button2.Left := Button2.Left+10;
Button2.Top := Button2.Top+10;
end;

11. Button1 обектісіне Click оқиғасын өңдеуге арналған код жазыңыз:
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
begin
Label1.Caption := 'Мы были в этом уверены!'
end;
12. Программаны орындаңыз.
13. Программаны өзгертіңіз: тінтуір меңзерін Button2 обектісіне
жылжытқанда ол көрінбейтін болуы керек. Меңзерді алып тастағанда ол
қайта көрінуі керек.

БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСЫ

Батырма курсордан кез келген бағытта қашып жүретіндей етіп программаны
өзгертіңіз. Бірақ форма шекарасынан шықпауы керек.
ІІ. Мультипликациясы, бейнеклипі және гиперсілтемесі бар программа
14. Формаға 268х163 өлшемді панельді орналастырыңыз.
15. Панельдің үстінде IMAGE1 компонентін орналастырыңыз. Оның өлшемі
072х163 болуы керек. IMAGE1 компонентіне Дракон.jpg файлын
орналастырыңыз.
16. Формада интервалы 250 болатын таймер компонентін орналастырып, OnTimer
оқиғасына келесі кодты жазыңыз:
With Image1 do
Begin
Left:=Left-Width div 4;
If Left=-Width Then Left:=0;
End;
17. Программаны орындап, сақтаңыз.
18. Формаға жаңа панель және MediaPlayer1 компоненттерін орналастырыңыз.
19. Форма құру процедурасына Cool.avi бейнеклипін ойнату кодын жазыңыз:
MediaPlayer1.Filename:='Cool.avi';
MediaPlayer1.Open;
MediaPlayer1.Display:=Panel2;
MediaPlayer1.Play;
20. Программаны орындаңыз және программа дұрыс жұмыс істесе сатаңыз.
21. Формада гиперсілтеме мәтіні бар тексті орналастырыңыз. Мәтін қаріпінің
(шрифт) түсі көк және асты сызылған болуы керек. Мәтінге курсорды
әкелгенде "Сайт преподавателя" көмекші мәтін шығуы және курсордың түрі
қаламға өзгеруі керек. Программаның USES бөліміне ShellAPI модулін
қосыңыз. Гиперсілтемені басу оқиғасы үшін келесі кодты жазыңыз:
ShellExecute(0,'Open', 'http://www.gor.h1.ru','','',SW_SHOW);

БАҚЫЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ

Гиперсілтемені өзгертіңіз: тінтуірді үстіне әкелгенде ғана оның түсі көкке
және асты сызылған болып өзгеруі керек.
-----------------------