7-сынып: Ақпаратты кодтау - екілік және оналтылық санау жүйелері мен ASCII коды

7-сынып

Сабақтың тақырыбы: Ақпаратты кодтау. ASCII коды.

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардыекілік, он алтылық санау жүйелерімен, ASCII кодымен таныстыру.
Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру және компьютермен жұмыс жасау мүмкіндіктерін дамыту.
Оқушыларды ұқыптылыққа, ұйымшылдыққа, компьютермен сауаты жұмыс жасай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : Жаңа сабақ

Әдісі: Көрсете баяндау, пікірлесе- түсіндіру.

Сабақтың көрнекілігі: ДК, слайттар, үлестірмелі тапсырмалар

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жаңа сабақ

ІV. Сарамандық жұмыс

V. Үйге тапсырма

VІ. Қортындылау

І. Сабаққа келмеген оқушыларды түгендеу, үй тапысырмасын пысықтау.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Пысықтау сұрақтары.

1. Ақпарат деген сөзге қандай мағына бересіздер?

2. Адам ақпаратты қалай сақтайды?

3. Қандай процесті ақпараттық процесс деп атаймыз?

4. Адам ақпаратты қандай түрде қабылдайды?

5. Ақпараттың қасиеттерін атаңдар?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Ақпаратты кодтау. ASCII коды

Ақпаратты белгілі бір алфавит арқылы ұсынуды кодтау деп атайды.

Бір ғана ақпаратты әр түрлі әдістермен ұсынуға болады. Бір белгі тобынан екінші белгі тобына көшіру ережесін код деп атайды. Ақпараттың кодталуы оның кері кодталу процесімен тікелей байланысты.

Морзе әліппесі.

Есептеуіш техникасында ең көп пайдаланылатын код- американдық ASCII коды. Кодтау кестесінің 16 жолы және 16 бағаны бар. Кесте екі бөліктен тұрады: стандартты және баламалы.

Стандартты бөлігі-бірінші 128 символдар, 0-ден 127-ге дейінгі кодтар: цифрлар, латын алфавитінің әріптері мен компьютер жұмысын басқаратын арнайы символдар.

Баламалы бөлігі-екінші 128 символ, 128-ден 255-ке дейінгі кодтар, бұлар ұлттық алфавиттер әріптерінен және арнайы символдардан тұрады.

Мысалы «ПАРТА» сөзін кодтау. Ол үшін ASCII кестесінен әр әріпке сәйкес кодтарды ттабамыз. : П=8F, A=80, P=90, Т=92, А=80. Сонымен ПАРТА сөзі бұл кодта былай болады: 8F80909280

Енді екілік және оналтылық санау жүйелерінде қарастырайық. Мұнда:

8F-1000, 80-1, 90-1001, 92-10010010

Бұларды тізбектеп жазсақ: 1000 1 1001 10010010 шығады.

ASCII кодының кез келген символы сезіз екілік разрядтың немесе екі он алтылық разрядтың көмегімен кодталады, оның бір разряды 4 бит болады.

ІV. Сарамандық жұмыс

1. «HAPPY END» (хепиенд) хабарын Морза әліппесімен кодта.

2. ASCII кодын пайдаланып мына сөздерді кодта.