Дәрілік өсімдіктер жайлы

«М.Горький атындағы орта мектеп» ММ-сі

Кіріктірілген сабақ

Тақырыбы: Дәрілік өсімдіктер тақырыбын оқытуда WordPad мәтіндік
редакторының қосымша мүмкіндіктерін пайдалану.

7 «А» класс

Мұғалімдер: Сапаева Назым Даулетхановна
Бидашева Альмира Толеухановна

Мекен жайы: ШҚО, Үржар ауданы
Үржар ауылы
Панкратова 14
тел: 2 – 12 – 55
e-mail: Nazym.Sapaeva@rambler.ru

Тақырып: Дәрілік өсімдіктер тақырыбын оқытуда WordPad мәтіндік
редакторының қосымша мүмкіндіктерін пайдалану.
Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ. Биология, информатика
Сабақтың әдісі: Көрнекілік, сұрақ-жауап, зертханалық, иллюстрациялық,
түсіндірмелі- практикалық, тест.
Сабақтың көрнекілігі: Кеппешөп, Үржар ауданының дәрілік өсімдіктерінің
сұлбасы, слайд.
Сабақтың мақсаты: Биология сабағын информатика сабағымен біріктіре
отырып, дәрілік өсімдіктерді оқытып үйретуде мәтіндік редактордың
көмегімен тапсырмалар орындау.
Оқушылар үшін әлемнің біртұтастығы, пәндердің байланыстылығы
жайлы ұғымды қалыптастыру.

|Мақсат, міндеттері |Биология |Информатика |
|Тәрбиелік |Туған жерге, табиғатқа |Оқушыларды компьютермен |
| |сүйіспеншілігін арттыру;|жұмыс істеу кезінде |
| |Дәрілік өсімдіктердің |қауіпсіздік ережесін |
| |күннен-күнге жойылып |сақтай білуге үйрету; |
| |бара жатқанын ұмытпау | |
| |керек! | |
|Дамытушылық |Жергілікті дәрілік |Оқушылардың өз |
| |өсімдіктердің түрлерімен|білімдерін, практикада |
| |танысу, іздену арқылы |қолдана білу дағдыларын |
| |логикалық ойлауымен |дамыту. |
| |шығармашылыққа жетелеу. | |
|Білімділік |Дәрілік өсімдіктер жайлы|WordPad мәтіндік |
| |толық мағлұмат алу, |редакторының қосымша |
| |олардың тұқымдасын, |мүмкіндіктерін биология |
| |қолданылуын, кездесуін, |пәнінің тапсырмаларын |
| |құрылысын оқып үйрену. |орындау кезінде |
| | |пайдалану. Алмасу |
| | |буферімен жұмыс істеуді,|
| | |мәтінге графикалық |
| | |объектілерді енгізуді |
| | |қолдану. |

Өткізілген уақыты: 04.03.2009ж.
Пәндер: Биология, информатика
Класс: 7 «А»
Уақыты: 3 сабақ
Мұғалімдер: Бидашева Альмира Толеухановна І санатты биология пәнінің
мұғалімі.
Сапаева Назым Даулетхановна ІІ санатты информатика пәнінің
мұғалімі.

Сабақтың барысы:

|Сабақ кезеңі |Мұғалімнің іс-әрекеті |Оқушының іс-әрекеті |
|І Ұйымдастыру |Сабақтың мақсаты мен |Оқушыларды сабақ кезеңдерімен |
|сәті. |міндетін қою. |таныстыру. |
|Сабақ бойы |Мақсаты: 1. Дәрілік |ІІ Жаңа тақырыпты меңгеру. |
|класты |өсімдіктермен танысу |Дәрілік өсімдікке жалпы |
|ұйымдастыру, |арқылы түрлерін, |сипаттама. |
|оқушылардың |құрылысын, қызметін, |Дәрілік өсімдікті қолданылуына |
|сабаққа |қолданылуын анықтай білу. |топтастыру. |
|даярлығы, |Үржар ауданында кездесетін|Үржарда кездесетін дәрілік |
|тәртіп. |дәрілік өсімдіктер жайлы |өсімдіктерге сипаттама. |
|Оқушылармен |ізденуі, халық |Оқушылардың дәрілік өсімдіктер |
|амандасып, |медицицинасында |жайлы жинаған мағлұматтарын |
|оқушыларды |қолданылуы. |WordPad мәтіндік редакторында |
|кезекшінің |2. Оқушылардың дәрілік |жазу, көркемдеу. |
|көмегімен |өсімдіктер жайлы жинаған |Сәйкестендіру тесті. |
|түгендеу. |мағлұматтарын WordPad |Венн диаграммасы. |
| |мәтіндік редакторының |Зертханалық жұмыс. |
| |қосымша мүмкіндіктерін |Жұмбақ шешу. |
| |пайдалана отырып шағын |VipTest тестілеу бағдарламасының|
| |кітапша жасау; |көмегімен тест шешу. |
| |Компьютердің |Бағалау парағымен оқушылардың |
| |мүмкіндіктерін пайдалана |білімін бағалау. |
| |отырып биология пәнінің | |
| |тапсырмаларын орындау; | |
| |Тест тапсырмасын VipTest | |
| |тестілеу бағдарламасының | |
| |көмегімен орындау. | |
|ІІ Жаңа |Биология мұғалімі: Дәрілік|Құрамында адам ағзасына қажетті |
|білімді игеру.|өсімдік деп қандай |дәрумендері бар, белгілі бір ауру|
| |өсімдікті атаймыз? |түрлеріне қолданатын өсімдікті |
| | |айтамыз. |
| |Қазақстанда 6000-нан астам| |
| |өсімдіктің түрлері болса, | |
| |оның 500 түрі дәрілік | |
| |өсімдіктерге жатады. | |
| |Дәрілік өсімдіктермен | |
| |емдеуді фитотерапия деп | |
| |атайды. | |
| |Дәрілік өсімдіктерді | |
| |қолданылуына қарай мынадай| |
| |топтарға бөлуге болады. | |
| |Қолданылуы | |
| |Дәрілік шөптер | |
| | | |
| |І жүрек, қантамыр | |
| |Долана, сасық шөп, қазоты,| |
| |шүйін-шөп (валериана), | |
| |жалбыз | |
| | | |
| |ІІ тері ауруы | |
| |Жалбыз, түймедақ, жөке, | |
| |қырықбуын, арша, | |
| |жолжелкен, мыңжапырақ | |
| | | |
| |ІІІ зәр айдайтын | |
| |Қырықбуын, бидайық, арша, | |
| |бақ-бақ, қайың, зығыр | |
| | | |
| |IV өтке арналған | |
| |Шашыратқы, қырықбуын, | |
| |шайқурай, мыңжапырақ, | |
| |итмұрын, бидайық, қалақай,| |
| |жалбыз | |
| | | |
| |V бауыр мен бүйректегі тас| |
| |түсіретін | |
| |Лобия, шоңайна, шашыратқы,| |
| |қалақай, андыз | |
| | | |
| |VI қақырық түсіретін | |
| |Емен, жөке, тал, өгейшөп, | |
| |қызылмия, жолжелкен | |
| | | |
| |VII паразит құрттардан | |
| |емдейтін | |
| |Дәрмене, сарымсақ | |
| | | |
| |VIII қант ауруын емдейтін | |
| |Топинамбур (жералмұрт) | |
| | | |
| | | |
| |Дәрілік шөптерден жүрек | |
| |ауруын емдейтін дәрінің 78| |
| |%, ішек қарын, бауыр 75%, | |
| |жатыр жыныс мүшелері | |
| |ауруларының 80%, қақырық | |
| |түсіретін дәрілердің 80%, | |
| |қан тиятын дәрілердің 65% | |
| |жасалады. | |
| |Үржар ауданында дәрілік | |
| |өсімдіктің 450 түрі | |
| |кездеседі. Біздің | |
| |мектептің оқушылары | |
| |«Ізденімпаздар» тобын | |
| |құрып, Үржарда кездесетін | |
| |дәрілік өсімдіктер жайлы | |
| |мағлұмат жинақтап дәрілік | |
| |өсімдіктердің таралуы | |
| |жөнінде сұлба жасады, | |
| |кесте құрды. «Әсер – ал» | |
| |деген серіктестікпен | |
| |кездесу жүргізіп, олардың | |
| |шығаратын дәрілік | |
| |шөптерінің түрімен, | |
| |қолданылуымен танысты. | |
| |Мектеп үлескісінде де | |
| |Үржарда кездесетін дәрілік| |
| |өсімдіктердің кейбір | |
| |түрлері өсіріледі және оны| |
| |оқушылар бақылап отырады. |Жауап: Үржар ауданында мынадай |
| |Сұрақ: Үржарда өсетін |дәрілік өсімдіктер кездеседі: |
| |қандай дәрілік |адыраспан, бойқалақай, дәріарша, |
| |өсімдіктердің түрлерін |жалбыз, жолжелкен, жұмыршақ, |
| |білесіңдер? Әрбір оқушыға |алтын тамыр, қазтабан, қарандыз, |
| |жекеленген дәрілік өсімдік|өгейшөп, т.б. |
| |туралы мағлұмат дайындау |Мысалы: Дәрмене |
| |тапсырылған. | |
| |Информатика мұғалімі: |Дәрмене (Artemisia cina) – |
| |Тапсырма №1. Барлығымыз |күрделі гүлділер тұқымдасының |
| |WordPad мәтіндік |жусан туысына жататын көп жылдық |
| |редакторын іске қосамыз. |шала бұта. Сирек кездесетін, |
| |Әр оқушы өзіне тапсырылған|таралу аймағы тарылып бара |
| |дәрілік өсімдіктің суретін|жатқан, құрып кету қаупі бар түр.|
| |Жұмыс үстелінде орналасқан|Биіктігі 18 - 30 см. Көп сабақты,|
| |«Дәрілік өсімдіктер» атты |бұтақтары тік орналасқан, төменгі|
| |папкадан тауып алып, |жапырақтары сағақты, ерте солады.|
| |алмасу буфері арқылы |Гүлшоғыры шашақ тұқымнан |
| |суретті мәтіндік редактор |көбейеді. Тамыз - қыркүйекте |
| |терезесіне |гүлдеп, қазанда жеміс береді. |
| |орналастырамыз. Өсімдік |Құрамында ішек құрттар түсіретін|
| |жайлы мағлұматты мәтіндік |сантонин бар. Парфюмерияда эфир |
| |редактордың көмегімен |майы мен дарминол алу үшін |
| |тереміз. |қолданады. |
| |Биология мұғалімі: Әр | |
| |оқушы өзінің өсімдігі | |
| |жайлы мағлұмат беріп, | |
| |Үржардың дәрілік | |
| |өсімдіктер сұлбасынан | |
| |көрсетуі қажет. | |
| |Информатика мұғалімі: | |
| |Дәрілік өсімдіктер жайлы | |
| |алған білімдерді | |
| |информатика пәнімен | |
| |ұштастырып мына | |
| |сәйкестендіру тестін | |
| |орындаймыз. Тапсырманы | |
| |орындау үшін жұмыс | |
| |үстелінде орналасқан | |
| |Биология-информатика | |
| |папкасынан Тапсырма.xls | |
| |файлын ашып, Сәйкес тесті | |
| |бетін ашып, енгізу | |
| |ұяшығына дәрілік | |
| |өсімдікті қолданылуына | |
| |тиісті 1,2,…,8 цифрды | |
| |жаз. | |
| |/Тапсырма №2. | |
| |Сәйкестендіру тесті. | |
| |Microsoft Excel | |
| |электрондық кестесінде | |
| |дайындалған/ | |
| | | |
| |Биология мұғалімі: Венн | |
| |диаграммасына екі | |
| |өсімдікті салыстыр. | |
| |(Бақ-бақ, итмұрын) | |
| |ұқсастығы мен | |
| |айырмашылығын тап. | |
| |Информатика мұғалімі: |Бақ-бақ Ұқсастығы Итмұрын |
| |Жұмыс үстелінде орналасқан| |
| |Биология-информатика | |
| |папкасынан Венн диаграмма | |
| |көрмесін ашамыз. Маустың | |
| |оң жақ батырмасын басып, | |
| |контекстік менюден | |
| |Указатель(Фломастер | |
| |тізбегін орындап, жауабын | |
| |жазамыз. Тапсырма | |
| |толығымен орындалғанда | |
| |маустың оң жақ батырмасын | |
| |басып, контекстік менюден | |
| |Завершить показ слайдов | |
| |командасын таңдап, қолмен | |
| |жазылған ескертуді | |
| |сақтаймыз. | |
| | | |
| |Бақ-бақ Ұқсастығы | |
| |Итмұрын | |
| | | |
| | |Жауабы: (Бақбақ) |
| |Биология мұғалімі: | |
| |Зертханалық жұмыс. Дәрілік|Жауабы: 1. Дәрілік өсімдіктерді |
| |өсімдіктерді анықтап, |сыртқы құрылысына қарап тани |
| |танып білу. |білу; |
| |Тапсырма: Дәрілік |2. өсетін жерін білу; |
| |өсімдіктердің бір топ |3. дәріге өсімдіктің қай мүшесін |
| |кеппе шөбін алып, |алуды білу; |
| |жапырағын, сабағын, |4. кептіру әдісін білу; |
| |тамырын, бір-бірімен |5. сақтау ережесін білу. |
| |салыстыру және оларды | |
| |ажырата білу. Қай | |
| |тұқымдасқа жататынын | |
| |анықтау. | |
| |Кеппешөпті пайдалана | |
| |отырып, семантикалық карта| |
| |құру. | |
| |Информатика мұғалімі: | |
| |Тапсырма №3. /Microsoft | |
| |Excel электрондық | |
| |кестесінде дайындалған/ |Жауабы: |
| |Бұл тапсырманы орындау |Б |
| |үшін жұмыс үстелінде |В |
| |орналасқан |Г |
| |Биология-информатика |В |
| |папкасынан Тапсырма.xls |В |
| |файлын ашып, семантикалық |Г |
| |карта бетін ашып, |Г |
| |өсімдіктің дұрыс |Б |
| |сипатталуын «*» таңбасымен|Б |
| |белгіле. |А |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |Биология мұғалімі: Жұмбақ | |
| |шешу. | |
| |Өзіне шап-шақ | |
| |Киген қалпағы аппақ, | |
|IV Жаңа |Балалар тұр қаптап. | |
|сабақты | | |
|бекіту. | | |
| |Сұрақ: Дәрілік | |
| |өсімдіктерді жинау үшін | |
| |қандай ережелерді білген | |
| |жөн? | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| |Тест. | |
| |Информатика мұғалімі: Жаңа| |
| |сабақты бекіту үшін тест | |
| |тапсырмасын орындаймыз. | |
| |Жұмыс үстелінде VipTest | |
| |тестілеу бағдарламасын | |
| |іске қосамыз. Биология | |
| |пәнін таңдап, сұрақтардың | |
| |дұрыс нұсқасын сәйкесінше | |
| |белгілеңдер. | |
| |1. Шипалы бұта | |
| |Құртқашаш | |
| |Итмұрын | |
| |Лиана | |
| |Қарандыз | |
| |2. Дәрілік өсімдікпен | |
| |емдеу ғылымы ... | |
| |Экология | |
| |Физиология | |
| |Фитотерапия | |
| |Герпетология | |
| |3. Үржар ауданында қанша | |
| |дәрілік өсімдіктің түрі | |
| |кездеседі? | |
| |500 | |
| |580 | |
| |200 | |
| |450 | |
| |4. Паразит құрттарды | |
| |түсіретін өсімдік | |
| |Пия | |
| |Қарақат | |
| |Сарымсақ | |
| |Қызанақ | |
| |5. Қант диабеті ауруында | |
| |қолданатын өсімдік | |
| |Қандыағаш | |
| |Қаражидек | |
| |Жералмұрты | |
| |Арамшытыр | |
| |6. Қызыл кітапқа енген | |
| |дәрілік өсімдік | |
| |Бөденешөп | |
| |Кәріқыз | |
| |Бойқалақай | |
|VI Оқушылардың|Алтын тамыр | |
|білімін |7. Дәрілік өсімдіктің қай | |
|бағалау. |мүшесі емдік мақсатта | |
| |қолданылады? | |
| |Тамыр | |
| |Сабақ | |
| |Жеміс | |
| |Емдік қасиеті бар барлық | |
|VII Үйге |мүшесі | |
|тапсырма |8. Дәрілік өсімдікті қалай| |
| |кептіру керек? | |
| |Күнге | |
| |Көлеңкеге | |
| |Ылғалға | |
| |Суыққа | |
| |9. Құрамында С дәрумені | |
| |бар өсімдік | |
| |Орамжапырақ | |
| |Пияз | |
| |Қияр | |
| |Шомыр | |
| |10. Шпинат қай тұқымдасқа | |
| |жатады? | |
| |Алабота | |
| |Құлқайыр | |
| |Күрделігүл | |
| |Көкнәр | |
| | | |
| |Биология мұғалімі: | |
| |Алдарыңдағы жауап парағына| |
| |белгілеген әрбір | |
| |тапсырманың ұпайын қосып, | |
| |жалпы ұпайды шығару. | |
| |Бағалау көрсеткіші | |
| |49 – 44 – «5» | |
| |44 – 38 – «4» | |
| |38 – 32 – «3» | |
| |31 – төмен – «2» | |
| |Бағалау парағының | |
| |көрсеткіші бойынша | |
| |оқушылар биология және | |
| |информатика пәнінен | |
| |бағаланды. | |
| |Тапсырма: Дәрілік | |
| |өсімдіктер жайлы қосымша | |
| |материал жинақтау. Дәрілік| |
| |өсімдіктер жайлы | |
| |мақал-мәтел жазып келу. | |