Мектеп мұғалім

Тәрбие отбасынан басталады

1. ...Адамға ең бірінші білім емес, рухани тәрбие берілуі керек,
тәрбиесіз берілген білім- адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның
барлық өміріне апат әкеледі....
Әл-
Фараби.
дегендей балаға әуелі білімнен бұрын,тәрбие берілуі тиіс.
Балаға анықтама беретін болсақ
Бала-жасы кәмелетке толмаған, жан-жақты тәрбиені қажет ететін,
болашағынан көп үміт күттіретін жеке тұлға олай болса, балаға тәрбие
берушілер
Бала:
Жанұя, ата-ана
Ортасы, жолдастар
Мектеп мұғалім
Осының ішінде бүгін ата-ана, жанұя тәрбиесіне тоқталып өтсек.
«Адамның бір қызығы бала деген» Абай айтқандай, бала адамның да өмірдің
де қызығы. Ата-ана- тәрбие өнегесі,
сондықтан, мынадай қазақ мақал мәтелдері ертеден жатталып, айтылып келеді.
«Ата көрген-оқ жонар,
Ана көрген- тон пішер,
Баланың ұяты-әкеге,
Қыздың ұяты-шешеге»
Баласының келешегін ойлаған ата-ана өз мекенін ауыстыруға дейін барып
жатады.
«Ұлың жақсы болсын десең, ұлы жақсымен көрші бол, қызың жақсы болсын десең,
қызы жақсымен көрші бол» деген өнегелі сөз де содан шықса керек.
Бала тәрбиесі туралы сөз ете қалғанда «Алты айлық баласын тәрбиешіге
әкелген ата-анаға, сіз балаңыздың 1,5 жыл тәрбиесін өткізіп алдыңыз, баланы
іштен тәрбиелеу керек» деген еврей халқының мысалын келтіріп жатамыз.
Бала тәрбиесі- қиын да күрделі процесс. Біз баламыздың тәрбиелі де өнегелі
болып өсіп, өз қатарының алды болғанын қалаймыз. Бірақ баламызды осы
мақсаттарға сай тәрбиелеу үшін үлкен еңбек, күш-жігер қажет екенін бәріміз
білсек те, мойнымыз жар беріп, бала тәрбиесімен айналыса бермейміз. Кейін
баламыз есейген сәтте, «сен маған тартпағансың, мынаны олай істемедің,
ананы бұлай істемедің, ештеңеге қырсызсың» деп кінәлап жатамыз.
Еліміздің көркейіп, өркениетті елдің қатарына қосылып, халықаралық деңгейге
шығуы бүгінгі ұрапқ бейнесімен көрінеді.
Шығыс ғұламасының бірі болып саналатын Жүсіп Баласағұнның дастандарында
отбасы тәрбиесі көп айтылады.
Мемлекеттің беріктігі тек ел билеуші қайраткерлерге әділ заңға , күшті
әскерге ғана емес, әр отбасының беріктігіне байланысты екендігін
сипаттайды.
Оның ойынша: отбасы беріктігі жаңа жар таңдаудан басталады және өнегелі
отбасында ғана өнегелі ұрпақ тәрбиеленеді.
Елбасы Н. Назарбаев «Еліміздің болашақта гүлденуі бүгіннен басталады»
баяндамасында отбасының беріктігі, жұбайлардың бір-біріне, ең бастысы,
балаларының алдындағы жауапкершілігі де көп нәрсеге байланысты. Ата-аналар
балаларына, ал балалары ата-аналарына қамқор болуға тиісті деп атап өткен.
ҚР-ның Конститутциясыда «Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу
ата-ананың құқығы әрі парызы деп көрсетілген.»

«Кәмелетке толмағандардың құқық бұзушылық себептері»
1. Жанұя тәрбиесінің дұрыс ұйымдастырылмауы;
2. Оқушылардың мектептегі оқу-тәрбие процесіне толық көңіл аудармауы;
3. Оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыруда кеткен кемшіліктер.

«Балалардың мінез-құлқындағы ауытқушылықтың көрінуі.»
1.Мектепте сабақтан қашу;
2. Мектеп тәртібін бұзу;
3. Балағаттап сөйлеу;
4. Мектеп мүлкін бүлдіру;
5. Сабақты бөлу, төбелесу;
Үйінде:
1. Үйден қашу;
2. Үйдегі міндеттерді орындамау;
3. Ешкімді тыңдамау, өтірік айту.
«Құқыққа қарсы әрекеттер.»
1. Қаңғыбастыққа салыну;
2. Қайыр сұрау;
3. Құмар ойындар ойнау;
4. Есірткі қолдану;
5. Ұрлық жасау;
6. Ата-ана айтқанын тыңдамау;
7. Дене жарақатын салу;
8. Алаяқтықпен айналысу;
О. Кунц «Жақсы адам тек оны дұрыс тәрбиелегенде ғана қалыптасады» деп дұрыс
тәрбиелеу үшін ата-аналар мына жағдайларды ескеру керектігін айтады.
1.Білім; 2. Отбасы ауаны, ахуалы; 3. Педагогикалық такт және талап
қоюшылық; 4. ата-аналармен балалардың идеялық тұлғасы; 5. ата-аналардың
әрекет бірлігі.
Отбасындағы бала тәрбиелеу жұмысы түбегейлі жүйелі түрде қадағаланып.
жаңаланып, заман талабына сай өзгеріп дамып отырса, тәрбиенің құндылығы
арта түседі.
М. Жұмабаев «Жас бала- жас бір шыбық, жас күнде қай түрде иіп тастасаң,
есейгенде сол иілген күйінде қатып қалмақ » деп түйін жасайды. Халық
педагогикасына сүйене отырып, баланы патриоттыққа тәрбиелеу, отан сүйгіштік
пен ұлттық намыс, жігерлікке, халқын сүюге тәрбиелеу-ең басты мәселелердің
бірі.
Қорытындылай келе, Еліміздің 50 елдің қатарына қосылу үшін білімді,
тәрбиелі ұрпақ өсіру ата-ана мен мұғалімнің қолында дей келе, Ахмет
Байтұрсыновтың сөзімен қорытындылаймын.
Басқа халықтардан кем болмас үшін біз білімді, бай һәм күшті болуымыз
керек.
Білімді болуға оқу керек, бай болуға кәсіп керек, күшті болуға бірлік
керек.

Тәрбие отбасынан
басталады

Баяндамашы: Бөкенбаева Г. О.
-----------------------
Қылмыс неден туындайды?

Тәртіпсіз
діктен

Біреудің мүлкін пайда қылып алуда

Ішкілікке
салынғандықта

Жетіспеушіліктен

Жұмыссыз
дықтан

Ата-анасының тілін алмай, көшеде жүрген жасөспірім қылмыс жасауға

Анаша шеккен адам қылмыс жасауға бейім

Төбелеске жақын адамдардан