Сабақтың жүрісі

Маңғыстау облысы Маңғыстау ауданы Шетпе лицейінің информатика пәнінің
мұғалімі Дәрменова Айбөбек Қылышбекқызы
сот: 87016800201
жұмыс тел: 8(72931)22013
e-mail: karakia.sh8.68@mail.ru
Сабақтың тақырыбы: Ақпарат. Ақпарат және басқару.
Информатика
Сабақтың мақсаты: Ақпарат, ақпараттық процестер, әлемнің ақпаратты бейнесі
туралы оқушылардың білімін тереңдету;
Ақпараттың не екенін, ақпараттың қасиеттерін, ақпараттық
процесс ұғымын, ақпаратты өлшеу тәсілдерін меңгерту;
Ұжымдық жұмыс жасауға, өз пікірлерін айтуға, сұрақтар қоя
білуге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: интерактиві оқыту әдісі
Жабдықтары: Қағаз, маркерлер, карточкалар
Сабақтың жүрісі:
1. Ұйымдастыру. Оқушылармен келісім шартқа отыру:
• Біз барлығымыз өзімізді оқыту үшін жауаптымыз.
• Бір-бірін тыңдай білу – сөйлеп тұрған адамға қарау және сөзін бөлмеу.
• Бір ғана адам сөйлеуі тиіс.
• Тақырып бойынша сөйлеу.
• Өз ойларыңмен бөлісу қажет.
• Басқалардың сезімін сыйлау қажет.
• Біреудің беделін түсіруге тыйым салу.
• Барлық оқушыларға сыйластық сезіммен қарау.
• Орынсыз сұрақ болмайды.
2. Бой жазу : Топтарға бөлу.
3. Миға шабуыл: Ақпарат деген не? Қандай ақпараттық процестерді білесіңдер?
Ақпарат қандай қасиеттерге ие болуы тиіс? Ақпарат мөлшерін
қалай бағалауға болады? Ақпаратты өлшеудің қандай
бірліктерін білесіңдер?
4. Топтардағы жұмыс:
1-топқа: Ақпарат
2-топқа: Ақпарат және басқару
3-топқа: Информатика
5. Топтардың жұмыстарын қорғауы.
Оқушылардың сұрағы
6. Бой жазу: «сәлем жолдау» Аудитория үлкен шеңбер құрап, қол ұстасып
тұрады. Бастаушы қасындағы адамның қолын ақырын қысып
«сәлемін» жібереді. «Сәлемді алған оқушы оны ары қарай
жалғастырады. Ойын біткеннен кейін сұрақ қою: «Бұл жаттығу
арқылы нені сездіңдер? Бұл қандай ақпарат алмасу болады?»

7.Топтардағы жұмыс:
1. Ақпарат ұғымының толық анықтамасын қоршап көрсетіңдер:

|Адамдар мен құрылғылардың |Адамдардың өзара мәлімет |
|сигнал алмасуы |алмасуы |
| | |
| | |
| | |
|Жанды және жансыз табиғаттың |Мәлімет, сигнал, сондай-ақ |
|өзара сигнал алмасуы |хабар немесе жадтағы мәлімет |
| | |

8. Талқылау. Пікір алысу барысында неліктен «адамдардың өзара мәлімет
алмасуы», «жанды-жансыз табиғаттың өзара сигнал алмасуы» толық анықтама
бола алмайтыны талқылау. Себебі жалпы мағынада ақпарат алмасу – адамдардың
өзара мәлімет алмасуы да, жанды және жансыз табиғаттың өзара сигнал алмасуы
да, адамдар мен құрылғылардың өзара сигнал алмасуы да болады.

9. КВИЗ: Оқулықтың §1.2-і негізінде кестені толтырыңдар:
|Кибернетика бөлімі |Нені зерттейді |
|Автоматтандырылған басқару жүйесі |Автоматиканың теориялық іргетасы. Бұл |
| |саладағы зерттеулерсіз аспап жасау, |
| |станок жасау, атомдық энергетика |
| |салаларында жетістікке жету мүмкін |
|(жауабы) |емес. |
|Техникалық диагностика |Жүйелердің жұмыс істеуін бақылау және |
| |олардағы ақауларды табуды. |
|Бейнелерді тану |Нақтылы құбылыстарды кластарға бөлуге |
| |көмектесетін шешуші ережелерді |
| |зерттейді. |
|Бионика |Жанды жүйелер жұмысы принциптерінің |
| |жасанды объектілерде қаншалықты |
| |пайдаланатындықтарын |
|Гомеостатика |Бәсекелес типті өзара қайшылықтағы |
| |көптеген жүйелердің өзара әрекеттесуі |
| |жолымен тепе-теңдікте жетуін |
|Нейрокибернетика |Кибернетикалық модельдерді нерв жүйесі |
| |құрылымы мен әрекеттерін зерттеуде |
| |қолдануға тырысады. |

10. Сабаққа шолу: : мұғалім аудиторияға сұрақ береді. Мысалы: “Не нәрсе
білдіңіз?”, “Сізге қызықты болды ма?”, “Бәрі түсінікті болды ма?”,
“Талқыланбаған сұрақтар қалды ма?”, “Нені білгіңіз келеді?”. Барлық
оқушыларға қойылған сұраққа өте қысқа, бір сөйлеммен жауап қайтару
ұсынылады. Мұғалім кез келген сұрақты бере алады.
Сабақтың тақырыбы: Компьютерлік ақпаратты қорғау.
Сабақтың мақсаты: Ақпаратты қорғау туралы түсінік беру,
Антивирустық қорғауды пайдалануға үйрету;
Ұжымдық жұмыс жасауға, өз пікірлерін айтуға, сұрақтар қоя
білуге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: Интерактивті оқыту әдісін қолдану
Сабақтың жабдықтары: Қағаз, маркерлер, карточкалар, компьютер
Сабақтың жүрісі:
1. Ұйымдастыру. Оқушылармен келісім шартқа отыру:
• Біз барлығымыз өзімізді оқыту үшін жауаптымыз.
• Бір-бірін тыңдай білу – сөйлеп тұрған адамға қарау және сөзін бөлмеу.
• Бір ғана адам сөйлеуі тиіс.
• Тақырып бойынша сөйлеу.
• Өз ойларыңмен бөлісу қажет.
• Басқалардың сезімін сыйлау қажет.
• Біреудің беделін түсіруге тыйым салу.
• Барлық оқушыларға сыйластық сезіммен қарау.
• Орынсыз сұрақ болмайды.
• Құпиялылықты сақтау.
2. Бой жазу.: «Бой-бойымен сапқа тұру». Оқушылар көздерін
жұмулары керек. Сөйлесуге тиым салынады. Олар түзу сызықтың бойына
бойларына қарай сапқа тізілуі керек. Бойы ең қысқасы бірінші тұрады, ең
ұзыны – ең соңында. Топтарға бөлу: Жүйелік блок, монитор, пернетақта

3. Миға шабуыл. Вирус деген не? Вирус арқылы тарайтын қандай ауруларды
білесіңдер? Құс тұмауы деген қандай ауру?
4. Шағын топтардағы жұмыс:1. Компьютерлік вирус – жасанды құбылыс
2. Компьютерлік вирустармен күресу әдістері.
3. Тұмау және компьютерлік вирус.
5. Топтардың жұмыстарын талқылау.
6. Бой жазу. «Дұрыс, дұрыс емес» ойыны
7. Миға шабуыл: Адамдарда болатын тұмау мен компьютерлік вирус
арасындағы ұқсастықты табу.
8. КВИЗ:
|1. Вирус әрекеттерінің білінуінің негізгі белгілері: |
|а) компьютердің баяу жұмыс істеуі |
|б) бос жедел жад мөлшерінің себепсіз азаюы |
|в) компьютердегі деректердің сақталмауы; |
|г) компьютер жұмысының жиі іркілуі мен бұзылуы; |
|д) бұрын дұрыс жұмыс істеп тұрған программалардың жұмысының тоқталуы немесе |
|дұрыс жұмыс істемеуі; |
|е) компьютерді іске қосқанда да, ол жұмыс істемейді; |
|ж) файлдар мен қапшықтардың жоғалуы немесе олардың мазмұнының бұрмалануы; |
|з) дискідегі файлдар өлшемінің үлкеюі немесе кішіреюі; |
|и) Дискідегі файлдар санының тосыннан көбеюі |
|2. Компьютер вируспен зақымданған жағдайдағы орындайтын әрекеттеріңнің ретін |
|көрсетіңдер: |
|Вирус өзінің бүлдіру әрекетін жалғастырмауы үшін компьютер желіден ажырату |
|керек. |
|Жазудан қорғалған «эталондық» дискеті бар компьютерді жедел жүйемен жүктеу. |
|Вирустарды табу және зақымданған программаларды анықтау үшін эталондық |
|дискеттен детектор-программаларды іске қосу. |
|Доктор-программаны пайдаланып, зақымданған файлдарды қалпына келтіру. |
|Доктор-программа қалпына келтіре алмаған зақымданған программаларды жою. |
|Дискідегі керегі жоқ зақымданған файлдардың бәрін, сондай-ақ архивте |
|көшірмелері бар файлдарды өшіру. Вирус зақымдамаған файлдарды (бұны |
|тексеруші-программа көмегімен анықтауға болады) өшіру міндетті емес. |
|Архивтік көшірмелерінен қажетті файлдарды қалпына келтіру. |
| |
|3. Вирус әрекеттерінің олардың түрлеріне сәйкестіктерін көрсетіңдер: |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
|4. Вирус топтары мен олардың әрекеттерінің сәйкестігін көрсетіңдер: |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |

10. Сабаққа шолу: Аудиторияға сұрақ қою: “Не нәрсе білдіңіз?”, “Сізге
қызықты болды ма?”, “Бәрі түсінікті болды ма?”, “Талқыланбаған сұрақтар
қалды ма?”, “Нені білгіңіз келеді?”. Барлық оқушыларға қойылған сұраққа өте
қысқа, бір сөйлеммен жауап қайтару ұсынылады. Мұғалім кез келген сұрақты
бере алады.

-----------------------
Ақпарат

Бұл вирустардың әрекеттері программаның жоғалуын, деректердің жоғалуын,
дискінің жүйелік аймақтарындағы ақпараттың өшірілуін тудыруы мүмкін.

Қауіпті

Аса қауіпті

Қауіпсіз

Компьютер жұмысына бөгет жасамайды, бірақ бос жедел жадта және дискілер
жадындағы бос көлемді азайтады, мұндай вирустардың әрекеттері қандай да бір
графикалық немесе дыбыстық нәтижелерінде байқалады.

Компьютер жұмысының әр түрлі бұзылуларын тудырады.

жүктемелік

Компьютердің бастапқы жүктеу программасын зақымдайды және компьютердің
жүктелуі кезінде іске қосылады.

файлдық

Жүз мыңдаған компьютерлерді біріктіретін желілерден таралады.

желілік

Файлдарды да, дискілердің жүктеу секторларын да зақымдайды.

драйверлік

Компьютер құрылғыларының драйверлерін зақымдайды.

Жүктемелік - файлдық

СОМ және ЕХЕ кеңеюлері бар файлдарды зақымдайды.