Төлдер қалай дыбыстайды

Технологиялық картасы

Күні:
Топ: Дайындық
Білім бөлімі: Қазақ тілі
Тақырыбы: <<Төлдер қалай дыбыстайды?>>
Мақсаты: Төлдер және олардың дыбысталуы туралы түсінік беру.
Міндеттері:
Білімділік: 1. Балаларды төрт түлік мал және оның төлдерімен таныстырып, оларға түсінік беру, төрт түлік малдың төлдерін дұрыс атауға, әңгіме мазмұнын айта білуге үйрету.
Дамытушылық: Балалардың ой-өрісін дамытып, сөздік қорын молайту.
Тәрбиелік: Балалардың жануарларға деген сүйіспеншілігін ояту,қамқорлыққа тәрбиелеу. Көрнекілік құралдар: Төлдерінің суреттері, төлдерің дыбысталуы
(диктофонға жазылған жазба)
Сөздік жұмысы: Төлдер, бота, құлын, қозы, лақ, бұзау.

Іс-әрекет кезеңі
Тәрбиешінің іс-әрекеті
Балалардың іс-әрекеті
І кезең- мотивациялық- қозғаушы
-Балалар, жайлап қана көзімізді жұмып, көз алдымызға ауылдағы ата- әжелеріміздің ауласындағы жайылып жүрген үй жануарларын елестетейік.
Мұғалім <<Қошақан>> әнін айтады:
Жазда атамның аулына
Барып едім қыдырып.
Бір қошақан алдымнан
Шықты ойнақтап жүгіріп.
Ақ маңдайлы ай мекен
Шекер ме екен, бал ме екен,
Кеттім оны сағынып,
Қошақаным қайда екен.
- Сендер үй жануарларына яғни төрт түлік малға нелер жататынын білесіңдер ме?
- Ал, енді олардың төлдері қалай аталады?
Төрт түлік - малдың төлдері :
Түйенің төлі-бота
Жылқының төлі-құлын
Қойдың төлі-қозы
Ешкінің төлі-лақ
Сиырдың төлі-бұзау
Қазақ халқында төрт түлік мал деген ұғым бар. Әр түліктің киесі мен иесі бар деп есептеген.
Жылқы-иесі Қамбар ата.
Түйе-иесі Ойсылқара
Сиыр-иесі Зеңгі баба
Қой-ешкі- иелері Шопан ата мен Шекшек ата.
Түйенің төлін-бота, жылқының төлін- құлын, сиырдың төлін-бұзау, қойдың төлін-қозы, деп атайды.

Амандасады.
Балалар әнді тыңдайды.

Балалар қойдың, сиырдың, жылқының суретіне қарап көз алдарына елестетеді.

Балалар берілген сұрақтарды ұқыпты тындап дұрыс жауабын айтады.
ІІ кезең-ұйымдастырушылық-
ізденушілік

1. Ендеше балалар, бүгін біздер үй жануарлары туралы әңгімелесеміз. Мұғалім үй жануарлары туралы әңгімелейді.
2. Қазір мен сендерге осы үй жануарлары туралы Міржақып Дулатовтың <<Үй жануарлары>> атты әңгімесін оқып беремін, ал сендер мұқият тыңдап отырыңдар.
<<Үй жануарлары>> М. Дулатов
<<Жылқы, түйе, сиыр, қой, ешкі, ит, мысық, адамның үйінің маңайында тіршілік етеді. Сол үшін үй жануарлары деп аталады. Үй хайуанаттары адамға көп пайда келтіреді. Жылқыға мінеді, оны арбамен шанаға жегеді, сүтінен қымыз ашытады. Семіздерін қысты күні соғымға сояды, терісін сатып ақша қылады. Түйеге жүк артады, жабағысы (шерсть), яғни жүні, күпіге жақсы болады, сатса, жүні пұл болады. Сиыр мен қой адамдарды етімен, сүтімен асырайды. Ит қасқыр мен ұрыдан сақтап қора күзетеді. Осылардың бәрі тегін қызмет етпейді. Олардың қызметі үшін адам асырайды, бағады, қысты күні аяздан тоңбайтын жылы қора жасайды, ұры, бөріден сақтау үшін бақташы қояды>>.
- Сонымен үй жануарлары адамның жанында өмір сүреді, оған адам қамқорлық жасайды, күтеді, тамағын, суын береді, ал сол үшін жануарлар адамға өз пайдасын көрсетеді екен.
Балалар, қандай үй жануарларын білесіңдер, кәне атай қойыңдаршы?
Төлдер қалай дыбыстайды?
Жылқының төлі-құлын
Қойдың төлі-қозы
Ешкінің төлі-лақ
Сиырдың төлі-бұзау
3.
4. Сергіту сәті
Үй жануарларының қимылын жасату.
Лақша секіріп,
Қозыдай маңырап,
Құлындай ойнақтап,
Сиырша асықпай,
Ботадай маң - маң басып жүріп, іс - қимыл жасау.
Ешкі, түйе сөзімен сөз тіркес құрату.

Балалар сұрағына жауап береді.

Балалар сергіту сәтін қимылымен орындайды.

Балалар сөз тіркестерді құрайды.

Балалар аңдардың қиылған суреттерін құрастырады

Балалар сұрақтарға нақты жауап береді.

Балалар төлдердің дыбысталуын диктофоннан тыңдайды.

Балалар іс-қимылмен сергіту сәтін жасайды.

Балалар сөз тіркестерін құрайды.
ІІІ кезең- Қорытынды рефлексивтік- түзету
Мұғалім балалармен оқу іс - әрекеті барысынан алған әсерлері туралы еркін әңгіме жүргізу арқылы сабақты қорытындылайды.
- Төрт түлік малдың төлдерін білесіңдер ме? Кім айтады?
- Керемет бәрін таптыңдар, қандай ақылды балаларсыңдар. Балаларды мадақтау.
Бүгінгі сабағымызға қатысқандарыңызға рахмет.

- Балалар бүгін сендер төлдер жайлы білдіңдер.

Кәне қоштасайық. Келесі кездескенше!
-Сау болыңыздар!
-Сау болыңыз, мұғалім.

Балалар төрт түлік малдың төлдерін айтады.

Балалар жабайы аңдар туралы өз пікірлерін айтады.

Есеп
+
-

Есеп
+
-

Күтілетін нәтиже
Балалар төрт түлік малдың төлдерін атауды білу керек;
Үй жануарларының адамға пайдасын, оларды күтуде адамдардың еңбегі керек;
Жануарларға сүйіспеншілік сезіммен және қамқорлықпен қарауды меңгеру керек.