Санды өрнек

Өтес орта мектебі

(5-6 сыныптар арасында математикалық сайыс)

Өткізген: Досмагамбетова А.А.

Өтес 2013ж

<<Жұлдызды сәт>>
"Халық пен халықты, адам мен адамды
теңестіретін нәрсе - білім"
М.Әуезов
Мақсаты:
Білімділік: Оқушылырдың ойлау қабілeтін, ой ұшқырлығын, оқуға ынтасын арттыру;
Дамутушылық: ұйымдастырушылық қабілетін дамыту;
Тәрбиелік: оқушылырды ұйымшылдыққа, нақты пәнге қызығушылыққа, жауапкершілікке, өзін - өзі тәрбиелеуге тәрбиелеу;
Көрнекілігі: безендірілген зал, нақыл сөздер, карточкалық тапсырмалар, логикалық есептер, әр топқа даярланған үстел.
Түрі: топқа сайыс сағаты
Типі: ойын түрінде
Жоспары:
1. Ғажайып жұлдыз
2. Жұмбақтар
3. Шырпымен ойын
4. .<<Ойымды жалғастыр>>
5. "Сиқырлы шаршы"
6. "Арифметикалық домино"
7. Көңілді санау
8. Қорытынды
Уа, халайық,Халайық!
Бәріне жар салайық,
Бүгінгі ойын төрінде,
Математика еліне, математика тіліне, есеп шешіп жарысып, шабыт тасып шалқысып, көңілді ойын жасайық!
Бүгінгі өткізілетін <<Жұздызды сәт>> атты математикалық сайысына <<Қош келіпсіздер!>>. Құрметті ұстаздар, көрермен қауым және тікелей осы сайысқа қатысушылар!
Біреу озса жарыста, біреу артта қалады,
Ренжімей тараса, озбағандар жарады.
Жарыс заңы ежелден, жеңімпазды анықтау,
Жеңімпаз болу шарты сол, еңбектену жалықпау.
Сәт-сапар тілеп бәріңе, сайысты біздер басталық.
Нақты білім, терең ой сыналады.
Баға берер әділқазы ортамызда
Сіздерге құрметпенен қол соғылады.
Біреуінің жүрегінің түгі бар
Біреуінің арқалап жүрген қоғамдық жүгі бар.
Біреуінің күмбірлеген күйі бар
Енді біреуінің қатты істейтін миы бар
Әр команданы ортаға шақырамыз.
1-топ _________________, 2-топ _________________, 3-топ _________________.
Білеймін деп қысылма,
Талабың болса бойыңда.
Өнерлінің ырысы,
Жарқырап жатыр жолында.
Математика сырлары,
Қызықтырды біздерді.
Ойынға бірге қатысуға
Шақырамыз сіздерді,
- дей отырып сайыскерлеріміздің білім мен өнеріне баға беретін әділқазылар алқасын ортаға шақырамыз.
(Әділқазы алқасында әдістемелік бірлестігінің мүшелері сайланады).
Тақтадан бүгінгі кештің жоспарымен таныс болайық.
Жоспары:
1. Ғажайып жұлдыз
2. Жұмбақтар
3. Шырпымен ойын
4. .<<Ойымды жалғастыр>>
5. "Сиқырлы шаршы"
6. "Арифметикалық домино"
7. Көңілді санау
8. Қорытынды

Жүргізуші:
Ғылымдардың патшасы атанған,
Евклид, Фалес, Пифагордан бата алған
Төзбейтін өтірікке жалғандыққа
Ақыл ойды тәртіпке келтіретін
Нағыз пән ғой математика, - дей келе, әр топ өздерін таныстырып кетсін.
1-топ ______________, 2- топ ______________, 3- топ __________________.

І кезең.

Жүргізуші:
Мықты болсаң - алдағыны басып оз,
Мықты болсаң - арттағыны жеткізбе!
Мықты болсаң - тайғанама көк мұзда!
Мықты болсаң - бөгеттерді бұзып өт, - деп алғашқы сайысымыз <<Ғажайып жұлдыз>> сайысына кезек береміз. (Әр топтың мүшелері ұсынылып отырған жұлдызшалардың біреуін таңдап, бірінен соң бірі сұрақтарға жауап беру керек. Әр дұрыс жауапқа 5 ұпай беріледі).
1-жұлдыз сұрақтары:
1. Құрамында әріптері бар өрнек қалай аталады?Әріпті өрнек
2. Екі санның бөліндісін не деп атаймыз?Қатынас
3. Р=2(a+b) қандай фигураның формуласы?Төртбұрыштың периметрі
4. 24 санының бөлгіштерін ата: 1, 2, 3,4, 6, 8, 12, 24
5. 5 санының бөлгіштік белгісі? 0 және 5-тен аяқталса
6. Тек таңбалары арқылы ажыратылатын сандар?Қарама - қарсы сандар

2-жұлдыз сұрақтары:
1. Құрамында әріппен белгіленген белгісіз саны бар теңдік қалай аталады?Теңдеу
2. Картадағы кескін ұзындығының оған сәйкес жер бетіндегі қашықтыққа қатынасын не дейміз? Масштаб
3. S= ab қандай фигураның формуласы? Тіктөртбұрыштың ауданы
4. 27 санының бөлгіштерін ата: 1, 3,9, 27
5. 9 санының бөлгіштік белгісі? Цифрларының қосындысы 9-ға бөлінсе
6. Оң санның модулі неге тең?Өзіне

3-жұлдыз сұрақтары:

1. Амалдар таңбалардан, жақшалардан және сандардан ғана құрастырылған жазуды не деп атаймыз?Санды өрнек
2. Екі қатынастың теңдігі? Пропорция
3. V=abc қандай фигураның формуласы? Тікбұрышты параллелепипедтің көлемі
4. 32 санының бөлгіштерін ата: 1, 2, 4, 8, 16, 32
5. 10 санының бөлгіштік белгісі? 0 -ден аяқталса
6. Теріс санның модулі неге тең? Қарама-қарсы санға тең

Әділқазы алқасынан ІІ - сайыстың қортындысын сұраймыз.

ІІ кезең.

Жүргізуші:
Айыра біл жақсы менен жаманды
Айыра біл, қарындаш пен қаламды.
Айыра біл, соқпағын да өмірдің,
Айыра біл тапсырмаңды алдағы - деп кезекті <<Жұмбақтар>> сайысына береміз: (Әр топтың топбасшылары қатысады, әр дұрыс тапқан жауапқа 5 ұпайдан беріледі, егер топбасшысы шеше алмай жатса топ мүшелері көмектесе алады, бірақ та ұпай саны 2-ге кемиди)

Көлден ұшты 50 қаз,
Қайтып қонды 20 қаз
Қонбады оның нешеуі,
Қане кім тез шешеді?
Жауабы: 30 қаз

6 аламаның 2-ін
Досың сұрап алады.
Айтшы сонда нешеуі
Өз қолыңда қалады.

Жауабы: 4

Аулада 60 үйрек,
Қорада 20 үйрек,
10 үйрек тығылды
10 үйрек жығылды,
Қалғаны неше үйрек?
Жауабы: 70 үйрек

11 түйе, бес жылқы.
2 сиыр, бір ешкі
2 қоян, үш түлкі,
Неше болды барлығы?

Жауабы: 24

Қолымда 55 алма
5-ін бердім апама,
5-ін бердім атама,
Нешеуі қалды өзімде?
Жауабы: 45 алма
Қанша жұмыртқа қалды?
Тауықтың біреуі
Бес балапан шығарды.
Көптен күтіп жүреді
Інім қатты қуанды.
Он жұмыртқа бастырған
Қарай алмай шаршады
Жаулығының астында
Жатыр әлі қаншауы?
Жауабы: 5
Қанша жанғақ?
Портфелде әуелі
13 жаңғақ бар еді
Науат пен Маратқа
Самат пен Сағатқа
Апасына Қанаттың
Екі - екіден тараттым
Қанша жаңғақ қалғанын
Айта қойшы ал жаным
Жауабы: 3

Қанша кісі?
Атам, әжем, ағаммен,
Әкем, інім және мен
Анам және енесі
Енесінің бөлесі -
Отыр еді шай ішіп,
Жеңгем кірді майысып
Арқасында кіші інім
Саны қанша айта ғой
Үйдегі бар кісінің
Жауабы: 11

ІІІ кезең. Шырпымен ойын. Әр топ қарсылас топқа өздері дайындап келген шырпымен есептерін береді. Дұрыс жауап 10-ұпаймен есептеледі.
ІV кезең. <<Ойымды жалғастыр>> Әр топ өздері дайындап әкелген мақал - мәтелдерін қарсылас топтарға жасырады. Мақал - мәтелдерде сандар болуы керек. Әрбір дұрыс жауап 5-ұпаймен бағаланады.

V кезең.

Жүргізуші:
Ойланайық азырақ, уақытыңды үнемдеп,
Кім шығады кәнеки, жауабын мен білем деп - келесі сайыс кезегі <<Сиқырлы шаршы>>. Әр топқа жеке тапсырма беріледі. Дұрыс жауап 10 ұпаймен есептелінеді

1 топ:
Кез келген бағыттағы сандардың қосындысы 21-ге тең болатындай етіп 3, 4, 5, 6, 8, 9 сандарымен бос торкөздерді толтыр.

2 топ:
Кез келген бағыттағы сандардың қосындысы 24-ке тең болатындай етіп 4,6,7,9,10,11,12 сандарымен бос торкөздерді толтыр.

3 топ:
Кез келген бағыттағы сандардың қосындысы 30-ға тең болатындай етіп 2, 4, 6, 8, 12, 14, 16, 18 сандарымен бос торкөздерді толтыр.

Жауаптары:

10
3
8
5
7
9
6
11
4

11
4
9
6
8
10
7
12
5

12
2
16
14
10
6
4
18
8

VI кезең.

<<Арифметикалық домино>>. Ойынды қолында ең кіші сан жазылған карточкасы бар ойыншы бастайды. Қойылған карточкаға ойыншылар амал дұрыс орындалатындай өзінің карточкасынан сәйкес келетінін жалғастырып қояды. Егер ойыншыда қажетті карточкалар жоқ болса, ойын кезегін келесі ойыншы алады. Осылай ойнай отырып, кім бірінші болып өзінің барлық карточкаларын қойып бітірсе, сол 10 ұпайға ие болады.

=238
30*7

=47
17*40

=280
40*24

=30
25*9*4

=19
50*19

=85
92*7

=210
35+47

=680
460+470

=960
130*4

=900
205*4

950
80+45

=644
200-35

=82
240:6

=930
400:25

=520
420:3

=820
490:7

=125
850:50

=165
648:8

=40
71-24

=16
650-370

140
900:30

=70
760:40

=17
135-50

=81
270-32

VII кезең.

Жүргізуші: Математика
Сонау-сонау алысқа, жүзсін десең кемелер,
Тылсым-сырлы ғарышқа, ұшсын десең денелер,
Жасау үшін бәрің де
Математика - Ең маңызды ғылым бұл,
Сондықтан да, сондықтан да сол ғылымның тілін біл деп отырып - келесі кезең <<Көңілді санау>> сайысы. Кестедегі сандарды тез санауға оқушыларды шығарады. Оқушының кестедегі сандарды ретімен көрсетіп, оларды тауып, атап шығу уақытын есептеп отырады. Ең аз уақыт ішінде сандарды атап шыққан оқушы 5 ұпайға ие болады.

Санаңды сенің толтырар,
Есептану пәні бар.
Сабағынды егер оқысаң,
Өмірде саған жол болар.

Сайысымыздың соңғы сәті таяп қалды.
Ал, қазыр әділқазылар сөз алады.
Сайысымыздың жеңімпаздарың анықтап,
Мақтау қағаздарын тапсырады.

(Әділқазы алқасынан жалпы сайыстың қортындысы сұралады) Музыкалық сәлем.
Алдыңызда жайнаған жүздер әні
Сіздермен кездесеміз біздер әлі.
Әділқазы, көрермен сау тұрыңыз,
Күтеді бізді жарқын күндер әлі!