Теңдеу тақырыбы

Қалжанов Бауыржан Аманбекұлы
Қызылорда облысы, Жалағаш ауданы,
№34 Ә.Бердаулетов атындағы орта мектебінің математика пәні мұғалімі

|Пәні: |Күні: |Сынып: 5 |
|Математика | | |
|Сабақтың |Теңдеу |
|тақырыбы | |
|Сабақтың |Санды теңдік негізінде теңдеу құрастыра білу; |
|мақсаты: |Әріптің теңдеуді тура санды теңдікке айналдыратын мәнін түсіну; |
| |Теңдеу түбірін табу немесе оның бірде бір түбірі болмайтындығына |
| |көз жеткізу; |
| |Теңдеу құрауыштарын ажырата алу. |
|Оқытуда |«Лездеме», «Жаңа білімге көпір салу», АКТ пайдалану, |
|қолданылатын |«Топтардағы өзара бағалау», «Өзіндік мысал» |
|әдіс - тәсілдер | |
|Оқыту нәтижесі: |Санды теңдік негізінде теңдеу құрастыра білетін болады; |
| |Әріптің теңдеуді тура санды теңдікке айналдыратын мәнін |
| |түсінетін болады; |
| |Теңдеу түбірін табу немесе оның бірде бір түбірі болмайтындығына |
| |көз жеткізеді; |
| |Теңдеу құрауыштарын ажырата алатын болады. |
|Негізгі идеялар |Теңдеу, теңдеу шешу, теңдеудің түбірі, тура теңдік, теңдеу |
| |құрауыштары. |
|Негізгі дерек |Математика: Жалпы білім беретін мектептің 5-сыныбына арналған |
|көздері, |оқулық/ А. Алдамұратова, Е.Байшоланов.-Алматы: |
|көрнекіліктер |Атамұра, 2005. |
| |Электронды оқулық, 5-сынып, Суреттер, плакат, стикер, оқушылардан|
| |кеңес алу таратпалары |
|Сабақтың барысы |
|Сабақтың |Мұғалімнің іс - әрекеті |Оқушының іс – әрекеті |
|кезеңдері | | |
| | Оқушылармен сәлемдесу, | |
| |ынтымақтастық атмосферасын | |
| |орнату. | |
|І.Ұйымдастыру |Мұғалім бастап шеңбері бойымен|Оқушылар шеңбер бойымен |
| |математикалық термин сөздерді |математикалық термин сөздерді |
|2 мин |айтады. |кезектесіп айтады. |
| |Топқа бөлу – әртүрлі |Оқушылар шеңбер бойымен айнала |
| |геометриялық фигуралар арқылы |отырып ұшбұрыш, төртбұрыш, |
| |бөледі. |бесбұрыштарды алып топтарға |
| | |бөлінеді. |
| |Оқушыларға бірлесіп топтық | |
| |жұмыс жасайтындығын айтады. |Топ басшысы сайланып, өзге топ |
| | |мүшелерінің қызметі анықталады. |
|ІІ. Өтілген | |70-есепке үш топтан бір-бір |
|материалды | |оқушыдан тақтаға шығып, өрнектің |
|жинақтау, |Көбейтудің үлестірімділік |мәнін табады. |
|жүйелеу |қасиетін пайдаланып, |8(2х+5)+4(6+7х), мұндағы х=3; |
| |өрнектерді ықшамдау |Жауабы: 196 |
| |тақырыбындағы 70-есептің |12(3х+8)+5(2х-1), мұндағы х=2; |
| |шығарылуын тексеру. |Жауабы: 183 |
| | |24(х+2)+6(5х-2), мұндағы х=1; |
| | |Жауабы: 90 |
| | |Оқушыларды геометриялық фигуралар |
|8 мин | |арқылы бағаланады. |
| |«Лездеме» әдісі арқылы | |
| |интерактивті тақтаға әр түрлі | |
| |деңгейдегі сұрақтар беріледі, | |
| |топ мүшелері кезекпен жауап | |
| |беруі сұралады | |
| |10 10 10 | |
| | | |
| |20 20 20 | |
| | | |
| |30 30 30 | |
| | | |
| | | |
| |Бағалау үшін : | |
| | | |
| | | |
| |береді. | |
| | |Оқушылар интерактивті тақтадан |
| | |топқа берілген ұяшықты таңдайды |
| | |да,топ мүшелері кезектесіп жауап |
| | |береді. |
| | |10 – үшбұрыштың периметрін ата? |
| | |10 – төртбұрыштың периметрін ата? |
| | |10 – шаршының периметрін ата? |
| | |20 – натурал сандар дегеніміз не? |
| | |20–Санды өрнек дегеніміз не? |
| | |20 –Әріпті өрнек дегеніміз не ? |
| | |30–Қосудың ауыстырымдылық |
| | |қасиетіне мысал келтір. |
| | |30–Қосудың терімділік қасиетіне |
| | |мысал келтір. |
| | |30 - Көбейтудің ауыстырымдылық |
| | |қасиетіне мысал келтір. |
|ІІІ.Тұсаукесер. | «Жаңа білімге көпір салу» |Оқушылар сурет бойынша асқабақтың |
| |әдісі арқылы «теңдеу» ұғымын |массасын анықтайды. |
|3 мин |қалыптастыру. Суретпен жұмыс. |Жеке жұмыс |
| | |Топтық жұмыс |
| |Асқабақтың массасын табыңдар. |Әр топ өз жауаптарын тақтаға іліп,|
| | |оқиды. |
| | |Мадақтау, жылы шырай арқылы |
| | |бағалау |
|IV. Жаңа |Электрондық оқулық арқылы |Оқушылар алдымен жеке талдайды, |
|материал |«теңдеу» ұғымына анықтама |кейін жұппен ақылдасады, |
|10 мин |беремін. |қабылданған шешімді топта |
| | |талқылап, топтық шешім қабылдап |
| |Жаңа тақырыпты «Топтардағы |топ баяндамашысы постерде |
| |өзара бағалау» (2-стратегия) |қорғайды. |
| |арқылы жүргіземін. |І топ |
| |І топ: 1-мысал |1-мысал |
| |ІІ топ: 2-мысал |ІІ топ |
| |ІІІ топ: 3-мысал |2-мысал |
| |Оқушылар жұмыстарын қорғап |ІІІ топ |
| |болған соң мен өзім ережелерді|3-мысал |
| |қайталап түсіндіріп өтемін. | |
| | |(45-х)*3=93 |
| | |Шешуі: |
| | |45-х=93:3 |
| | |45-х=31 |
| | |х=45-31 |
| | |х=14 |
| | |Теңдеудің түбірі |
| | |14-ке тең |
| | |(х-13):7=2 |
| | |Шешуі: |
| | |х-13=2*7 |
| | |х-13=14 |
| | |х=14+13 |
| | |х=27 |
| | |Теңдеудің түбірі |
| | |27-ге тең |
| | |72:(х+12) =4 |
| | |Шешуі: |
| | |х+12 =72:4 |
| | |х+12 =18 |
| | |х=18-12 |
| | |х=6 |
| | |Теңдеудің түбірі |
| | |6-ға тең |
| | | |
| | | |
| | |№ |
| | |Критерий |
| | |балл |
| | | |
| | |І |
| | |Амалдардың реті |
| | |3 |
| | | |
| | |ІІ |
| | |Белгісізді табу |
| | |3 |
| | | |
| | |ІІІ |
| | |Тексеру |
| | |3 |
| | | |
| | |Оқушылар критерий арқылы өзге |
| | |топтың жұмысын бағалайды. |
|V. Сергіту сәті |Физминутка «Cute Froggy Dance»|Оқушылар би билеу арқылы дене |
|1 мин | |жаттығуын жасап сергиді. |
|VІ.Білімді | «Артық білім кітапта» | |
|жинақтау және |Әр топқа оқулықтан деңгейлік | |
|жүйелеу |тапсырмалар беріледі. | |
|15 | | |
|мин | | |
| |«А» деңгейі |Бағалау парағы |
| |І топ №73 (1,4) | |
| |ІІ топ №74 (2,5) |«А» деңгейі |
| |ІІІ топ №75 (3,6) |«В» |
| | |деңгейі |
| |«В» деңгейі |«С» |
| |І топ №83 (1,2) |деңгейі |
| |ІІ топ №84 (1,2) | |
| |ІІІ топ №85 (1,2) |балл |
| |«С» деңгейіне мәселе есеп | |
| |беремін. |1 |
| |Есептің шешімдері 1-қосымшада |2 |
| |көрсетілген. |3 |
| | |4 |
| | |5 |
| | |6 |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | |Есеп дұрыс шығарылса – 2 ұпай |
| | |Есепте қателіктер жіберілсе – 1 |
| | |ұпай |
| | |Есеп шығарылмаса – 0 ұпай |
|VІІ . «Өзіндік | «Өзіндік мысал» әдісі арқылы |Теңдеу тақырыбына оқушылар өз |
|мысал» |теңдеу тақырыбына мысал |мысалдарын келтіріп, өз |
|3 мин |келтіріңдер. |тапсырмалары мен жорамалдарын |
| | |дайындайды. |
| | |Оқушылар стикер арқылы өз |
| | |мысалдарын тақтаға іледі. |
|Рефлекция |Оқушылардан кеңес алу таратпалары арқылы сабақ бойынша кері |
|2 мин |байланыс жасау |
|Үйге оқып |№ 76, №82, №86 |
|үйренуге |22 беттегі сұрақтарға жауап жазу |
|1 мин | |

1-қосымша
73-есеп. Белгісіз қосылғышты табыңдар.
1. х+23=41 3. 85+z=97 4. х+16=19+5 6. 35+z=66-18
х=41-23 z=97-85 х=24-16 z=48-35
х=18 z=12 x=8
z=13
74-есеп. Белгісіз көбейткішті табыңдар.
1. 12x=60 2. 33y=132 4. 2*17x=102 5. 6*15y=450
х=60:12 y=132:33 х=102:34 y=450:90
х=5 y=4 x=3
y=5
75-есеп. Теңдеуді шешіңдер:
2. 38-х=15 3. 132-z=84 4. 7y-25=45 6. 130-4x=70
х=38-15 z=132-84 7y=45+25 4x=130-70
х=13 z=48 y=70:7
x=60:4
y=10 x=15
«В» деңгейі
83-есеп. Теңдеуді шешіңдер: 84-есеп.
Теңдеуді шешіңдер:
1. 29x-15x+16=100 2. 11y+32y-127=45 1. 272:x=102-85
2. 477:x=465-412
14x=100-16 43y=127+45 x=272:17 x=477:53
x=84:14 y=172:43 x=16 x=9
x=6 y=4
85-есеп. Теңдеуді шешіңдер:
1. 49m-343=343 2. 94m-78=110
49m=343+343 94m=110+78
m= 686:49 m=188:94
m= 14 m= 2
«C» деңгейі
Аулада тауықтар мен қозылар жайылып жүр. Қозылар тауықтардан 3 есе кем.
Қозылар мен тауықтардың аяқтарының саны 40. Аулада неше қозы, неше тауық
жайылып жүр.
Шешуі: 3*2х+4х=40 Қозыда 4 аяқ, ал тауықта 2 аяқ.

10х=40 Аяқтарының саны 4x=4*4 =16
Жауабы: 4 қозы, 12 тауық
х=40:10 6x=6*4 = 24
x=4