Дін құрамы

Сыныпішілік сайыс

Оқушының пәнге қызығушылығын арттыруда, алған білімдерін тереңдетіп,
өздігінен іздене білуге үйретуде дәстүрлі емес сабақтардың рөлі ерекше.
Осындай сабақтардың бірі 10- сыныпта «Дүниежүзінің дамыған елдері, халқы,
шаруашылығы» тақырыбы оқушылар білімін қорытындылау түрінде өтті.
Сабақтың мақсаты: 1) оқушыының дамыған мемлекеттер туралы алған
білімдерін анықтау, елдердің шаруашылығын толық білуге ынталандыру; 2) ой-
өрісін, зейінін, шығармашылық қабілетін дамыту; 3) ұқыптылыққа, ұжымдық
еңбекке тәрбиелеу, экологиялық, экономикалық білім беру, өздігінен іздеене
білуге үйрету.
Сабақ барысы мұғалімнің кіріспе сөзінен басталады. Оқушылар
дүниежүзінің елдеріне жалпы сипаттама жасайды. 1) Дамыған елдер, халқы,
шаруашылығы; 2) «Үлкен жетіілк» елдері, олардың шаруашылығы.
(Сынып оқушылары екі топқа бөлінеді; топ жетекшілерін сайлау;
қазылар алқасы; жанкүйерлер)
1-кезең. Әр топ берілген сұрақтарға жауап береді.
1- топқа сұрақтар.
1.Әлемде қазіргі уақытта қанша этнос бар? (мың)
2.Польшада қандай дін басым? (католик діні)
3.Дүниежүзіндегі ең көп ұлтты мемлекетті ата (Үндістан)
4.Жапонияның ұлттық күрес түрі (сумо)
5.Қай мемлекет «теңіз арбакеші» атағын алды? (Норвегия)
2- топқа сұрақтар.
1. Қай мемлекет бір ұлтты? (Жапония)
2. Қай қалалар тек астаналық функцияларды орындайды? (Вашингтон,
Канбера)
3.Орман қай елдің басты байлығы болып табылады? (Канада)
4. Халықаралық туризмнің негізгі аймағын көрсет (Туристік аралдар:
Гавай, Багам, т.б.)
5. Микромемелекеттерге мысал келтір (Монако, Лихтенштейн, т.б.)
2-кезең. Картографтар сайысы: тест сұрақтарында аталған мемлекеттерді
картадан тауып көрсету.
3-кезең. Эрудиттер сайысы: әр топқа жеке тапсырмалар беріледі.
1-топқа дүниежүзініің халқының құрамы туралы сызбаны сызу.

2-топқа дүниежүзілік шаруашылық салаларының схемасын сызу.

4-кезең. Білгірлер сайысы: берілген мемлекеттердің асатанасын дұрыс таба
білу.

1.Корея А. Дели
2.Үндістан В. Лиссабон
3. Португалия С. Сеул
4. Малайзия D. Канберра
5.Австралия Е. Стокгольм
6. Швеция F. Куала-Лумпур

(Дұрыс жауаптары: 1-С,2-А,3-В,4-Ғ,5-Д,6-Е )

5-кезең. Капитандар сайысы. Тест сұрақтарына жауап беру.
1- топ капитанына сұрақтар.
1. әлемдік шаруашылық қай жылы құрылды? (ХІХ-ХХ ғғ.)
2. Мақтаны көп өсіретін мемлекет? (АҚШ)
3.Оңтүстік Шығыс Азия елдерінің халықаралық бірігуінің қысқаша атауы
(АСЕАН).
4.Қай елдер ОПЕК-ке мүше? (мұнайды экспорттаушы елдер)
5. Еуропаның қай елдерінде екі мемлекеттік тіл бар? ( Бельгия)
2-топ капитанына сұрақтар.
1. Қандай өнеркәсіп Жапонияның халықаралық мамандану саласы болып
табылады? (машина жасау)
2. Қай мемлекет бейтарапе ел болып табылады? (Швейцария)
3.Қай теңіздік акваторияда мұнай өндіріледі? (Солтүстік теңіздік, Парсы,
Мексика шығаннағы).
4. Қай мемлекеттер «Азия жолбарыстарына» жатады? (Сингапур, Корея
Республикасы, Тайвань, Гонконг)
5. Көп ұлтты мемлекетті ата (Ресей)
6-кезең. «Кім жылжам?». Әр топ тақырып бойынша сызба сызу керек.
1- топ дүниежүзі халқының санын айту.
2- топ халық санының өсуіне әсер еттін факторларды атап өту.

| | |
|Қолайлы фактор |Қолайсыз фактор |
| |Сауатсыздық, соғыс, індет, ашаршылық, |
| |экономикалық жағдайлардың нашарлығы, |
| |жұмыссыздық. |

7-кезең. Жанкүйерлермен сайыс: үлестірмелердегі сұрақтарға жауап беру.
1.ҚХР-дің ауыл шаруашылық дақылдарын ата.
2. Шетелдік Азия әлеуметтік географиялық жағдайына сипаттама.
3.Дүниежүзілік порттарды ата.
4. Үндістанның басты экспорты.
5. Жапонияның «көлеңке» жағы.
6. Италияның ірір қалалары.

Халық нәсілдерін Венн диаграммасына салу.

-----------------------
Дүние жүзі халқы

Дін құрамы

Жас құрамы

Жыныс құрамы

Дүниежүзілік шаруашылық

Өнеркәсіп

Ауыл шаруашылығы

Ауыр өнеркәсіп

Жеңіл өнеркәсіп

Егін шаруашылығы

Мал шаруашылығы