Әдепті бала арлы бала, Әдепсіз бала сорлы бала

Бір уыс мақта
Сабақтың тақырыбы: «Бір уыс мақта»

Сабақтың мақсаты: «Бір уыс мақта» мәтінінің мазмұнын идеясын түсіндіру
мақсатында, балалардың тіл байлығын байланыстырып,
сөйлеу дағдыларын дамыту, балаларды үлкендерді
тыңдауға, сыйлауға, ізеттілікке тәрбиелеу.

Әдіс-тәсілдер: Сұрақ жауап, тыңдау, мәнерлеп айту.

Көрнекілік: Сюжеттік сурет және мақта
-Тәрбиеші.
-Балалар, мына заттың не екенін білесіңдер ме?
Балалар.
-Мақта.
Тәрбиеші.
-Мақтаның бізге қандай пайдасы бар?
Балалар.
-Киі аламыз, жастық, көрпе істейміз.
Тәрбиеші:
-Балалар мақта жұмсақ, үлпілдек, аппақ, жекіл болып келеді. Мақта
бізге сонымен қатар медицинада, май, клем, жіп, киім өндіруде
қолданамыз.
«Бір уыс мақта» әңгімесінің мазмұнын мұғалім қысқаша түсіндіріп өтеді.
Тәрбиеші балаларға:
а) Қаз не істеп отыр еді?
б) Анасы қандай ақыл айтты?
в) Жамап болған соң қыз не істеді?
г) Қыз анасынан не деп сұрады?
д) Анасы не деді?
Тәрбиеші:
-Балалар әрқашан ата-анамыздың айтқанын істеп, кез келген заттың
қадірін білу керек. Кішкентай нәрсенің өзінің құндылығы болады.

Сабақтың мақсаты: «Бақша ағаштары» мәтінінің мазмұнын мектеп жасына
дейінгі балаларға түсіндіру кезінде Ы. Алтынсарин әгімесіне
талдау жасау, мағлұмат беру, балаларды тәрбиелеу сол арқылы
балалардың тіл байлығын дамыту, балаларға жақсы тәрбие беру

Әдіс-тәсілдері: Сабақты түсіндіру, тәрбие туралы мақал-мәтелдер, ұлы
ақындарымыздың нақыл сөздері.

І. Сабақтың барысы: Балаларға тәрбие туралы мағлұматтар беру.

Сергіту жаттығуларын жасату.

ІІ. Жаңа сабақ: Балалар бүгінгі біздің сабағымыз тәрбиеге байланысты. Ы.
Алтынсариннің «Бақша ағаштары» атты әңгімесіне сендерге
оқып берейін. Жаздың әдемі бір күнінде тәңертең бір төре
өзінің баласымен бақшаға барып, екеуі де егілген ағаштары
мен гүл жапырақтарын көріп жүрді.
-Мынау ағаш неліктен тіп-тік, ана біреуі неге қисық өскен
деп бала әкесінен сұрайды.
- Оның себебі ана ағашты жақсы бағумен өсірген, қисық
бұтағын кесіп отырған. Ал екінші ағашты бағусыз, қарамай
өсірген сондықтан ол қисық өскен.

Бағу, қағуда үлкен мағына жатыр. Бұдан сен өзіңе үлкен
абірет аласың. Сен жас ағашсың. Саған тәрбие беріп, қатеңді
түзеп жүрсе сенде менің айтқанымды қылып жүрсең түзу кісі
болып өсесің. Ал өз бетіңмен айтқанды қылмай жүрсей ана
ағаш тәрізді қисық өсесің.

Тәрбиеші: Бұл әңгіме сендерге ұнады ма? Бұдан не ұқтыңдар?

ІІІ. Мақал-мәтел айту. Тірбие тал бесіктен басталады.

IV. Қорытындылау.

Тақырыбы: Ы. Алтынсарин «Әдеп»

Мақсаты: «Әдеп» мазмұнын, идеясын түсіндіру кезінде Ы. Алтынсарин
өміріне қысқаша мағлұматтар жасау. Сол арқылы балалардың тіл
байлығын дамытып, ізгілікке, білімділікке, әдептілікке және
адамгершілікке тәрбиелеу.

Әдіс-тәсілдер: Түсіндіру, көрсету сұрақ-жауап, мақал-мәтелдер.

Көрнекіліктері: Ы. Алтынсарин суреті, әдептілікке байланысты суреттер.

І. Сабақтың барысы: Сәлеметсіздер ме балалар!
Қайырлы күн достар.
Сендерді көргеніме өте қуаныштымын. Ы. Алтынсарин 1841 жала Қостанай
облысы, Затабол ауданында дүниеге келген.
Кел, балалар оқылық!
Оқығанды көңілге
Оқысаңдар балалар
Шамнан шырақ жағылар.
Тілегенің алдыңнан
Іздемей-ақ табылар! (Ы. Алтынсарин)

ІІ. Жаңа сабақ: Ы. Алтынсариннің «Әдеп» әңгімесі.
Бір жұрттың бас әкімі екінші бір байға жолығысып сөйлесіп
тұрғанда қасынан бір жарлы мұжық өтіп бара жатып иіліп, бас
ұрып сәлем берді. Оған қарсы әлгі үлкен әкім төре онан да
төменірік бас ұрып сәлем алды. Қасындағы бай
-Тақсыр, осынша жұрттың үстінен қараған әкімімізсіз, осы бір мұжыққа неге
бас ұрасыз? –деп айтты дейді.
-Сонда әкім:
-Ешбір ілім-білім үйренбеген мұжық сонша иіліп, әдептілігін көрсеткенде,
мен онан әдепсіз болып қалайынба? –деді дейді.
Тәрбиеші: Балалар, бұл әңгімеден не ұқтыңдар?
Балалар: - - - - - -
Тәрбиеші: Бұдан басқа, әдеп туралы (қандай?) не білесіңдер?
Балалар: - - - - - -

ІІІ. Мақал-мәтел айту.
Әдепті бала арлы бала,
Әдепсіз бала сорлы бала

Сәлем сөздің – анасы.

IV. Сурет бойынша әңгіме құрастыру.
(тәрбиеші мен бала арасында)

V. Қорытынды:
- Балалар, сендерге Ы. Алтынсариннің «Әдеп» әңгімесі ұнады ма?
- Қай жері ұнады?
- Қалай ойлайсыңдар, осы әдеп туралы оқып білу керек пе?
- Ұнамаған жері болды ма?
-Өте жақсы балалар. Бүгінгі сабағымыз аяқталды

Құрастырушы: Шардарбекова М.