Ағаш пен ағаш материалдарын қолмен

«Технология» пәнінен оқу бағдарламасы

1. Түсінік хат
1)Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23
тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш,
негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемелекеттік жалпыға міндетті
стандартына сәйкес әзірленген.
2) Пәннің оқыту бағыты оқушыларды материалдық құндылықтардың заманауи
өндірісінің негізгі технологиялық үрдістерімен таныстыруға, кейінгі
кәсіптік білім алуға және еңбек етуге қажетті дайындықтарын
қамтамасыздандыруға негізделген.
3) Бағдарламаның мазмұны бойынша оқушының жеке тұлғасы, отбасы және
қоғамның қажеттіліктерін, қазіргі заманғы педагогикалық ғылымының
жетістіктерін ескере отырып белгіленгін.
4) Бағдарлама мазмұнының материалдарын меңгеру үшін келесі білім беру
бағытын қарастырып:
1) қауіпсіздік техникасы және еңбекті қорғау;
2) ауыл шаруашылық өндірісінің техникасы мен технологиясы;
3) ағаш пен ағаш материалдарын қолмен және механикалық түрде өңдеу
технологиясы;
4) металды қолмен және механикалық түрде өңдеу технологиясы;
5) сәндік-қолданбалы өнер элементтерін қоса отырып, материалдарды көркем
өңдеу технологиясы;
6) электротехника және электроника негіздері;
7) шығармашылық жобалау іс-әрекеті;
8) қазіргі заманғы өндіріс, техникалық және кәсіптік білім бере отырып
оқытуды көздейді.
5. Оқу курсының мақсаты – техника мен технология саласында оқушылардың
заманауи өндірісінде алған білімі жүйесінің нәтижелілігіне бағытталған
функционалдық сауаттылығын қамсыздандыру, сонымен қатар, технологиялық
ойлау қабілетін, болмысқа деген шығармашылық көзқарасын дамыту.
6. Оқу міндеттері:
1) техника, технология және заманауи өндіріс негіздерінен жүйеленген
білімді қалыптастыру;
2) құрылымдық материалдарды өндеу технологиясы, жобалау іс-әрекеттерін
іске асыру бойынша жалпы өндірістік және арнайы икемділіктер мен
дағдыларын қалыптастыру;
3) технологиялық ойлау қабілетін және еңбекке деген шығармашылық
көзқарасын дамыту;
4) оқып жүрген технологиялармен байланысты мамандықтар әлемі, еңбек
нарығындағы олардың талап етілуі туралы түсініктерін қалыптастыру, өзінің
өмірлік және кәсіби жоспарларын саналы түрде анықтауына ықпал ету;
5) еңбек ету және кәсіби іс-әрекетті үрдісінде эстетикалық, адамгершілік,
экономикалық, экологиялық, дене және құқықтық тәрбие беру;
6) оқушылардың Қазақстан халықтарының ұлттық мәдениетіне, салт-дәстүрлеріне
деген құрмет көзқарасын қалыптастыру.
7. Оқыту барысында келесі пәндермен пәнаралық байланыс жүзеге асырылады.
1) «Қазақ тілімен», «Орыс тілімен»: технологиялық терминдері меңгеру арқылы
сөздік қорларын байыту, технологиялық терминдерді меңгеру, оқулықтағы
мәтінмен жұмыс істеу барысында ауызша және жазбаша тіл байлығын дамыту;
2) «Қазақстан тарихымен»: қазах халқының мәдениетімен (салт-дәстүрлерімен,
жол-жоралғыларымен және сәндік қолданбалы өнерімен) танысу;
3) «Математикамен»: технологиялық карта құрастыру кезінде әртүрлі
математикалық өлшеулер мен есептеулерді пайдалану, бұйымдарды құрастыру
кезінде математикалық формулаларды пайдалануда;
4) «Геометриямен»: кеңістіктік фигуралардың көлемі: тік бұрышты
параллелепипед формулаларды және тік призма, пирамида, цилиндр, конус және
шар; кеңістіктік фигуралардың симметриялығы туралы;
5) «Физикамен»: еріксіз қозғалыс; кинематика туралы негізгі түсінік,
механикалық жұмыс, кинетикалық энергия және потенциальды энергия;
6) «Химиямен»: азық-түліктерді сақтау үшін консерванттардың химиялық құрамы
туралы білімін қалыптастыру;
7) «География»: әлемнің табиғи ресурстары, ғылыми-техникалықреволюция,
экономика салаларының орналасу сипаттамасы және географиясы;
8) «Информатикамен»: компьютерлік графика, жеке жобаларды және практикалық
жұмыстарды, сызбалар, үлгі, кесте, сурет, эскиздерді орындау кезінде
ақпараттық технологияларды қолдануда;
9) «Денешынықтыру»: қол жұмыстарына арналған құралдармен әр түрлі жұмыс
жасау кезінде қол мен аяқтың бұлшық еттерін нығайтуда.
8. Пәнінің сағат саны аптасына типтік оқу жоспарына сәйкестендірілген:
1) 5 сыныпта аптасына – 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
2) 6 сыныпта аптасына – 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
3) 7 сыныпта аптасына – 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
4) 8 сыныпта аптасына – 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
5) 9 сыныпта аптасына – 1 сағат, оқу жылында 34 сағат;
9. Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптарды оқыту барысындағы
нәтижелері, оқушылардың үлгерімдерін бағалауын, орта білімді сыныпты
аяқтайтын әр оқушының міндетті түрде меңгеруі тиіс білім мазмұнын
көрсетеді.
10. Оқушылардың дайындық деңгейі үш түрлі аспекті ескеріле отырып: пәндік,
тұлғалық, жүйелі әс-әрекет нәтижелеріне қарай бағаланады.

Оқу пəнінің 5-сыныптағы базалық білім мазмұны

Технология (ұл балаларға арналған)
5-сынып

|№ |Бөлімдердің атауы |Сағат саны |
| | |барлығы |теория |практика |
|1 |Қауіпсіздік техникасы және еңбекті |1 |1 | |
| |қорғау | | | |
|2 |Ауыл шаруашылығы өндірісінің техникасы|2 |1 |1 |
| |мен технологиясы | | | |
|3 |Ағаш пен ағаш материалдарын қолмен |8 |1 |7 |
| |және механикалық түрде өңдеу | | | |
| |технологиясы | | | |
|4 |Металды қолмен және механикалық түрде |8 | |8 |
| |өңдеу | | | |
|5 |Сәндік-қолданбалы өнері элементтерін |6 |1 |5 |
| |қоса отырып, материалдарды көркем | | | |
| |өңдеу технологиясы | | | |
|6 |Электротехника және электроника |3 |1 |2 |
| |негіздері | | | |
|7 |Үй мәдениеті. Тұрмыстағы жөндеу |1 | |1 |
| |жұмыстары | | | |
|8 |Шығармашылық жобалау іс-әрекеті |5 | |5 |
| |Барлығы: |34 |5 |29 |

Қауіпсіздік техникасы жəне еңбекті қорғау – 1 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, мектеп шеберханасындағы тəртіптің
жалпы ережелері жəне еңбектің жеке гигиенасы, шеберхананың жабдықталуы жəне
ағашты қолмен өңдеу кезінде еңбек қауіпсіздігінің ережелері.
Ауыл шаруашылығы өндірісінің техникасы мен технологиясы – 2 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, топырақтану негіздері, топырақтың
негізгі түрлерінің сипаттамасы, топырақты өңдеу, топырақ өңдеу техникасы,
тыңайтқыштар, егіс айналымы, мелиорациялау;
2) сəндік гүл дақылдарын өсіру технологиялары;
3) практикалық жұмыстар: жер учаскесіндегі күзгі жұмыстар көкөніс жəне
сəндік гүлді өсімдіктер;
4) көкөніс жəне сəндік гүлді өсімдіктерді өсіру тəсілдері;
5) еңбек нұсқаларының түрлері: сəндік гүл өсімдіктері.
Ағаш пен ағаш материалдарын қолмен жəне механикалық түрде өңдеу
технологиясы – 8 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, ағаш шебері верстагының мақсаттары
мен құрылысы, құрылымдық материал ретіндегі ағаш туралы жалпы мəліметтер,
ағаштың сипаты мен құрылымы, ағаш өңдеу өндірісіндегі мамандықтар,
графикалық құжат, ағаштан бұйым жасап шығару, белгі қою, аралау, сүргілеу,
бұрғылау əдістерін пайдалана отырып ағашты қолмен өңдеу;
2) ағашты қолмен өңдеу, егеу, сүргілеу;
3) бұрандалы шеге жəне желімді қолдана отырып бұйымдарды бір-біріне
қосу жəне жинау;
4) өнімді əшекейлеп өңдеу;
5) практикалық жұмыс: ағашты өңдеу, ағаш бетіне белгі жасап ою өрнек
оймасын орындау;
6) қарапайым ою өрнек түрлерін графикалық түрде орындау, мысалы
төртбұрыш, үшбұрыш, ромб;
7) еңбек нұсқаларының түрлері: қарапайым ою өрнек жолақтары, тазалау,
бояу.
Металды қолмен жəне механикалық түрде өңдеу– 8 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, металдар туралы негізгі мəліметтер,
қара жəне түсті металдар мен олардың қорытпалары, металдар қасиеттері,
темір ұста верстагінің құрылысы мен міндеті;
2) сым мен жұқа табақты металдардан жасалған бұйымдардың графикалық
бейнесі;
3) сым мен жұқа табақты металды түзету және майыстыру, сызба және
қалыптар бойынша жұқа табақты металға белгі қою, жұқа табақты металды кесу;

4) сым мен жұқа табақты металдан жасалатын бұйымның құрылымын
жасап, оны дайындап шығару;
5) практикалық жұмыстар: жұмыс орнымен танысу, металды қолмен өңдеуге
арналған құралдар мен жабдықтар. Сым жəне жұқа табақты құрастыру жəне
өнімді өңдеу.
6) еңбек нұсқаларының түрлері: тізбек, бас қатырғыш, поялникке
арналған тіреуіш жəне балалар киім ілгіші, сəнді шырақ қойғыш.
15. Сəндік-қолданбалы өнері элементтерін қоса отырып, материалдарды
көркем өңдеу технологиясы – 6 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, қазақ халқының сəндік-қолданбалы
өнерінің дəстүрлі түрлері, ағашты көркем өңдеу, көркем аралау;
2) ағашты көркем ою, дайын бұйымды бояулармен жəне лакпен өңдеу,
теріні өңдеу, металды көркем өңдеудің түрлері;
3) ажарлау жəне лактау əдістерімен бұйымды өңдеу;
4) практикалық жұмыстар: металдарды көркем өңдеу технологияларын
пайдалана отырып, сəндік-қолданбалы бұйымдар жасап шығару;
5) еңбек нысандарының түрлері: жазықтықтағы ойыншықтар, асүй
жабдықтары, сəндік-қолданбалы бұйымдар.
Электротехника жəне электроника негіздері – 3 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, тоқ көздері, электр қуатының
өткізгіштері, өткізгіштер мен оқшаулағыштар туралы түсінік, өткізгіштерге
пайдаланатын материалдар;
2) электр тізбегі жəне оның элементтері, электр схемаларындағы шартты
графикалық белгілер, тармақталған жəне тармақталмаған тізбектің электр
схемасы, электротехникалық арматура, тұрмыстық шамдар;
3) электр қауіпсіздігінің ережелері, электротехникалық материалдармен
жұмыс істеу, электр тізбегін құрастыру;
4) практикалық жұмыстар: қарапайым электр схемасын оқу, сымдарды
оқшаулау жəне ұшын жасау əдістері, гальваникалық тоқ көзі бар конструктор
бөлшектерінен электр тізбегін құрастыру, құрастырудың əр-түрлі əдістерін
қолдануда тізбектің жұмыс істеуін тексеру;
5) еңбек нысандарының түрлері: төмен вольттік жарық беруші жəне дабыл
қаққыш құрылғыларының моделдері.
Үй мəдениеті, тұрмыстағы жөндеу жұмыстары – 1 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер, киім мен аяқ киімді күтуге арналған
қазіргі заманғы құралдарын таңдау жəне қолдану, киім мен жиһаз қаптауышынан
дақтарды кетіру əдістері, киім мен аяқ киімді ұзақ мезгіл сақтау
технологияларын таңдау;
2) практикалық жұмыстар: жиһазға, аяқ киімге ұсақ жөндеу жұмыстарын
жасау, киім мен жиһаз қаптауышынан дақтарды кетіру;
3) еңбек нысандарының түрлері: жиһаз, киім, аяқ киім.
Шығармашылық жобалау іс-әрекеті – 5 сағат:
1) негізгі теориялық мəліметтер;
2) жобалау технологиясының негіздері;
3) жобалау əдісінің жоспары жəне ұйымдастыру кезеңдері;
4) балаларға арналған ағаш күрегін жасау жобасы.

Технология 5 сынып аптасына – 1 сағат, жылына – 34 сағат.

|Рет №|Са|Сабақ тақырыбы |сағ|мерзімі |ескерту |
| |ба| |ат | | |
| |қ | | | | |
| |№ | | | | |
|I | |Қауіпсіздік техникасы жəне еңбекті қорғау |1 | | |
|1 |1 |Мектеп шеберханасындағы тəртіптің жалпы | | | |
| | |ережелері жəне еңбектің жеке гигиенасы | | | |
|II | |Ауыл шаруашылығы өндірісінің техникасы мен |2 | | |
| | |технологиясы | | | |
|2 |1 |Топырақтану негіздері, топырақтың негізгі |1 | | |
| | |түрлерінің сипаттамасы. | | | |
| | |Танысу. 5 сыныпта экономика сабағында біз не | | | |
| | |туралы білеміз? | | | |
|3 |2 |Жер учаскесіндегі күзгі жұмыстар, көкөніс жəне|1 | | |
| | |сəндік гүлді өсімдіктер. | | | |
|III | |Ағаш пен ағаш материалдарын қолмен жəне |8 | | |
| | |механикалық түрде өңдеу технологиясы | | | |
|4 |1 |Ағаш шебері верстагының мақсаттары мен |1 | | |
| | |құрылысы . | | | |
| | |Бұрын өтілген материалды қайталау. | | | |
|5 |2 |Құрылымдық материал ретіндегі ағаш туралы |1 | | |
| | |жалпы мəліметтер. | | | |
|6 |3 |Ағаштан бұйым жасап шығару, белгі қою, аралау,|1 | | |
| | |сүргілеу, бұрғылау əдістерін пайдалана отырып | | | |
| | |ағашты қолмен өңдеу. | | | |
| | |Қазақстан Республикасы – әлемдік ынтымақтастық| | | |
| | |бөлігі. | | | |
|7 |4 |Ағашты қолмен өңдеу, егеу, сүргілеу. |1 | | |
|8 |5 |Бұрандалы шеге жəне желімді қолдана отырып |1 | | |
| | |бұйымдарды бір-біріне қосу жəне жинау. | | | |
| | |Қазақстан Республикасы – әлемдік ынтымақтастық| | | |
| | |бөлігі. | | | |
|9 |6 |Өнімді əшекейлеп өңдеу. |1 | | |
|10 |7 |Ағашты өңдеу, ағаш бетіне белгі жасап ою өрнек|1 | | |
| | |оймасын орындау. | | | |
| | |Экономика қандай болады? | | | |
|11 |8 |Қарапайым ою өрнек түрлерін графикалық түрде |1 | | |
| | |орындау. | | | |
|IV | |Металды қолмен жəне механикалық түрде өңдеу |8 | | |
|12 |1 |Металдар туралы негізгі мəліметтер, қара жəне |1 | | |
| | |түсті металдар мен олардың қорытпалары. | | | |
| | |Экономика қандай болады? | | | |
|13 |2 |Металдар қасиеттері, темір ұста верстагінің |1 | | |
| | |құрылысы мен міндеті | | | |
|14 |3 |Сым мен жұқа табақты металдардан жасалған |1 | | |
| | |бұйымдардың графикалық бейнесі. | | | |
| | |Қазақстан Республикасы – халықаралық саудаға | | | |
| | |қатысушы. | | | |
|15 |4 |Сым мен жұқа табақты металды түзету және |1 | | |
| | |майыстыру. | | | |
|16 |5 |Сызба және қалыптар бойынша жұқа табақты |1 | | |
| | |металға белгі қою, жұқа табақты металды кесу. | | | |
| | |Мемлекет және экономика. | | | |
|17 |6 |Жұмыс орнымен танысу, металды қолмен өңдеуге |1 | | |
| | |арналған құралдар мен жабдықтар. | | | |
|18 |7 |Сым мен жұқа табақты металдан жасалатын |1 | | |
| | |бұйымның құрылымын жасап, оны дайындап шығару.| | | |
| | |Мемлекет және экономика. | | | |
|19 |8 |Сым жəне жұқа табақты құрастыру жəне өнімді |1 | | |
| | |өңдеу. | | | |
|V | |Сəндік-қолданбалы өнері элементтерін қоса |6 | | |
| | |отырып, материалдарды көркем өңдеу | | | |
| | |технологиясы | | | |
|20 |1 |Қазақ халқының сəндік-қолданбалы өнерінің |1 | | |
| | |дəстүрлі түрлері. | | | |
| | |Ақшалар. Ақшаның пайда болу тарихы. | | | |
|21 |2 |ағашты көркем өңдеу, көркем аралау. |1 | | |
|22 |3 |ағашты көркем ою, дайын бұйымды бояулармен |1 | | |
| | |жəне лакпен өңдеу, теріні өңдеу. | | | |
| | |Қазақстан Республикасының валютасы. | | | |
|23 |4 |Металды көркем өңдеудің түрлері, ажарлау жəне|1 | | |
| | |лактау əдістерімен бұйымды өңдеу. | | | |
|24 |5 |Металдарды көркем өңдеу технологияларын |1 | | |
| | |пайдалана отырып, сəндік-қолданбалы бұйымдар | | | |
| | |жасап шығару. | | | |
| | |Ақша не істей алады? Ақша қандай болуы керек? | | | |
|25 |6 |Жазықтықтағы ойыншықтар, асүй жабдықтары, |1 | | |
| | |сəндік-қолданбалы бұйымдар. | | | |
|VI | |Электротехника жəне электроника негіздері |3 | | |
|26 |1 |Негізгі теориялық мəліметтер, тоқ көздері, |1 | | |
| | |электр қуатының өткізгіштері. | | | |
| | |Ақшаны сақтау жолдары. | | | |
|27 |2 |Электр тізбегі жəне оның элементтері, электр |1 | | |
| | |схемаларындағы шартты графикалық белгілер. | | | |
|28 |3 |Қарапайым электр схемасын оқу, сымдарды |1 | | |
| | |оқшаулау жəне ұшын жасау əдістері. | | | |
| | |Банктік жүйе. Мемлекет бюджеті. Инфляция. | | | |
|VII | |Үй мəдениеті, тұрмыстағы жөндеу жұмыстары |1 | | |
|29 |1 |Жиһазға, аяқ киімге ұсақ жөндеу жұмыстарын |1 | | |
| | |жасау, киім мен жиһаз қаптауышынан дақтарды | | | |
| | |кетіру. | | | |
|VIII | |Шығармашылық жобалау іс-әрекеті |5 | | |
|30 |1 |Жобалау технологиясының негіздері. |1 | | |
| | |Ақшалар тақырыбы бойынша материалдарды | | | |
| | |қайталау. | | | |
|31 |2 |Жобалау əдісінің жоспары жəне ұйымдастыру |1 | | |
| | |кезеңдері. | | | |
|32 |3 |Балаларға арналған ағаш күрегін жасау жобасы. |1 | | |
| | |Бұрын өтілген материалды қайталау. Қорытынды | | | |
| | |сабақ. | | | |
|33 |4 |Балаларға арналған ағаш күрегін жасау жобасы |1 | | |
|34 |5 |Жобаны қорғау. |1 | | |
| | |Экскурсиялар. | | | |
| | |барлығы |34 | | |

5-сынып оқушыларының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар
Оқушылардың дайындығы пəндік, тұлғалық, жүйелі-əрекеттік нəтижелеріне
қарай бағаланады.
Пəндік нəтижелері екі аспектен қарастырлады: білу керек жəне орындай
алу керек.
Технология (ер балаларға арналған), 5 сыныптың соңында оқушылар
1) мектеп шеберханасындағы тəртіптің жалпы ережелерін жəне еңбектің
жеке гигиенасын;
2) қол саймандарымен жұмыс істеген кезеңіндегі қауіпсіздік ержелерін;
3) топырақ зерттеу негіздерін жəне топырақ өңдеу техникасын,
тыңайтқыштар түрлерін;
4) сəндік-гүлдік дақылдарын өсіру технологиясын;
5) ағаштың негізгі түрлері мен қасиеттерін, оларды қолмен өңдеу
технологиясын;
6) металлдардың негізгі түрлері мен қасиеттерін, оларды қолмен өңдеу
технологиясын;
7) графикалық құжаттар туралы қарапайым мəліметтерді;
8) қазақ халқының сəндік-қолданбалы өнерінің дəстүрлі түрлері жайлы
жалпы мəліметтерді;
9) электр тізбегі, оның элементтері жəне электр схемаларындағы шартты
графикалық белгілеулері туралы жалпы мəліметтерді;
10) сырт киімді, аяқ киімді жəне жиһазды күтуге арналған қазіргі
заманғы құралдарын;
11) шығармашылық жобаны орындау кезеңінде құрылымдау жəне модельдеу
негіздерін
білу/түсіну тиіс.
1) жұмыс орнын ұйымдастыруды;
2) технологиялық қасиеттеріне байланысты материалды танып жəне таңдай
білу, үлгі бойынша қолмен өңдеуге арналған саймандарды іріктеп алуды;
3) бұйымды жасау кезінде ағаш пен металлды қолмен өңдеу əдістерін
қолдануды;
4) технологиялық операцияларды анықтау жəне орындауды;
5) бұйым жасаудың технологиялық картасын оқу жəне əзірлеуді;
6) еңбек өнімін таратуға жəне дайындап шығаруға байланысты жұмыс
жоспарларын құрастыруды;
7) геометриялық пішінді оюлардың қарапайым түрлерін пышақ немесе
қашаумен орындауды;
8) конструктор бөлшектерінен қарапайым электр тізбегін құрастыруды;
9) киім жəне жиһаз қаптауышы бетінен дақтарды кетіре білуді;
10) технологиялық іс-əрекеті кезеңінде шығармашылық мақсаттарды шешу
əдістерін қолдануды меңгеруі тиіс.