Сфагнум мүгі

Дарынды балаларға арналған
ШҚО арнайы мектеп-лицей-интернаты
Өскемен қаласы
Информатика пәні мұғалімдері:
Оразбаева Ж Ш, Шайымова Б.М

Информатика, биология сабақтарынын кіріккен сабақ

Сабақтың тақырыбы: Сфагнум мүгі. Пернетақта. Пернетақтамен жұмыс.
Интерактивті тақта.
Сабақ типі: Жаңа сабақ.
Мақсаты: Сфагнум мүгінің құрылысындағы ерекшеліктерімен танысу.
Оқушылардың пернетақтаменжәне интерактивті тақтамен жұмыс істеу дағдыларын
қалыптастыру
Міндеттері:
білімділік: Құрылыс ерекшеліктерін материал мэтінінен негізгісін көрсете
отырып меңгерту.

дамытушылық:Мүктер құрылысындагы ұғымдарды ,олардың көп түрлілігін, қолдану
мүмкіншілігін салыстыра дамыту.

тәрбиелік:бір-біріне өзара көмек жэне өзін-өзі тексере білу дағдыларын
тәрбиелеу. Экологиялық көзқарасты тэрбиелеу.

Құрал - жабдықтар: « Мүктер » таблицасы, карточкалар.компьютер

Әдіс - тэсілдер: ішінара ізденту, иллюстративті - түсіндіру, дедуктивті
өздік жұмыс.
|Сабақ кезеңдерінің жалғастылығы. |
|Үйымдастырушылық |Жаңа білімді меңгерту. |
|Үй тапсырмасын тексеру. |Жаңа білімді бекіту. |
|Жан - жақты тексеру. |Үй тапсырмасы туралы ақпарат. |
|Жаңа сабақты қабылдауға дайындау. |Тапсырмалар, инструктаж. |
|Сабақ мазмұны: |

Интерактивті тақта көмегімен сабақта әртүрлі арнайы объектілерді,
құрал саймандар тақтасын пайдалана отырып, жаңа өтілген тақырыпқа арнайы
эффектілер, презентацияларды пайдала білу.
Бүгінгі біздің мақсатымыз осы тақтада әртүрлі құралдарды пайдалана
білу.
Ең бірінші құралдармен танысайық.
1. Бас мәзір.
2. флипчарт- жұмыс аумағы. Бұл аумақта әртүрлі әрекеттерді: сызу, салу,
тұрғызу, қолданыстағы презентауицларды және т.б. пайдалану мүмкіндігі
бар.
3. қаламұштың сызығының қалыңдығы
4. Түстер
5. Маркер
6. Мәтін
7. Болдырмау
8. Шторка
9. Камера
10. Арнайы аспаптар
11. заливка
12. тақырыбы
13. Прокрутка
14. Жималау
15. жұмыс үстеліндегі ескертулер
16. қаламұш
17. Ластик
18. қайтару
19. тазалау
20. прожектор
21. Масштаб
22. Тану
Енді пернетақтаның қызметімен танысайық.: Пернетақта енгізу құрылғысы.
Ол 101 немесе 102 пернелі болады. Пернелер:
1. Символдық
2. Функциялы пернелер
3. Нұсқаушы және меңзерді
4. Сандық
Осы аталған пернелерден басқа тағы да арнайы бірнеше перне бар. Олар:
1.Enter-бұл егзігу пернесі, ол белгілі бір әрекеттің, операцияның
аяқталғанын білдіреді.
2. Бос орын –символдарды бір-бірінен ажырату
3. ←немесе Backspace – меңзердің алдындаға символды өшіру пернесі
4. shift- бас әріптерді басу
5. Caps Lock – Үлкен әріптермен жазу
6.Delete- меңзердің оң жағындағы символдарды өшіру.
Енді осы пернетақтамен жаттығулар жасап көрелік: Мен сұрақтар қоямын,
сендер оны компьютерде орындаңдар. Ол үшін үйге берілген тақырыптан
сұрақтар қояйық:
1. ДК дегеніміз не?
2. ДК құрылғылары: негізгі және қосымша
3. Жүйелік блок түрлері /көлденең және тік
4. Сыртқы құрылғы компьютердің процессорымен не арқылы жалғасады /адаптер
немесе контроллер/
5. Жүйелік блоктың ішінде не орналасқан:
6. Әдіс - тэсілдер: ішінара ізденту, иллюстративті - түсіндіру,
дедуктивті өздік жұмыс.
|Сабақ кезеңдерінің жалғастылығы. |
|Үйымдастырушылық |Жаңа білімді меңгерту. |
|Үй тапсырмасын тексеру. |Жаңа білімді бекіту. |
|Жан - жақты тексеру. |Үй тапсырмасы туралы ақпарат. |
|Жаңа сабақты қабылдауға дайындау. |Тапсырмалар, инструктаж. |
|Сабақ мазмұны: |
|Сабак кезендері. |уақыт |эдіс-тэсілдер |Оқушының іс- |Оқытушының |
| | | |эрекеті |іс-эрекеті. |
|¥йымдастыру. |2-3 м | | | |
|Үй тапсырмасын |15 мин.|Өз бетімен |Биологиялық |Ауызша сұрау. |
|тексеру. | |орындайтын |диктант. | |
| | |жүмыс | | |
|Жаңа материалды |7-8 |Сөздік |Тыңдайды. |Мұғалім |
|меңгертуге дайындық |мин | | |эңгімесі. |
|Жаңа материал |30+ |Өздік жұм. |Тірек |Тексеру. |
| | |Дедуктивті |схемаларымен | |
| | |проб.ізденту. |жұмыс. | |
|Жаңа материалды |20+ |Индуктивті. |Проблемалык |Сүрақтар |
|бекіту. | | |ситуацияларды | |
| | | |шешеді. | |
|Үй тапсырмасы |3 мин | |Жазады. |Дарынды |
| | | | |балаларға тап |

Сабақтың саралау бөлімі: сабаққа өздік анализ.
Сабак барысы:
1. ¥йымдастыру кезеңі:
2. Үй тапсырмасын сұрау:
- Жоғары сатыдағы өсімдіктің белгілері.
- Өсімдіктің қандай бөлімдері жоғары сатыға жатады? Неліктен?
- Мүктэрізділер - тіршілік ету ортасы,өкілдері.
3. Биологиялық диктант.
1. Сыртқы кұрылысына карап мүктер бөлінеді?
2. Қыналар ....себелесіп тіршілігінен туындаған ағзалар.
3. Саңырауқұлақтармен балдырлардың қоректену типі,ал мүктердің ше?
4. Мүктерді окытатын биология саласы.
5. Мүктердің тамырларынын қызметін ... атқарады.
6. Мүктер тіршілігіне кажетті органикалық заттар қайда түзіледі.
7. Мүктердің көбеюіндегі спора арқылы қауашақтар қайда дамиды? Бағалау: 7-
6 -5; 5-4; 4-3;
4. Жаңа материал: Бүгін біз көптеген мың жылдықтарды артқа тастап көне
ағза сфагнум мүгімен танысамыз. Олар торф түзе алады.
Карточкаларды тарату немесе компьютерде беру: Үсақ агзалар, Құрылыс
материалдары, тұщы су, жапырақтың 2/3 бөлігі, су+тұз, ылгал қоры, бірүйлі,
отын, ақ мүк, балшық, улотрикс, йод, резойдтар, ұзынша жасушалар, тамырлар,
екі бөлікке бөліну,торф,өлі жасушалар, споралар, топыпақтың түзілуі,
дәрумендер, фукосантин, ауаның оттегімен қанығуы, суды тазарту, 60м
үзындык, талшықтар, вакуоль, вольвокс, кызгылтым, қызыл, сары, суды
тазартушылар, гифтер, саңырауқұлақтар, органикалық заттар, түйіндер, жарық,
ауаны тазалыгын тексеру индикаторы, қыналар, кышқыл, селбесу, балдырлар,
су+мин. Зат, фотосинтез, жемісті дене, таза ayа, топырак, еліктер.
Тақтадағы тапсырма:
1. Оқулықпен жұмыс.
2. Екі топка бөліп берілген мәліметтер бойынша тірек схемасын кұру.
3. Өз схемасын қоргау.
5. Схема түріндегі деңгейлік тапсырмалар: Тақтада өз схемасын жасап
жатқанда берілген мэліметтердін қайсысы пайдаланбай калғанын айтады. Жэне
неліктен.
6. Суреттер арқылы өз бетімен жүмыс: « сфагнум мүгінің жасушасы»
Құрылысындағы ерекшеліктері мен қызметі (дэптерге салу)
7. «Миға шабуыл» арқылы биологиялык проблемалык ситуациялар:
- Сфагнум мүктерінің ересектерінің резойдтары болмайды.Олар калай тік
тұрады жэне суды қалай сіңіреді?
- Сфагнум мүгінің басқа мүктерден айырмашылығы жапырақтары ашь келеді.
Бұл немен байланысты
- Соғыстың қиын кездерінде мақтаның жетіспеушілігінен санитарлар жара
таңғанда құрғақ сфагнум мүгін пайдаланған. Қандай касиетіне байланысты
қолданды?
- Мынандай жағдайлар кездесіп тұрады. Батпақты суларда ертедегі адамдар
салған бөренелі өткелдердің болуы немесе орта ғасырдағы рыцарлар сүйегінің
қалдықтарының табылуы. Бүлардың сақталуын немен түсіндіруге болады?
- Сфагнум ,кукушкин лен жапырақты мүктерге жатады.Бірақ олардың
жапырактары басқа гүлді өсімдіктер жапырактарына ұксамайды .неліктен?
8. Терминдер: торфты мүк, өлі жэне тірі жасушалар.
9. Үй тапсырмасы: оқулықтан оқуға, «Мүктердің адам өміріндегі ,табиғаттағы
маңызы» шығармашылық жұмыс. Ақпарат эзірлеу.
Сабақка өздік анализ.
- « жоғары сатыдағы өсімдіктер » бөліміндегі Сфагнум мүгі
мүктәрізділермен танысқан соң оқылады. Осы сабакта екі мүкті «кукушкин жэне
сфагнум) салыстыра құрылысындағы ерекше қасиеттерін береді.
- Сынып белсенділігі.
- Сабакты жоспарлағанда мынындай міндеттер қойылды.
- Әдіс-тәсілдерді таңдағанда (көрнекілік,репродуктивті, проблемалы-
ізденту,индуктивті, дедуктивті, өздік жұмыс,міндеттер , жас ерекшеліктері,
сынып ерекшеліктері еске алынып таңдалды. Жаңа материалды меңгертудің
негізгі кезеңі окулықтағы мәтінмен терминдер, тірек схемаларын сызу, болды.
Нэтижесімен оқушыларп мәтіндегі материал негізін көруді, карточка
терминдермен саралау қабілеттерін дамыттым және топпен жүмыс істеу арқылы
бірін-бірі тыңдауға тәрбиеледім. Жаңа материалды бірнеше рет қайталау
нэтижесінде (мәтінмен жүмыс, карточкалармен жүмыс, тактадағы схемамен
жүмыс) тез үғуына бағыттадым.
- Барлық сабақ кезеңдеріне уакыт тиімді бөлінді.Бір кезеңнен екінші
кезеңге қисынды логикалық кұрылыммен өтіп отырылды. Сұрақтар мен
тапсырмалар сабақ соңында биологиялық міндеттерді шешуге әкелді.
- Сабақта ЭВМ көмегімен биологиялық диктанттар , «Мүк» таблицас
интерактивті тақта, карточка-термсиндер, тірек схемалары, биологиялык
проблемалық мәселелер колданылды.
Білім-білік дағдыларын тексеруде үй тапсырмасы -биологиялык
диктантарқылы, фронталды сұрау қолданылса, жаңа материалды тексеруде барлык
тірек схемаларын тексеру, тақтада қорғау,жаңа терминдермен жұмыс арқылы
және өзін-өзі тексерумен жүрді Сабақта жұмысшы (рабочая) атмосферасын
қалыптастыра танымдық ,білімділік (познавательный, обучающий урок) сабақ
жасай алдым. Сабақта қойылған мақсат - міндеттердің бэрі орындалды,
оқушылар белсенді жүмыс істеді, сабақ шығармашылық тығыз мазмұнда болды.