Сиқырлы күз

«Сиқырлы күз»

Мақсаты: Балаларды күз әлемімен таныстыру. Күз мезгілінде болатын
ерекшеліктерді сахналандыру. Балаларды күз байлықтарымен, күзгі еңбекпен
таныстыру. Табиғатты сүю, қорғауға тәрбиелеу.

Әсем әуен ойнап тұрады. Балалар орман корінісімен безендірілген залға
кіреді.

Жүргізуші: Балалар, біздер күзгі орманға келдік. Күзгі орманның жапырағы
қандай екен? Қане, қарайықшы. Жапырақтары сары, қызғылт, қызыл. Өте әдемі
екен?! Солай ма балалар? Ал орманды кім әдемілеп қойғанын білесіңдер ме?
Балалар: Сиқырлы күз әдеміледі.
Жүргізуші: Дұрыс балалар.
Тыңдаңдаршы, жел соғып жатыр. Қане, бәріміз желмен бірге үрлейік. (Үф –ф...
үрлейді)
Ал енді қолымызға бір – бір жапырақ алып «Күз келгенде» әнін айтып берейік.

Хор: «Күз келгенде»

1 – бала: Алтын, сары, қызыл, көк –
Алуан – алуан жапырақ.
Күзгі бақта күлімдеп,
Көз тартады атырап.

2 – бала: Күн шуаққа маужырап,
Жатыр еді атырап
Ағаштардан жамырап
Ұшты кенет жапырақ.

3 – бала: О, алақай тамаша!
Шашу шашты жапырақ,
Бақтың іші алаша,
Аунар ма едім, жатып ап?!

Қыздар жапырақтармен би билейді.
Би: «Жапырақтар»
(Билеп болғаннан кейін қыздар жапырақтарды жерге жашып кетеді. Оларды ұлдар
жинайды. Көп жинаған бала жеңімпаз болып есептеледі)
Ойын: «Кім жапырақты көп жинайды»

Жүргізуші: Балалар, тыңдап көрейікші, орман бізге не деп жатыр екен?
(тыңдайды)

Әдемі әтеш
Таң атпай тұрыпты
Ойқастап жүріпті
Жан – жаққа қарапты
Айдарын тарапты, - бізге келе жатқан кім
екен?
Залға әтеш кіреді: Сәлеметсіздер ме балапандар! Бүгін сендер қандай
әдемісіңдер?! Мен де бүгін әдемімін, қараңдаршы (әрі – бері жүреді)
Жүргізуші: Балалар, әтеш әдемі ме?
- Иә, әдемі!
Әтеш: Балалар, сендер жаңбырдың қалай жауатынын білесіңдер ме?

- Иә, білеміз!
Әтеш: Өте жақсы. Жаңбырдың балалар, өте жай, кішкене түрі болады. Оны салу
үшін қолымыз ды жай шапалақтаймыз (балалар қолдарын жай соғады, әуен жай
ойнайды). Сонымен қатар үлкен, қатты жаңбырлар да болады ( балалар қолды
қаттырақ, тезірек соғады,әуеннің дауысы қатты шығады).
«Қандай жаңбыр» ойыны ойналады.
(Әтеш басқарады: «Жай жаңбыр» дегенде қолды жай соғады. «Қатты жаңбыр»
дегенде қолды қаттырақ соғады.)

Жүргізуші: Сары әтеш, біз жаңбыр туралы ән де білеміз. Тыңдағың келе ме?
Әтеш: Әрине.
Ән: «Жаңбыр»

Әтеш: Ой, балалар, сендермен уақыт өте көңілді өтті. Рахмет сендерге
балалар! Мен енді достарыма кетейін. Сендердің қандай ақылды, көңілді
екендеріңді айтайын. Сау болыңдар балалар.

1-бала: Қуандырып біздерді
Мерекелі күз келді
Кел, жемісті алтын күз
Кемелденсін халқымыз.

2-бала: Көк майсалы көрікті
Алқаптағы көк егін
Бұл күндері киіпті
Сары жібек көйлегін.

Жүргізуші: Балалар, мен бір сыбдыр естіп тұрған сияқтымын. Кім екенін
білгілерің келе ме?
Залға түлкі келеді:
Мен түлкімін күлкілі,
Кім білмейді түлкіні.
Алдамаймын ешкімді,
Алтынданған күз күні.
Жүргізуші: Қу түлкі, сіздің бізге келгеніңіз қандай жақсы болды! Біздің
балалар сізге би билеп бергісі келіп тұр.
Түлкі: сендер сондай кішкентайсыңдар, билей аласыңдар ма?
Балалар «Би билегім келеді» әніне билеп береді.
Түлкі: Ой, жарайсыңдар, кішкентайлар!
Жүргізуші: Балалар, енді мен сендерге жұмбақ жасырам, тыңдаңдар:
Менің атым ұзынқұлақ
Ылғи түнде жортамын
Қалдырмаймын ізімді
Өте қатты қорқамын.
(қоян)

Залға қоян келеді:
Сәлеметсіңдер ме балалар! Сендерде болып жатқан қандай той? Қандай көңілді
сендерге?
Жүргізуші: Сұр қоян, біз бүгін «Алтын күз» мерекесін тойлап жатырмыз.
Қоян: Мен сендерге ойын ойнауға сәбіз алып келдім. Кім тез жинайды екен?
Ойын: «Кім шапшаң?»

Түлкі: Сұр қоян, осы сені неге желаяқ деп атайды?
Қоян: Соны да білмейсің бе? Мен өте тез жүгіремін ғой. Сондықтан мен желаяқ
атандым.
Түлкі: Ой сұр қоян, мақтанба. Сен менен де тез жүгіре алам деп ойлайсың ба?
Қоян: Әрине, сен менімен жарыссаң жете алмай қаласың.
( Түлкі қоянды қуады, жете алмайды).
Түлкі: Сұр қоян, сен расында жеткізбейді екенсің.
Қоян: Балалар, сендер мен сияқты секіре аласыңдар ма? Олай болса менің
қимылымды қайталаңдар.
( Балалар қоянмен бірге билейді)
Түлкі: Бүгін біздер ойнадық та
Ән салдық та, биледік
Қоштасатын кез де келді
Біздер енді кетейік.

Қоян: Сау болыңыздар, балалар!
Жүргізуші: Балалар, бүгін бізге әтеш те, қоян да, түлкі де келді. Ал
сиқырлы күз болса әлі жоқ. Біздер «Күз» әнін орындап, сиқырлы күзді ортаға
шақырайық.
Ән: «Күз»
Залға күз кіреді:
Сәлем, өрен достарым
Алақанды тос бәрің
Қымбатты сый алыңдар,
Қызығыма қаныңдар.

Ән салыңдар, күліңдер
Жайнап гүлдей жүріңдер,
Кел, күз тойын тойлайық
Би билейік, ойнайық!

Сәлеметсіздер ме балалар! Дауыстарың қандай әдемі! Сендер мен туралы
әндетіп жатырсыңдар ма? Мереке басы ән болар, береке басы дән болар,- дейді
халқымыз. Мен көктемде еккен мол астықты жинап, қамбаларды алтын дәнге
толтырдым. Сондықтан халық мені «Жомарт күз» , - деп те атайды
Жүргізуші: Күз арқылы білеміз
Жомарттықтың салтын біз
Біз өзіңді сүйеміз,
Балалар: Рахмет саған алтын күз!
Ән: «Күз жомарт»

Күз: Балалар, мен ағаштарды сары түске бояп келе жатқанымда мына сары,
әдемі орамалды тауып алдым. Бұл сиқырлы орамал. Осы орамалмен ойын
ойнайықшы.
Ойын: «Сиқырлы орамал»

(Ойынның соңында орамал астына алма салынған кәрзеңке қояды)
Күз: Орамалды ашайық,
Астында не, қарайық?
Бұл не?
Себет қой!
Кәрзеңкенің бетін жапырақтар жауып тұрады.Ал жапырақ астынан алма шығады.
Күз балаларға алма үлестіреді. Балалар күзге рахметін айтып
қоштасады.Ертеңгілік аяқталады.

«Ана тілін ардақтап, ата салтын көрдік біз!»

( Қазақстан Республикасының тілдер күніне арналған ойын – сауық)

Мақсаты: Балаларды мемлекеттік тілде сөйлеуге, қазақ тілін құрметтеуге
тәрбиелеу арқылы, ұлттық ой - өрісін, патриоттық сезімін қалыптастыру.

Зал әдемі безендірілген. Күй ойнап түр. Балалар күй әуенімен залға кіреді.

Жүргізуші: Құрметті қонақтар, сүйікті балалар! Тәуелсіз елімізде 22 –
қыркүйек тілдер күні болып есептеліп, тіл мейрамы өтеді. Мерекеміз құтты
болсын!

Сүйемін туған тілді, анам тілін,
Бесікте жатқанымда ақ берген білім.
Шыр етіп жерге түскен минутымнан,
Құлағыма сіңірген таныс үнім.

Ән: «Тілімізді сақтаймыз»

Жүргізуші: Жас ұрпақтың ой - өрісі, ұлттық психологиясы, патриоттық,
интернационалдық сезімі ана тілі арқылы қалыптасады. Балабақшамыздағы қазақ
балалармен қатар өзге ұлт балалары да мемлекеттік тілде сөйлеп, қазақ
тілінің қыр – сырын білуде.

Ақыл – ойын дананың
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты
Ақ сүтіндей ананың.

Ана тілім менің,
Әлдилеген әнім.
Ана тілім – демім,
Ана тілім – жаным.

Ана тілің - біліп қой
Мақтанышың, елдігің.
Ана тілің – біліп қой
Бостандығың теңдігің!

Би: «Айгөлек»

Залға әндетіп алдар көсе кіреді. Балалармен амандасады.

Жүргізуші: Алдар ата, сәлеметсіз бе? Біздің мерекеге қош келдіңіз!
Төрлетіңіз. Бүлдіршіндерге әкелген қандай сыйыңыз бар?
Алдар көсе: Менің бала кезімде сүйіп ойнаған ойындарымның бірі - асық.Бұл
шапшаңдықты, ептілікті талап ететін ойын.Бала кезімде талай балаларды жеңіп
кетуші едім.Бірақ, бұл асықпен ойынды бастамас бұрын менің сұрақтарыма
жауап берулерің қажет.
- Біздің Республике қалай аталады?
- Рәміздеріміз қандай?
- Бас қаламыз, елордамыз қалай аталады?
- Біз қай тілде сөйлейміз? (балалардың жауабы)
Дұрыс балалар, сендер сұрақтарға дұрыс жауап бердіңдер. Ал ендігі кезекті
ойынға берейік. Қане, менімен кім ойнайды екен?

Ойын: «Асық ату»

Жанымнан да қымбат
Ана тілім маған
Ана сөзін тыңдап
Үлгі өнеге алам.

Ана тілім – анам,
Аппақ қардай арым
Мұра еткен бабам
Жарқыраған шамым

Ана тілім елім
Қажыр – қайрат күшім
Ана тілім менің
Баста бақыт құсым!
Ән: «Мен кішкентай баламын»
Жүргізуші: Көтеріліп шаңырақ,
Уықтары шаншылар.
Керегелер керіліп,
Өрімдей боп өріліп,
Бәріміз жүрсек айналып,
Киіз үй боп көрінер, - демекші
бәріміз «Шаңырақ» ойынын ойнайық.
Ойын: «Шаңырақ»
Асығып – аптығып Шығайбай мен кемпірі келеді.
Шығайбай: Әй, бәйбіше, бол енді! Тойдан кешігеміз.
Бәйбіше: Қазір, байеке! Мына ыстық күлшені мейрамға пісіріп едім (Алдарды
көріп қалып), ойбай, мынау Алдар ғой! Енді қайттім?! Мынаны қайда
жасырамын?
Шығайбай: (қойнын көрсетіп) Мұнда жасыр!
(Кемпірі ыстық нанды қойнына сүңгітеді)
Алдар: Ассалаумағалейкум, Шығеке! Мейрамың құтты болсын! Кел, байеке,
құшақтасып көрісейік!
Шығайбай: Ойбай,күйдім, күйіп барам! Жібер, жібере гөр Алдаржан. (нанды
суырып алып Алдарға береді)
Алдар: Кел Шығеке дос болайық. (қол алысып көріседі)
Жүргізуші: Алдар ата, Шығайбай ақсақал, мереке күні ренжісіп жатқандар
достасып жатады емес пе? Сіздер де татуласып, құтты той қонағы болыңыздар.
Біздің балалардың өнерін көріңіздер.
Қазақ осы – дала дейтін, күн дейтін
Қазақ осы - өнер алды тіл дейтін.
Қазақ осы – қарасың ба, ақсың ба,
Қоңырсың ба, жатырқауды білмейтін.

Мен – қазақпын, биікпін, байтақ елмін,
Қайта тудым, өмірге қайта келдім.
Мен мың да бір тірілдім мәңгі өлмеске,
Айта бергім келеді, айта бергім!
Ән: «Балабақшада»
Ойын: «Күш сынасу»
Алдар: Шығеке, бәйбішеңіз нан пісіріп еді ғой, сол қайда?
Шығайбай: Нанымызды балаларға үлестірейік. (балаларға бауырсақ
үлестіріледі)
Жүргізуші: Рахмет, сіздерге қонақтар! Осымен тіл мейрамына арналған ойын –
сауығымыз аяқталды. Тіліміз көркейіп, еліміз нұрлана берсін!

«Қазақстан – Республикам менің!»

Мақсаты: Егемен еліміздің рәміздерін қастерлеуге, Отанын сүюге, туған
жерінің, туған елінің патриоты болуға тәрбиелеу. Балаларға мерекелік көңіл
– күй сыйлау.

1 – бала: Отан деген – атамекен
Отан деген – туған жер
Отан – ана, Отан – үлкен,
Қазақстан – туған ел!

2 – бала: Ұланымын елімнің,
Болам жігіт зор әлі.
Қазақстан жалауын,
Көтеремін жоғары!

3 - бала Елдің елдігі
Ердің ерлігі - Әнұран!
Әннәң асылы
Ұранның басымы - Әнұран!

Қазақстан Республикасының Әнұраны орындалады.

Тәрбиеші: Балалар, сендер осы Отан деген сөзді қалай түсінесіңдер? Отан
дегеніміз не?
- Отан – біздің ауылымыз, қаламыз.
Тәрбиеші: Біздің Отанымыз қалай аталады?
- Қазақстан Республикасы.
Тәрбиеші: Біздің еліміздің рәміздері қандай?
- Елтаңба, Ту, Әнұран.

Жерінде бабасының,
Елінде атасының,
Көңілінде әжесінің,
Төрінде әкесінің
Дарытқан бар асылын,
Мен – қазақ баласымын!

Қолында анасының,
Жолында ағасының,
Төсінде даласының,
Тапқан өз жарасымын,
Мен – қазақ баласымын!

Ән: «Отан»

Залға тыңшы кіреді:
Тс-с-с... Тыныш, тыныш,. Бұл не шу? (балаларға қарайды)
- Сәлеметсіздер ме, балалар?
- Сәлеметсіз бе!
Тәрбиеші: Тыңшы төрлетіңіз, қош келдіңіз!
Тыңшы: Рахмет, рахмет! Бұл не жиын, бұл не той?
Тәрбиеші: Тыңшы, біздер бүгін Отанымыздың туған күнін атап өтуге жиналдық.
Тыңшы: Е – е... Ендеше дүркіретіп той жасамайсыңдар ма?
Тәрбиеші. Жасап жатырмыз. Бізбен бірге тойлаңыз.
Тыңшы: Тойласақ, тойлайық. Балалар, сендер ойын ойнағанды жақсы көресіңдер
ме?
Балалар: Өте жақсы көреміз.
Тыңшы: Ендеше, «Қыз қуу» деп аталатын ұлттық ойынды ойнайық.

Ойын «Қыз қуу»
Би: «Қазақ биі»

Тыңшы: Қандай өнерлі балалар?! Жарайсыңдар!

Елімнің аты, жерімнің аты,
Өзіңмен биік, Республикам!
Жақсының аты, ғалымның хаты,
Өзіңмен биік, Республикам!

Білімді ұрпақ, білікті маман,
Беделің сенің, Республикам!
Болатын балаң, ары сау адам –
Мерейің сенің, Республикам!

Бәсеке деген оңай сын емес,
Ұшпасын бағың, Республикам!
Қазақтың атын, қазақтың затын,
Тұмар ғып тағын, Республикам!

Тыңшы: Т-с-с...(Жерге құлағын тосып тыңдайды) Балалар, сендерге қонақ келе
жатқан сияқты.

Дүркіретіп әуенмен Таусоғар мен Желаяқ келеді:
- Сәләматсыздар ма балалар!
- Тойларың тойға ұлассын!
Балалар: Сәләматсыз ба!
Тәрбиеші: Балалар, бізге ертегі – аңыздардың кейіпкерлері Таусоғар мен
Желаяқ келді. Таусоғар, мынау қолыңдағы не?
- Бұл тау ғой. Доп қылып ойнап жүрмін.
Тәрбиеші: Желаяқ, аяғыңа не байлап алғансың?
- Е-е. Бұл тас қой. Қатты жүгіріп, досым Таусоғардан асып кете берген
соң аяғыма байлап алдым.
- Тәрбиеші: А-а... Енді түсіндік. Қонақтар, төрге жайғасып қонақ
болыңыздар. Қазір біздің балалардың айтысын тамашалайсыздар.
-
Айтыс: «Қыз бен ұлдың айтысы»

Барлығы: Ей, жарайсыңдар.
Таусоғар: Ей, Желаяқ, екеуміз еріккенде ойнайтын ойынымыз бар еді ғой. Мына
балаларға соны үйретейік.
Желаяқ: Үйретсек, үйретейік. Балалар, біздер бала кезімізде «Көтермек» деп
аталатын ойынды жиі ойнаушы едік. Қазір сол ойынды есімізге түсіріп
көрейік.

Ойын: «Көтермек»
Би: «Татар биі»

Астана мен Алматы,
Алатау асқақ аясы.
Алқабында атақты,
Алқызыр апорт алмасы.

Өзіңдікі туың да,
От пен ауа суың да.
Жаса, Қазақстаным,
Белді бекем буын да!

Тыңшы: Ал, балалар, мерекені әрі қарай тойлай беріңдер. Ал біз болсақ,
ертегі еліне қайтайық. Сіздермен бірге ұақытты көңілді өткіздік. Сау
болыңыздар.

Ән: «Мен кішкентай баламын»

Тәрбиеші: Мен қазақпын қаныммен сүйегіммен,
Сән – салтанат, салтымды сүйемін мен.
Бақ орнатам, осынау кең далаға,
Мұрагермін, оған да иемін мен!
Осылай қазағымның бостандығын көрсем екен, еңбегін, өнерін көркейтсем екен,
елім деп еңіреген халық ұлдарына үш би өз кеңестерін, ақыл даналықтарын
айтып отыр.
(Ортаға үш би шығады)

Төле би:
Шешендіктен не пайда,
Артында сөзі қалмаса.
Батырлықтан не пайда,
Халқына қайран қалмаса.

Қазыбек би:
Отбасыңда білгір қартың болса,
Ол жазылған хаттан кем емес.

Әйтеке би:
Елім аман, жұртым тыныш,
Батыр ұрпақ аман бол.
Өсіп - өнер өрендерім,
Арқа сүйер панам бол!

Бала: Баба өсиетіңізді естідік,
Қабыл алды жас ұрпақ.

Төле би:
Балалар, сендер аман болыңдар,
Елімізді көркейтіңдер.

Бала: Рахмет, сізге би ата.
Тәрбиеші: Осылай билер елінің ұлы мен қызын болашаққа білімді, ал елін
тәуелсіз мемлект болуын армандаған бабаларымыздың армандары орындалып,
Қазақстан тәуелсіз мемлекет болды.

Ән. «Біз - өмірдің гүліміз»

«Менің Отаным»

Мақсаты: Қазақстан Республикасын мақтан тұтуға, рәміздерін қастерлеуге,
туған жерінің байлықтарын білуге, тарихын ұмытпауға тәрбиелеу.

Ән әуенімен балалар музыка залына келеді.
Тәрбиеші: Құрметті ата – аналар, сүйікті балалар!
Міне, көптен күткен төл мерекеміз, отанымыздың туған күні – Республика күні
де келіп қалды. Мерекелеріңіз құтты болсын! Арайлап атқан таң тек шаттық
пен мереке әкелсін!
Ата – бабам жанын қиып қорғаған,
Ақ тілегін ұрпағына арнаған.
Қазақстан – алтын ұя Отаным
Жайнай берші, мәңгі гүлдеп әрқашан!
Қазақстан Республикасының әнұраны орындалады.

1 – бала: Қазақстан Республикасы – бақытты бай мемлекет.
Біздің сүйікті
Отанымыздың бидайы жайқалып, бау – бақшасы жайнап, хош иісті шөбі көктеп
құлпырып тұрады.

2 – бала: Қазақ елі кең байтақ. мұнда алтын, мұнай,
көмір, қорғасын қазбалары бар.
3 – бала: Алма бақты елім бар. Барлық елдер арасында
алтын күннің шуағындай нұрланып жайнай берші күн дидарлы Қазақстан!

Ән: «Егемен ел – елім менің!»

Тәрбиеші: Елтаңба. Қазақстанның мемлекеттік Елтаңбасында көгілдір түс
аясындағы шаңырақ бейнеленген. Шаңырақты айнала күн сәулесіндей тарап,
уықтар шашылған. Оны аңыз - әңгімелердегі пырақтардың қанаты көмкеріп тұр.

Елтаңбасы елімнің,
Елдігімнің белгісі.
Мұнда да бар ерлігім,
Мұнда да бар жер күнім.

Елтаңбасы елімнің,
Неткен көркем, әдемі.
Тұнығындай көңілдің,
Ортада аспан әлемі.

Тәрбиеші: Балалар, біздің елдің туы, Қазақстанның жалауы қандай түсті?
Балалар: Көк түсті.
Тәрбиеші: Біздің туымызда қандай белгілер бар?
Балалар: Алтын күн, қыран құс, ою - өрнек белгіленген.

Жарасқан байрақтың мәні
бар,
Көк аспан, күн, қыран сәні
бар.
Көк байрақ – ашық көк
кеңісім,
Алтын күн, белгісі
жеңістің.

Алтын күн көтерген ел
құсы,
Халқымның батырлық
белгісі.
Киелі көк байрақ астында,
Иелі іс ұқсас толқынға.

Ән. «Елімізді сүйеміз»

Залға алқынып – жұлқынып сараң Хан келеді:
- Ойбай – оу, сонша халық жиналыпты ғой?! Жақсы болды ғой. Бұлардың
бәрін жұмсап қойсам: Ұлдар мал бағады, қыздар кір жуып, тамақ
дайындайды.
Тәрбиеші: Сіз олай демеңіз. Біз мерекеге жиналып, той тойлайын деп отырсақ,
сіз қайдағы бір жұмысыңызды айтып көңілімізді түсірдіңіз ғой. Өзіңіз қандай
сараң Хан едіңіз?!
Хан: Сендер мереке тойлауды білмейсіңдер. Ал айтыңдаршы, бұл мереке жылдың
қай мезгілінде болады?
Балалар: Күз мезгілінде болады.
Хан: Ендеше күз мезгілінің қандай ерекшеліктері бар?
Балалар: Жапырақтар түседі, жел соғады, жаңбыр жауады, бау – бақша жеміс
береді, қамба астыққа толады.
Хан: Онда менің жұмбағымды шешіңдер.

Қабат, қабат тоны бар,
Шешіндірсең жылатар.

(пияз)

Жер астында басы,
Жер үстінде шашы.

(сәбіз)

Көк лағым,
Көгенде жатып семірді.

(қарбыз)

Қабат – қабат тоны бар,
Кішкене ғана бойы бар.

(қырыққабат)

Хан: Менің жұмбағымды дұрыс шештіңдер. Бірақ мен сендерді босатпаймын.
Барлығың маған жұмыс істейсіңдер.
Тәрбиеші: Балалар, енді қайттік. Бізге көмек керек. Енді кімді шақырамыз.
Қолына домбырасын алып Қарашаш келеді:
- Сәләматсыздар ма?
Тәрбиеші: Сәләматсыз ба, Қарашаш. Бізге көмектесіңізші. Хан бізге мереке
тойлатпай жатыр. Барлығымызды жұмысқа салмақшы.
Қарашаш: Балалар, Хан әртүрлі ойын – сауықты жақсы көреді. Оған той
ұйымдастырайық.Ол көңілденіп мейірімді болады.
Тәрбиеші: Ендеше, тойдың сәні айтыс емес пе? Қыз бен ұлдың айтысына кезек
берейік.
Айтыс: «Қыз бен ұлдың айтысы»
Би: «Қазақ биі»

Хан: Жарайсыңдар, балалар! Өнерлерің жақсы екен. Сендер менің сарайымда ән
айтып, би билейсіңдер.
Тәрбиеші: Жоқ – жоқ. Біздің балалар сіздің сарайыңызға бармайды. Олар әлі
кішкентай. Олар әлі оқып, білім алу керек.

Заман жаңа, ел жаңа,
Күлімдейді кең дала.
Өз Астанам - өз ордам,
Сүйенерім сен ғана!

Отан деген – атамекен,
Отан деген – туған
жер.
Отан – ана, отан –
үлкен,
Қазақстан – туған ел!

Қарашаш: Балалар, Хан ұлттық ойындарды қалай ойнайды екен, соны байқап
көрейік.
Ойын: «Киіз үй»
Қарашаш: Балалар, сендер алтын домбыра туралы аңызды білесіңдер ме? Ендеше
тыңдаңдар.
Көрініс: «Домбыра туралы аңыз»

Хан отауы. Дастархан басында Жошы – хан, жанында бәйбішесі қымыз сапырып
отыр.
Ханның алдына сүйікті ұлы келеді: Әке, мен достарыммен аңға шығып қайтайын.
Жошы – хан: Балам, қазыр құланның балалайтын кезі. Аңшылыққа шықпағаның
дұрыс болар еді.
Ұлы: Жоқ, әке. Мен аңға шықпақшымын.
Ханның ұлы достарымен аңға шығып кетеді.
«Аңшылар биі орындалады»
Ханның ұлы құланды атып, жаралайды. Ақсақ құлан ханның ұлын теуіп өлтіреді.
Хан ұлын әрі күтеді, бері күтеді. Ұлы қайтып оралмайды.

Төрде Жошы – хан отырады, қасында нөкерлері.
Жошы – хан: Кім – де кім менің ұлымның өлімі туралы хабар әкелсе, мен соның
басын аламын!, - деп жарлық етеді.

Ханның алдына ешкім бара алмайды. Бір күні Хан аулына қолына қара
домбырасын алған кійші келеді. Күйші тіл қатпастан домбырасын алып күй төге
жөнеледі. Қоңыр дауысты, күңіренген зарлы күй Ханның сай – сүйегінен өтеді.

Жошы – хан: Тоқтат!, - деп әмір етеді. Сен менәі ұлымның өлімі жайында
хабар еттің. Сенің басыңды аламын!
Сонда күйші: Дат, тақсыр!
Жошы – хан: Датың болса айт!
Күйші: Мен сізге тіс жармадым. Қайғылы хабарды жеткізген мына домбыра
болатын. Демек, мына домбыраның басын ал.
Жошы – хан: (нөкерлеріне) Мына домбыраға қорғасын құйыңдар. Үні шықпайтын
болсын!

Ханның нөкерлері домбыраға қорғасын құяды. Домбыраның тесігі содан қалған
деген халықта аңыз бар.
Хан балаларды мақтайды.
Қарашаш: Балалар, байқадыңдар ма? Хан зұлымдықты ұмытып, мейірімді бола
бастады.
Хан: Балалар, мені зұлымдықтан емдегендерің үшін
Біздің елдей көркем ел,
Табылмайды іздесең.
Ән айтамыз туған ел,
Саған арнап, байтақ жер!

Ән: «Атамекен»

«Бабадан қалған мұра»

(Құрманғазы Сағырбайұлы мен Ахмет Жұбановтың шығармашылығы туралы)

Мақсаты: Балаларды күй әлемімен таныстыру. Күйші – композиторлардың
шығармашылығымен таныстыру арқылы ұлттық музыкаға деген сүйіспеншілігін
ояту. Ұлттық аспаптармен танысу.

Балалар залға Құрманғазының «Сарыарқа» күйімен кіреді.

Ән – күй жет: Балалар, біздер бүгін атақты күйші бабаларыңыз Құрманғазының
және Ахмет Жұбанов ағаларыңның шығармашылығымен танысамыз.
Балалар, мына төрде тұрған суреттер Құрманғазы бабаларың мен Ахмет
Жұбанов ағаларыңның суреттері. Құрманғазы бабаларың атақты күйші,
композитор болған. Ал Ахмет Жұбанов өнертанушы, академик, күйші болған.
- Балалар, композитор, күйші не шығарады?
- Күй шығарады.
- Күйді қандай аспапта ойнайды?
- Домбырада ойнайды.
Ән – күй жет: Ал сендердің осы күйші – композитор аталарың туралы көбірек
білгілерің келе ме?
- Иә, келеді.
Ән – күй жет: Ендеше, барлығың көздеріңді жұмыңдар.
(музыка ойнайды. Балалар көздерін жұмады. Әже кіреді)
Ән – күй жет: Қане, көздеріңді ашыңдар.
Әже: Амансыңдар ма, балаларым?
- Сәләматсыз ба!
Ән – күй жет: Дина әже, төрден орын алыңыз. Біздің балалар күй әлемі туралы
өз аузыңыздан естігісі келеді.
Әже: Ал қарақтарым, мен Құрманғазы бабаларың туралы да, Ахмет Жұбанов
ағаларың туралы да көп білемін. Қазақтың ұлы композиторы Құрманғазы осы
Батыс Қазақстан облысы Бөкей ордасында Жиделі деген жерде дүниеге келген.
Яғни, сендердің жерлестерің. Ол кішкентай кезден қолдан жасаған домбырасын
тастамай жүретін. Құрманғазы алты жасынан байдың қозысын бақты. Далада
жүріп судың сылдыры, желдің суылы, құстың шырылы, көктің күркірегенін түгел
домбырағасалып шертіп отырды. Құрманғазының күйлері өте жігерлі, үлкен
шабытпен ойналады.
Ән – күй жет: Балалар, күй жанры неше түрге бөлінеді?
- Төкпе күй.
- Шертпе күй.
Ән – күй жет: Ал Құрманғазы аталарың төкпе күйдің шебері. Оның «Сарыарқа»,
«Адай», «Кішкентай», «Балбырауын», «Қайран шешем», «Кісен ашқан», «Қызыл
қайың», «Ақсақ киік» атты тағы басқа көптеген күйлері бар. Құрманғазының
күйлерінің шығу тарихы да бар.
Қазір біз «Адай» күйі қалай дүниеге келді екен, соны тамашалайық.

Көрініс: «Адай күйінің шығу тарихы»

Жүргізуші: Құрманғазы жолаушылап жүріп бір адайдың (Ру аты) үйіне түседі.
Үй ішінде шал мен кмпір болады. Қай жерден келе жатқанын, аты – жөнін толық
айта қоймай «құдайы қонақ» екендігін айтумен тоқталады.

Құрманғазы: Ассалаумағалейкум!
Шал: Уа ғалейкум ассалам!
Кемпір: Есен амансың ба, төрге шық.
Шал: Қайдан жүрген адамсың?
Құрманғазы: Мен бір ел аралап жүрген құдайы қонақ едім.
Шал: Сен жайғасып отыра бер. Біз шаруаларымызды шаруалайық.
(Шал мен кемпір шығып кетеді)

Жүргізуші: Осы кезде Құрманғазының көзі керегеде ілулі тұрған үкілі
домбыраға түседі. Қаншама ұзақ жол жүріп келгенімен, домбыраны көргесін,
қолына алып, бір екі қағып теріс бұрап қояды. (домбыраны бұрайды).
Біраздан соң шал мен кемпір және он жеті жасар шамасындағы қыз кіреді.
Қыздың аты Ақмаңдай екен. Қыз келе сала қолына домбырасын алып, тартуға
айналады.

Қыз: Мынаған кім тиген?

Жүргізуші: Бір – біріне қарап ешкім үндемейді. Ақмаңдай домбырасының күйін
келтіріп тарта жөнеледі. Күй аяқтала келе...

Құрманғазы: Шырағым, күйдің шоғын тартпай, боғын тарттың ғой! Домбыраны
берші! – дейді.
Жүргізуші: Құрманғазы бір күйді тартып болған кезде, үй адамдары таң
қалады.
Шал: Шырағым, домбыра тартысың бұл арнананың тартысына ұқсамайды.
Құрманғазы деген күйші бар еді, соның өзі емеспісің?
Құрманғазы: Болсақ, болармыз.

Жүргізуші: Үй – іші Құрманғазыны бірнеше күн қонақ етіп, сый – құрметпен
шығарып салады. Сондағы қыздың тартқан күйі «Адай» да, Құрманғазының күйі
«Серпер» екен.

Үнтаспадан «Адай» күйі тыңдалады.
Дидактикалық ойын: «Тайтұяқ пен астаяқ»

Күй тілі – көп заманның алуан ісі,
Күйлердің әлемге аян бар мәнісі.
Өмірді күймен бірге қоса алмайтын,
Керқұлақ, көрсоқырлар алданысы.

Құлақтан кіріп бойды алар,
Жақсы ән мен тәтті кұй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең менше сүй.

Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін,
Жоқ – барды, ертегіні термек үшін.
Көкірегі сезімді, тілі орамды,
Жаздым үлгі жастарға бермек үшін.

Ән – күй жет: Дина әже, енді Ахмет Жұбанов ағамыз жайында әңгімелеп
беріңіз.
Әже: Ахмат Жұбанов Ақтөбе облысында дүниеге келген. Ол жас кезінен домбыра,
скрипкада ойнап, музыкаға құмар болған. Қазақстанда алғаш оркестр
ұйымдастырған. Құрманғазының күйлерін зерттеп алғаш нота бетіне түсірген
осы Ахмет ағаларың. Оның көптеген кітаптары бар. «Құрманғазы» атты күйлер
жинағы, «Құрманғазы күйлері қалай шыққан» деп аталатын күй тарихы жайындағы
кітап, «Замана бұлбұлдары», «Күй қайнары» т.б. көптеген еңбектері бар.
Ән – күй жет: Балалар, оркестр дегеніміз не?
- Көп аспаптың қосылып үн шығаруы.
Ән – күй жет: Қазір біз Ахмет Жұбанов ағаларыңның «Би күйі» деп аталатын
күйін ұлт аспаптар оркестрімен орындап береміз.

Оркестрдің орындауында: «Би күйі»

Дина әже: Балалар, мен сіздердің өнерлеріңе ризамын.Бүгін сіздер көп нәрсе
үйрендіңдер. Мен сіздерге домбыра аспабын сыйлағым келіп тұр. Ер жеткен
кезде күйші аталарың сияқты қолдарыңа домбыра алып ұлттық өнерімізді
жалғастырады деп үміттенемін.

«Ұлың өсіп ер жетер, қызың өсіп бой жетер»

(Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінің 15 жылдығына байланысты
өткізілген «Айналайын» байқауы)

Мақсаты: Тәуелсіздік күні – қоғамдық саяси мәні бар мереке. Мерекені
барынша салтанатты, мәнді де сәнді өткізу арқылы балалар мен ата –
аналардың арасындағы ұлттық тәрбиенің жан – жақты дамуын байқау.

Жүргізуші: Қайырлы күн құрметті ата – аналар, қонақтар, және кішкене
бүлдіршіндер! Еліміздің тәуелсіздігінің 15 жылдығына байланысты өткізіліп
отырған байқауымызға қош келдіңіздер! «Айналайын» байқауының қадірлі
қонақтары, сіздердің алдарыңызда «Ұлың өсіп ер жетер, қызың өсіп бой жетер»
деген тақырыптағы байқауға сайыскерлер қатысып , өз өнерлерін көрсетпек.
Ендігі кезек сайыскерлерімізді қол соғып қошеметтеп ортаға шақырайық.
1. Қарасаев Азат – анасы Бибігүлмен бірге
2. Елемесова құттыгүл – анасы Мәнсиямен бірге
3. Тлекқабылов Аңсар – анасы Айнұрмен бірге
4. Октябрева Айгерім – анасы Астрамен бірге
5. Хамзин Қуаныш – анасы Динамен бірге
6. Исаева Дина – анасы Риммамен бірге

Енді сіздерді осы байқаудың бағдарламасымен таныстырып өтейін.
1. «Ата жолмен таныстыру» Өзін - өзі таныстыру.
2. «Туған ел» тақырыбына мәнерлеп өлең оқу (8 жол)
3. «Атадан қалған қастерлі мұра» Ата – аналармен сұрақ –
жауап.
4. «Өнерлі өрге жүзер» Өнер сайысы.
5. «Менің отбасым» Отбасылық газет сайысы.
Ендігі кезекте сайыскерлер қоржыннан нөмір суырып, орындарына жайғасуға
болады.

Сайысымызды бағалайтын қазылар алқасымен таныстырып өтейін:
1. №3 ЖОББМ қазақ тілі мұғалімі Шәріпова Эльмира Хайдаровна
2. БҚМУ «Бастауыш оқыту әдістемесі» кафед. оқытушысы І.Ө. Хасанова
3. № 28 МдҰ қазақ тілі мұғалімі Давлетова Светлана Ташеновна
Сайысымыз 5 баллды жүйемен бағаланады.

Алдарыңызға балабақшамыздың биші қыздарын шақырамыз. Би «Әжеме»

Жүргізуші: Армысыздар жалпыңыз,
Сәлем беру салтымыз!
«Жеті өнер аз жігітке»
деген сөз бар,
Баға берші, сынай қарап
халқымыз.
Мақтанам дәстүрі бар
жұртымызға
Сан жүйрік сынға түсті
сайысуға,
Дәм берген тәуелсіздік
арқасында,
Қайта оралдық қазақтың төл
салтына!

Байқауымыздың бірінші бөлімі «Ата жолмен таныстыру» деп аталады.
Ортаға №1 сайыскерімізді шақырамыз.

Азат: Армысың, дархан көңіл, ырыс
халқым,
Сыйлаған қонағына мініс атын.
Өзімді ата жолмен таныстырам
Руым Төлеңгіт, Азат ұлың мен
болам.

Жеті атамды сұрасаңыз,
Атап бәрін берейін.
Талғат, Қарасай, Сары,
Құлышқажы, Жайықбай
Әлмұхаммед бабаларым тағы бар.

Ортаға №2 сайыскерімізді шақырамыз.
Құттыгүл: Әкем қойған атымды,
Құттыгүл бол, - деп ақылды.
Болжасын деп жақсысын,
Алыс пенен жақынның.
Руым Қарақұнан Тана
Сайран құрған арқада
Әкем – Нұрлан,
Атам болса Елемес
Бабаларым Мағзом, Шқан молда
бар
Қыдыр, Мөңке, Қойшығара
Айбас батыр тағы бар.

Ортаға №3 сайыскерімізді шақырамыз.
Аңсар: Алдарыңа шығып тұр,
Аңсар атты ұлдарың.
Сәлем беріп баршаңа,
Басымды иіп аламын.
Сайыскерлер
сайрайды,
Жеті атасын
санайды.
Мен де қалмай
баршадан,
Жеті атамды атайын.
Аслан менің өз әкем,
Атам болса Тлекқабыл
Қадір, Жұмағұл, Ерекеш,
Жиенбай атты бабам бар.

Ортаға №4 сайыскерімізді шақырамыз.
Айгерім: Асыл халқым қаумалаған армысың!
Құрбы достар, тілектестер
бармысың!
Отбасымның қорғап бүгін
намысын,
Алға шықтым, түсірмеймін арға
сын.
Руымды сұрасаңыз Байбырақпын,
Жеті атамды білемін, атамақпын;
Болат, Октябрь, Сағынғали,
Мерғали,
Ғабдол, Бакау,Ғабдеш атты
бабаларым менің бар.

Ортаға №5 сайыскерімізді шақырамыз.
Қуаныш: Ұлымын Нұрланның Қуаныш атым,
Жаңғыртам жалғастырып ата
салтын.
Атымен жеті атамның таныстырып
Отырған мына жұртты қуантайын.
Жақсылықтан Айдарлы,
Сапар, Хамза, Қара,
Амангелді атам,
Сүйікті әкем – Нұрлан.
Ортаға №6 сайыскерімізді шақырамыз.
Дина: Қазақстан елінің болашағы
Ата - әжемнің үміт еткен мен ұрпағы
Атым – Дина, руым менің Аташал тана
«Қарлығаш» балабақшасына мен
барамын
Жеті атамды сұрасаңыз айтайын
Өз атамнан тоқтамастан бастайын
Наурызғали, Мұқамбетқали, Ишан,
Нариман,
Кежеғали, Мырзағали, Жақсылық атты

бабаларым бар.

Жүргізуші: сайысымыздың бірінші бөлімі осымен аяқталды.

Ән: «Біз - өмірдің гүліміз»

Жүргізуші: Ата – бабам жанын қиып қорғаған,
Ақ тілегін ұрпағына арнаған.
Қазақстан – алтын ұя Отаным,
Жайнай берші, мәңгі гүлдеп әрқашан!

Сайысымыздың екінші бөлімі «Туған ел» тақырыбына мәнерлеп өлең оқу.

Азат: Республикам.
Елімнің аты, жерімнің аты,
Өзіңмен биік, республикам!
Жақсының аты, ғалымның хаты,
Өзіңмен биік, республикам!
Бәсеке деген оңай сын емес,
Ұшпасын бағың, республикам!
Қазақтың атын, қазақтың затын,
Тұмар ғып тағын, республикам!

Құттыгүл: Егемен елім.
Елдігімнің айғағы,
Елтаңбам, әнұраным.
Естілсе бұл жыр, әуен,
Арқаланып тұрамын.
Көтерілсе шоқтығым
Ынтымақты ел іші
Желбіресе көк туым,
Тәуелсіздік жемісі!

Аңсар: Қазақстан – Отаным!
Сан ғасырлар тарихынан кешегі,
Туған жердің шежіресі еседі.
Менің елім Қазақстан – Отаным,
Болашағы бізбен бірге өседі.
Көк аспанды шарлап ұшып қыраны
Желбірейді аспанымда ту әні
Ана тілді құрметтеген ұрпақпын,
Ана тілім әр кез биік тұрады!

Айгерім: Егемен ел – елім менің.
Бауырласып бір туысқан,
Ұлттары көп жүзден астам.
Тілі түлеп, діні оралған,
Тәуелсіз ел – Қазақстан!
Әлем танып дербестігін
Әйгілі ел болды бүгін.
Достық, бірлік бар ниеті
Елім менің неткен мығым!

Қуаныш: Қазақстан – Республикам менің!
Қазағым – ау, тыңда менің сөзімді,
Туған тілмен танытасың өзіңді.
Болашағым – ана тілім, ардақтым,
Ана тілмен өмірге ашқам көзімді.
Туған тілім құрмет тұтып келемін
Сенің бағың жанарына сенемін.
Қазақстан – туған елім, отаным,
Отаныма бақ күшімді беремін!

Дина: Тәуелсіздік шуағы.
Қазақстан – киелім,
Қияға ұшар қыранмын.
Еркіндікті сүйемін,
Мен – тәуелсіз ұланмын:
Биіктеді еңсеміз,
Он бес жыл өтті – бір дәуір.
Жасаңғырып өлкеміз,
Жайнай түсті жылма – жыл.

Жүргізуші: Мен қазақпын, қаныммен, сүйегіммен,
Сән –салтанат, салтымды сүйемін мен.
Бақ орнатам, осынау кең далаға,
Мұрагермін, оған да иемін мен!
Сайысымыздың үшінші бөлімі «Атадан қалған қастерлі мұра» деп аталады.
Байқауымыздың бұл бөлімінде ата – аналар бабаларымыздың пайдаланған
заттарын сипаттау қажет.
Залға күй әуенімен Қожанасыр келеді:
- Сәләматсыздар ма, қонақтар! Сайыскерлер, қадамдарың сәтті болсын!
Жүргізуші: Қожеке, қош келдіңіз! Мына сайыскерлерге ойын шартын түсіндіріп
жіберіңіз.
Қожанасыр: Жарайды, ендеше тыңдаңдар:
Бүк
түсетін, шік түсетін,
Ойын түрі
бар еді.
Болса егер
сондай ойын,
Немен оны
ойнайды?

(асық)
Қожанасыр: Дұрыс, ендеше, мына қоржыннан нөмірленген асықтарды бір –
бірден алыңыздар. Енді кімге қандай нөмірлі асық түскенін көрерменге
көрсетіп, дауыстап айтыңыздар.
Енді сұрақты тыңдаңыздар: Бабамыздан мұра етіп қалдырған заттарға толық
сипаттама берулеріңіз қажет. (заттың аты, не үшін пайдаланған, неден
жасалған т. Б.)

Жүргізуші. Сайысымыздың келесі бөлімі «Өнер сайысы». Сайыскерлер өз
өнерлерін көрсетеді.
1. Қарасаев Азаттың орындауында «Қамшымен би».
2. Елемес Құттыгүлдің орындауында «Айдана» әні.
3. Тлекқабылов Аңсардың орындауында «Достық» әні.
4. Октябрева Айгерімнің орындауында «Қосалқа» биі.
5. Хамзин Қуаныштың орындауында «Туған жер» әні.
6. Исаева Динаның орындауында «Текемет» биі.

Жүргізуші: Сайысымыздың соңғы бөлімі «Отбасылық газет» Үй
тапсырмасы.Қазылар алқасы қабырғада ілулі тұрған «Отбасылық газетті» қарап
бағасын береді.

Жүргізуші: Бүгінгі күн әр шаңрақтың той басы деп саналар
Балалардың есімі әулеттерге таралар.
Ырым етіп сауықтан байқауымыздың соңында
Ақ тілекпен баршаға әділқазы сөз алар.

Сөз кезегін қазылар алқасына береміз.
Сайыскерлер мадақтау қағазымен және сыйлықтармен марапатталады.

«Жасыл шырша жанында»

Мақсаты: Балаларды қыс ерекшелігімен, жасыл шыршамен таныстыру. Мерекені
сиқырлы, есте қалатындай етіп өткізу. Балалардың ән айтып, еркін би
билеуіне жағдай жасау.

Әдемі әуенмен балалар қол ұстасып залға кіреді..

Жүргізуші: Аспан жерге төгеді
Ақ күмісін уыстап.
Жаңа жыл да келеді,
Бізге қарай жылыстап.
Балалар, қыс түсті, жер беті аппақ қарға оранды. Көптен күткен Жаңа жыл
мерекесі де келді. Міне, біз де шыршамызды безендіріп, әдемілеп, Жаңа жыл
тойын тойлауға жиналдық.

Қуантып елді,
Жаңа жыл келді.

Өсетін болдым,
Бір жасқа енді.

Шыршаға бардық,
Әсем ән салдық.

Жүргізуші: Балалар, бүгін барлық жерде сендер сияқты балалар Жаңа жыл
мерекесін тойлап жатыр. Біздер де Жаңа жылды көңілді өткізейік.

Ән: «Мерекеге келдік»
Ән айтып болған соң залға бауырсақ пен түлкі жүгіріп кіреді:
Бауырсақ: Тимеші маған, Жаңа жылды тойлауға мен де барам.
Түлкі: Жоқ, жоқ. Мен сені жеп қоям.
(Түлкі бауырсақты қуады, жете алмайды. Жүргізуші басын шайқайды)
Жүргізуші: Тиме бауырсаққа. Жаңа жылда бір – біріңді ренжітуге болады ма
екен?
Түлкі: Жарайды (бауырсаққа қарап қолын бір сілтейді)
Ой, қандай әдемі шырша?!
Жасыл желек жамылған.
Асыл моншақ тағынған.
Қандай әсем шыршаңыз
Көптеп күтіп сағынған.
Бірақ, сендер мені Жаңа жылды тойлауға шақырған жоқсыңдар ғой.
Мен сендердің шыршаларыңның шамын сөндіріп тастаймын.
(Шырша шамы сөнеді)
Жүргізуші: Әй, қу түлкі, шыршамыздың шамдарын жаға көр.
Түлкі: Жоқ, жақпаймын. Бірінші менің көңілімді көтеріңдер.
Жүргізуші: Қазір біз саған «Ойыншықтар» деп аталатын ән орындап береміз.
Ән: «Ойыншықтар»
«Петрушкалар» биі
Түлкі: Балалар, әндерің де, билерің де қандай әдемі?! Өздерің қандай
әдемісіңдер?! Жарайды, шырша шамын жағайын.
Қуант бізді таңырқат,
Шамдарыңды жарқырат.
(Барлығы қол шапалақтайды)
Хоровод «Шырша жыры»
Жаңа жылмен, жаңа жырмен
Құттықтаймыз, әрине,
Папамызды, мамамызды,
Қонақтардың бәрін де.

Жаңа жылда жаңаша
Тақпақ айтамыз.
Болсын риза балаша
Аппақ атамыз.

Жасыл шырша жайнаған,
Жаңа жылға бір сәлем!

Залға Қола әскер машина мініп келеді: Сәләматсыңдар ма балалар. Жаңа
жылдарыңыз құтты болсын!
Жүргізуші: Қош келдің, кішкене әскер. Сенің бізге әкелген қандай өнерің
бар?
Қола әскер: Жасыл шырша жайнаған
Жарқыраған нұрменен.
Қандай ғажап айнала,
Құлпырғандай нұрменен.
Жүргізуші: Біздің де сізге көрсетер өнеріміз бар. Біздің әскерлер би билеп
береді.
Би: «Қола әскер биі»
Әскер: Мен жолда келе жатырып қар домалақтап
жасадым. Соны сіздерге сыйлаймын.
Жүргізуші: Рахмет, саған қола әскер.
(Қола әскер шығып кетеді)
Би: «Кукавелла»
Бауырсақ: Ой, балалар, мен жаңа келе жатқанда Аяз атаны көріп едім. Мына
түлкіден қашып жүріп, сендерге айтуға ұмытып кетіппін.
Жүргізуші: Ой, балалар, онда не тұрыс. Қане, Аяз атаны Ақшақармен бірге
шақырайық.
Барлығы. Аяз ата а – у!
Аяз ата: Келе жатырмын, келе жатырмын.
Амансыңдар ма, қонақтар!
Есенсіңдер ме, балаларым!
Ақша қар: Жаңа жылдарың құтты болсын!
Қандай әдемі шырша?!
Біз бір ертегінің ішінде жүргендейміз.
Жүргізуші: Аяз ата, біздің балалар сізге ән айтып бергісі келіп тұр.
Ән: «Сәлеметсіз бе, Аяз ата?»
Ойын: «Аяз ата сізде?...», «Ізде», «Қар лақтыру»
Аяз ата шаршап орындыққа отырады.
Ақшақар. Далада қар борайды
Ақ мамыққа орайды.
Мұз болады қатады,
Жып – жылтыр боп жатады.
Менің ұлпақарларым қайда? Келіңдер, бәріміз билейік.

Би: «Ұлпақарлар»

Қараңдаршы далаға,
Дала аппақ ақша қар,
Тал мен үйлер қалада
Жамылыпты ақ шатыр.

Жаңа жылдық кеште
Көтереміз көңіл біз,
Түсіреміз еске
Ертегілер елін біз.
Ертегі: «Шұбар тауық»
Ертегі соңынан жұмыртқаның ішінен сыйлық шығады. Аяз ата балаларға сыйлық
үлестіреді.

«Кел, Жаңа жыл!»

Мақсаты: Балаларға Жаңа жылдық көңіл – күй сыйлау. Мерекені ән салу, би
билеу, түрлі ойындар ұйымдастыру арқылы ертегі кейіпкерлерімен көңілді
өткізу.

Түлкі әндетіп шыршаны айналып жүреді:
Мен түлкімін, түлкімін
Тұнып тұрған күлкімін
Бұлаң – бұлаң құйрығым
Текке өтпейді бір түнім.
Бәрің де маған жетпейсің
Алдымнан кесіп өтпейсің,
Менен асқан қулық жоқ
Күніңді көріп ептейсің, - деп әндетеді де, шыршаға
қарап:
Қандай әдемі шырша?! Бірақ маған ешқандай Жаңа жылдық мерекенің керегі жоқ.
Онда аңдар көп болады. Аяз атаның сыйлығына таласып, мына әдемі құйрығымды
біреуі басып кетіп жүрсе... Өзім бармасам, басқалары да бармасын. Ендеше,
мына шыршаны жағып жіберейін.

Би: «От биі»

Тәрбиеші: Ой, балалар, мына отты өшірмесек, шыршамыздың жанып кететін түрі
бар. Мына қу түлкінің әлегін – ай, қане, барлығымыз үрлеп өшірейік. Балалар
үрлеп отты өшіреді.
Тәрбиеші: Балалар, қараңдаршы, қандай әдемі шырша?! Біздер жасымызға жас
қосып, бір жылды артқа тастадық. Келе жатқан жыл бәріміз үшін құтты жыл,
жемісті жыл болсын!

Жаңа жылмен, Жаңа жылмен,
Құттықтаймыз, әрине,
Папамызды, мамамызды,
Қонақтардың бәрін де.

Жаңа жылды қарсы алып,
Жасаймыз той жылда біз.
Жарқын – жарқын ән салып,
Жалғасады жылға жыл.

Жаңа жылдық кеште
Көтереміз көңіл біз,
Түсіреміз еске
Ертегілер елін біз.

Залға Мыстан мен Айдахар кіреді.
Мыстан: Әй, Айдахар, сен Жаңа жылда маған ештеңе сыйламайсың ба?
Айдаһар: Мен саған сиқырлы алма сыйлаймын. Оны жеген адам жап – жас, сұп –
сұлу болып шыға келеді.
Мыстан: Қане, қане, алмаңды тезірек әкелші. Сол алманы жеп, жап – жас, сулу
болып шыға келсем.
(Мыстан шығып кетеді).
Айдаһар: Ертегілер елі менің тұрағым,
Көк аспанның ар жағында тұрамын.
Жаңа жылды алып келіп араға,
Алып клдім жақсылықтың шырағын.
Тәрбиеші: Қош келдің, айбынды Айдахар!
Айдаһар:Ал, балалар, Жаңа жылда ойыншықтар әлеміне барғыларың келе ме?
Балалар: Иә, келеді.
Айдаһар: Онда менің құйрығымнан ұстаңдар. Ойыншықтарәлеміне сапар шегеміз.
Шыршаны бір айналып шығады. Ортаға қуыршақтар шығады.

Би: «Қуыршақтар биі»
Ән: «Ойыншықтар»

Заға Мыстан келеді, дауысын жіңішкелетіп:
Мен Ақшақармын. Сендер не, мені танымай тұрсыңдар ма? Қараңдар, мен қандай
әдемімін?!
Тәрбиеші: Балалар, бізге келіп тұрған кім,Ақшақар ма?
Балалар: Жоқ!
Тәрбиеші: Сен ақшақар емессің,сен мыстансың.
Мыстан: Сендер мені танып қойдыңдар. Ал мен сендердің ақшақарларыңды тығып
қойдым.
Балалар: Босат біздің Ақшақарды.
Мыстан: Босат, босат... Жарайды, қазір әкелемін.
Тәрбиеші:Мыстан ақшақарды алып келгенше, біздер «Аңдар патшалығының»
ойыншықтарын тыңдайық.
Айдаһар. Жүріңдер онда кеттік. Барлығы шыршаны бір айналып шығады.

Мен күшік – саққұлақ
Ойнаймын шапқылап... аф – аф – аф!

Мен мияу – мысықпын,
Өзім сондай пысықпын... ми – яу!

Мен балқұмар қорбаңбаймын,
Тәтті ұрлауға қорланбаймын...о – о –о!

Мен түлкімін, түлкімін,
Қоймасымын күлкінің... ха – ха – ха!

Ән: «Менің ойыншықтарым»

Залға Ақшақарды қолынан жетектеп Мыстан келеді.
Мыстан: Міне, алып келдім Ақшақарыңызды. Қараңдар Ақшақарды ұйықтатып
тастадым.
Тәрбиеші: Мыстан, оят біздің ақшақарды.
Мыстан: Жоқ, оятпаймын.
Тәрбиеші: Балалар, Мыстан Ақшақарды оятпаймын деп жатыр. Қане, бәріміз
сұраыйқ.
Балалар: Мыстан әже, Ақшақарды оятыңызшы.
Мыстан: (Жылайды) Осы күнге дейін мені ешкім де әже деп көрмеп еді.
Жарайды, оятайын. (Мыстан Ақшақарды оятады да, кетеді)

Ақшақар: Жаңа жылдың жаршысы –
Ақшақармын аппақ.
Кім би билеп, ән салып,
Кім айтады тақпақ?

1 – бала: Аппақ, аппақ дала,
Аппақ ауыл, қала
Жапалақтап ақша қар
Жауа берсін, жауа.

2 – бала: Жауа бел өлкеме,
Ақ түбіт ақша қар.
Оранып көрпеңе
Ұйықтасын бақшалар.

Тәрбиеші: Ақшақар, мына қолғап сенікі емес пе?
Ақшақар: Иә, мынау менің жоғалтып алған қолғабым ғой. Қолғаптың ішінен
қоңырау шығады.

Ойын: «Қоңырау жалғастыру»

Ақшақар: Рахмет, менің кішкене достарым. Осы менің ұлпақарларым қайда екен?
Қане, билеп жіберейікші.

Би: «Ұлпақарлар биі»

Айдаһар: Балалар, мен гүрілдеген дауыс естідім. Самолеттің дауысы сияқты.
Аяз ата келіп қалды ғой деймін.
Ақшақар: Иә, иә, мен де естідім. Әне, айдахар, менің атам келе жатыр.
Барлығы: Аяз ата, а – у!!!

Аяз ата: Балаларым, балғыным,
Өмір гүлі, шалғыным.
Тілегенім жыл бойы,
Сендердіәң ден саулығың.
Амаенсыңдар ма, балаларым?

Айдаһар: Қалай, Аяз ата, Ақша қар екеуміздің артымыздан аман – есен
жеттіңіз бе?
Аяз ата: сендер менен бұрын келген екенсіңдер ғой. Мен жолшыбай әр елде
болып, Жаңа жылды қалай қарсы алып, тойлап жатқанын көріп келе жатырмын.
Ал, балапандарым, мені сендер де күтіп қалған шығарсыңдар. Мерекелерің
құтты болсын! Өмірлерің ұзақ болып, кеуделерің шаттыққа толсын,
балақандарым!

Ақшақар: Ал, келіңдер ортаға,
Қарт атаны қоршала.
Жаңа жылды тойлайық,
Көңілденіп ән сала.

Ән: «Аяз ата»
Ойын: «Аяқтар арасымен жүру», «Су сұрау» (Аяз атамен бірге)

Аяз ата: Кімнің әні, күйі бар?
Кімнің әсем биі бар?
Өнерліге беретін
Менің қапта сиым бар.

1 – бала: Сақалы аппақ күмістей,
Тістері аппақ күріштей,
Қызыл – ала шапаны
Сағындым Аяз атаны.

2 – бала: Төрлет ата жоғары,
Енді дала алақай,
Ақ мамыққа толады.

Айдаһар: Ау, Мыстеке, қайдан келіп қалдың, сап етіп?
Мыстан: сен жүрген жерде мен неге жүрмеуге тиіспін? Айтпақшы, менің
қорапшам қайда? Ә, міне!
Ақшақар: Ком – пью – тер!!!
Аяз ата: Мынау керемет сыйлық қой, қане, қосып көрейік.
Мыстан: Бұл прогресс.,цивилизация, жаңа дәуір жетістігі.
Айдаһар: шынында да керемет екен!
Мыстан: Кереметтің көкесін қазір көресің (пультті басады.Үйшік кіреді.).
Бұл алыстан басқарумен жүретін үй. Дәуір жетістігі деп, міне, осыны айт.
Үйшік, үйшік, ескі жылға артыңмен, жаңа жылға бетіңді бұрып тұршы.
Жарайсың!
Айдаһар: Мынау не деген керемет!
Мыстан кереметтің көкесін қазір көресің. Айдахар, Айдахар, ескі жылмен
қоштасып, шыршаны бір айналып ұшып кет! (Айдахар ұшып кетеді)
Аяз ата: Ойбай-ау, мыстан-ау, біз қайттіқ, айдаһарды ұшырып жібердің!
Мыстан: Ой, Аяз ата-ай! Қам жемеңіз! Біз қазір үйшік екеуіміз сізге билеп
береміз.
Би: «Үйшік пен мыстан».

Тәрбиеші: Мыстан әже, өзің қандай өнерлі едің! Енді біздің балалардың
өнерін тамашалаңыз.

1-бала: Тоймен бастап жыл басын,
Жыл бойы ел жырласын!

2-бала: Қыста қырда қар қанша,
Өссін күзде дән сонша!

3-бала
Бар баланың бойы өссін,
Бойы менен ойы өссін!

Ертегі: «Лақтар мен қасқыр».
Хоровод: «Жаңа жыл».

Аяз ата балаларға сыйлық үлестіреді.

«Қош келдің, Жаңа жыл!»

Мақсаты: Жасыл шырша жанындағы мерекені сиқырлы, ғажайып етіп өткізу.
Балалар көңілінде ерекше естелік қалдыру. Ән мен бидің, аттракциондық
ойындардың көңілді өтуін ұйымдастыру.

Залдың іші әсем безендірілген. Ортада шырша. Ақшақар шыршаны айналып жүріп
былай дейді:
Жаңа жылдың таңы неткен арайлы,
Ақ мамыққа бөлеп апты маңайды.
Жаңа жылмен құттықтаймын деген үн,
Қанаттанып кең алқапқа тарайды.
Жаңа жыл да келіп қалды, ал балалар болса әлі жоқ. (Айналасына қарайды)

Көңілді әуенмен балалар залға кіреді.
Ақшақар: Менің қонақтарым түгел жиналып қалған сияқты. Балалар, қараңдаршы,
шыршамыз қандай әдемі?!
Тәрбиеші: Балалар, біздер Жаңа жылды тойлауға Ақшақарға келдік. Жаңа жыл
мерекесін сәнді өткізейік.

Шырша айналып әндетіп,
Би билейік сәнді етіп.
Қандай жақсы Жаңа жыл,
Өткізейік мәнді етіп.

Құтты болғай Жаңа жыл,
Тола берсін санамыз.
Болашаққа жол ашар,
Аман болсын данамыз.

Аман болсын еліміз,
Жайнай берсін жеріміз,
Жаңа жылдық мейрамды
Кел, тойлайық бәріміз!

Ән: «Шырша әні»

Ақшақар: Балалар, біздің шыршамыз жанбай тұр. Шырша шамын жағуға мен
көмекшімді шақырайын. (Қолын үш рет шапалақтайды)
Залға Ханшайым келеді: Сәлеметсіздер ме, балалар! Сіздердің шыршаларың неге
көңілсіз?
Ақшақар: Бізге шырша шамын жағуға көмектес. Жаңа жылдық кеште балалардың
көңілі бір көтеріліп қалсын.
Ханшайым: Бұл қиын іс емес. Қане, балалар, көздеріңді жұма қойыңдар.

Жасыл шыршаның
Жайнат мың шамын,
Сөнбесін!
Елімді сәнді
Шаттық ән мәңгі тербесін!
Бір,екі,үш!
Шырша жарқырай түс!
(Балалар көзерін ашады. Шырша шамын көріп қуанып, қол шапалақтайды).

Ақшақар: Келіңдер, достарым. Шырша айналып ән салайық.

Хоровод: «Көрікті шыршамыз»

Баршамызға, бар жанға
Бақыт сыйлар Жаңа жыл.
Қымбат тұтар маржандай,
Уақыт сыйлар Жаңа жыл!

Алыс – жақын туысты,
Қуандырар жылым бол!
Сыйлап бізге тыныштық,
Жеміс бақтай жасыл бол!

Бол атыңа лайық
Тілейтінім сенен бір:
Балабақша молайып,
Шаттыққа бір кенелдір!

Жаңа дәуір, ғасырға,
Артатұғын үміт көп.
Мен де өсем жасымнан,
Еңбекқұмар жігіт боп!

Би: «Жұлдыздар биі»

Залға қапшыққа жасырынып Күлегеш кіреді:
- Лә - лә - лә. Мен Аяз атаның қапшығымын. (Шыршаны айнала жүгіреді)
Ақшақар: Тұр!
Балалар, бұл не жыбырлаған? Қазір көрейік. Қапшықты ашқанда ішінен күлегеш
шығады.
Күлегеш. Сәламатсыздар ма, балалар! Танымай қалдыңдар ма? Бұл мен ғой,
Күлегеш.
Ақшақар: Бұ не қылғаның, Қаптың ішіне тығылып?
Күлегеш: Сендерге тосын сыйлық жасайын деп едім.
Ақшақар: Жарайды, оны жасадың.
Күлегеш: Ал сенднр не ғып тұрсыңдар? Жаңа жылда көңіл көтермейсіңдер ме?
О... Мында ұлдар көп пе, қыздар көп пе? Қане, тексеріп қарайықшы. Мен
қыздар дегенде, қыздар а..., деп айқайлайды. Мен ұлдар дегенде, ұлдар у...,
деп айқайлайды.

Ойын: «Ұл көп пе, қыз көп пе?»

Күлегеш: Ой, жарайсыңдар.
Тәрбиеші: Күлегеш,сен біздің балалармен бірге билеп көңілімізді көтерсеңші.

Би: «Кукавелла»

Күлегеш: Қандай керемет билейсіңдер?!
Ой, достарым, мен сендерге келе жатқанда Аяз атаны көріп едім. Мына
қапшыққа тығылам деп жүргенде сендерге айтуға ұмытып кетіппін.
Ақшақар: Балалар, біз Аяз атаны дауыстап шақырайық. Дауысымызды естіп,
бізді тез тапсын.
Балалар: Аяз ата, а – у....
Аяз ата: Амансыңдар ма, балаларым:
Мен сендерді сағынып келдім.
Әкелген сыйлықтарым көп.
Кімнің қандай өнері бар?
Ақшақар: Қош келдің ата!
Тәрбиеші: Балалар, Атамыз алыс жолдан шаршап келген шығар, Аяз атаны дем
алтып өнерімізді көрсетейік.

Жаң жылды ән салып
Қарсы алдым мен «мысық» боп
Аяз ата тамсанып,
Ырза болды «пысық» деп.

Атайға бас идім кеп,
Ұнатпайды биді кім?
«Маймыл» болып би билеп,
Қағып алдым сыйлығын.

Сыр шашты маған,
Сыр шашты саған
Шырша - әлем:
Жаңа жылым,
Аяз атам,
Мың сәлем!

Ән: «Сәлеметсіз бе,Аяз ата»
Би: «Ырғақты би»

Ақшақар: Аяз ата, менің сылдырмағым қайда?
Аяз ата: Менің қолғабымның ішінде.
Ақшақар: Ал, қолғабың қайда?
Аяз ата: Ал қолғабымның біреуі жоқ, сылдырмақ соның ішінде.
Ақшақар. Балалар, Аяз атаның сылдырмағын табуға көмектесіңдерші.
(Балалар қолғапты іздеп тауып алады. Қолғап ішінен сылдырмақ шығады.)
Балалар қолдарына сылдырмақ алып, ән айтады.

Ән: «Елочка красна» (шулы аспаптарторкестрі)
Ойын: «Көрікті шырша»

Ақшақар: Менің ұлпақарларым қайда? Келіңдер, билейік.
Би: «Ұлпақарлар биі»
Ойын. «Қар лақтыру»

Қош келдің Жаңа жыл жерімізге,
Кең байтақ, туған өлке, жерімізге.
Жарадың, бақыт, байлық ала келсең,
Өзіңмен бір жасайық аман – есен!

Келді, міне, Жаңа жыл, жаңа арман,
Шырша сәні көрінер қалалардан.
Жаңа жыл, жаңа бақыт көрінеді,
Жүздерінен ойнаған балалардың.

Ән: «Аяз ата»
Ертегі: «Жеті лақ»

Ертегі соңында Аяз ата балаларға сыйлық үлестіреді.

«Балабақша жұлдыздары»

8 наурыз мерекесіне байланысты өткізілген жұлдызды жұптар байқауы.

Мақсаты: Қазіргі заман балаларының талаптарына сай мереке өткізу.
Балалардың бойындағы қабілеттерді дамыту, сахналық мәдениетін қалыптастыру.
Өнерге деген талпынысын жетілдіру.

Тәрбиеші: Құрметті ақ жаулықты аналар, әжелер, апай»лар, қыздар! Сіздерді
көктемнің ең алғашқы мерекесі 8 наурыз – аналар күнімен құттықтаймыз!
Көктем күніндей көңілдерің шуақты, жүздеріңіз нұрлы бола берсін!
Аналардың мерекесі құтты болсын,
Басыңа баршаңыздың бақыт қонсын
Көмкеріп ән – жырымен осы кеште
Жүзіңіз қуаныш пен күйге толсын!
Бүгін сіздердің назарларыңызға мектепалды даярлық тобының «Балабақша
жұлдыздары» атты байқауын ұсынғалы отырмыз. Бүгін сайыскерлеріміз сіздердің
алдарыңызға жұптасып шығады. «Балабақша жұлдыздарын» қол соғып қошеметтеп
қарсы алайық.

«Вальс» ырғағымен балалар залға кіреді.

Қош кліпсіз ақ жаулықты аналар,
Жүздеріңнен мейірім мен нұр тамар.
Алдарыңда жауқазындай құлпырған
Біз алаңсыз балғын шақты балалар!

Жанымызды жайнатқан,
Сіздерсіз ғой, аналар.
Зор ден саулық, мол бақыт,
Тілейміз біз, балалар!

Ән: «Ақ мамам»

Тәрбиеші: Байқау үш бөлімнен тұрады.
1. Өзін - өзі таныстыру.
2. Сән үлгісі.
3. Өнер сайысы.

Байқауды бағалаушы қазылар алқасымен таныстырып өтейін.
1. Гузель ханым.
2. Гүлайым ханым.
3. Гүлшат ханым.

Тәрбиеші: Байқауымыздың 1 бөлімін бастауға рұқсат етіңіздер. Әр жұп ортаға
шығып өзін - өзі таныстырады.

1.Аршат. Аршат менің есімім,
Қасымда тұрған Динара
Мерекемен құттықтап,
Екеулеп келдік сайысқа.
Динара: Көбелектей гүлге барып қонамын,
Алла қасса алтыға мен толамын.
Руым менің Байғабыл, ұлтым қазақ,
Ыбырайқызы Динара мен боламын.

2.Әлішер. Айгерім деген әнші қыз
Менің атым Әлішер.
Ал екеуміз қосылсақ,
Бізден асқан биші жоқ.
Айгерім: Сайыстың аштым есігін
Шалқайтып қойып бесігін.
Қызы болам Бауыржанның
Айгерім атты есімім.

3.Нұрсұлтан: Бүгін наурыздың сегізі
Сұлулықтың негізі.
Сайыстан орын алм деп
Мира да бүгін келеді
Мира: Армысың қадірменді халқым менің,

Иіліп сәлем берем салтымменен.
Аналар, сұлу қыздар құттықтаймын,
Келе жатқан 8 наурыз мерекеңмен!

4.Руслан Қыз еркесі Даяна,
Осы топта ол дара
Руслан менің есімім
Жұп боп келдік байқауға.
Даяна: Қош келдіңдер қонақтар,
Қошеметпен қолдаңдар.
Сайысқа бүгін асыққан
Даяна қызың мен болам.

5.Мирас: Бүгін мына айнала,
Неткен ғажап әдемі.
Сабинадай сұлу қыз
Мираспенен келеді.
Сабина: Тұңғышы ата – анамның мен дарамын,
Балабақша тәлімін мен аламын.
Білім алып, тәрбиелі қыз боламын,
Ата – анамның еркесі Сабинамын.

6.Нұржай: Ие болдым бақытқа,
Екі сұлу қасымда,
Жанерке мен Назерке
Нұржай болып танысам.
Назерке: Талпынамыз биікке таудай өсіп,
Жанерке мен Назерке екі пысық
Ата менен әженің ермегіміз
Қызары Русланның руымыз Ысық.

Жанерке: Келтірер шаңырақтың берекесін
Қыз бала ғой жайнаған ел еркесі
Өз өнерін алдарыңа тарту етер,
Атасы мен әжесінің Жанеркесі.

7.Жарасқан Күндей күліп жүреді,
Әп - әдемі бір өзі.
Мадинадай сұлу қыз,
Жарасқанмен келеді.
Мадина: Менің атым Мадина,
Менен асқан жоқ дана.
Ұлтым қазақ мен дара
Би билеймін тамаша.
Ән: «Маматай»

Тәрбиеші: Сән мен сымбат келісіп үйлескенде
Көкірегің керімсал күй кешкенде
Дүнйені төңкерер сұлулықты
Табылмайды көз тігіп сүймес пенде, - деп ақын жырлағандай байқауымыздың
келесі бөлімі «Сән мен сымбатқа» береміз.

Жұлдызды жұптар ырғақты әуенге сән үлгісін көрсетеді.

Тәрбиеші: Бишілер бар даярлықтан құралған
Сымбатты да, майысқан қол, бұраң бел.
Шықты алға жұлдыздары бақшаның,
Мың бұралған бишілердің биін көр.
Байқауымыздың 3 бөлімі «Өнер сайысы».

1. Би: «Ча – ча - ча». Орындайтын: Динара, Аршат.
2. Би: «Самбо». Орындайтын: Айгерім, Әлішер.
3. Би: «Үнді биі». Орындайтын: Мира, Нұрсұлтан.
4. Би: «Латын биі». Орындайтын Даяна, Руслан.
5. Би: «Ырғақты би». Орындайтын: Сабина, Мирас.
6. Би: «Корей биі». Орындайтын: Нұржай, Жанерке,Назерке.
7. Би: «Қазіргі заман биі». Орындайтын: Жарасқан, Мадина.

Тәрбиеші: Байқауымыздың үш кезеңі де аяқталды. Қазылар алқасы қорытынды
баға шығарғанша құттықтау кезегін біздің топтың ұлдарына береміз.
Оралбек: Достықты біз ойлаймыз,
Бірге күліп ойнаймыз.
Мерекемен құттықтап.
Сыйлықтарды сыйлаймыз.
Ұлдар қыздарға сыйлықтарын сыйлайды.

Қазылар алқасы байқауға қатысушы жұлдыздарға мақтау қағазы мен сыйлықтар
табыс етеді.

Ән: «Әрқашан күн сөнбесін»

«Мерекеңмен анашым!»

Мақсаты: Аналар мерекесімен бірге күннің нұрын төгіп келген көктем
мерекесінің ерекшеліктерін атай отырып, табиғаттың жаңаруын, құлпыруын
балаларға жеткізу.

Балалар «Вальс» әуенімен залға кіреді.

Тәрбиеші: Қымбатты аналар, асыл қыздар! Сіздерді көктем айының алғашқы
мерекесі 8 наурыз – аналар күнімен құттықтаймыз. Әрқашан дендеріңіз сау,
көңіліңіз жайдары бола берсін!

Жанымызды жайнатқан,
Сіздерсіз ғой аналар!
Зор ден саулық, мол бақыт
Тілейміз біз балалар.

Әлпештеген, аялаған,
Ақ сүт берген апатайым
Сәлем жолдап бүгін саған
Мерекеңмен құттықтаймын

Бал бөбегін баптаған,
Мамам үшін мақтанам.
Аялайтын біздерді
Көп жасасын ақ мамам!

Ән: «Мерекеңмен аншым»

Көктем деген қыстағы
Әніміз ғой айтатын.
Көктем деген құстар ғой,
Туған жерге қайтатын.

Көктем күні шуақты,
Көктем күні қуатты.
Мал жағалап суатты
Сай –саламен су ақты.

Тәрбиеші: Балалар, көктем мезгілінің қандай ерекшеліктерін білесіңдер?
- күн жылынады
- қар ериді
- құстар ұшып келеді
- ағаштар бүр жарады
Дұрыс балалар. Көктем мезгілінде табиғат шаттанып, жыл құстары қайта
оралып, малдар төлдеп, тіршілік жаңарып қалады.
Әдемі әуен ойнайды. Залға көктем келеді.
Тәрбиеші: Сәламат па ару көктем!
Сені асыға күттік көптен.
Жер – анамыз бір бусанды,
Күн де нұрын төгіп көптен.

Ару көктем: Сәлем, сәлем, балақайлар!
Әзиз әже, назды апайлар!
Мол шуақты ала келдім
Қуаныңдар, алақайлап!
Құстар әнән ала келдім
Жерге кілем жаба келдім,
Жан бітіріп табиғатқа
Әсем әнге сала келдім!

Тәрбиеші: Қош келдің Ару көктем,күннің нұрын алып келген!
Ару көктем: Балалар, көктемнің алғашқы айы қалай аталады?
Балалар: Наурыз айы.
Тәрбиеші. Дұрыс балалар.
Ән: «Көктем»
Би: «Гүлдер биі»

Би билеп болған соң қыздар гүлдерді шашып кетеді. Ұлдар гүлдерді бір –
бірлеп вазаға салады.
Ойын: «Кім шапшаң?»
Би: «Көңілді аспазшылар»

Сырт жақтан «Мама – мама» деген үн шығады.
Тәрбиеші: Бұл не дыбыс? Кім екен мамасын жоғалтқан?
Залға қоян кіреді.
Қоян: Мама,мама! Мамамның артынан секіріп келе жатыр едім. Адасып қалдым.
Енді қайдан табамын?
Түлкі кіреді: Мен ешкімнен қорықпаймын. Мен бәрін де алдаймын.
Қоянның қасына келіп: Әй қоян, сен неге жылайсың?
Қоян: Мен мамамды жоғалтып алдым.
Түлкі: Мамаң қандай?
Қоян: Менің мамам бәрінен де сұлу, әдемі.
Түлкі: Өтірік айтпа, менің мамам бәрінен әдемі. Нанбасаң қара! (артына
қарайды. Мамасы жоқ) Ой, менің мамам қайда? (Басын ұстайды). Мен мамамды
жөғалттым.
Екуі жылайды.
Аю келеді: Бұл не шу, ұйқымнан ояттыңдар ғой.
Екеуі: Біз мамамыздан адастық.
Аю: Мамаларың қандай еді?
Екеуі: Сұп – сұлу, әп - әдемі!
Аю: Өтірік айтпаңдар, менің мамам әдемі.
«Жоқ, менің мамам әдемі.», - деп үшеуі дауласады.
Осы кезде қарға ұшып келеді.
Қарға: Қарқ, қарқ, бұл не айқай – шу? Сендер мында екенсіңдер ғой! Сендерді
мамаларың іздеп жатыр.
Аңдар: Рахмет, қарға! Біз мамаларымызға кеттік, алақай!
Қарға: Сендер мамаларыңның айтқанын тыңдаңдар. Әйтпесе жоғалтып аласыңдар.
Барлығы шығып кетеді.

Тәрбиеші: Кейде осындай айтқанды тыңдамай, мамасынан адасып кететін балалар
кездеседі. Бірақ, біздің арамызда ондай бала жоқ. Біздің балалар
мамаларының айтқанын тыңдайды.

Ару көктем: Балалар, көктем мерекесі тек қана аналардың мерекесі емес,
сонымен қатар әжелердің де мерекесі. Сендердің әжелерге де айтатын
тілектерің бар шығар.

Мамаларды сүйеміз
Сөзін ойға түйеміз.
Әжені де ардақтап
Әдеппен бас иеміз.

Әжетайым, әжетай
Сізді жақсы көреміз.
Сізге өлең – тақпақты
Жатқа айтып береміз.

Шуағыңды сепкен
Күнімізсің әже.
Жұлдыздарың боп,
Айналамыз әже.

Ән: «Ақ әжем»
Би: «Текемет»

Тәрбиеші: Аналар мен әжелер, біздің балалардың қолымен жасаған сыйлықтарын
сіздерге сыйлауға рұқсат етіңіздер.

Осы күнді бар бала
Тағатсыз – ақ күткенді,
Сыйлықтарын сіздерге
Сыйлайтұғын сәт келді.
Балалар аналарына сыйлықтарын ұсынады.

Залға матрешка келеді: Я матрешка
Сладкая крошка.
Вот, гостинцы принесла
Угощайтесь детвора!
Тәрбиеші: Рахмет саған матрешка. Балалар, бізге матрешка сыйлық әкелген.
Матрешка балаларға сыйлық үлестіреді.

Ән: «Айналайын ақ мамам»

«Қош келдің, әз Наурыз!»

Мақсаты: Балаларды Наурыз тойының ерекшеліктерімен таныстыру.Ұлыс
мерекесінің дәстүрлерімен, ырымдарымен, өзіндік салтымен таныстыру.

Ұлттық нақышпен безендірген зал. Ортасында киіз үй. Дөңгелек үстелде ұлттық
тағамдар дайындалған.

Балалар «Наурыз» әуенімен залға кіреді.

Тәрбиеші: Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар,
Босқа қарап тұрмаңыздар!
Наурыз тойы басталды,
Көргендер де арманда,
Көрмегендер де арманда
Қызықтан тыс қалмаңдар
Ата салтын бабамның
Алып келді Ұлы күн!

Ортаға екі қыз бала шығады, шашу шашады:
Шашу, шашу шашайық
Ақ сандықты ашайық.
Бұл мереке, бұл тойдың,
Бастаңғысын жасайық!

Қыз балалар «Бәйшешек» биін билейді.

Бүгін күн – түн теңелді,
Жер шуаққа кенелді,
Соны тойлар ел енді.

Наурыз тойы салтымыз
Көгерсін, деп халқымыз
Көшеге тал егеді.

Өмір бағы жайнасын,
Бақта бұлбұл сайрасын.
Өркендесін тіршілік,
Өсіремін бір шыбық.

Әнім де саған биім де,
Құт қонақ өзің үйімде.
Қуаныш сыйлап үйіме
Күлімде, Наурыз,күлімде!

Ән: «Наурыз – біздің жаңа жыл»

Тәрбиеші: Балалар, қазақ халқы Наурызды игіліктің, жақсылық пен жаңарудың
бастауы деп есептейді. Бұл күні ренжісіп жүрген адамдар бір – бірімен
достасып, төс қағысып амандасады. Ал ауыл адамдары бір – біріне қонаққа
барады екен.

Залға Ақ әже кіреді.
Тәрбиеші: Армысыз Ақ әже! Қош келдіңіз!
Ақ әже: Бар бол балам! Амансыңдар ма, балапандарым!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Ақ әже: Наурыз тойы құтты болсын! Ақ мол болсын! Қайда барсаң жол болсын!
Тәрбиеші: Ақ әже, төрден орын алыңыз. Біздің балалар сізге арнап ән салып
берсін.
Ән: «Әже»
Ойын: «Көрпешелерге өрнек салу»

Тәрбиеші: Ақ әже, Наурыз күні балаларға наурыз көже туралы айтып беріңізші.
Ақ әже: Адал астан бұйырған,
Дәм татсын ел жиылған.
Бидай салдым көжеге,
Мол болсын, деп биыл нан.

Тары салдым көжеге
Женті көп болсын деп.
Күріш салдым көжеге,
Тойда палау болсын деп.

Ауыздан ақ кетпесін,
Ауылдан бақ кетпесін.
Келген риза кеткен тоқ
Құтты қонақ ет жесін!, - деп жеті түрлі тағам салып
тайқазанды толтыра Наурыз көжені жылда пісіремін.

Тәрбиеші: Рахмет сізге Ақ әже. Енді немерелеріңіздің өнерін тамашалайық.

Ұлт аспаптар оркестрі: «Келіншек күйі»
Қыз бен ұлдың айтысы: «Наурыз айтыс»

Тәрбиеші: Шалқытып мерекеде ән салайық,
Өнерпаз өрендерге тамсанайық.
Аңыз боп ертегіден бізге жеткен
Құрметті қонақтарды қарсы алайық.

Ертегі кейіпкерлері қонаққа келеді:
Қожанасыр: - Уа бәрекелді, бәрекелді. Алыстан есек шаршатып, етік тоздырып
жеткенімізде дәл ұлыстың ұлы күні келгеніміз қандай дұрыс болған.
Алдар: Оу, мынау халайыққа сәлем берейік.

Тазша: Ассалаумағалейкум халқым менің
Ардақта Наурыз тойы салтыңды елім.

Қожанасыр: Мереке басы болсын берекенің,
Игі еңбектің жемісін бәрің жегің.

Алдар: Мен Алдармын, Алдармын,
Жамандарды алдаймын
Жақсылармен серік боп
Дос боламын баламен
Амансыңдар ма, балалар!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Тәрбиеші: Балалар, бүгін бізге ертегілер елінен Алдар көсе, Қожанасыр,
Тазша бала келді. Ал Қожеке, осы бала кезіңде қандай ойын түрін ойнаушы
едіңдер? Біздің балаларға үйретіп жіберіңдерші.

Ойын: «Кім күшті?», «Арқан тартыс»

Алдар көсе: Ой балалар, ойынға қалай епті едіңдер? Ұлттық ойынды тез
меңгеріп алдыңдар.
Тазша бала: Тағы қандай өнерлерің бар?
Тәрбиеші: Біздің ұлдар «Батырлар биін» билеп бергісі келіп тұр.
Би: «Батырлар биі»

Уа, ағайын, туысқан,
Наурыз туды шығыстан.
Сол тойға келдім шақыра
Ат терлетіп алыстан.

Ақ түйенің қарны жарылды,
Наурызды елім сағынды.
Асық сен де сол тойға,
Барлық жұрт мұнда жиналды.

Наурыз келді нұр келді
Түгел аймақ түрленді
Бақшадағы балалар,
Тоға інді үйренді.

Ән: «Туған өлкем»
Би: «Наурыз биі»

Тәрбиеші: Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем
Құтты болсын ұлыс күн жұмылдырған
Бәрімізді ынтымақ пен бірлікке!

Ән: «Наурыз тойы»

«Әкеге қарап ұл өсер...»

Мақсаты: Әкесі мен баласының арасындағы қарым – қатынастың, әкенің балаға
беретін тәрбиесінің ұлттық салт – дәстүрлер негізінде болуына бағыт беру.
Өнерлі балалардың ашылуына жағдай жасау.

Тәрбиеші: Армысыздар, бүгінгі сайысымыздың жанкүйерлері. Сіздердің
назарларыңызға «Әкеге қарап ұл өсер...» атты ойын – сауығымызды ұсынғалы
отырмыз.
Өткен ғасырда Бұқар жырау «Әкелі бала - жау жүрек » десе, Сәбит
Дөнентаев ағамыз «Бала өсті дегенше, батыр өсті десейші. Батыр өнер
білмесе, қапыл өсті десейші», деген екен. Ал біздің бүгінгі
сайыскерлеріміздің қандай өнері бар екен, соны тамашалау үшін ортаға
сайыскерлерімізді шақырамыз.

Әкесі мен баласы қолынан ұстап, сайыскерлер ортаға шығады.

1. Қуаныш әкесі Нұрланмен бірге
2. Нұрдос әкесі Темірболатпен бірге
3. Алихан әкесі Мәдимен бірге
4. Аңсар әкесі Наурызбаймен бірге
5. Саят әкесі Жасұланмен бірге

Тәрбиеші: Енді сіздерді сайысымыздың шарттарымен таныстырып өтейін. Бүгінгі
сайысымыз бес бөлімнен тұрады.
1. «Ата жолмен таныстыру» Танысу кезеңі.
2. «Халқын сүйген салтын сүйеді». Салт – дәстүрлерге байланысты
сұрақтар.
3. «Халықтық қағидалар». Тыйым сөздер айту.
4. Спорттық сайыс.
1) «Білекті бірді жығады». Күш сынасу.
2) «Өзімдікі дегенде өгіз қара күшім бар». Баласын арқалап отырып –

тұру.
5.«Асыққа тез жет». Үш және жеті санының мағынасын ашу.
6. «Ата өнері балаға мұра.»үй тапсырмасы.

Қазылар алқасы сайыскерлердің бағасын 5 балдық жүйемен бағалайды.

Тәрбиеші: Сайысымыздың 1 бөлімін бастаймыз: «Ата жолмен таныстыру». Әр
бала өзін және әкесін таныстырады.

1. Қуаныш:
Армысыздар жанкүйерлер қауымы,
Шығып тұрған Қуаныш атты ұлыңмын.
Келіп тұрмын әкеммен қол ұстасып
Жанкүйерлер қауымы қолда бізді.
Әкем аты Нұрлан, Хамза тегі мен болам!

2. Нұрдос:
Шықты бүгін сайысқа,
Әкелер мен ұлдары.
Өнерлерін паш етіп
Сайысуға шығады.
Мен де келдім сайысқа
Әкемнің еріп қасына
Әке деген асқар тау,
Асқар тауға сенемін
Қасында ылғи жүремін.
Темірболатұлы Нұрдоспын
Сайыскер достарыма
Тек сәттілік тілеймін
3. Алихан:
Қазақстан елінің болашағы
Ата- анамның үміт еткен мен ұрпағы
Алихан менің атым, атам Жомарт
Әкем Мәдидің сүйікті ұлы мен боламын!

4. Аңсар:
Атам менен әкемнің
Айтқан тілін аламын
Сайысуға шығып тұрған
Аңсар деген балаңмын
Әкем аты Наурызбай
Атам аты Сәрсенбай
Әке мен ұлдар сайысында
Сайысамыз бір деммен.

5.Саят:
Баршаңызға сәлем беріп иіліп
Саят ұлың шықты бүгін киініп.
Шығып тұрмын әкеммен алдарыңа
Жолымбет ата ұрпағы, әкем - Жасұлан.

Әділқазылар алқасының бағасын сұрау.

Музыкалық үзіліс: «Туған өлкем» әні орындалады.

Тәрбиеші: Сұрасаң, атам – қазақ, түбім – түрік,
Мойнына шу асаудың салған құрық.
Дәстүрін ел – жұртымның ардақтаймын,
Ежелгі ата – баба салтын құрып.
Сайысымыздың екінші бөлімін бастаймыз. «Халқын сүйген салтын сүйеді».
Әкелер салт – дәстүрлерге байланысты сұрақтарға жауап береді. Сұрақ екі
бөлімнен тұрады. Жауаптың дәлдігі ескеріледі.
(Жеті атаны атау, жеті қазына, сүйінші, атқа мінгізу тойы, сүндетке
отырғызу тойы, тілашар тойы, жеті күн санау, ай аттары, жыл аттары, төрт
түлік жайында ұғымдар)

Сайыскерлердің жауабына қазылар алқасы бағасын береді.

Музыкалық үзіліс. Би: «Батырлар биі»

Тәрбиеші: «Халықтың игі дәстүрі – біздің ең асыл мұрамыз», деп Б.Момышұлы
ағамыз айтып кеткен екен.Демек, сайысымыздың үшінші бөлімін бастаймыз.
«Халықтық қағидалар». Тәрбиеші тыйым сөздерді оқиды, сайысқа қатысушы ұлдар
тыйым сөздердің мағынасын ашады. Әр сайыскерге екі тыйым сөзден қойылады.

1. Көкті жұлуға болмайды... «көктей соласың» деп жамандыққа жориды;
2. Суға дәрет сындыруға болмайды... «ағын судың арамы жоқ» сенен кейін бұл
суды басқалар пайдаланады;
3. Өсіп тұрған ағашқа балта тигізуге болмайды... «Көктеген ағаш өмірдің
жалғасы», от жағуға қураған ағашты пайдаланады;
4. Ағын суды бұруға болмайды... «Аққан су арнасымен ақсын» деген сөз бар;
5. Құстардың ұясын бұзуға болмайды... Сені қарғаса үй ішіңе кесапаты тиеді;
6. Суға түкіруге болмайды... Бұл суды қайта ішуге тура келеді;
7. Сүт сауатын шелекті су басына апаруға болмайды... «Құты кетіп қалады»;
8. Сүтті үрлеп ішпейді... Майлылығы азаяды;
9. Аққуды атуға болмайды... Киелі құс деп саналады;
10. Жылан үйге кірсе өлтірмейді... Басына ақ құйып шығарады;

Қазылар алқасы 3 бөлімнің бағасын береді.

Тәрбиеші: Бал күлкілі баламыз,
Оттай лаулап жанамыз.
Бейбіт таңда бас қосып,
Би билеп, ән саламыз.
Биші қыздардың орындауында: «Айгөлек» биі.

Тәрбиеші: «Дене шынықтыру жаттығуларымен шұғылдансаң,
дәріге пысқырып та қарамайсың», деген екен шығыс
ғұламасы.
Төртінші бөлім спорттық сайыс. Екі бөлімнен тұрады.
1) «Білекті бірді жығады». Әке мен әке, бала мен бала күш сынасады.
2) «Өзімдікі дегенде өгіз қара күшім бар». Әрбір әке өз баласын
арқалап отырып – тұрады.
Қазылар алқасы спорт бөлімінің бағасын береді.

Тәрбиеші:Сайысымыздың бесінші бөлімі: «Асыққа тез жет» деп аталады. Қазақта
үш, төрт, жеті сандарына байланысты мағыналар көп. Мысалы: Дүниенің төрт
бұрышы (шығыс, батыс, оңтүстік, солтүстік), немесе төрт қылыш (хәмхәм,
сәмсәм, зұлқожа, зұлпықар). Бұл төрт санына байланысты айтылған сөздер. Ал
біздің сайыскерлеріміз үш санының мағынасын ашып беруі тиіс. Әкелерге екі
сұрақтан қойылады:
1. Үш жүз. (Ұлы жүз, орта жүз, кіші жүз)
2. Үш жұрт. (Жігіттің үш жұрты бар: өз жұрты, қайын жұрты, нағашы жұрты)
3. Үш қуат.(Ақыл қуат, жүрек қуат, тіл қуат)
4. Үш ғайып. (Ажал ғайып, қонақ ғайып, несібе ғайып)
5. Үш арсыз. (Ұйқы арсыз, тамақ арсыз, күлкі арсыз)
6. Үш қадірсіз. (Жігіттік, денсаулық, жақсы әйел)
7. Үш жақын. (Су анасы – бұлақ, жол анасы – тұяқ, сөз анасы – құлақ)
8. Үш мұрат. (Жол мұраты - жету, дау мұраты – біту, қыз мұраты – кету)
9. Үш тоқтам. (Ақыл – арқан, ой - өріс, адам – қазық)
10. Үш тәтті. (Жан, мал, жар)

Бесінші бөлім аяқталған соң қазылар алқасы баға береді.

Тәрбиеші: Сайысымыздың соңғы бөлімі үй тапсырмасы: «ата өнері – балаға
мұра» деп аталады. Бұл бөлімде әке мен бала бірлесіп қолдан жасаған
бұйымдарын көпшілікке және қазылар алқасына көрсетеді.

Музыкалық үзіліс. Ән:«Қошақаным - маймағым»

Тәрбиеші: Бүгінгі күн әр шаңрақтың той басы деп саналар,
Балалардың есімі әулеттерге таралар.
Ырым етіп сайысымыздың соңында
Ақ тілекпен әділқазы сөз алар.

Сайыстың соңында қазылар алқасының қорытынды бағасы тыңдалып, жеңімпаздар
марапатталады.

«Оралым – достықтың қаласы»

(1 – Мамыр мерекесіне арналған балалар шығармашылығының фестивалі)

Мектепалды даярлық тобына арналған
Мақсаты: Жас ұрпақтың ой - өрісін, ұлттық психологиясын, интернационалдық
сезімін балабақшадан бастап тәрбиелеу мақсатында, бір – бірін сыйлауға,
құрметтеуге баулу. Қазақстанда тұратын халықтардың өнерімен таныстыру.

Әдемі безендірілген зал. Балалар көңілді музыкамен залға кіреді.

Тәрбиеші: Құрметті қонақтар, ата – аналар! Сіздерді 1 – Мамыр Қазақстан
халықтарының бірлігі күнімен құттықтаймыз! Мамыр мерекесі достықтың,
бірліктің мерекесі. Бұл мерекені әрбір ұлт өзінің ең қуанышты мерекесі деп
біледі. Бүгін сіздерді ұлттар достығының фестивалін тамашалауға шақырамыз.

1 – бала: Ажарланды бар аймақ,
Тасығандай береке.
Мамыр келді арайлап
Құтты болсын мереке!

2 – бала: Цвети, расти наш Казахстан
Страна моя родная.
Тебя мы любим все,
От края и до края!

3 – бала: Жомарты жалпақ даланың,
Береке еді май қандай.
Көтерген достық жалауын
Мереке еді май қандай!

4 – бала: Мы фестиваль наш
Посвящаем нашей дружбе
Пусть яркость праздничных
флажков,
В честь мудрости народов видят
люди!

Балалар қолдарына жалауша алып «Мамыр келді» әнін айтады.

1 – бала: Туып өскен байтақ жерім
Отаным сен өзіңсің.
Қазақстан - туған елім,
Арманым сен өзіңсің!
2 – бала: Шалқытып мерекеде ән салайық,
Би билеп, біз өнерге тамсанайық!

Би: «Қамшымен би» (төрт ұл бала билейді)

1 – бала: Кел билейік, кел билейік,
Неге тұрсың билемей?
Кел билейік, кел билейік,
Неге тұрсың үйренбей?

2 – бала: Тақпақ айтып жаңаша,
Би билейміз татарша.

Би: «Татар биі»

Тәрбиеші: Біздің Республикамызда көптеген ұлттар тұрады. Олар бір – бірімен
дос, бауыр. Осы достықты білдіретін «Ағайынбыз бәріміз» деп аталатын әнді
орындап берейік.

Ән: «Ағайынбыз бәріміз»

1 – бала: Пусть всегда торжествует братство,
Наша дружба стабильность, покой!
Казахстан – наша гордость,
богатство
И всегда ты нам нужен такой!

2 – бала: Русские таланты,
Задушевный стиль
Башмачки ибанты,
Русская кадриль.

Би: «Орыс биі» орындалады.

1 – бала: Ленты в венках, цветы,
Говор их так нам знакомый.
Всем говорят «Здоровенько бувы»
Это Украйнский танец веселый.

Би: «Украин биі»

Тәрбиеші: Балалар, ойын ойнауға да кезек келген сияқты.Барлығымыз
дөңгеленіп тұрайық. Қазір біз «Біз доспыз» деп аталатын ойын ойнаймыз.

Ойын: «Біз доспыз»

1 – бала: Шығыс әні шалынса құлағыңа,
Қол соғып қарсы алыңдар қонағыңды.

2 – бала: Өзбекше қыздарыңыз би билесе,
Даңғырада ойнайтын ұлдарың бар.

Би: «Өзбек биі»

Тәрбиеші: Балалар, сендер көріп тұрғандай біздің Республикамызда көптеген
ұлттар тұрады. Қане, атап көрейікші?
- Балалардың жауабы.

Ән: «Достық»

1 – бала: Құтты болсын бүгінгі мерекеңіз,
Денсаулық пен әкелсін берекесін.

2 – бала: Корей биін алып келген ортаңызға
Айгерім мен Динадай қыздарың бар.

Би: «Корей биі»

1 – бала: Все знают народ Латино – американский
Красив наряд их, танец классный.

2 – бала: Знаменитый Самбо мы подарим вам,
А вы в ответ похлопайте нам.

Би: «Самбо биі»
Ән: «Бейбітшілік жыры»

Тәрбиеші: Жарқылда жаңа Орал,
Ол да менің мерейім.
Құтты болсын, алақай,
Тек биіктен көрейін.
Көшелер гүлденді,
Мақтанып тұрғандай,
Қуаныш көзімде
Төгілді жыр қандай!
Осындай тілекпен 1 – Мамыр мерекесіне арналған ертеңгілігіміз аяқталды.
Достығымыз, ынтымағымыз жараса берсін!

«Тілашар тойы»

Мектепалды даярлық тобына арналған

Мақсаты: Балалардың балабақшада болған кездегі қызықты күндерін еске салу
арқылы, осы жылдар ішінде жиған тәрбиесін, үйренген білімін ашып көрсету.
Мерекелік көңіл – күй сыйлау.

Ән – күй жетекшісі: Армысыздар, қонақтар, ата – ана, ұстаз!
Оқусыз өмірдің еш мәні болмас.
Бақшамыздан талпынып қақты қанат,
Жеті жаста тәрбие алған әдепті жас.

Алдарында сан тарау жолдары тұр,
Түлектерің жақсы оқушы болғалы тұр.
Мектеп - өмір есігін ашпақ, міне,
Келген қауым, қол соғып, қолда
бүкіл!

Балалар вальс әуенімен залға кіреді. «Балабақшамен қоштасу вальсін»
билейді.

1 –тәрбиеші: Қымбатты ата – аналар, қонақтар, балабақша қызметкерлері!
Бүгін біз бірнеше жыл мәпелеп, күтіп, тәрбиелеп бүлдіршіндерімізді ұямыздан
ұшырып мектепке шығарып салғалы отырмыз. Бүгінгі күн ұмтылмастай әрбір
жүректе қалары сөзсіз. Бүгінгі бүлдіршін ертеңгі елдің тірегі. Ертеңіміз
сәулелі болсын десек – осы бүлдіршіндерімізге ақ жол, сәт – сапар тілейік.
2 – тәрбиеші: Ақ тілекті ағытып бір тастайық,
Қоштасатын кешімізді бастайық.
Жүздеріңнен көрем шаттық арайын,
Болсын солай әрбір күнің, әр айың!
Міне балалар, сендер көптен күткен қимастығы мен қуанышы бірдей мерекелерің
басталып та кетті. Балабақша қабырғасында өткізген қызықты күндеріңіз
туралы не айтасыңдар?

Қуанамыз, сыйлаймыз
Қуаныштың мың гүлін.
Бақшамызбен қимай біз,
Қоштасатын күн бүгін.

Қызық күндер өткіздік
Балабақша бағында.
Көп оқыдық, көп білдік
Ел мен Отан жайында.

Ботақандай бөбек деп,
Еркелеткен ұл – қызын
Анамызды ерекше
Қуантамыз біз бүгін.

Ана тілін ардақтап,
Ата салтын біз көрдік
Сурет салып ән жаттап,
Оқып – жазып үйрендік.

Сен үйреттің сөйлеуді,
Сенде ойым есейді.
Мен мектепке барамын,
Балабақшам, қош енді.

Хор: «Тәрбиеші» (балалар орындыққа отырады)

Би де билеп ән салып,
Киноға да бір барып,
Аң – таң болып тамсанып
Ертегілер тыңдадық.

Дәріні ойлап тапқан кім?
Ап – ащы екен мұны ұқтық,
Қорықпайтын сырқаттан
Шымыр болып шынықтық.

Сүйген өз қыз, өз ұлын
Бөбегім деп аянбай,
Балабақша өз үйім.
Апай болды анамдай.

1 –тәрбиеші: Балабақшада уақытты қалай қызықты өткізгенін біздің қыздарымыз
бимен көрсетсін.

Би: «Тентегім»
Ән: «Мен мектепке барамын»
Залға әдемі әуенмен суретші келеді:
Түрлі түсті қарындаш, тату – тәтті қарындас
Ақ қағаздың бетіне, түрлі өрнек салыпты.
Көбелекті, гүлдерді, әсем қала, үйлерді
Түрлі түске бояпты.
- Сәләматсыздар ма, балалар! Тойларың тойға ұлассын!
Балалар: Сәләматсыз ба!
Суретші: Балалар, сендер түрлі түстер туралы не білесіңдер?
2 – тәрбиеші: Біздің қыздарымыз түрлі – түсті көбелектер туралы ән айтып
берсін.

Ән «Көбелек»
Суретші: Қандай әдемі түстер, қандай әдемі ән?! Ал сендер ойын ойнағанды
жақсы көресіңдер ме?
Балалар: Жақсы көреміз.

Ойын: «Өз түсіңді тап»
(Ойын шарты: Еденге төрт түрлі гүл қойылады. Балалар қолдарына түрлі –
түсті көбелек ұстап залда еркін қозғалады. Әуен тоқтаған кезде балалар
түстері сәйкес гүлдің қасына келіп тұрады)
Суретші: Балалар, сендер түстерді жақсы айыра алады екенсіңдер. Мен
сендерге ризамын. Мен енді кетемін. Сіздерге сәт – сапар! Сау болыңыздар,
балалар!
Балалар: Сау болыңыз!

Қандай ғажап күн бүгін
Күміс күлкі жан – жағың.
Көрдің бе дос, құрбыңның
Қолға портфель алғанын.

Біз балауса баламыз
Жетілді ой – санамыз.
Бақшамызбен қоштасып,
Мектепке енді барамыз.

2 – тәрбиеші: Қазір «Әліппе» деп атаалатын көріністі тамашалайық.
Орман көрінісі бейнеленген. Залға аңдар мұғалімі, аю, түлкі, тиін келеді.
Балалармен амандасады:
- Сәләматсыздар ма, балалар!
- Сәләматсыздар ма, аңдар!
Аңдар ағаш бөренелерге отырады.
Мұғалім: Ал аңдар, сендер мектепте оқығыларың келеді ме?
Аңдар: Келеді, келеді.
Мұғалім: Ал сендер мектепке дайынсыңдар ма?
Аңдар: Дайыбыз, дайынбыз.
Мұғалім: Онда сендердің білімдеріңді тексеріп көрейік. Мына тақтада не
жазылған?
Аю қорбаңдап орнынан тұрып, тақта алдына барады. Білем, білем. Бұл жазылған
ең тәтті сөз – «бал».
Түлкі қуланып шығады. Білем, білем. Бұл жазылған сөз «балық».
Тиін шығады: Білмейсіңдер сендер. Бұл жазылған сөз «жаңғақ».
(Аңдар айтысады)
Мұғалім: Сәл сабырлық сақтаңдар.
Балалардан сұрайды: Айтыңдаршы, балалар, тақтадағы бұл қай сөз?
Балалар: Мектеп.
Мұғалім: Дұрыс балалар. Сендер мектепке дайын екенсіңдер. Мектепте жақсы
оқыңдар.
(көрініс қойған балалар бастарын иіп орындарына отырады)

Ән: «Кеш жарық»
Ойын: «Портфель жинау»

Залға Жалқаубек келеді: Балалар, сендер мені көрген жоқсыңдар. Мен апамнан
тығылып жүрмін. Апам келсе, мені жоқ деп айтыңдар.
(Жалқаубек балалардың жанына тығылып қалады)
Жалқаубектің анасы келеді: Амансыңдар ма, балалар! Менің баламды көрген
жоқсыңдар ма?
(Іздеп жүріп тауып алады)
Балам, тығылып нағып отырсың? Тұр, қане.
Жалқаубек: Ту – у. Қойшы апа.
Анасы: Балам, мынауың не? Мынау менің орамалым ғой. Ал мынау әкеңнің
галстугі ғой. Мынау не, беліңдегі? Балам, жүр, мектепке апарайын.
Жалқаубек: Жоқ. Бармаймын мектепке.
Анасы: Балалар, көмектесе көріңдер. Менің балам мектепке барғысы келмейді.
1 – тәрбиеші: Жалқаубек, сен санау білесің бе?
Жалқаубек: Иә, білем.
Тәрбиеші: Ал, екіні екіге қосқанда неше болады?
Жалқаубек: Бес болады.
Тәрбиеші: Дұрыс па балалар?
Балалар: Дұрыс емес. Төрт болады.
Тәрбиеші: Ал үштен екіні азайтқанда неше болады?
Жалқаубек: Екі болады.
Балалардың жауабы.
Тәрбиеші: Жалқаубек, сенің мектепке дайындығың нашар екен. Сен, біздің
балалар қандай өнерлі, соны қара.

Би: «Жалқаубек»
Ойын: «Сандар әлемі»

Жалқаубек: Қандай өнерлі балалар?! Менің де оқығым келеді.
Тәрбиеші: Ендеше, әлі де кеш емес. Сен қазірден бастап мектепке дайындықты
баста.
Жалқаубек. Жарайды онда. Мен кетейін. Рахмет сіздерге балалар!

Ән: «Жақсы оқиын сабақты»
Залға басқа топ балалары келеді. Балаларға сәт – сапар тілейді. Балабақша
түлектері оларға машинаға тиелген ойыншықтар сыйлайды.
2 - тәрбиеші: Өтті қызық көп күндер,
Жеті жасқа жеттіңдер.
Қуанышқа ортақпыз,
Құтты болсын тойларың!
1 – бала: Адам етіп баптаған,
Ардақтап бізді мақтаған.
Барлығы: Бақшамызға мың алғыс!
2 – бала: Бабын тауып сәбидің,
Еркетайын әр үйдің
Өсірген ұл – қыздарын
Барлығы: Тәрбиешіге мың алғыс!

Балалар балабақша ұжымына гүл тапсырады.

Ән: «Біз мектепке барамыз»

Ән – күй жетекшісі: Барына риза болсын көрермендер,
Үйреттік өнердің біз не керегін
Осымен бұл қызықты тәмәмдасақ
Тағы да үйретерміз, аман болсақ.

Қолданылған әдебиеттер

А.Раймбергенов «Музыка», 2006

А.Қ.Ақдәулетова «Тоқым қағар», 2003

С.Бәтібаева «Ән күй», 2003

В.Видман «Музыка», 2003

А.Құралұлы «Ұлттық дүниетаным», 2002

К.І.Есенберлин «Ақыл кені», 2005

А.Жұбанов «Құрманғазы күйлері қалай шыққан?», 1993

Ж.Қалжанова «Біздің ән», 2000

Қ.Қайым «Қуыршақ», 2003

Мазмұны

Сиқырлы күз.
4
Ана тілін ардақтап, ата салтын көрдік біз!
8
Қазақстан – Республикам менің!
10
Менің Отаным.
14
Бабадан қалған мұра
18
Ұлың өсіп ер жетер, қызың өсіп бой жетер.
21
Жасыл шырша жанында.
27
Кел, жаңа жыл.
30
Қош келдің, Жаңа жыл!
34
Балабақша жұлдыздары
38
Мерекеңмен, анашым!
42
Қош келдің, әз Наурыз!
45
Әкеге қарап ұл өсер...
49

«Қош келдің, әз Наурыз!»

Мақсаты: Балаларды Наурыз тойының ерекшеліктерімен таныстыру.Ұлыс
мерекесінің дәстүрлерімен, ырымдарымен, өзіндік салтымен таныстыру.

Ұлттық нақышпен безендірген зал. Ортасында киіз үй. Дөңгелек үстелде ұлттық
тағамдар дайындалған.
Балалар «Наурыз» әуенімен залға кіреді.
1-тәрбиеші: Наурыз-қазақтың жаңа жылды қарсы алуға арналған ұлттық мейрамы.
Наурызды қазақтардан басқа Орта Азия және Күншығыс жұрттарының көбі
тойлайды. Еліміз тәуелсіздік алғалы бері қазақ халқы бұл мерекені айрықша
өткізіп келеді. Бұл күнгі наурыздың 22 жұлдызында күн мен түн теңеледі, қыс
өтіп, көктем жетіп, мал төлдеп, көк шығып бар тіршілік жанданып айнала
құлпыра түседі. Сондықтан да Наурыз – қазақша жыл басы саналады. Наурыз
күні құтты болсын!
2-тәрбиеші: Құрметті ата – аналар, балалар сіздерді Ұлыстың ұлы күні Жыл
басы – Наурыз мерекесімен құттықтаймыз! Жыл басы – Наурыз баршамызға жаңа
бақыт, жаңа табыс, жаңа денсаулық әкелсін дейміз. Ата – бабамыздың салтында
кез – келген той – томалақ ойын – күлкісіз, думансыз өтпегені белгілі.
Енднше мектепалды даярлық тобының «Наурыз тойы» атты ертеңгілігімізді
бастауға рұқсат етіңіздер!
ән: «Наурыз тойы»

Гамзат:
Армысыңдар халайық
Бармысыңдар халайық
Наурыз тойын жұп жазбай
Жылда қарсы алайық.
Қарақат:
Ал халайық тұрмайық
әндетейік, жырлайық
ортамызды ашайық
ырыс тілеп бұл жылға
жырдан шашу шашайық.
Жантас:
Осыншама жақсылық
Алап келген Наурызым
Төрлет бізге нұр болып
Шуақ шашып ақ жүзің.

Інжу:
Ата – бабам тойлаған
Наурызым армысың
Қызығына тоймаған
Дархан далам, қарлы шың.
Бекзат:
Ұлыс күні кәрі, жас
Құшақтасып, көріскен
Жаңа ағытқан қозыдай
Жамырасып өрістен
Зәружан:
Шуақ басып төгілер
Жерге дән боп егілер
Наурыз айын күтуде
Бақшадағы бөбектер
Әділғалым:
Атаң менен анааң бар
Үлкен – кіші ағаң бар
Наурыз тойы басталды
Бәрің бері қараңдар!
Азиза:
Ашық болсын қас қабақ
Тас атқанды, аспен ат
Бейтаныс та, таныс та
Бүгін төрде бас қонақ

Ортаға екі қыз бала шығады, шашу шашады:
Шашу, шашу шашайық
Ақ сандықты ашайық.
Бұл мереке, бұл тойдың,
Бастаңғысын жасайық!

Би: «Қазақ биі»

Тәрбиеші: Балалар, қазақ халқы Наурызды игіліктің, жақсылық пен жаңарудың
бастауы деп есептейді. Бұл күні ренжісіп жүрген адамдар бір – бірімен
достасып, төс қағысып амандасады. Ал ауыл адамдары бір – біріне қонаққа
барады екен.

Залға Ақ әже кіреді.
Тәрбиеші: Армысыз Ақ әже! Қош келдіңіз!
Ақ әже: Бар бол балам! Амансыңдар ма, балапандарым!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Ақ әже: Наурыз тойы құтты болсын! Ақ мол болсын! Қайда барсаң жол болсын!
Тәрбиеші: Ақ әже, төрден орын алыңыз. Біздің балалар сізге арнап тақпақ
айтып берсін.
Данагүл:
Жыр сыйлаған, нұр сыйлаған
Қастерледік, қадіріңді білдік те
Құтты болсын ұлыс күні жұмылдырған
Бәрімізді ынтымақ пен бірлікке
Маржан:
Наурыз тойы – елдің тойы
Көктем тойы – төлдің тойы
Ақ шағала аппақ үйлер
Араладым күні бойы
Томирис:
Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен
Маңдайынан сүйіп жатыр күн көктем
Жарығымен, шуағымен күй ана
Алып келдің жер бетіне гүл көктем
Тұрлыхан:
Тойла бүгін тауларым мен боздалам
Тойла бүгін қарттарым мен бозбалам
Қайта оралған намысындай Наурызым
Жыл боп жаңа келді тағы ордама
Елдана:
Жаңа жыл жарылқа
Наурыздан басталған
Көңіл күй шарықта
Мол болып дастархан
Ән: «Көктем»

Тәрбиеші: Ақ әже, Наурыз күні балаларға наурыз көже туралы айтып беріңізші.
Ақ әже: Адал астан бұйырған,
Дәм татсын ел жиылған.
Бидай салдым көжеге,
Мол болсын, деп биыл нан.

Тары салдым көжеге
Женті көп болсын деп.
Күріш салдым көжеге,
Тойда палау болсын деп.

Ауыздан ақ кетпесін,
Ауылдан бақ кетпесін.
Келген риза кеткен тоқ
Құтты қонақ ет жесін!, - деп жеті түрлі тағам салып
тайқазанды толтыра Наурыз көжені жылда пісіремін.

Тәрбиеші: Рахмет сізге Ақ әже. Енді немерелеріңіздің өнерін тамашалайық.
Айтыс: Ақзер мен Ақтілек айтысады.

Дильназ:
Су сылдырап, жер көктеп
Наурыз келсе жыл басы
Бау – бақша егін өрнектеп,
Өзгерер өңір тұлғасы.
Керей:
Күнә бойдан түскен күн
Құрт, бауырсақ піскен күн
Ұлттық асыл тағамға
Наурыз көже піскен күн
Нұрайдар:
Малдар төлдеп, қой қоздап
Сүттен бұлақ ағызған
Жаңа жылдың сипаты
Молшылыққа ақау боп
Басталыпты наурыздан

Мұратжан:
Ұлыс күні қазан толса
Ол жылы ақ мол болар
Ақсақалдан бата алса
Ел тыныш боп, жер көгерер
Нұкелді:
Арпа, бидай, тары бар
Қатық малта тағы бар
Ішілетін, жейтіннің
Бұл көжеде бәрі бар
Сағынбек:
Жасасын деп шіркін наурыз
Құтты болсын айтты атамыз
Барлық үйге кіріп шығып
Барлық үйден дәм татамыз.
Эльмира:
Наурыз тойы салтымыз
Аман болсын халқымыз
Ұлыс оң болсын!
Ақ мол болсын!

Карина:
Басқа жаққа бармайық деп
Әнімізді арнайық деп
Құстарда ұшып келіп қапты
Осы тойдан қалмайық деп.
Әсем:
Күн мен теңелді
Жер шуаққа кенелді
Қуанышта ел енді
Наурыз келді салтымыз
«Көгерсін» деп халқымыз
Көшеге тал егеді.

Тәрбиеші: Шалқытып мерекеде ән салайық,
Өнерпаз өрендерге тамсанайық.
Аңыз боп ертегіден бізге жеткен
Құрметті қонақтарды қарсы алайық.

Ертегі кейіпкерлері қонаққа келеді:
Қожанасыр: - Уа бәрекелді, бәрекелді. Алыстан есек шаршатып, етік тоздырып
жеткенімізде дәл ұлыстың ұлы күні келгеніміз қандай дұрыс болған.
Алдар: Оу, мынау халайыққа сәлем берейік.

Тазша: Ассалаумағалейкум халқым менің
Ардақта Наурыз тойы салтыңды елім.

Қожанасыр: Мереке басы болсын берекенің,
Игі еңбектің жемісін бәрің жегің.

Алдар: Мен Алдармын, Алдармын,
Жамандарды алдаймын
Жақсылармен серік боп
Дос боламын баламен
Амансыңдар ма, балалар!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Тәрбиеші: Балалар, бүгін бізге ертегілер елінен Алдар көсе, Қожанасыр,
Тазша бала келді. Ал Қожеке, осы бала кезіңде қандай ойын түрін ойнаушы
едіңдер? Біздің балаларға үйретіп жіберіңдерші.

Ойын: «Кім күшті?», «Арқан тартыс»

Алдар көсе: Ой балалар, ойынға қалай епті едіңдер? Ұлттық ойынды тез
меңгеріп алдыңдар.
Тазша бала: Тағы қандай өнерлерің бар?
Тәрбиеші: Біздің ұлдар «Батырлар биін» билеп бергісі келіп тұр.
Би:

Уа, ағайын, туысқан,
Наурыз туды шығыстан.
Сол тойға келдім шақыра
Ат терлетіп алыстан.

Ақ түйенің қарны жарылды,
Наурызды елім сағынды.
Асық сен де сол тойға,
Барлық жұрт мұнда жиналды.

Наурыз келді нұр келді
Түгел аймақ түрленді
Бақшадағы балалар,
Тоға інді үйренді.

Ән:
Би:

Соңынан бата беріліп, ертеңгілігіміз аяқталады.

Тәрбиеші: Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем
Құтты болсын ұлыс күн жұмылдырған
Бәрімізді ынтымақ пен бірлікке!
Құрметті қонақтар, бүгінгі ертеңгілігімізге келгендеріңізге көп рахмет
осымен ертеңгілігіміз аяқталды.