Графикалық процедуралар мен функциялар

|№19 |Сабақтың |9- СЫНЫП. |
|І |тақырыбы: |Графиктік режім. Графикалық объектілерді программалау (1 сағ) |
| |мақсаттары:|1. Модуль, процедура мен функция ұғымдарын Паскалдың графикалық |
| | |мүмкіндіктері негізінде қалыптастыру,. |
| | |2. Программаны ықшам, сапалы жазу дағдысын дамыту. Оқушылардың |
| | |математикалық моделдер туралы түсініктерін тереңдеу. |
| | |3. Программа бойынша графикалық нәтижелерді экранға шығарудың |
| | |эстетикасын сақтау. |
| |көрнекілігі|Паскаль редакторы – Паскал АВС, интарктивті тақта, Power Ponit, |
| |: |плифчарт презентациялары (көкпен жазылғандар плифчартқа салынады|
| | |немесе оқушылар дәптерге жазады). |
| |түрі: |Теориялық сабақ (лекция). |
|ІІ |барысы: |Ұйымдастыру. |
| |(2 мин) |Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, |
| | |оқулықтарын қарап шығу. |
| | |Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса |
| | |ескертулер жасау. |
| | |Оқушылардың назарын сабаққа аудару. |
| | | |
| |(3 мин) | |
|ІІІ | |Үй тапсырмасымен жұмыс. |
| | |Оқулықтан 3.7 (96-99 бет) |
| | |Есеп №12, программа жазып келу. |
|IV |Жаңа сабақ |1. Графикалық режим адаптерлері. |
| |Лекция |Экранға ақпарат шығару үшін бейнеадаптер және бейнемонитор деген|
| |(20 мин) |екі модуль қолданылады. |
| | |1-модуль . Бейнемонитор н/е дисплей электрон-сәулелік түткішеден|
| | |немесе сұйық кристаль тақтадан тұрады және оған мәтін мен |
| | |графикалық бейнелер шығарылады. Дисплей теледидар сияқты |
| | |экрандағы бейнені сеундына 25 рет өзгертіп тұрады. Бұл |
| | |жылдамдықты адам көзі сезбейді де экраннан табиғи қозғалыстарды |
| | |көреміз. Бейне экранда кішкене нүктелер (пиксель) жиынтығынан |
| | |тұрады. |
| | |Экрандағы нүктелердің қатар және биіктік бойынша нүктелер саны |
| | |бейнеадаптердің жұмыс режіміне байланысты болады. |
| | |2-модуль. Бейнеадаптер – экранды басқаратын микросхемалық болок.|
| | |Екі бөліктен: электрон-сәулеліәк түтікше (CRT контроллер) және |
| | |бейнебуферден (видеопамять) тұрады. Қазіргі адаптерлерде бұған |
| | |қоса графикалық контроллер бар. |
| | |Поцедура – негізгі программада жиі қайталанатын шағын программа |
| | |(ішкі программа-көмекші алгоритм –подпрограмма) |
| | |Функция – белгілі бір әрекетті ғана орындайтын Паскалдағы дайын,|
| | |бірмақсатты шағын программа. Мысалы: Sin(x) х –санынынң синусын |
| | |шығаратын программа. |
| | |3. Экран өлшемдері. |
| | |2. Графикалық процедуралар мен функциялар. |
| | |1) Ақапаратты жаңа терезде шығару үшін CRT модулы қолданылады. |
| | |(CRT - Cathode Ray Tube Display – Электрон-сәулелік түтікше) |
| | |Жазылуы USES CRT; мысалы: |
| | |program mmm; |
| | |uses crt; |
| | |begin |
| | |write('Акпарат жана терезеге шыкты '); |
| | |end. |
| | |Мұндағы USES- программада CRT кітапханасынан процедура |
| | |шақырылатынын білдіреді. |
| | |2) Графикалық GRAPH кітапханасынан процедура шақыру үшін |
| | |сипаттау бөліміне (VAR-дың алдында) USES GRAPH; деп көрсету |
| | |керек. График сызуда CRT кітапханасынан да процедура |
| | |пайдаланатын болсақ |
| | |USES GRAPH, CRT; деп жазу керек. |
| | |3) Геометриялық объектілер салу процедуралары |
| | |Нүкте салу – PutPixel(x,y:integer; color: word) |
| | |Мұндағы: x,y – нүкте координаттары, color –бояуы, word –типі. |
| | |Мысалы: |
| | |program risunok; |
| | |Uses Crt, Graph; |
| | |Var Dv, Mv, i : Integer; |
| | |Begin |
| | |Dv:=Detect; |
| | |InitGraph(Dv, Mv, ''); |
| | |for i:=1 to 200 do |
| | |PutPixel(i,200,Red); |
| | |CloseGraph; |
| | |ReadLn; |
| | |End. |
| | |Прог.аты; |
| | |Проц.шақыратын кітапхана ашу; |
| | |Берілгендер типін анықтау; |
| | |Басы |
| | |Граф.режімді алғаш көрсету |
| | |(инициализация.); |
| | |1-ден 200-ге дейін қайталау; |
| | |і,200 коорд.б/ша нүкте салу.бояуы қызыл; |
| | |Граф.режімді жабу; |
| | |-ді басқанша прог.тоқтап тұрады; |
| | |Соңы. |
| | | |
| | |Түзу сызық салу: line(x1,y2,x2,y2:integer); |
| | |Берліген (х,у) нұктеге дейін сызу: lineto(x,y:integer); |
| | |Ағымдағы нүктеден бастап dx,dy өсімшемен сызу: LineRel(dx,dy: |
| | |integer); |
| | |Сызық қалыңдығын ескеріп үлгі бойынша сызу: SetLineStyle(t,p,th:|
| | |word); |
| | |Мұндағы: t –сызық түрі, p –сызық үлгісі, th –сызық қалыңдығы. |
| | |(оқулық 177 бет). |
| | |Тік төрт бұрыш салу: |
| | |Мысал: Алдынғы программаға 4-бұрыш қосып толықтырайық |
| | |program risunok; |
| | |Uses Crt, Graph; |
| | |Var Gd,Gm: Integer; |
| | |Begin |
| | |Gd:=Detect; |
| | |InitGraph(Gd, Gm, ''); |
| | |Rectangle(250,150,350,450); |
| | |CloseGraph; |
| | |ReadLn; |
| | |End. |
| | |Прог.аты; |
| | |Проц.шақыратын кітапхана ашу; |
| | |Берілгендер типін анықтау; |
| | |Басы |
| | |Граф.режімді алғаш көрсету |
| | |(инициализация.); |
| | |Көрсетілген коорд.б/ша 4-бұрыш салу; |
| | |Граф.режімді жабу; |
| | |-ді басқанша прог.тоқтап тұрады; |
| | |Соңы. |
| | | |
| | | |
| | | |

|V |Сынып |2. ТАПСЫРМА: |
| |жұмысы |А) Соңғы программаға сызық сызатын процедура қосып өзгертіңіз: |
| |(18 мин) |Б) Экранға жалау суретін сызатын программа жазыңыз. |
| | |С) Оқулықтың 181-бетіндегі Sinx-тің графигін сызатын |
| | |программаны компьютерде теріп зерттеңіз. |
| | | |
|VІ |Үйге |Оқулықтан 7.4 (177 бет) |
| |тапсырма |С-тапсырмадағы сабақта қарастырылмаған процедуралар туралы |
| |(2 мин) |анықтамалар жазып келу. |

-----------------------

(0,0)

y

(0,349)

(639,349)

(320,175)

x

(639,0)