Екіөлшемді массив

Скачать

Орал қаласы, №44 орта жалпы білім беретін мектеп

Жоғарғы санатты информатика пәнінің мұғалімі Нурмуханова Гульзухра Аманжоловна

9 сынып

Сабақтың тақырыбы : Екіөлшемді массив.

Сабақтың мақсаты: білімділік: екіөлшемді массив, квадрат матрица, бас және жанама

диагональдары туралы негізгі түсінік қалыптастыру;

дамытушылық: бағдарлама құру дағдысын, өзін-өзі бақылау, танымдық қызығушылығын дамыту.

тәрбиелік: жауапкершілікке тәрбиелеу;

Құралдар : компьютерлер, мультимедиялық проектор, экран, тақта.

Көрнекілік: Слайд

Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

ІІІ. Жаңа тақырып түсіндіру

ІV. Тест тапсырмасы

V. Бекіту тапсырмасы. (Компьютерде өз бетімен орындау) .

6. Сабақты қорытындылау, бағалау.
7. Үйге тапсырма беру.

ІІ. Үй тапсырмасы бойынша сұрақтар

a) 1. Массив және массив өлшемі дегеніміз не?

2. Массивтердің негізгі параметрлеріне нелер жатады?
3. Массивті айнымалылар бөлімінде қалай сипаттайды?
4. Массивтерге қолданылатын амалдар қандай?
5. Массивтерді пернетақтадан қалай енгізеді?
6. Массивтерді экранға қалай шығарады?
7. Массив элементтерін қосу бойынша қалай ауыстыруға болады?
8. Көпіршік әдісі дегеніміз не?

b) Тапсырма: Массив элементтерін өсу бойынша реттеу.

Program М2;

const n=6;

var a:array [1. . n] of integer; max, i:integer;

Begin

for i:=1 to n do

read(a[i] ) ;

max:=a[1] ;

for i:=2 to n do

if max<a[i] then max:=a[i] ;

writeln;

write(’үлкен элемент=’, max) ;

readln;

end.

ІII. Жаңа сабақ: Екіөлшемді массив.

Екіөлшемді массивті кесте түрінде енгізуге болады. Кестенің әрбір элементінің екі индексі болады, олардың мәні элементтің орнын көрсетеді.

Математикада квадрат және тіктөртбұрышты кестені матрица деп атайды. Бірінші индекс - жол нөмірі, тек келесі жолға ауысқанда ғана өзгереді; екінші индекс - баған нөмірі. m жолдан және n бағаннан тұратын кестені m*n өлшемді кесте деп атайды.

Екіөлшемді массивтің сипатталуы

1) Берілген массивте неше жол, неше баған?

2) Берілген массивті сипаттаңыз.

3) Массивтің элементтерінің мәнін ата: A[1, 3] =, A[3, 1] =, A[2, 2] =

4) Массивтің мәндері бойынша орнын анықта

A[ . ., . . ] = 10, A[. ., . . ] = 3, A[ . ., . . ] = -7

Жауабы:

1. 3 жол, 4 баған
2. A: array [1. . 3, 1. . 4] of integer
3. -6, 2, -5
4. A[3, 4], A[1, 2], A[2, 3],

Екіөлшемді массивтермен жұмыстың негізгі алгоритмдері

Екіөлшемді массивті толтыру .

А массиві 3 жолдан және 4 бағаннан тұрады. Барлығы 3*4=12 элемент.

Жол бойынша толтыру:

FOR i:=1 to 3 DO {жол нөмірі өзгеретін сыртқы цикл }

FOR j:=1 to 4 DO {баған нөмірі өзгеретін ішкі цикл}

Read (A[i, j] ) ; { пернетақтадан енгізу}

Баған бойынша толтыру:

FOR j:=1 to 4 DO {баған нөмірі өзгеретін сыртқы цикл}

FOR i:=1 to 3 DO {жол нөмірі өзгеретін ішкі цикл}

Read (A[i, j] ) ; { пернетақтадан енгізу}

Массивтің элементтерінің қосындысы .

…

S:=0;

FOR i:=1 to 3 DO

FOR j:=1 to 4 DO

S:=S+A[i, j] ;

Әр жол және әр баған элементтерінің қосындысын есептеу.

Бірөлшемді массив элементтерінің қосындысын есептейтін негізгі алгоритмді қолданамыз және жолдар қанша болса сонша рет қайталаймыз.

Program М1;

Var a: array[1. . 3, 1. . 4] of integer; i, j, S: integer;

Begin

For i:=1 to 3 do

For j:=1 to 4 do

read(a[i, j] ) ;

FOR i:=1 to 3 DO begin

S:=0;

FOR j:=1 to 4 DO

S:=S+A[i, j] ;

WRITELN(I, ’ жол қосындысы= ’, S) ;

End;

Readln;

End.

КВАДРАТ МАТРИЦА

Жолдар саны мен бағандар саны сәйкес келетін екіөлшемді массивті квадрат матрица деп атайды.

Мысалы:

Var A: array [1. . 4, 1. . 4] of integer;

{Массивтің барлық элементтері бүтін сандар}

Бас диагональ: элементтері a[1, 1], a[2, 2], a[3, 3], a[4, 4] (бас диагональда орналасқан элементтерінің индекстері (i=j) ) ;

Бас диагональ үстінде орналасқан элементтер үшін i<j қатынасы орындалады.

Бас диагональ астында орналасқан элементтер үшін i>j қатынасы орындалады.

Жанама диагональ элементтері А[4, 1], A[3, 2], A[2, 3], A[1, 4] (жанама диагональда орналасқан элементтерінің индекстері i+j=4+1 🡪 жалпы түрде i+j=n+1) .

i+j< n+1 - элементтері жанама диоганалінің үстінде орналасқан;

i+j> n+1 - элементтері жанама диоганалінің астында орналасқан;

IV. Тест тапсырмасын компьютерде орындату.

1. Символдық айнымалының типі

- string

+ char

- integer

2. Cимволдар тіркестерін салыстыр

- ’Balkon’ > ’balkon’

+ ’Balkon’ < ’balkon’

- ’Balkon’ = ’balkon’

3. Cимволдар тіркестерін салыстыр:’comp1’ ? ’comp2’

+ ’comp1’ < ’comp2’

- ’comp1’ = ’comp2’

- ’comp1’ > ’comp2’

4. Берілген 'Азиада алауы' символдар тіркесінің ұзындығын анықтау

- 11

+ 12

- 14

5. S1='ab', S2='array'. Берілген S1 ішкі сөзінің S2 жолында бар жоғын анықтау. Бар болса нешінші орыннан бастап кездеседі.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс