«дарабоз 2012» тарихи танымдық ойын

ШҚО, Семей қаласы

Шәкәрім атындағы облыстық үш тілде оқытатын мамандандырылған дарынды
балаларға арналған мектептің тарих пәні мұғалімі Қожахметова А.Қ.

«Дарабоз 2012» тарихи танымдық ойын
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушылардың зеректік қабілетін дамыта отырып, ой өрісін
кеңейту, білімге құштарлығын арттыру, оқушылардың арасынан озық ойлы
дарабозды анықтау, оқушылардың алған білімін қорытындылау.
Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымын, тарихқа деген қызығушылығын және
ойды жүйелеу қабіліетін дамыту, шығармашылығын дамыту.
Тәрбиелік: Өз мүмкіндігін дұрыс пайдалана алатын зерделі тұлғаны тәрбиелеу.
Түрі: Танымдық ойын сабағы.
Пәнаралық байланыс: тарих, математика, қазақ тілі, биология, ағылшын-тілі
Сайыстың барысы:
Кіріспе бөлім.
Ұйымдастыру кезеңі:
А) сайысқа қатысушыларды анықтау
ә) сайысқа дайындығын тексеру
б) қазылар алқасын сайлау.
II Негізгі бөлім:
Сайыстың шарттары:
1) «Сәлем сөздің анасы» таныстыру, оқушы ұраны
2) «Білім ағашы» сұраққа- жауап
3) «Мен ұнататын үш пән» ( ұяшықтағы үш пән бойынша сұрақтар)
4) «Полиглот» тіл өнер сайысы ( үш тілде білімін тексеру)
5) Тарихи дамино
II. Қорытынды бөлім.
Қазылар алқасын берген қорытындысы. Сайысқа қатысушы оқушыларды марапаттау.
Жүргізуші:
Қайырлы күн. Құрметті ұзтаздар, көрермендер, оқушылар
Ғылымның сырын ұғына
Шығыңдар білім шыңына
Ұқыптылық пен зеректік
Жеткізер сіздердей өренді
Жеңістің мынау шыңына деп бүгінгі бақ сынасар сайыскерлерімізді қол соғып,
қошеметтеп ортаға шақырайық
( сайыскерлер ортаға шығады)
Сайыскер сіздерге сәттілік тілейміз
Сайыста бақ сыналар, бап сыналар
Бас жүлдені өнерлі, тапқыр алар
Кім өнерлі, тапқыр алар
Кім өнерлі, кім тапқыр- шешу қиын
Қазылар алқасы болмаса нық сын алар дегендей кез- келген сайыс бағалануы
тиіс. Осының аражігін ажырататын қазылар алқасы деген болады. Бұл жарыстың
ажырамас бір бөлшегі бізде сол үрдіс бойынша әділдігін айтып, тура шешім
шығарар қазылар алқасын сайлап алсақ.
«Сәлем сөздің анасы» таныстыру , оқушы ұраны.
« Білім ағашы» сұрақтары:
Көңілін халықтың таптың бүгін
Елес қой мынау бізге жат күн бүгін
Бір бірлеп сұрақ қойып бақ сынайық
Байқайық оқушылардың тапқырлығын Бұл айналымда оқушылар сұрақтарға жылдам
жауап беруі керек, сұраққа тез және дәл жауап бергендерің есептеледі.
Қазақтың үш биі ( Қазыбек, Әйтеке, Төле)
2. 1718 жылы жоғарғы Ертіс бойына салынған әскри бекініс (Семей)
3.Ежелгі грек аңыздары қалай аталады ( миф)
4.Тайқазан орналастырылған кесене (Ахмет Иассауи)
5.Ең алғашқы адамдар қай жерді мекендеген
( Африка, Азия)
6.Амангелді бастаған 15 мың көтерілісші қоршаған қала (Әйтеке бидің шын аты
( Айтақ)
7.Қазақстанда ежелгі адам неше жыл бұрын өмір сүрген
( 1 млн)
8.Анропонимика нені зерттейді? ( кісі есімдерін
9. Жетісуда 704 жылы билік басына келген мемлекеттік бірлестікті ата (
Түркештер)
10.Грек авторлары « Азиялық скиф» деп атаған тайпалар ( Сақ тайпасы)
2-оқушы
1.Жеті жарғы заңдарын шығарған кім? ( Тәуке)
2.Шыңңысханның үлкен ұлына соғылған кесене атауы (Жошы хан)
3. Ш. Уалихановтың шын есімі ( Мухамед-Қанапия)
4.Тастағы сурет қалай аталады? ( петроглиф)
5. Алаш партиясының бағдарламасындағы бөлім саны (10)
6. Аналық дәуір қалай аталады? ( матриархат)
7. 1837-1847ж болған ұлт- азаттық көтеріліс басшысык кім? (К.Қасымұлы)
8. 1824-189ж М.Өтемісұлы тұрған қала (Орынбор)
9. Моғол империясының негізін қалаған кім? (Шыңғыс хан)
10. Аңырақай шайқасы болған жыл (1729ж)
3-оқушы
1. .Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот)
2. Этнонимика нені зерттейді?
( ру, тайпа, халық атауларын)
3.Бөкей ордасы құрылды (1801ж)

4. Аталық ру қалай аталады? ( патриархат)
5.Этнонимика нені зерттейді? ( ру, тайпа, халық атауларын)
6.Қытай маңынан табылған адам қаңқасын қалай атады?
( Синантроп)
7.Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот)Ява
аралынан табылған қаңқа қалай аталады?
( питекантроп)
11. Әлемдік дінге қай діндер жатады?
( будда, ислам, христиан)
III. Мен ұнататын үш пән
Сараланар сайыскерлер білімі
Математика, қазақ тілі, биология пәндері
Білімділер озар бүгін ілгері
«Мен ұнататын үш пән» айналымы. Бұл айналымда негізгі пәндер бойынша
сұрақтар дайындалады. Ұпайлар астында сұрақтардың жасырылған, сұрақтардың
ауыр жеңілдері ұпайларға байланысты.
Математика пәні
10 балл. Тік төртбұрыштың ауданын қалай табамыз? ( ұзындығы мен енін
көбейтеміз)
20балл. Ер баланың ағалары жоқ. Ал оның қарындасының сіңілісі қанша болса,
сонша ағасы бар. Осы отбасында неше ер бала, неше қыз бала бар ( 71 ұл, 2
қыз)
30 балл. Қорапта шыршаның бірнеше ойыншықтары бар еді: 9 ойыншықты шыршаға
ілінгеннен кейін қорапта 3 ойыншық қалды. Ең әуелі қорапта неше ойыншық
бар еді? ( 12)
40 балл. Бір күні есек пілдің , түйенің және жирафтың массасын білу үшін
таразыға тартыпты. Сонда олардың жалпы массасы 6160 кг болыпты. Таразыда
түйе мен жираф қалғанда , оның массасы 475 кг болды. Піл мен түйенің
салмағы қанша? ( түйе 676 кг, піл 5009 кг)

Қазақ тілі пәні.
10 балл. Қосымшаның түрлерін ата? ( жұрнақ, жалғау)
20 балл. Ауыз әдебиетінің ең көне жанры ( ертегі)
30 балл. Сөз мағынасын зерттейтін тіл білімінің бір саласы ( лексика)
40 балл. Сөздің айтылған кездегі белгілі бір буынының ерекше көтеріңкі
дауыспен айтылуы ( Екпін)
Биология пәні.
бю10 балл. Жер бетіндегі ең ірі жануар. ( піл) Кенесары билер сотын жойып
, оның орнына енгізді? (хандық сот) Кенесары билер сотын жойып , оның
орнына енгізді? (хандық сот) Кенесары билер сотын жойып , оның орнына
енгізді? (хандық сот) Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді?
(хандық сот) Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық
сот) Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот)
Кенесары билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот) Кенесары
билер сотын жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот) Кенесары билер сотын
жойып , оның орнына енгізді? (хандық сот) Кенесары билер сотын жойып ,
оның орнына енгізді? (хандық сот)
20 балл. Жылдан құр қалған жануар ( түйе)
30балл. Қай өсімдікте сабақ, жапырақ, тамыр жоқ?
( саңырауқұлақ)
40 балл. Жемістардің тәтті суы не? ( нәр, сөл, шырын)
IV кезең. «Полиглот» білім саяхаты.
Оқушылар бұл саяхатта көптеген жұмбақьарға жауап бере отырып , өз анна
тілімізбен қоса орыс, ағылшын тілдеріндегі білімдері сарапталады.
Оқушылар біздің білім саяхатына арналған жүйрік поезымыз Семей қаласынан
шығып, вокзалға тоқтап №1 вагоннан алады.
1.Көп моншақ үй үстіне қойдым шашып
Қарасаң толып жатыр көзіңді ашып
Үйіме сәулеленіп түссе жарық
Кетеді әлгі моншақ бәрі қашып ( жұлдыз-звезда-star)
2. Қыс жатады, жаз тұрады.
Жоқ болса да қол аяқ қаз тұрады. ( қар-снег-snow)
3. Жол үстінде қу қазық
Мергеншіге жол азық ( қоян- заяц-rabbit)
4. Алыстан қарасам аппақ,
Татып қарасам тәтті ақ ( қант- сахар-shudar)
5. Бұдан кір қорқады
Судан бұл қорқады ( сабын- мыло-soap)
6. Көкпеңбек еді көктемде
Қызарады күзге жеткенде ( алма- яблока- apple)
7. Білімнен мол сый-асы
Балғындардың ұясы ( мектеп- школа-scool)
8. Өзі айлакер, өзі бір қу
Жүрген жері айқай да шу ( түлкі- лиса- fox)
9. Қанатым бар ұшпаймын
Көл астында қыстаймын ( балық- рыба-fish)
10. Бойын жерге жасырған, бұрымы бар жасылдан ( сәбіз- морковь- carrot)
Оқушылар барлығына жауап бергеннен кеін сөз талқы.
Біле бер қанша білсең – тағы тіле,
Жетерсің мақсатыңа біле- біле.
Y. Кезең. « Менің білім деңгейім» Тест сұрақтары.
Кімдер жүйрік, өнерпаз білейікші
Мектептің дарабозы деп жүрейікші
Әділқазыларға тек әділдікті
Ал, білімді жастарға сәттілік тілейікші
Құттықтайық ал енді
Дарабоз болған ұланды
Өрге жүзіп өнері
Тауға өрлесін талабы
Қуаныштан жанары
Шоқтай болып жанады,-дей отырып бүгінгі Дарабоз-2012 тарихи танымдық
сайысымызды аяқтаймыз.