Австралияның географиялық орны

Батыс Қазақстан болысы Казталов ауданы Қараөзен мектеп-лицейінің
география-биология пәнінің мұғалімі Наурызова Бақытжамал
Шәріпқалиқызы

Сабақтың тақырыбы: Австралияның географиялық орны. Жер бедері мен пайдалы
қазбалары.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Австралияның географиялық орнының
ерекшеліктерін, жер бетінің сипатын, табиғатын түсіндіріп, оның тарихын,
жер бетінің құрылысы туралы білімді қалыптастыру.
Білімділік мақсаты: Оқушыларға жаңа сабақты мазмұндау. Австралияның
географиялық орнын, зерттелуін, жер бедері мен пайдалы қазбаларының даму
ерекшеліктерін ғылыми деректерді пайдаланып ,тереңдете меңгерту.
Дамытушылық мақсаты: Білімге құштарлығын, дүние танымдылық көзқарасын,
картамен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыра отырып және өз бетімен білім
алу дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік мақсаты: Ғылыми деректерге сүйене отырып, халықтық тәрбие
үлгілерін қолдану, өсіп-өркендеу тұрғысынан дұрыс қабылдауға, ұлтаралық
сыйластыққа, шындыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақ көрнекілігі: Дүниежүзінің физикалық картасы, саяси картасы, атлас,
кескін карта, оқулық, қосымша оқулықтар, интерактивті тақта, плакаттар.
Сабақтың әдісі: СТО, топпен жұмыс, картамен жұмыс
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру бөлімі. Оқушыларды сабаққа дайындау.
Топтарға бөлу
ІІ. Үй тапсырмасын бағалау.
Өткен материктер бойынша сұрақтар қою. «Білім бәйгесі»
І- топ
1. Африкадағы ең ұзын көл
2. Солтүстік Америка даласы
3. Жер шарындағы 2-ші орындағы материк
4. Ең үлкен арал
5. Мұз басу әсерінен қалыптасқан тік жағалы, терең тар шығанақты не дейміз?
6. Ең кішкентай құс
7. Африканың шөптесін өсімдіктер мен бұталы ағаштар өсетін даласы
8. Дүние жүұзіндегі ең терең шұңғыма қалай аталады?
ІІ- топ
1. Африканың ең биік нүктесі
2. Бразилия Саваннасы қалай аталады?
3. Дүниежүзінде ең биікте жатқан көл
4. Дүние жүзіндегі әйгілі цейлон шайы мен үнді шайы өсірілетін ел
5. Евразиядағы ең биік жанартау
6. Вельвичия өсімдігі қайда өседі?
7. Африкадағы кеуіп қалған өзен арнасы қалай аталады?
8. Африканың өендерінің су жинау алаптары
ІІІ-топ
1. Бразилия Саваннасы
2. Ең ылғалды жасыл материк
3. Суккулент дегеніміз не?
4. Анд тауының символы болған жануар?
5. Атакама шөлі қай тауда орналасқан?
6. Гуано дегеніміз не?
7. Табиғи каучук алынатын ағаш

3. Жаңа сабақты меңгерту
ІІІ. Қызығушылықты ояту
Ертеде ренжіп мен аралдарға
Кетіп ем жылжып өзге жағалауға
Оңтүстік жарты шарды мекен еттім
Талайлар көшіп келді паналауға

Сондайлық аспан тірер тауларым жоқ
Ойпат көп, шығысымда жоталар көп
Шағыл мен құм бдасады баурайымды
Сөнбеген өзгелердей жанартау жоқ

Тұрсамда ортасында мұхиттардың
Суына жауын-шашын қанықпадым
Оңтүстік тропигі кесіп өтіп,
Шудаларын бұлттардың кептірмей жүр

Менде бар жануарлар өзгеде жоқ
Қалталы аю, қалталы кенгуру көп
Мен өзім кіп-кішкентай болғанменен
Материктің сыры мен жұмбағы көп
ІІ.Ой шақыру. БББ кесте толтыру.
1Материк туралы бұрыннан біз не білеміз?
2.Қандай материктің құрамынан бөлінген.

|Білемін |Білгім келеді | Білгенім |
| | | |

І-топ. Австралия материгінің ерекшелік белгілерін анықтау.
ІІ-топ. Материктің географиялық орнын анықтау.

А) Материктің экваторға, бастапқы меридианға, тропиктік сызықтарға қатысты
орнын
анықтау.
Ә) Шектесіп жатқан мұхиттар мен теңіздер, материктер.
Б) Қандай климаттық белдеулерде орналасқан?
ІІІ-топ. Жер бедері мен пайдалы қазбалары.
Тірек сөздер
1. Австралия
2. Жылы сулары
3. Маржандық құрылымдар
4. Гондваналық ежелгі платформа
5. Таулы үстірттер
6. Австралия Альпісі
7. Пайдалы қазбалары
Оқушылар оқып есте сақтап, дәптерлеріне жазады. Осы тірек сөздерді
оқулықтан тауып оқып, мазмұнын ашады.
1. Кескін картамен жұмыс
1- тапсырма. Материктің шеткі нүктелерінің координатын анықтау
2- тапсырма. С-О-нің Б-Ш-ның арақашықтығын есептеу
5. Түрлі жан-жануарлардың суреттерін араластырып қоямыз. Әр материктің
өкілі өз жануарын танып алады.
1. Кенгуру
2. Коала
3. Піл
4. Түйе, қой
5. Ехидна
6. Керік
7. Қабылан
8. Гуанако
9. Карибу
7. Адасқан объектіні табу

1. Тынық арал
2. Тасмания шыбын
3. Цеце көл
4. Таньганика мұхит
5. Анхель шөл
6. Гималай сарқырама
7. Панама өзен
8. Амазонка тау
9. Сахара канал

8. Семантикалық карта
Қ/с |Атауы |Арал |Астана |Биік нүкте |Тау |Өсімдік |Жануар |Көл |Өзен | |1
|Эйр | | | | | | | | | |2 |Тасмания | | | | | | | | | |3 |Кенгуру | | | | |
| | | | |4 |Эвкалипт | | | | | | | | | |5 |Муррей | | | | | | | | | |6
|Мыс, никель | | | | | | | | | |7 |Эму түйеқұсы | | | | | | | | | |8
|Косцюшко | | | | | | | | | |9 |Канберра | | | | | | | | | |10 |Ж.Гвинея |
| | | | | | | | |
9. Бекіту. Оқушылар сынақ жұмысын орындайды
1. Жер шарындлағы ең кіші материк
А. Африка
Ә. Европа
Б. Австралия
В. Антарктида
2. Аустралия материгінің жер көлемі
А. 7,6 млн.шқ2
Ә. 7,2 млн.шқ2
Б. 7 млн.шқ2
В. 9 млн.шқ2
3. Эйр көлінің деңгейі
А. 12 м
Ә. 14 м
Б. 8 м
В. 10 м
4. Аустралия одағының астанасы
А. Сидней
Ә. Марлен
Б. Клайд
В. Канберра
5. Дүние жүзіндегі ең биік ағаш
А. Баобаб
Ә. Эвкалипт
Б. Емен
В. Папоротник

Үй тапсырмасы: §40