Мұхиттың аты

Бекітемін:

Р. Шүкірбаева

Оқу ісі жөніндегі орынбасар

« » « » 2011ж

Пәні: Жаратылыстану

Сыныбы: 5 «а»

Сабақтың тақырыбы: 22. Теңіздер мен көлдер

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: Оқушыларға Теңіздер мен көлдер жайлы түсінік бере отырып, оның географиялық орнына және олардың пайда болу ерекшеліктеріне, шаруашылық маңызына тусінік беру.

Дамытушылық мақсаты: Әр оқушыны өз қабілетін ашуға ұмтылдыру. Картамен жұмыс жасау дағдыларын дамыту

Тәрбиелік мақсаты: Оқушыларды өзара ынтымақтастыққа, жауапкершілікке және экологиялық тәрбие беруге оқыту.

Сабақтың типі : Жаңа сабақты меңгерту.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: Сұрақ - жауап, Баяндау, түсіндірмелі

Сабақтың көрнекілігі: Қазақстанның физикалық картасы, Дүние жүзінің физикалық картасы, интерактивті тақта, кескін карта, кесте.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен сәлемдесу

Оқушыларды түгендеу

Оқушыларды сабаққа икемдеу

II. Үй тапсырмасын сұрау. / Ойын түрінде/

“Ең ерекше” кестесін толтыру

Өзіндік ерекшелігі: Өзіндік ерекшелігі

Мұхиттың аты: Мұхиттың аты

Өзіндік ерекшелігі:

Ең үлкен
Ең суық
Ең жылы
Ең ұзын
Ең кіші
Ең тұзды
Ең оңтүстікте
Ең солтүстікте
Ең терең

10. Ең енді

11. Жануарлар дүниесіне ең бай

12. Ең мұздысы

13. Ең аралы көп

14. Балық аулау кәсіпшілігі ең жоғары

Мұхиттың аты:

Тынық мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

Тынық мұхиты

Атлант мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

Үнді мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

Тынық мұхиты

Солтүстік Мұзды мұхиты

Тынық мұхиты

Атлант мұхиты

“Кім жылдам” ойыны

Мұхиттараты:

Мұхиттар

аты

Көлемі(млн. квкм):

Көлемі

(млн. квкм)

Ең тереңжері:

Ең терең

жері

Орташатереңдігі (м):

Орташа

тереңдігі (м)

Температурасы: Температурасы

Мұхиттараты: Тынық мұхиты

Көлемі(млн. квкм): 178620

Ең тереңжері:

Мариан

шұңғымасы

Орташатереңдігі (м): 11022

Температурасы:

+26С

-0, 5С

Мұхиттараты:

Атлант

мұхиты

Көлемі(млн. квкм): 91350

Ең тереңжері: Пуэрто-Рико

Орташатереңдігі (м): 8742

Температурасы: +21С

Мұхиттараты:

Үнді

мұхиты

Көлемі(млн. квкм):

75870

Ең тереңжері: Зонд

Орташатереңдігі (м):

7209

Температурасы: +20С

Мұхиттараты: Солтүстік Мұзды мұхиты

Көлемі(млн. квкм):

14750

Ең тереңжері:

Орташатереңдігі (м):

5527

Температурасы:

III. Ұй тапсырмасын қорыту. / сұрақ-жауап/

1. Мұхит дегеніміз не?

Жауабы: Материктердің аралығында орналасқан үлкен сулы алқап

2. Тынық мұхитын ең алғаш жүзіп өткен саяахатшы?

Жауабы: Ф. Магеллан /1520-1521ж/

3. Балық ресурсы мол материк?

Жауабы: Атлант мұхиты

4. Атлант мұхитының тұздылығы?

Жауабы: 36, 5

5. Атлант мұхитында қанша мемлекет балық аулау кәсібімен айналысады?

Жауабы: 115

IV. Жаңа сабақты меңгерту /Сызба/

22. Теңіздер мен көлдер

1) Теңіздер- материктер мен аралдар арқылы бөлініп жатқан мұхиттың бір бөлігі. Құрлықтар мен аралдарға жақын және алыста орналасуына байланысты ішкі, шеткі және арал аралық деп үшке бөлінеді.

2. Көлдер . Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыстарды көл деп атайды.

Көлдің теңізден айырмашылығы оның мұхитпен тікелей байланысының жоқтығы. Көлдер тауда да жазықта да кездесе береді. Табиғатта ауданы бірнеше метр ғана болатын кішкентай көлдерде кездеседі. Көлдер тереңдігі жағынан да әр түрлі болады.

Қазақстан көлдерінің ішіндегі ең ірілері: Каспий , Арал, және Балқаш .

Каспий -дүние жүзіндегі ең ірі теңіз. Ол солтүстікпен оңтүстікке қарай1000км қашықтыққа созылып жатыр. Біздің елімізге бұл көлдің солтүстік-шығыс бөлігі кіреді. Оның ең терең жері1025метрден асады.

Аралаумағы жөнінен екінші орын алады. Сырдария мен Әмудария өзендерінің суы жер суаруға көп жұмсалуына байланысты Арал теңізі тартылып бара жатыр. Оның жағасы 100-200 км дейін шегініп босаған жерлерін тұз бен құм басуда. Қазіргі кезде көл Үлкен және Кіші Аралға бөлінген.

Қазақстанда көлемі жағынан үшінші орында - Балқаш көлі . Бұл көлдің басты ерекшелігі - оның батыс бөлігінің суы тұщы, шығыс бөлігінің суы ащы.

Кескін картамен жұмыс

V. Жаңа сабақты бекіту. /кесте түрінде/