Мезолит дәуіріндегі алғашқы адамдардың қоғамдық құрылымы мен шаруашылықтық өзгерістері

Скачать

Сабақтың тақырыбы: §9 Мезолит дәуіріндегі алғашқы адамдардың қоғамдық

өміріндегі өзгерістер

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: орта тас ғасырының ерекшеліктері, қоғамдағы өзгерістер, егіншілік

пен мал шаруашылығының қалыптасуы туралы сызба түрінде

түсіндіре отырып, оқушылардың білімдерін жетілдіру;

Дамытушылық: оқушылардың ізденушілік, танымдық қабілеттерін арттыруға

шыңдау;

Тәрбиелік: оқушыларды елін, жерін сүюге, білімділік пен еңбексүйгіштікке,

шығармашылықпен жұмыс жасауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: топтық сабақ
Сабақтың әдісі: интерактивті, пікір алмасу, топпен жұмыс, сұрақ - жауап

Қолданылатын әдіс-тәсілдер: миға шабуыл, кім тапқыр, сөзжұмбақ, тарихи диктант.

Қолданылатын ресурстар: интербелсенді тақта, стикер, маркерлер.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру

Топқа бөлу

Оқу құралының түгелдігін қадағалау

Оқушыларды түгендеп, зейінін сабаққа аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

1. Күннің жылынуы туралы не айтасың?
2. Мезолит дәуіріндегі мұздықтың еруі?
3. Қазақстан жеріндегі өзгерістер?
4. Мезолит дәуірінің тұрақтары?
5. Мезолит дәуіріндегі өзгерістер?

«Ойлан, тап» үй тапсырмасына қатысты сөздерді тауып, сызу

Явленка, Мичурин, Тельман, Дүзбай, Әкімбек, Қызылсу, Боголюбово, қасқыр, қабан, бұғы, бұлан, мезолит.

ІІІ. Жаңа сабақ

Жоспары: 1. Рулық қауымның нығаюы

2. Мал шаруашылығының пайда болуы

3. Егіншіліктің шығуы

1. Адамдар бұрынғыға қарағанда ұжымдасып, топтасып өмір сүрді. Ендігі адамдардың біріккен ұжымын тобыр деп айтуға келмеді. «Саналы адамдар» өмірінде туыстық қатынастар басты мәнге ие болып, олар рулық қауымда өмір сүрді.

Қауым

Қариялар ересектер балалар

Бағыштау (инициация) - балалар тобынан ересектер тобына өту.

2. Мезолит заманының тұрғындары бір жерде ұзақ тұрақтамады. Үнемі жайылымын ауыстырып, өрістеп отырған аңдардың соңынан ілесіп көшіп жүрді. Мезолиттік аңшылар Ертіс, Есіл, Тобыл, Торғай, Жайық өзендерінің жағалауларын мекендеді.

Аң аулаудан мал өсіру қалыптаса бастады. Ежелгі аңшылар жас төлдерді өлтірмеген, оларға сырғауылдардан мықты қоршау орнатып, өсіре бастаған. Осылайша қой, ешкі, сиыр, шошқа қолға үйретілді. Алғаш қолға үйретілген жануар - ит.

3. Егіншіліктің пайда болуы әйелдер еңбегіне байланысты болды. Еркектер аң аулап жүргенде, әйелдер мен балалар жеуге жарамды өсімдіктерді, жемістер мен жидектерді жинады. Терімшілікпен шұғылданып жүрген әйелдер жұмсақ топыраққа түскен дән қалдықтарының уақыт өте келе өсіп-өнетінін байқады. Сөйтіп ұзақ уақыт барысында терімшіліктен егіншілікке көшу кезеңі басталды. Егіншілік пен мал шаруашылығының шығуы, бұл адамдардың сан жылғы қажырлы еңбегі арқасында жаңа тас дәуірінде толық жүзеге асты.

Дәптермен жұмыс:

Қауым: қариялар, ересектер, балалар.

Бағыштау (инициация) - балалар тобынан ересектер тобына өту.

Алғаш қолға үйретілген жануар - ит.

Сергіту сәті.

Топтық жұмыс. Тарихи диктант

1-топ.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс