Тік ості жел электр генераторлар

Тақырып: Желдің пайда болуы табиғаты және жұмыс тәртібі

Жоспар:

Желдің пайда болу табиғаты.

Жұмыс тәртіптері бойынша жел генераторларын классификациялау

Қазақстанның аймақтарында жел энергиясын пайдаланудың мүмкіндігі

Жел қондырғысының түрлері және құрылымы.

Жел энергетикасы

Қазақстанның дәстүрлі жел энергиясы қондырғыларын пайдалану кезіндегі жел энергетикалық әлеуетін пайдаланудың техникалық мүмкіндігі 3 млрд. кВт/сағ. бағалануда.

Жоңғар қақпасындағы жел энергетикалық ресурстары барынша маңызды болып табылады (17000 кВт сағ/ш. м. ) . келешегі бар басқа аудандардан Ерейментау (Акмола обл. ), Форт-Шевченко (Каспий теңізінің жағалауы), Қордай (Жамбыл обл. ) және басқаларын атап кетуге болады.

Статистикалық деректер бойынша, Қазақстандағы жаңғыртылатын ресурстар мен энергия көздерінің теоретиялық потенциалы жылына шамамен 1820 млрд. кВт/сағ құрайды, бұл республиканың барлық отын-энергетикалық ресурстарын пайдалану көлемінен 25 есе асып түседі, ал экономикалық әлеует 110 млрд. кВт/сағ. деп бағаланып отыр, бұл ҚР энергоресурстарды жылдық ішкі тұтынудан 1, 5 есе көп [31, 32, 33] .

Және жел потенциалының бірқатар жерлердегі тығыздығы 1 ш. км. - 10 МВт құрайды. Солтүстік, Орталық, Батыс және Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның аудандарының ресурстары жоғары, әсіресе Жоңғар қақпасы мен Шелек дәлізінде, сондай-ақ Астана, Форт-Шевченко және Арқалық, бұл жерлерде желдің орташа жылдық жылдамдығы сәйкесінше 7-9 м/с және 5-9 м/с құрайды [19, 24, 27, 41] .

Желдің пайда болу табиғаты

Жер қабатының беті Күн сәулесінің энергиясынан барлық жерлерінде бірдей қызбайды. Өйткені жердің беті бір текті емес: құрғақ және сулы кеңістіктер бар әрі олар бірдей кеңдікте емес сондықтан таулы, орманды, шөлді далалар және батпақты жерлер әртүрлі температурада қызады. Күні бойы теңіз бен мұхиттың ауасы біршама салқын болады, өйткені күн энергиясының едәуір бөлігі судың булануына шығындалады немесе оған сіңіріледі сондықтан су бетінің ауасының температурасы тәулік бойы өзгеріп отырады. Үлкен теңіз бен мұхиттың жағалауларында ауа қозғалысы тұрақты алмасымды қозғалыста болып тұрады соның салдарынан бұл аймақтарда тұрақты жел тұрады (теңіз бризі деп атайды) .

Құрғақ шөл және шөлейтті жерлердің үстінде ауа қатты қызады, тығыздығы төмендейді мұндай аймақтарда ауа қозғалысы жоғары болады. Осының бәрі желдің пайда болуына әкеледі.

Жер атмосферасының айналып келулік табиғаты инерциялық күштің нәтежиесінде туындайды, ол жердің өз осінің айналуынан пайда болады. Олар әртүрлі ауа ағындарының ауытқуын түзейді.

Желдің тұру бағыты және желдің жылдамдығы сол аймақтың жер беті биіктігіне байланысты әртүрлі бағытта өзгеруі мүмкін.

Экваторға жақын жер бетінде орналасқан аймақта жел жылдамдығы едәуір жоғары. Жер бетінің 1 және 4 км биіктігінде, 30 0 аймақтың аралығында солтүстік және оңтүстік кеңдікте бірқалыпты әуе ағындары түзіледі, оны пассат деп атайды. Орташа жылдамдығы 7-9 м/с құрайды.

1- сурет. Желдің жер бетіндегі қозғалу динамикасы

Қазақстанның аймағын жел ресурстарына сай бөлу және жел тұратын аймақтар

Қазақстан аймағын желэнергетикалық ресурстармен аудандастыру

Қазақстан аймағын желэнергетикалық ресурстармен аудандастыруды 5 ауданға бөлуге болады, аудандастыру желдің келесі қуаттылық көрсеткіштері бойынша жүргізілді: 1-аудан-Е бірлік <10 кВт сағ/м 2 , 2-аудан 1000-нан 2000-дейін, 3-аудан 2000-нан 3000-дейін, 4-аудан 3000-нан 4000-дейін, 5-аудан 4000 кВт сағ/м 2 аса.

Бұл мәліметтер Қазақстан аумағын желэнергетикалық ресурстармен аудандастыруының картасын құрғанда негізге алынды [1, 2, 8, 35] .

Бірінші аймаққа Солтүстіктегі Тянь-Шанда орналасқан Шу-Іле таулы аймағы кіреді. Олар өз алдында құламалы беткеймен шектелген шамалы көлбей беттерімен тегістелген қыраттарды құрайды ол аймақтарға - Қордай, Отар, Шоқпар, Анархай, Новотройск жатады. Бұл аймақтардың энергиясы 1000-5000 кВт сағ/м 2 тең.

Екінші аймақ Орталық-Қазақстандағы кең таулар аясындағы көптеген кішігірім жеке таулы массивтерді және шағын кіші жоталарды алып жатыр. Бұл массивтердің ең биіктерінің биіктігі 1400-1450 м.

Бұл аймаққа Қарқала, Қайнар, Ақтоғай, Жарма, Жаңа-Арқа, Қараауыл, Бесоба, Бектаута, Ағадыр, Қызылтау, Сарыжал елді мекендері кіреді метеостанция мәліметтері бойынша анықталған энергия 1000-нан 5000 кВт сағ/м 2 тең.

Үшінші аймаққа Ұлытау таулары кіреді, сонымен қатар кең қыратты болып саналатын Орталық-Қазақстанның кіші жотасының Оңтүстік-батыс, батыс бөліктері, сонымен бірге - арқалық аудандары кіреді. Энергиясы 1000-нан 5000 кВт сағ/м 2 аралықта.

Төртінші аймақ Солтүстік-батыс жақтағы аралығы 420 км болатын аймақ және солтүстік Тянь-Шань доғасының батыс буыны болып табылатын Қаратау жотасы төртінші аймаққа жатады (Жанатас, Шаян, Түркістан) Бұғұн, Ванновка, Ақсұран, Созақ және Тасты метеостанция мәліметтері бойынша анықталған энергиясы 1000-нан 5000 кВт сағ/м 2 тең.

Бұл аймақта Ащысайдың жан-жағы таулармен көлеңкеленген аса үлкен емес таулы алқаптар бар. Оңтүстік және оңтүстік-батыс Қаратау жотасында туындайтын кішігірім желэнергетикалық ресурстары бар аудандар кездеседі.

Бұл жерлерде жота негізгі Алатау тауларымен қосылады және жоғары биіктікке ие. Метеостанция бұл аудандарда көлеңкеленгендіктен аса үлкен емес энергияны көрсетеді. Ашық беткейлерде және жоталы аймақтарда жел энергиясының күрт жоғарылауын күтуге болады.

Бесінші аймаққа Оңтүстіктің сілемі болып табылатын Мұғаджар таулары, Жетіқара, Шалқар, Рудный, Тереңқұдық, Талдық, Комсомольск, Аққұдық елді мекендерінің аймақтары жатады энергиясы 1000-нан 4000 кВт сағ/м 2 құрайды.

Қазақстан аумағын аудандастыруының схемасы осы аудандарды қамтиды ол сол аймақтың желэнергетикалық ресурстарын сипаттайды.

Орындалған аудандастыру Республика аймағында жел энергетикалық қондырғылардың қолдану болашағын айқындауға мүмкіндік береді.

Республиканың жел потенциалы бағасын энергияны тұтыну көлемімен салыстырып, электрді Қазақстанға қажеттімен салыстырғанда 20 есеге артық беретінін көруге болады [33, 25, 38] .

Қазақстан аумағындағы жел энергиясының ресурсы

N
Аймақ
Қамтитын аумақ, мың. км 2
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ
N: 1
Аймақ: Шығыс Қазақстан
Қамтитын аумақ, мың. км2: 277, 1
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 3000
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 30
N: 2
Аймақ: Оңтүстік-Шығыс
Қамтитын аумақ, мың. км2: 223, 2
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 3100
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 31
N: 3
Аймақ: Оңтүстік Қазақстан
Қамтитын аумақ, мың. км2: 499, 9
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 5600
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 56
N: 4
Аймақ: Солтүстік Қазақстан
Қамтитын аумақ, мың. км2: 237
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 2700
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 27
N: 5
Аймақ: Орталық Қазақстан
Қамтитын аумақ, мың. км2: 762, 2
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 9100
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 91
N: 6
Аймақ: Батыс Қазақстан
Қамтитын аумақ, мың. км2: 7292
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 8800
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 87
N: 7
Аймақ: Барлығы
Қамтитын аумақ, мың. км2: 2718, 1
Әлеуметтік ресурстар, млрд. кВт сағ: 32200
КПД ЖЭҚ әлеуметтік есеппен, млрд. кВт сағ: 322

Жел электростансалардың бірнеше жобалары дайындықтың 2015 жылға дейін жел стансаларының бірлескен қуаттылығы 250 МВт жетуі мүмкін, ал олардың электр энергиясын шығаруы - жылына 750-900 млн. кВт сағ жетеді деп жоспарлануда.

2030 жылға қарай бұл көрсеткіштер сәйкесінше жылына 2000 МВт және 5 млрд. кВт сағ. жетуі мүмкін.

Желдің орташа жылдамдығы 8-10 м/с болатын үлкен жел әлеуеті бар 10-нан астам аудан бар.

ЖЭС салу құрылысына зерттелген аумақтар

Аумақтың атауы
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары)
ЖЭС Қуаты, мВт
№: 1
Аумақтың атауы: Жоңғар қақпасы
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 10, 1
ЖЭС Қуаты, мВт: 50-250
№: 2
Аумақтың атауы: Шелек қақпасы
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 8, 01
ЖЭС Қуаты, мВт: 50-300
№: 3
Аумақтың атауы: Кордай
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 6, 06
ЖЭС Қуаты, мВт: 20
№: 4
Аумақтың атауы: Жүзімдік-Шаян
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 7, 61
ЖЭС Қуаты, мВт: 50-350
№: 5
Аумақтың атауы: Астана
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 7, 25
ЖЭС Қуаты, мВт: 20
№: 6
Аумақтың атауы: Ерейментау
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 8, 09
ЖЭС Қуаты, мВт: 50-500
№: 7
Аумақтың атауы: Қарқаралы
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 5, 91
ЖЭС Қуаты, мВт: 10
№: 8
Аумақтың атауы: Арқалық
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 7, 52
ЖЭС Қуаты, мВт: 10-50
№: 9
Аумақтың атауы: Атырау
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 7, 88
ЖЭС Қуаты, мВт: 50-100
№: 10
Аумақтың атауы: Форт-Шевченко
Жел жылдамдығы, м/с (80 м жоғары): 8, 43
ЖЭС Қуаты, мВт: 50

Жұмыс тәртіптері бойынша желгенераторларын классификациялау

Желқозғалтқышы бар жүйелер үш класқа бөлінеді.

Бірінші класына желді дөңгелектері тік жазықтықта орналасатын жел қозғалтқышы жатады; осыған байланысты айналу жазықтығы жел бағытына перпендикуляр және жел бағыты дөңгелектің осі ағынға параллель. Мұндай желқозғалтқыштар қанатты деп аталады 13. 3-сурет.

Кейбір қанатты желқозғалтқыштарда желді дөңгелектің осінде горизонталь жазықтыққа қатысты 6 дан 8 о дейін иіні болады.

2- сурет. Қанатты пішінді желқозғалтқышы. .

Қанатты желқозғалтқыштар желді дөңгелектің типіне және жүрісіне байланысты үш топқа бөлінеді:

Екінші класына желді дөңгелектің вертикальды айналу осі бар желқозғалтқыш жүйесі жатады. Конструктивті жүйе бойынша олар екі топқа бөлінеді:

- жұмыс істемейтін күрекшелері шымылдықпен бүркеліп тұратын немесе желге қарсы қырынан орналасқан әткеншекті желқозғалтқыш;

- Савониус жүйесіндегі роторлы желқозғалтқыш.

Үшінші класына сулы диірменді дөңгелек принципі бойынша жұмыс істейтін дағыралы деп аталатын желқозғалтқыш жатады. Бұл желқозғалтқыштың айналмалы осі жел бағытына горизонталь және перпендикуляр (13. 4-сурет) .

3-сурет. Дағыралы пішінді желқозғалтқышы

Әлі де өрістеу алмаған басқа да жүйелер бар.

Қолдану классификациясында желқозғалтқышта айналудағы жел күшінің негізгі жұмыс принципін қарастырамыз.

4-сурет. Желқозғалтқыштарының түрлері

Желқондырғылары екі негізгі белгілері бойынша бөлінеді - жел доңғалағының геометриясы және оның желге сәйкес бағытта орналасуы.

Желэнергетикалық қондырғылардың негізгі классификациялық белгілерін төменде келтірілген анықтамадан анықтауға болады [1, 2, 4, 41] .

Көлденең ості жел электр генераторлар . Көлденең ості пропелерлік желдоңғалағын қарастырайық. Бұл типтің негізгі айналдыру күші - көтеру күші болып саналады. Желдоңғалағы жұмыс жағдайында желге салыстырмалы тіреу мұнарасының алдында немесе оның артында орналасады. Алдында орналасқан жағдайда желдоңғалағы аэродинамикалық қалыптастырғыш немесе басқа да оны жұмыс жағдайында ұстап тұратын қондырғылардан тұру керек. Артында орналасқан жағдайда мұнанралық желдоңғалағын жел ағынын құйыны арттырады. Доңғалақтың мұндай жағдайында жұмыс жасауында айналмалы (циклдік) жүктеме пайда болады, қатты шуыл және желдоңғалағының флуктуациясы болады. Жел бағыты тез өзгеруі мүмкін және желдоңғалағындағы бұл өзгерістерді анық түрде анықтап отыру керек. Сондықтан күші 50 кВт-тан көп ЖЭҚ-да осы мақсат үшін сервоқозғалтқыштарды пайдаланады.

Жел электрогенераторларда екі және үш қалқанды желдоңғалағын пайдаланады, соңғысы дыбыссыз жүріспен ерекшеленеді. Электргенератор және редуктор (желдоңғалағын қосатын), негізінен тіреу мұнарасының жоғарғы жағында айналмалы баста орналасқан. Оларды төменгі жағына орналастыру ыңғайлы, алайда айналу моментінде болатын қиыншылықтар әсерінен бұл тәсіл өз-өзін ақтамайды. әлсіз желде үлкен айналу моментін тудыратын көпқалқанды доңғалақтар суды айдап шығару үшін және басқа да үлкен айналу жиілігін қажет етпейтін мақсаттарда пайдаланылады.


Ұқсас жұмыстар
Өсімдік қорғау әдістері мен машиналары
Мыс электродын өңдеу
Генераторлар. трансформаторлар. 8-сынып
Сабаққа шолу
Баламалы отын-энергиясын пайдалану жолдары
Электр магнитті индукция
Синхронды машиналарда ротордың айналу жиілігі статордың магниттік өрісінің айналу жиілігіне тең
Жел энергиясының қоры бүкіл планета өзендер гидорэнергиясынан
Электр қозғаушы күш және кернеу
Айқын полюсті машинаның қҧрылғысы
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz