Процедура немесе функция

|№20 |Сабақтың |9- СЫНЫП. |
|І |тақырыбы: |Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері (1 сағ) |
| |мақсаттары|1. Символдармен, мәтінмен атқарылатын жұмыстар туралы жалпы |
| |: |түсінік беру, программалауда Паскаль оперторларын тиімді |
| | |қолдану дағдысын қалыптастыру. |
| | |2. Программаны ықшам, сапалы жазу дағдысын дамыту. |
| | |3. Программа мәтінін, нәтижелерін экранға шығару интерфейісіне|
| | |эстетикалық талап қоя білу. |
| |көрнекіліг|Паскаль редакторы – Паскал АВС, интарктивті тақта, Power |
| |і: |Ponit, плифчарт презентациялары (көкпен жазылғандар плифчартқа|
| | |салынады, оқушылар дәптерге жазады). |
| |түрі: |Теориялық сабақ (лекция). |
|ІІ |барысы: |Ұйымдастыру. |
| |(2 мин) |Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, |
| | |оқулықтарын қарап шығу. |
| | |Сынып, тақта, парта тазалығын қарап шығу, қажет болса |
| | |ескертулер жасау. |
| | |Оқушылардың назарын сабаққа аудару. |
| | | |
| |(3 мин) | |
|ІІІ | |Үй тапсырмасымен жұмыс. |
| | |Оқулықтан 7.4 (177 бет). |
| | |С-тапсырмадағы сабақта қарастырылмаған процедуралар туралы |
| | |анықтамалар жазып келу. (181 бет) |

|IV |Жаңа сабақ|1. Символдық және мәтіндік ақпараттардың типтері. |
| |Лекция |1, ., 0 а, б - символдар |
| |(25 мин) |01 рррр мектеп ... – сөздер |
| | |Паскалда символдар тізбегін жол /литер/ /строка/ дейді. |
| | |Сөздермен, символдармен жұмыс істейтін шамаларды жолдық немесе|
| | |литерлік шамалар д.а. Паскалда жеке таңбаның типі CHAR деп |
| | |аталды. Ал, жолдың типі STRING д.а. |
| | |chr(x) – x коды бойынша таңбаны анықтайды. |
| | |Char – айнымалының мәні жеке символ болатынын білдіретін |
| | |тип, |
| | |String - айнымалының мәні сөз/сөйлем екенін білдіретін тип,|
| | |мәндегі символдар саны 256-дан аспауы керек. |
| | |Text - мәтіндік тип, файл аттарын белгілеуде қолданылады.|
| | |Компьютердегі барлық таңбаны коды б/шы басып шығаратын |
| | |программа жазыңыз: |
| | |ord(sh) – sh таңбасының ASC кодын анықтайды. |
| | | |
| | |Program kody; |
| | |Var i:integer; |
| | |Begin |
| | |I:=0; |
| | |Repeat |
| | |Writeln(I,’ ‘,chr(i)); |
| | |I:=i+1; |
| | |Until i>255; |
| | |End. |
| | |program kody2; |
| | |var tanba:char; |
| | |label 10,20,30; |
| | |begin |
| | |10:Write(‘таңба енгізіңіз ‘); |
| | |Read(tanba); |
| | |If tanba=’0’ then goto 20; |
| | |Writeln(tanba,’ ‘,ord(tanba)); |
| | |goto 10; |
| | |20:End. |
| | | |
| | | |
| | |2. Символдармен жұмыста жиі қолданылатын стандартты |
| | |функциялар. |
| | |Атауы |
| | |Процедура немесе функция |
| | |Шаманың типі |
| | |әрекеті |
| | | |
| | |Chr(x) |
| | |функция |
| | |x - integer |
| | |Х санын сиволға түрлендіреді |
| | | |
| | |Odd(x) |
| | |функция |
| | |x - integer |
| | |=True,егер х -тақ, =False х -жұп болса |
| | | |
| | |Inc(x) |
| | |процедура |
| | |x - реттік |
| | |X-ті 1-ге арттырады |
| | | |
| | |Dec(x) |
| | |процедура |
| | |x - реттік |
| | |X-ті 1-ге кемітеді |
| | | |
| | |Inc(x,n) |
| | |процедура |
| | |x - реттік, |
| | |n - бүтін |
| | |X-ті n-ге арттырады |
| | | |
| | |Dec(x,n) |
| | |процедура |
| | |x - реттік, |
| | |n - бүтін |
| | |X-ті n-ге кемітеді |
| | | |
| | |Random(x) |
| | |функция |
| | |x - integer |
| | |0 мен x-1 аралғынан кездейсоқ сан табады |
| | | |
| | |Random |
| | |функция |
| | |  |
| | |(0..1) аралғынан кездейсоқ сан табады |
| | | |
| | |3. Мәтінмен /сөз-сөйлем/ жұмыста жиі қолданылатын |
| | |функциялармен процедуралар. |
| | |Атауы |
| | |Процедура немесе функция |
| | |Шаманың типі |
| | |әрекеті |
| | | |
| | |Length(s) |
| | |функция |
| | |s - string |
| | |S –жолының ұзындығын анықтайды. /Қанша әріп бар?/ |
|V |Сынып |4. ТАПСЫРМА: |
| |жұмысы |А) Берілген сөзде қанша «а» әрібі бар екенін анықтайтын |
| |(25 мин) |программа жазыңыз. |
| | | |
| | |program a_sanau; |
| | |uses crt; |
| | |var i,n,k: integer; |
| | |s: string; |
| | |begin |
| | |write('tanbalar tizbegin engiz, '); |
| | |read(s); |
| | |n:=length(s); k:=0; |
| | |for i:=1 to n do |
| | |if (s[i]='а') or (s[i]='a') then k:=k+1; |
| | |writeln('sozdegi kichi "a"-lar sany - ',k); |
| | |end. |
| | | |
| | |С) Оқулықтағы 121 беттегі 14 жаттығу; |
| | |/нұсқау: 0 мен 9 арасындағы сандардың АSC-кодтары 47- 59 |
| | |аралығында жатады/. |
| | | |
| | |program san_emes; |
| | |var i,n:integer; |
| | |s:string; |
| | |begin |
| | |write('tanbalar tizbegin engiz, '); |
| | |read(s); |
| | |n:=length(s); |
| | |for i:=1 to n do |
| | |if ((ord(s[i]))>47) and ((ord(s[i]))<59) |
| | |then writeln(s[i],' ','san') else writeln(s[i],' ','san |
| | |emes'); |
| | |readln; |
| | |end. |
| | | |

| |ЛЖ №1 |Жоғарыдағы (kody, kody2) программасы бойынша мыналарды |
| |(15 мин) |анықтаңыз: |
| | |Орысша «А» әрібінің ASC коды – |
| | |Орысша «Я» әрібінің ASC коды – |
| | |Қазақша барлық әріптердің ASC коды: |
| | |ә |
| | |і |
| | |ң |
| | |ғ |
| | |, |
| | |. |
| |ЛЖ №2 |ү |
| |(15 мин) |ұ |
| | |қ |
| | |ө |
| | |һ |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |4. Барлық цифрлардың коды – |
| | |0 |
| | |1 |
| | |2 |
| | |3 |
| | |4 |
| | |5 |
| | |6 |
| | |7 |
| | |8 |
| | |9 |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |А-дан бастап 10 әріптің АSC кодын анықтау |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |110 – 119 аралғындағы АSC кодатары бойынша таңбаны анықту |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
|VІ |Үйге |Оқулықтан 4.3 (112 бет) |
| |тапсырма |№11 жатт. /121 бет/ |
| |(5 мин) | |