Ауыспалы осы шақ

Ешмұханова Айнагүл Сандишқызы
Шалқар қаласы №5 орта мектеп
Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Осы шақ және оның түрлері

Білімділік мақсаты:Тақырып мазмұнын ғылыми негізін меңгерту.
Ереже,қорытынды жасай білуге дағдыландыру.
Тәрбиелік мақсаты:Сабақ мазмұны арқылы патриоттық,адамгершілік тәрбие беру.

Дамытушылық мақсаты:Жаттығу жұмыстары арқылы оқушылардың таным
қабілетін дамыту.Өзіндік ой-пікірін қалыптастыру.
Сабақтың типі: Аралас сабақ

Әдістері:сұрақ-жауап,баяндау,Венн диаграммасы т.б

Формасы:ұжымдық,жұптық,жеке.

Көрнекілігі:Плакат,суреттер,интерактивті тақта т.б

Сабақ барысы:Ұйымдастыру
1.Оқушылардың сабаққа қатысымын тексеру;
2.Сабақтың мақсаты мен кезеңдерімен таныстыру.
1-кезең.Өткенге шолу немесе сөз сыры
2-кезең.Білгенге маржан.
3-кезең.Ізден,тап
4-кезең.Не білдім?Не үйрендім?

1-кезеңде оқушылар үйге берілген тапсырма бойынша тест сұрақтарына жауап береді
Тест 9 сұрақтан тұрады тұрады.Тестті дұрыс шешкенде ҚАЗАҚСТАН сөзі шығады.
ҚАЗАҚСТАН сөзін толық тапқан оқушыны жетон беру арқылы бағалау
.
Сұрақ:-Қазақстанда қандай ұлт өкілдері тұрады?
-Біз қандай мемлекетпіз?
-16 желтоқсан қандай мейрам?
-Елбасымыз өз жолдауында: <<Біз өткенімізді ұмытпай,келешегімізді ойлауымыз керек.Бүгінімізді бағдарлап,жастарымызға өнегелі тәрбие мен сапалы білім беруіміз керек>>деген еді.Осы сөздегі өткеніміз,келешегіміз,бүгінгіміз деп қай кезеңдерді айтып отыр?

(Оқушылар сұраққа жауап берген соң,жаңа сабақтың тақырыбын хабарлайды)

Жаңа сабақ:

Осы шақ оның түрлері(2-кезең. Білгенге маржан)
Осы шақ
Мен Шалқарда тұрамын
Мен болашақта Шалқарда тұрамын
-а,-е,-й тұлғалы көсемшенің жіктелуі арқылы жасалады, сөйлемде екі түрлі мәнде қолданылады.
Ауыспалы осы шақ

Отыр
Тұр
Жүр
Жатыр

Нақ осы шақ

Күрделі
Жалаң

Отырмын
Оқып отырмын
-ып,-іп,-п,-а,-е,-й

Біз тәуелсіз мемлекетте өмір сүріп жатырмыз.(Нақ осы шақ,күрделі түрі)
Мен достарыммен тәуелсіздік монументінің қасында тұрмын.(Нақ осы шақ)
Біз,қазақ жастары,өміріміздің жақсы болатынына сенеміз.(Ауыспалы осы шақ)
Жоғарыдағы сөйлемдерді оқушылармен бірлесе отырып,талдайды.Жақсы араласып отырған оқушыға жетон беріледі.
3-кезең. <<Ізден,тап>>
Оқушылар,сіздер алған білімдеріңіздің мына жаттығу арқылы тексергім келеді.Ол үшін мына берілген парақшаларға оқылған сөйлемдердің қай шақта тұрғанын жазып отырыңдар.Кітап жабылады.128-жаттығу оқылады.Оқып болған соң, оқушылар бір- бірін тексереді.
Жұптық тексеру.
Жаттығудың дұрыс жауаптары:
1-сөйлем (н.о.ш)
2-сөйлем (н.о.ш)
3-сөйлем (а.о.ш.)
4-сөйлем (ж.ө.ш)
5-сөйлем (а.о.ш)
6-сөйлем (а.о.ш)
7-сөйлем (а.о.ш)
Нәтижесінде: <<4>> пен <<5>> алған оқушыларға жетон беріледі.
Келесі тапсырма:129-жаттығу.Шығармашылық тапсырма.Берілген қалып етістіктерді қатыстыра отырып,сөйлемдер немесе мәтін құрастыру.Мысалы:
Үкімет үйінің үстінде Республиканың туы желбіреп тұр.Көк аспанда бейбітшілік символы ақ көгершіндер ұшып жүр.Алаңда жастар Қазақстан жұлдыздарының өнерін тамашалап тұр.Ардагер қарттар алдыңғы қатарда отыр.Мен осындай мемлекетте өмір сүргенімді мақтан етемін.
Балалар,сендер бұл кезең бойынша да өз білімдеріңді көрсете білдіңдер. <<Іздеген жетер мұратқа>>дегендей әрқашан ізденуден шаршамаңдар.(Жетон беріледі)
4-кезең. <<Не білдім?Не үйрендім?>>кезеңі
Бұл кезеңнен өту үшін мына тапсымалар орындалады.
Венн диаграммасы:Не білдім?Не үйрендім?
Нақ осы шақ Ауыспалы осы шақ
-қалып етістіктер;
-жіктік жалғауы тікелей жалғанып,
есімдерше жіктеледі.
-құрамына қарай жалаң және күрделі болып бөлінеді.

Іс қимылдың уақытын,яғни шағын білдіреді.

-а,-й,-е тұлғалы көсемшенің жіктелуі арқылы жасалады;
-Сөйлемде екі түрлі мәнде қолданылады.



Бекіту тест
1.Етістіктің неше шағы бар?
а)2 в)3 с)4
2.Нақ осы шақ қандай етістердің жіктелуі арқылы жасалады?
а)кел,бар,айт,сөйле в)оқы,жаз,кір,жүр с)отыр,тұр,жатыр,жүр
3.Мен тәуелсіз мемлекетте өмір сүріп жатырмын. Қай шақта тұр?
а)Осы шақ в)Нақ осы шақ с)Ауыспалы осы шақ
4.Іс-әрекеттің дағдылы қалыпта болып тұруын етістіктің қай шағы деп аталады ?
а)Осы шақ в)Нақ осы шақ с)Ауыспалы осы шақ
5.Ауыспалы осы шақ көсемшесінің қай жұрнақтарының жіктелуі арқылы жасалады ?
а)-а,-е,-й
в)-ып,-іп,-п
с)-ғалы,-гелі - қалы,-келі
6.Ауыспалы осы шақ тұлғасы сөйлемде неше түрлі мәнде қолданылады?
а)2 в) 3 с)4
7.Жіктік жалғауының екінші жағында тұрған нақ осы шақты көрсет
а)жазасың в)отырмын с)жүрсің
8.Нақ осы шақ қандай етістіктер арқылы жасалады?
а)негізгі етістіктер в)күрделі етістіктер с)қалып етістіктер
9.Ауыспалы осы шақта тұрған етістікті көрсет
а)әкетіп жатыр в)елестейді с)сөйледі

Бағалау кілті: 1)в 2)с 3)в 4)с 5)а 6)а 7)с 8)с 9)в
Барлық кезеңдер біткеннен кейін жетондар саналып,қай қатар жеңіске жеткендігі анықталады.
Бағалау:Сабаққа жақсы қатысқан,тесттен жақсы ұпай жинаған оқушылар бағаланады.
Үйге тапсырма: Ереже оқу,жаттығу жұмысын орындау.