Ағаш түрлерін көрсет

№ 5 орта мектеп

Өткізген:
Технология пәнінің мұғалімі Арзықұл Ж.Н.
Сыныбы: 5 «В»

Шалқар қаласы
2012 жыл

Сабақтың тақырыбы: Ою өрнектің қолданылуы.
Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: «Өрнек түрлерін қию әдістерін меңгеру»
2. Тәрбиелік: «Оқушыларды ұқыптылыққа, салт дәстүрді қадірлеуге үйрету»
3. Дамытушылық: «Шығармашылық қабілетін,дүниетанымын дамыту».
Сабақтың түрі: аралас,дәстүрлі.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, баяндау, сұрақ жауап.
Пән аралық байланыс: тарих, сурет, сызу.
Көрнекілігі: ою өрнек үлгісі, слайдтар.
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі
А) оқушыларды түгелдеу
Ә) құрал – жабдығын тексеру.
2. Үй тапсырмасын тексеру
Интерактивті тақтамен жұмыс:
1. Бедерлеп ою түрін көрсет
2. Жұмырлап ою түрін көрсет
3. Кертіп ою түрін көрсет
4. Ағаш түрлерін көрсет
5. Дөңгелектелген түрін көрсет
3. Жаңа сабақ.
Балалар, осы ашық сабақты мына өлең жолдарымен ашқым келеді:
Қолөнер құрақ – құрау ою - өрнек,
Атты баптап айыл тұрман қалшы өрмек
Салт дәстүрі ешкімге ұқсамаған,
Қазақтар ғой байлаған жіпті күрмеп
Ою өрнек ертеден келе жатырған өнердің бір түрі. Бұл ою - өрнектердің
түрлерін мұражайлардан көруге болады. Адамдар ерте кезден ақ ою - өрнектер
тасқа, сүйекке бейнелеген. Ал қазіргікезде үй бұйымдарына , киім –
кишектерге, жиһаздарға, әшекейлерді де бейнелеп келеді. Бұл ою - өрнек
халықпен бірге жасасып, оның рухани материалдық игілігіне айналып келеді.
Бүгінге дейін қазақ ою - өрнектерінің 200 жуық түрі анықталған. Ою
дегеніміз бір өрнекке салып қиып алған үлгі.
Ою - өрнек латынның орнамент деген сөзінен келеді.
Ою өрнек түрлері

Көк әлеміне Малға Аңға Құстарға
байланысты байланысты байланысты байланысты
Жер су Қару Геометриялық Құрт -

өсімдікке құралдарға фигураға
құмырсқаларға байланысты байланысты байланысты
байланысты

| | |
|Түрлері |Атауы |
| | |
|1. Көк әлеміне байланысты |Ай, айшық, жұлдыз, күн, шұғыла |
| | |
|2. Малға байланысты |Айыртұяқ, арқармүйіз, атерін, |
| |қошқармүйіз, тайтүлік, түйетабан |
| | |
|3. Аңға байланысты |Бөрікөз, бөрібұлақ, иттабан, иттіс |
| | |
|4. Құрт – құмырсқаларға байланысты |Алақұрт, жұлдызқұрт, құмырсқа, көбелек, |
| | |
|5. Құстарға байланысты |Қазмойын, қазтабан, құстабан, құсқанат, |
| |құсмұрын |
| | |
|6. Жер су өсімдікке байланысты |Ағаш, бітпесгүл, жапырақ, ирек, ирексу, |
| |райхангүл, үшжапырақ, шиыршық |
| | |
|7. Қару құралдарға байланысты |Айбалта, айыр, балдақ, балта, қармақ, |
| |шынжыр |
| | |
|8. Геометриялық фигураға байланысты |Қосдөңгелек, қостұмарша, төртқұлақ, |
| |тұмарша, сүйір |

Сонымен қатар ою - өрнектерге симметрия заңын пайдаланамыз. Ою -
өрнектің екі жағының бірдей болуы симметрия заңы деп аталады. Ою -
өрнектерде бір элементтің қайталанып отыруын ритм дейміз. Ою - өрнекті
қолданғанда түстердің үйлесімділігіне де мән береміз. Бір – бірімен үйлесім
табылған кезде колорит жасайды. Сонымен қатар олар заттың бетіне ретпен
орналасу керек. Бұл орналасу композитиясы деп аталады. Ою - өрнектерде бір
элементке екінші , үшінші элементтерді қосып, толықтырып композиция
жасайды.
Бүгін біз қошқармүйіз оюын ойып үйрететін боламыз. Ол үшін бізге
қағаз қажет. Тіктөртбұрышты қағазды аламыз, оны екіге бүктейміз, оюдың
суретін саламыз.

| |
| |
|1 Ою өрнек латынның қай сөзінен келеді? |
| |
|2 Компазиция дегеніміз не? |
| |
|3 Симметрия дегеніміз не? |
| |
|4 Ритм дегеніміз не? |
| |
|5 Колорит дегеніміз не? |
| |
|6 Ою дегеніміз не? |
| |
|7 Ою - өрнектің неше түрі бар? |
| |
|8 Ерте кезде ою - өрнекті неге бейнелеген? |
| |
|9 Қошқармүйіз оюы оюдың қай түріне жатады? |
| |
|10 Ою - өрнекпен нелерді әшекелейді? |

7. Үйге тапсырма: Оюды аяқтау, ағаш ікелу, ойылған оюлар әкелу.
8. Бағалау: Оқушыларды сабаққа қатысымы бойынша баға беру.